23 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

0 — VAKİT 23 MART 1939 izmitte her ev birradyo almak istiyor Sapanca gölünde Sellüloz fabrikasına su verilmek için tesisata başlandı yon 20.152 lira olarak tesbit edil. | fiyatı kilovat başına (3) kuruştur. miştir. Marmara Gazetesi Yevmi Çıkacak Şehrimizde intişar etmekte o- lan Marmara gözetesi çok rağbet İ görmektedir. Şimdiye kadar hiç. İzmitten bir görünüş İzmit, (Hususi) — İzmitte kış geceleri çok sessiz, sakin ve hare- ketsiz geçiyor, Saat yirmi bir olur olmaz, sokaklar, yollar, caddeler tenhalaşıyor. Balıkpazarı ve De- miryolu meyhanelerinden zoraki neşeler saçılıyor. Bu kat kat, sed sed, inişli, yokuşlu şehirde harap ve köhne bir yapıda bulunan sine. mayı seyre gitmek de bir âzap ve İşkence mahiyetini alıyor, Eğlenceletin en büyük rağbet göreni tombala... Ekseri evlerde birkaç aile bir a- raya gelerek tombala çekiyorlar, bu suretle sıkıcı kış gecelerini heş geşirmiye çalışıyorlar... İzmit böyle değildi. fki sesli ve Sözlü sinaması vardı, Bu sinemâ- Tar temiz tutuluyor, haftanın en seçilmiş filmleri getiriliyor ; büyük rağbet görüyordu. Deniz orkestrası her Hafta şeh. rin en kibar zümresini Deniz ko- muütanlığı salonlarında topluyor, könser vetiliyordu. Her âyın ilk haftasında tedansanlar tertip edi- Tiyor, sik sık balolar, müsamere, ler birbirlerini koyalıyordu. Şimdi nerede o neşeden neşeye koşulan geceler. Halkevi Temsil Kolu Ankarada Halkevi Temsilkolu Ankaraya gitti. Buradan gençlerimize güzel bir teşyi merasimi yapıldı. Ankara ve Halkevi sahnesinde Yedekçi Operetini tem sil edecekler, Çok hazırlıklı bir şekilde seya- bate çıkan Körfez gençlerinin Dev let merkezimizde ve komşu vilâ- yette muvaffak olacaklarına kani bulunuyoruz, Vilâyet Umumi Meclisi Dağıldı Vilâyet umumi meclisi toplantı. jarına nihâyet vererek dağılmıştır. Daimi encümen âzalıklarında bek lenen değişiklik olmamış, eskileri yerlerinde ibka edilmişlerdir. Yal- vız Adapazarından Yusuf Örkaya- vin yerine Salik Yönetim getiril. miştir. * Vilâyet meclisi bu sene 50 bin liralık tahsisat ayırarak yeni bir Memleket hastahanesi kurulması işini tahakkuk safhasına dahil et- miştir. Her sene bu miktar Üzerin- den tahsisat tefrik edilerek 3 sene 70 yataklı bir inemleket hastaha. nesi yapılması mümkün olacaktır. Vilâyetin çok muhtaç olduğu bu sağlık yuvasının yapılış kararı halkr memnun etmiştir. Yeni sene vilâyet bütçesi, 1 mil bir vilâyet gazetesine nasip olma. muş büyük bir tiraj yaymakta ve vilâyetin ihtiyaçlarına cevap ver- miye çalışmaktadır. Gazete yakmda yevmi ölarak intişar etmek üzere hazırlıklara başlamıştır. Bu karar şehrimizde sevinçle karşılanmıştır. İzmitte Radyo Bolluğu İzmitte radyolara karşı çok rağ bet var. Hemen mümkün olsa her. kes birer radyo edinmek istiyor, Son bir sene zarfında şehirde rad Yo satışı şayan: dikkat bir şekilde artmıştır. Birçokları da posta idaresinin getireceği ucuz radyoları bekle- mektedir. Bu arada radyo ruhsati- ye ücretinin tenzili de temenni ©. lunmaktadır. İzmitte Elektrik İzmit belediyesi “elektrik cere- yanını kâğrt” ve karton fabrikası santralından alarak şehre vermek tedir. Cereyann < fabrikadan alış , , Halide Ediple "Ja seaülâkat. YBâşlarafi indlde) uun bizden olmayan hiç bir şeyi yok. Tık-öharekötlerinde müthiş bir dinamizm Yar, Bu sert ve seri hareketleri ile Yüzünün kuvvetli ifadeleri derhal şahsi- yetiri tebarüz ettiriyor... Asıl işte şimdi “Sinekli bak- kal” rotuanındaki ruh, canlı ve karakteristik-olarak karşımda şekillenmişti.. Onlar biribirleri- ni ve kadar tamamlayor!.. Konuşmak, açılmak istiyor- dum, Avıa o kapıdan girer gir- mez söyledikleriyle cespretimi zayıflatmığtı.. o Suajlerim bir hudut dahilinde Idi. Mevzuların | çerçevesi dapdaracık ; olmuştu, | kısalmıştı. | — Mebus olacağınız rivayeti doğru mudur? — Hayır, böyle bir şey bilimi yorum, yok... Hiç bir şeyle mej- gul değilim. Mütemadiyen yazı- İ yorum. — Hanşi gazeteye yazı yaza- caksınız? — Şimdilik her gazete için hazırım... Bu cevabı verince sustu, Ar- tk benim de burayı terketmem Icap ediyordu. Nasri olmuştu da böyle hiç bir şey konuşmadan vakit daralıvermişti. Fazla ka- laamzdım. Ayrılırken: — Ne zaman geri döneceksi: | niz, diye sordum. Hayretle yüzüme baktı: — Ne zaman mı geri dönece Zim?! deği. — Evet... , — Artık bir daha hiç bir yere ) gitmiyeceğim, Buraya geldim, memleketime, vatanıma yerles- tim.. Vatanıma... Bunu öyle bir kuvvet ve he yecanla söyledi ki bundan son ra Halide Eğlibi hiç bir kuvvet başka illere çekemiyecek,. O simdi vatanında... Toprağı, bavası, süyu içinde. Anasından uzun bir müddet uzak kalmış Bu miktar balka 14 kuruştan veril mektedir, Hâlk bu kadar ucuz istihsal e dilen elektriğin 14 kuruşa veri mesini çok bulmaktadır. Bunun hiç değilse (6) kuruştan verilme- si talep ediliyor. Bu takdirde elek- trik alanların sayısı iki misli ola. caktır, İzmitte Su ikinci kâğıt ve gellüloz fabrika- İarımızın inşaatı tamamlanmak U- zeredir. Ağustos içinde açılış re. simleri yapılacaktır, Selüloz (ab- rikasına lâzım olan su Sapanca gö ünden alınacaktır. Bu maksatla muazzam bir tesisat oyapılmıya başlanmıştır. Sapanca gölünden getirilecek su, İzmitin de ezeli bit derdine hateme çekecek ve şehir halkı susuzluktan kurtulacaktır. Belediye intihabı Devlet Şürası umumi heyeti ta- rafından ibtal edilmiş olan bele. diye intihabı tekrar yapılacaktır. İzmitin imar ve inkişafına bü. yük hizmeti geçen ve sekiz sene içi: fe birçok iyi ve güzel işler ba- şaran sabrk belediye heyetinin tek rar seçilmesi çok arzu edilmekte, dir. Cc Y. Para Çalan Sabıkalı 15 yaşında Agavni dün akşam arkadaşlarile beraber mektepten çıkmış. Mahmutpaşa yöküşun çarpmıştır, Agavni haberi olma. dan yoluna devam etmiş, fakat Reşit adi; bir genç Kâmili yaks- uyarak polise teslim etmiştir. Bir çok sabıkası bulunan Kâ. mil hemen cürmü meşhut üçüncü ceza mahkemesine sevkedilmiş, duruşmasına başlanmıştır. Kâ mil mahkemede çaldığını itiraf ederek ağlamağa başlamış: — Ne yapayım, bay hâkim de. miştir, aç kaldım. Sabıkalı oldu- Zum için başvurduğum herkes ba na iş vermek göyle dursun, ko vuyordu, Artık dayanamadım. Is. lahı nefsetmeğe karar verdiğim halde, çaldım; ne ceza verirseniz razıyım... Hâkim, suçlunun bu açık ikra. rı karşısında sabıkalı olduğunu göz önüne alarak kendisini 9 ay hapse mahküm etmiştir. İktisadi sulhu koruyan bir teşekkül Çelik Kralları ıçtıma! Avrupada'son gİnlerin siyasi hâdiseleri çok gergin bir şekil almışken birçok büyük devlet- lerin arssıha sıkışmış olan kü- çük bir memlekette, Lüksen- burgda çelik kralları toplandı- lar, Memleketler arasındaki iktı- sadi rekabetin ortadan kalkmı- sı da umut swlh yolunda atıl- mış kavvetli bir adım olabilir.. Bilhassa bu ywkabet harp sans- yiinin esas malzemesini teşkil eden çelik üzerine olursa... Bugün mevki iktidarda olan devlet reisleri iktısad! zorluk” lar karşısında kalmamış olsa lar, son söyliyeceklerini lik söy- lemekten katiyen çekinmiyecek lerdir. İşte bu sebeple çok küçük bir memleket olmasina rağmen dünyada en çok çelik çıkaran ve bunun yüzde 95 ini ihraç e den Lüksenburgda çelik kraj- ları toplanmış ve beynelmilel çelik anlaşması yapılmıştır. Dunya çelik piyasasını oldu- gu gibi bırakmak, çelik alan devletler arasında iktisadi bir rekabetin usulüne moydan ver mek ve böylece yeni bir anlaşa- mamazlığa yol açmak gibi mah- gurlar tevlit edeceğinden bu hu- susu takdir eden meşhur Lük senburglu çelik kralı Emil Way- risch 1926 senesinde beynelmi- lel çelik anlaşmasmın ilk teme Mai atmış idi. İ İlk defa birçok itirazlara hat- tâ gürültülere sebebiyet veren bu sanayi anlaşmasının bilâha- re bilhassa son günlerde çok bü- yük faydaları görülen ve çok £- abetli bir düşünüş olduğu fes; Hm edilmiştir. Beynelmilel çelik anlaşması, Milletler Cemiyeti #le teşriki mesat etmiş, sulh yolunda çü lışan muvaffak bir teşekkül dür.. Bu hayırlı teşebbüsün ne- tceleri görüldükten (o sonra, “Kurşun anlaşması, Avrupa kömür anlaşması” gibi yeni ts- şekküller de meydana gelmiş- tir. Geçen hafta toplanmış olan “Beynelmilel çelik anlaşması” konferansına yedi memleketin çelik kralları iştirak etmiştir. Bu memleketler şunlardır: Almanya, Fransa, Belçika, Büyük Britanya, Polonya, Çe- koslovakya (9), Lüksenburg.. Bu toplantılar neticesinde dünya çelik piyasasına normal bir hal vermek mümkün olmuş- tur. Nitekim bu hususu takdir eden bazı devletler de yapılmış olan anlaşmaları resmen kabul “letmişlerdir.. Hizalarında yaldız İşaren slan. İ satış fiyatlarıdır. —— ÇEKLER... 503 126,6375 2.325 6.66 284625 Londra Nevyork Paris Milano Cenevre Amslerda Berlin Brükse' Atina Solya Prag Madrid Varşova Tedopeşle Bükreş Belgrad Yokohama Stokholm Möskova — Istikrazlar Ergani Sivas « Erzurum Wi Yescil edilmemiş 593 2396 24.9675 0.9030 20015 362 40555 440015 —— 1943 1945 küçük bir çoğuk gibi yurduna | Türk borcu 1 peşin sarnlimeakta... İâan idare edilmektedir. Beynelmilel çelik anlaşması #g milletin mümessillerinden müteşekkil bir komite tarafın Idare reisi M, Aloyse Meyer'dir. Ce- bulunmaktadır, Bu şekilde bir disiplin altına &- İnan 4 dünya çelik ihracati 1936 senesinde 6.173.135 ton, 1937 d6 7.149.474 ton iken 1938 senesinde birdenbire 4.279.217 tona düşmüş vo bü vaziyette fi. yatın yükselmesi Jcap eder kil, beynelmilel anlaşmanın evvel cc almış oldukları tertibat saye- sinde muhtemel bir buhranın ö- nü alınabilmiştir. İlk defa olarak Emi Way- risch'in hayırlı o teşebbüsiyle meydana gelen bu anlaşma bazı müşküllerie de karşılanmış, bil hassa 30 haziran 1928 içtimam- da teşekkül tamamen dağılmak tehlikesine düşmüş ise de yeni bir anlaşma yapılarak 1940 g6-! nesine kadar müştereken çalış-! ma İmkânları temin mtmistie: | Beynelmilet çelik anlaşması! Edebiyat bahisleri Kadın romancı St ma Lagerlof Meşhur İsveçli kadın roman. cı Selma Lagerlöf Nobel edebiyat mükâfatını almış nadir kadın e. diplerden biridir. 1909 da nobel müküfatı kaza, nan Selma Lagerlöf'ten sonra İ. talyan şairi Gracia Deledda, ge. çen sene de Amerikalı romancı Pearl Buck bu mükâfatı almış kadın muharrirlerdir, Selma Lagerlöt bugün seksen yaşmdadaır ve son İki asır dünya edebiyatında büyük bir sima teş. Kil etmektedir. 1858 de doğmuş olan Selma, daha çocuk denecek bir yaşta iken edebiyat hayatı. na atılmış, 19 uncu asrın kütüp. hanesine kıymetli eserler vermiş, yirminci asırda da büyük bir ro. mancı olarak çalışmıştır. 1930 senelerinde “Morbaka,, ismindeki eserini çıkaran roman cr, ondan &ltmış sene evveline dönmeyi kendisi ve, kendisinden sönra birakacağı külliyat için faydalı bulmuş ve 14 yaşında İ. ken tutmuş olduğu hatıralarını bir kitap halinde neşretmiştir. Küçük Selmanın hatalarını yazdığı bu defteri ona, bir yaz, Stokholme gittiği zaman amcası vermişti, Selma Lagerlöf'ün seksen sene lik bir maziyi arkasında bırak. tığı bugün, onun hatıraalrı ge - rek kendisinin o yaştaki his ve vakitki hayatı anlatmak bakı . mından çok büyük bir kıymet ta. şımaktadır. İsveçli tomancınm bu çocukluk hatıralarından aldı. ğgrmiz bir parçayı aşağıya nakle. diyoruz. 5, Pazartesi, 24 Şubat 1872 Salonda Amcamm oğlu Allan'da bir o. yuncak var, bakmaya doyamıyo. rum, Bu ne büyük bir oyüncak, ne de bahalı bir sey. Doğrusunu iz. terseniz, el kadar tahta parçası, Paket bu tahta parçasımnm tuhaf olan bir tarfı var: Uçuyor, Tabtanm bir ucunda küçük bir lekerlek var, Tekerleğe sert bir kâğıttan sekiz kanat takılmış, ö. bür ucunda da telden bir kol var. İki ucu biribirine bir lâstikle bağ lanmış, Allan oyuncağı uçurmak iste. diği zamon, evvelâ o tel kolu çe. viriyor, Böyle yapınca lâstik bu. rülüyor ve geriliyor, Sonra, teli kolu durduruyor ve tahta parça. sın: yere bırakıyor. O zaman, ge. rilmiş olan lâstik açılmak isti . yor ve küğıt pervaneyi harekete getiriyor, : Pervane gittikçe daha hızlı dö. nüyor. Sonra tahta parçası da ha rekete geliyor ve havaya doğru » uçuyor. Eğer llstik iyice gerilmişse o. nüyor. duvardan duvara çarpı - yor. Sanki duvarları delmek ve dışarı çıkmak istiyor. Tahtanın ucu yeşil, pervanenin A a mümessilleri her üç ayda bir iç- tima etmektedirler. Iklısadi hayat üzerinde çok mühim bir rol oynaynu bu ans laşma bilhassa siyas? hâdisele- rin girift bir manzara arzettiği bugünlerde çok mühim bir mev- Kii haiz oldukları halde faali- yetlerinden hiç kimseye malü- mat vermemekteydiler.. İlk defa olarak son içtimala” rma gazetecileri de kabul eden teşekkül, iktisadi sulhu korü- makla dünya sulhunda büyük bir rol oynayor demektir. (*) İçtima tarihinde Çekaslo- vakya mevcut idi. kanatları da kırmızı ile yuncak havada uçarkeri, girmiş, dışarı çıkmak râyan bir yumurtlak benziyor. ii Dün öğleden sonra der Tr oynamağa başlat” de öni gramer kil raktım, onu seyretmeğe dum, A Oyuncak tavana kada tı. O sırada aklıma bir # di. (Bu fikir nereden gö Dışarıdan mı, havadan miyorum, fakat herhalde değil!) Acaba, diye düşündüm. uçan, İnsanların n büyük bir âlet yap, İ Evvelâ, kendi kendime dedim böyle şey olur fakat sonra, niçin olm düşündüm. Bu, güzel bir Böyle bir âlet icat edip da dolaşmak ne iyi olur! gazla doldurulan balonla” tikbali pek yok. İkide bil Uyorlar. Patlamasalar bili gâr nereye isterse oraya lar. İnsan nereye ineceği miyor, Kanatları sağlam, bül pervanem olsa, bir yere © ve ayaklarımla bir pedal dürsem... Zannedersem W€ 25 Şubat Bu sabah uyandım. kalkmadan benim bu uç düşündüğüm #let üze: fikir yordum. i Turna, kaz gibi koca k9 lar var... Madem ki onlaf liyorlar, insanlar da ug” uçamasnlar ? Bunun Jçiö« bir pervaneyi çok süratl€ dürmek lâzım... 26 Şubat, Ça Artık ne o Üniversite * çocuğu düşünüyorum, 5 man yazmayı. Benim o u$ ti hepsinden daha mühin bilyümeden bumu yapan kat plânmı şimdiden has? herbalde daha iyi olur. Yalnız bir şeyden F Tum: Benim yapmayı di Züm bu makine ya havağt 3 madiyen yükselirse? dünya üzerinde bir yere uçması Viz. Sonra, bir nevi dümesi ki, yeryüzüne muvazi şek hip doğru Stokholme gi İlk seyahatim olacak bö X Stokholmlüler beni görü” bilir ne kadar şaşıracak” 5 larm bayretini daha şim€ tür gibi oluyorum. Hepsi rmı havaya çevirmiş, b insan bulutu kaplar. nı havaya b diyorlar. Yengem yakından gösterecek. S0”. kes ağrı bir karış açık P Klara Strandgata'daki 7” kr evin bahçesine ineceği Oriel amcam beni bilir ne kadar şaşırır! Fakat, bu büyük fi onların evinde aklıma & söyliyeceğim ve “bunun “ olarak size geldim,, diy€”