9 Kasım 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

m 10 — VAKİT 9 Teşrinlenni 1934 Iran Mektupları i Fahreddin Pş. ve arkadaş Maliyedeki yeni bü bir maliye İmleri Kahve parası Önce kavgaya, sonrada ları nasıl karşılandılar? İranlı dostlarımızın samimi tezahüratı —Tebriz vali- sinin muhabirimize beyanatı — Ticari vaziyet Tebriz, (Hasust) —iran ve Af- | ka ile manevrayı takip etmişler - gan hududunda hâkimlik edecek olan Fahrettin Paşa reisliğindeki Türk heyeti iki gündenberi Teb - rizde bulunuyor. Burada heyeti - mizin seyahatleri hakkında malü - mat aldım: Aym on ikisinde hududu geçen heyeti hudutta bir bölük İron as » Keri ve garbi Azerbaycan Fırkası Kumandanı Hazreti Ecil Şahbahti karşılamıştır. Geceyi hudutta iki saatlik bir mesafede bulunan Ma- küda geçiren heyetimiz ertesi gü - nü öğleden evvel Makü piyade a - layı garnizonunu gezmiştir. Fah - rettin Paşa kışlalarda gördüğü te- 'mizlikten çok memnun kalmış ve gördüğü intizamdan o dolayı za- bitleri takdir etmiştir. Öğle yeme- ğini müteakip otomobille (Hoy) a hareket edilmiştir. Heyet için asıl seyahat şimdi — başlıyor demekti. Muazzam İran o ülkesini boydan boya katetmek gibi çetin bir vazi - fenin başlangıcında bulunuyorlar- 'dr. Fakat İran yollarının mükem « melliği bu yolculuğun sadece müş- külâtını tahfif için, İran toprakla” rında seyahati bir zevk haline so - kuyordu, Hoya kadar olan yol ş0- sa değildir. Fakat itina ile düzel - tilmiş, iki tarafrna hendekler açıl- mış, üzerine de kum © serpilerek otomobillerin sürat ve suhuletle i- ! dir. Öğle yalağla müteakip heye- ti buraya kadar ( teşyi eden Vali cinayete sebep oldu Seferihisarın Ulamış köyünde bir hiç yüzünden kanlı bir hâdise olmuştur. Kahveci İzzet ağanm kahvesi- ne Hüseyin ve Ali isminde iki müş teri gelmiş, rakı içmeğe başlamış- İ lardır. Bu iki kafadar, biraz keyif ol- duktan sonra, çalman © gramofo- Muzaffer Han Hazretleri ve Mira | nun durdurulmasmı istemişler, di- lay Seyfettin Bey ayrılmış, heyet de hazırlanmış olan hususi bir tren ile Tebrize hareket etmiştir. İra - niler yol siyasetlerinde kara yolla- rın yanımda demiryollarınada ehemmiyet veriyorlar. o ValiMu- zaffer Han Hazretleri bana bir a7 izahat vermek nezaketinde bulun» dular. Garbi Azerbaycan eyaleti - bütçesinden yollar için senevi beş milyon tümen, yani bizim paramız ile dört milyon o beş yüz bin lira sarfedilmektedir. Yollarda daimi amele çalışmakta, tamiratı müte - madiye ile yollar eski hallerinde muhafaza edilmektedirler. Mevcut yollara ogünden güne yenilleri ilâve olünmaktadır. Hoy dan Tebrize kadar olan mükem » mel şosadan başka bir de Aras ça- yını takiben 75 kilometre uzunlu - ğunda Hoy — Colga şosesi de a - çılmıştır. Iki buçuk saat süren bir yolcu » luktan sonra tren Tebriz istasyo » nunda durunca (o bir bölük asker i resmi selâmı ifa etti, Mızıka İstik- lerlemesine müsait bir hale konul- | muştur. (Hoy) dan evvel heyeti garbi Azerbaycan valisi Muzaffer Han İlim Hazretleri ve Türk — İran Tahdidi Hudut Koruisyonu Reisi Erkânıharp Miralayı Seyfettin B. karşılamıştır. Kısa bir zaman son- ra otomobiller Hoy caddelerinden geçerken bütün kasabanın süslen- miş olduğu caddelerin kenarındaki iki şıra a- ğaçlar arasında girlandlar geril - miş, ufak İran bayrakları asılmış - tr. Muhtelif girlandlardan Firdev- sinin mısraları taşıyan levhalar sarkıyordu: İran büyük şairi Fir » devsinin bininci sensei devriyesini kutluluyordu. Heyetimizin mişa - fir edildiği Hoy hükümeti konağı- nın Önüne tesadüf © eden levhayı Vali Muzaffer Han Hz. okumuşlar ve büyük bir kolaylıkla türkçeye çevirmişlefdir. Vali Hazretleri bizim Harbiye mektebimizin * mezunlarındandır, kendisi türkçeyi ve Türkiyeyi çok iyi bilen bir Türk dostudur. Gece verilen ziyafette de türkçe bir nu- tuk irat etmiş, Fahrettin Paşa sa - mimi sözlerle mukabelede bulun - muştur, Pazar günü Hoydan erkenden hareket edilmiş, (Yam) mevki -| inde heyeti, Şah Hazretleri tara - fından Fahrettin Paşa Hazretleri- ne mihmandar tayin edilen yaver- leri ve Ordu müfettişi Ferik Prens Cihanbani Hazretleri, şarki Azer- baycan valisi (Hazretleri, ikinci fırka kumandanı Ferik Muhteşem Hazretleri ve diğer bazı zevat kar- şılamışlardır. Fahrettin Paşa se - refine Yam civarında bir liva ma - mevrası ihzar edilmişti, Programa dahil olmayan bu sürpriz Paşamı- z1 cok sevindirmiş. yele . görülmüştür. Geniş | lâl marşını çalıyordu. Heyetimiz iki gündenberi burada fırka kumandanlığı ka- rargâhmda misafir bulunmak - tadır. Dün vali vilâyet kona- ğında heyete bir öğle ziyafeti ver ! di, öğleden sonrada © şereflerine bir at koşusu tertip edilmişti. Fah- rettin Paşa koşu yerine geldiği za- man kendisini bir bölük asker se - lâmladı, mızıka (istiklâl marşını çaldı. Koşularda en ziyade alâka ve takdir toplayan İranlı süvarile- rin gösterdikleri hüner güzel oldu. Akşitm yemeğine Fırka kuman - danı ceneralı mul i askeri kulübe davet etmişti. Yemekte ge- rek Cihanbani Hazretleri ve ge » rekse fırka kumandanı Muhteşe - mi Hazretleri birer nutuk söyle - diler. Fahrettin Paşa bunlara uzun birnutukla mukabele etti. Dün ve bugün < öğleden evvel şehrin muhtelif yerleri gezildi. İranın ötedenberi transit mer - kezi olan Tebriz günden güne gü- zelleşmektedir. o Nüfusu takriben iki yüz bin kadardır. Azerbaycan eyaletin merkezi olması iktısaden haiz olduğu ehemmiyetini arttır - maktadır. Eyaletin bütün mahsulü burada toplanır, ( İrana ve harice buradan sevkolunur. En mühim ihracat yolları Colga — Batum şi- mendifer yolu ve mevsim müsait olduğu zamanlarda da, yani ma - yıslan teşrine kadar, kamyonlarla Trabzon yoludur. Bu civarın mah- sulü bilhassa (nefis meyvalardır. Çekirdeksiz (üzümleri çok iyidir. Takriben yirmi beş milyon kilo ka- dar istihsal edilmekte ve kurutul - maktadır. Fakat (nakliye ücreti fazla olduğundan ihracat yapıla - mamakta ve dahilde sarfedilmek- tedir. En başlıca ihracat maddeşi halıdır, İranm en iyi balı tezgâhla- rı buradadır. En başta gelen müş» terileri de kısmen İstanbul ve bil- hassa Londradır. yanma geri izi bir zi ğer müşterilerin arzusuna rağmen bu dilekleri yerine getirilmiştir. Bu sırada, iki misafir daha gel- miş ve rakı içen iki arkadeşm ya- nma oturmuş, bunlar yeni gelen- lere birer kahve ımmarlamışlardır. Kahveler içildikten sonra kah- veci kahve parasmı istemiş, aksi tesadüf Alide kahve parası | bu- lunmamış, bir arkadaşından ote darik ettikten sonra: — Ulan herif, al kahve parası- nl. Diye bağırmışlır. e Buna Kızan İzzet Aliye bir sandalye (havale etmiş, Hüseyin de tabancasmı a - teş etmiştir. Neticede kahveci İzzet ağzın - dan ağır, müşterilerden bir ikisi de hafif surette yaralanmıştır. İzzet ile Hüseyin arasında eski bir münaferet olduğu söylenmek - | te, zabrta tahkikata devam etmek» | tedir, Yeni (neşriyat Sesiri elektro kardi- yoğrafi Deoktor Neşet Ömer Beyle Fakülte Birinci Dahiliye Kliniği Doçenti Muzaf- fer Esat Bey balp hastalıklarınnı müta- leasmda kullanılan muayene vasıtaları - nın son zamanlarda büyük bir ehemmi- yet kazanan Elektrio kadriografi üze - rine büyük bir eter vücuda getirmişler, bastırıp neşretmişlerdir. Kitapta takip edilen gaye tamamile «meli ve mevcut malümat ve esasları kolaylıkla anlaşıla- bilecek tarzda arzetmektir. Müelliflerini tebrik, tıp mensupları- na tavsiye ederiz. Holivut Holivutun 7 Teşrinisani nüshası zen- gin bir surette çıkmıştır. yollara muazzam taşlar yığılmış, takriben üç milyon liralık zarar yapmıştır. Hükümetin muaveneti ve halkın ianesile hasarat çabuk tamir edilmiştir. İstanbulun kapalı çarşısına çok benziyen kapalı çarşısı buranın ti- caret merkezidir. Diğer yerlerde ticaret hanları vardır. Tebrizde sâ- nayi de ilerlemektedir. Halihazır- da işliyen üç deri fabrikası vardır, Bunlar askeri kunduralardan baş- ka en mükemmel kundura, çanta ve eldiven derileri imal etmekte » dirler. Bir kibrit fabrikası vardır. Kibritler kavak ağacından yapıl - maktadır. Bunlardan başka bir ip- lik fabrikası azçok eyaletin ihtiya- cını karsılayacak mikdarda iplik çıkarmaktadır. Şehrin her tarafı » nada halı tezgâhları serpilmiştir. Tebriz belediyesi büyük bir faali- yetle çalışmaktadır. Pehlevi, Şa - pür, Firdevsi hiyabanları gibi ge « niş, iki tarafı ağaçlı caddeler hep yeni açılmıştır. Culga yolu gü- zergâhmda büyük bir gülistan ba» ğı vardır ki Tebriz halkınm top « landığı bir park olmuştur. Bugün öğle yemeği belediye re isinin evinde yenildi. Akşama da fırka kumandanlığında bir veda ziyafeti verilecek, heyetimiz yarm ire hareket edecektir. ke .Seferihisarda ' e e len, eee Maliyemiz geniş bir inkişafa doğru yürüme” Vekil Fuat B. Türkiyede ilk mali akademiyi * şerefini kazanmış oluyor Maliye vekili Fuat Bey, eylülde İstanbuldan Ankaraya dönerken, İstanbul güzetecilerine şu beya - natı vermişti: — Maliye teşkilâtmın islahı için bir ecnebi mütehassısı getir - miştik. Bundan başka © vergi ve diğer maliye kanunlarını, mükel - leflere daha ziyade kolaylık temin edecek surette tadil etmek üzere bir büro açtık, büro lâzım gelen tedbirleri tesbit edecektir. o Bu iş için de Fransadan bir mütehassıs getirteceğiz.,, Vekil Beyin bu izahatmı müte- akip, bahsi geçen teşkilâtm (beş senelik kadrosu tesbit (o olunarak Vekiller heyetine verilirken, di « ğer taraftan maliye (vekâletinin salâhiyettar erkânmdan bir zat da bu mesele hakkmda ve (18 eylül tarihinde “Haber,, in Ankara mu- | sinin teklif mahaller “5 habirine daha geniş malâmet ve- İ rerek : — Büro, vekâletin bilümüm iş- ! leri üzerinde Ali ve tatbiki mahi- yette etütler yapacak, tadil ve 1s - lahı lâzım gelen şartlar için ka « nun ve nizamname projeleri tan - zim edilecektir.,, söylemişti. Biribirini tamamlıyan bu iki be- yanatın bize ifade ettiği mana şu suretle izah olunabilire Maliye vekâleti en müterakki Bremileketlerde olduğu gibi bir ne- vi maliyeci mütehâssıslar heyeti, yahut, tabir caizse bir “maliye a- kademisi,, teşkil edilmiş ve ona; bir mevzuun, bir büyük hareke - tin istinat ettiği kanun ve nizam e- sasları üzerinde tetkikat yaparak, söz söylemek salâhiyeti o veril - miştir. Eser, maliye vekili Fuat Uzun seneler, Divanı muhase- batı, şayanı dikkat bir muvaffakı- yetle idare eden Elaziz, bakır ve petrol diyarının muhterem mebu- su Fuat Bey, Maliye Vekili olun- ca daha geniş bir salâhiyetle dev- let maliyesini idareye ve ayni mu- vaffakıyeti göstermeğe o çalıştı. Mali kanun lâyihalarmın Büyük Millet meclisinin geçen toplantı - sında nasıl hararetli ve çekişken münakaşalara vesile teşkil ettiğini ve bu münakaşa ve tenkitlere kar- gı, lâyihaları meclise getiren Fuat Beyin ne kadar kuvvetli bir man- tık belâgatiyle mukabele ve müda- fanda bulunduğunu O biliyoruz. Fuat Bey, o hiç şüphe etmiyelim ki bu yeni teşkilâtiyle maliyenin gerçekten ehemmiyetli bir noksa- nmı tamamlamış, bu suretle vari - dat dairesiyle beraber diğer mali şubeleri, kanun ve nizamnamele. rin tatbikatımdan doğacak işler » den kurtarmış ve Türkiyede ilk “Mali Akademi, yi kurmak şerefi- ni de kazanmış oluyor. Fuat Bey ayni zamanda çok isa- betli bir harekette bulunarak, en üstün mali işlerle uğraşacak olan bu teşekkülün başma, gerçekten en değerli ve Avrupa maliye tek- niğine vakıf genç maliyecilerimiz- den teftiş heyeti reisi Cezmi Beyi getirmiştir. Bundan biraz evel Cezmi Bey eierin mağali seli bir tahlil,, adiyle 7 sayıfalık bir kitap ("© kitap, muharririn meli maliye ilmi hakkında kitapların on birinci at hayatında, mensup leğe ait on bir ld reden muharrirlerin bisi cak kadar mahdut bul” 4 önüne almırsa, genç bu muvaffakıyeti ns : susi bir dikkat ke İki aylık kısa bir zama” kitabın hemen hiç © kaydedersem, bu dili olduğunu, daha fazla” tirmiş olacağım... Muharrir bu a vergisi kanununun geti İ tetkikat yaparak, vw f zuu, istisnaları, mü yi tayinini, verginin nisb€” İ hu, itiraz ve temyiz mi ni, tahsilât suretlerini man hadlarını, ruhsat t# ve vergi karnelerini hus” leri ve kanunda meyve“ kat maddelere ayrı #7. ederek tahlil etmekte, önceki esaslariyle, Bü! Meclisindeki müzakere lan münakaşalarını ke” obpektif görüş ve mül izah eylemektedir. Mülkiye ve hukuk 5 mizin Yetiştirdiği Cezmi nelmilel ticaret grizini” de siyaret etmeğe be virlerde, <ümhuriyet nin varidat işleriyle 9“. nuyor, bir taraftan nunları esaslarını ha?” der taraftan tahsilât “* gibi iki mühim mevzu çalışıyordu. Bu genç | nin bu çalışmasında ©” duğunu kaydetmek lâ kü Cezmi Bey, 8 Türk bütçesinin varidat idarede İsmet Paşa ülküsünün erler a li emek harcamıştır. Maliyedeki yeni bür” Re maliye akademi di faaliyeti bugünlerde iiiikder Büro, Te mali kanun proje lerini getirtmek ka gibi, ileride memleket ki maliye âmirleri meri ti addit sorguları mu' ur / dahi yapması tasa' geti cuttur Maliyesi aş0 kişafa doğru yürüdüğü ie askerlik ve ala lek tekâmülüne mah ai Kadri Ke VA il # leri göstermekte ol kaktır... Fatih Torasmdan? ği Bir deyinden zi / alınan siyah ufak beyaz dişi diğeri kr” av köpeği 13/T. de salı günü saat İ Hallaç sokağında 7 de bilmüzeyede 48“ W