10 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

LE » tısat ve ticaret mektebi camiasın- “a hususi hir ehemmiyet atfedil - “miştir. Simdiki küçük ticaret kıs- — 8—VAKIT “0 EYLÖL 1934 Ticaret mektebi teşkilât rak vım— ve tedrisatı değiştiriliyor $ pi Ulaş tarafı 1 inci sayıfada) çok yakından alâkadar oOolmağa sevketmektedir. Bu müesseseleri ticari, mali ve iktısadi hayatımı - zın arzu ve ihtiyaçlarını karşılayı- <ı ve tamamlayıcı bir'ilim ve ve ih- tisas yeri olarak tensik etmek za- rureti görülmüştür. Bu mülâha- zalarladır ki bu sene yüksek iktr- sat ve ticaret mektebinin teşkilât ve tedrisatında bazı tadilât yapıl. masma karar verilmiştir. Üç kısmı ihtiva eden yüksek ik- dan beklenilen belli başlı gaye memleketimizin günden güne in- kişaf eden ticari, mali ve sınai ha- yatının muhtelif subelerinde müs- takilen calışacak veya sanayi! müeseselerimizde, bankalarımız- | da, sigorta müesselerimiz - e, büvük ticaret evlerinde ve bil- hassa ihracat firmalarımızda me- mur, muhasip vazifelerini en iyi bir sekilde görebilir, şahsi gayret, istidat ve kabiliyetlerine göre sef ve müdür derecesine yükselebile- cek surette mücehhez ve lâakal bir yabancı dile esaslı bir surette vakıf unsurlar hazırlamaktır. Bundan sonra yukarıda hususi ebemmiye- ti tebarüz ettirilen tahsil müesse- selerinin müderris ve muallim ih- tiyarlarını karşılamak ve yüksek kabiliyette ilim adamları yetiştir- mek gayesi gelir. Bu düşüncelerle mektebin kü- çük ticaret ismini taşıyan birinci kısmiyle bundan iki sene evel ti - caret lisesi haline konan ikinci kıs- rımda yapılacak tadilât ve islâha- muının tahsil devresi iki seneden ibarettir. Şimdi ilk tahsilin üs- | tünde ve fakat orta tahsilin aşağı- sında bir tahsil temin eden bu kı- sımdan mezun olanlar tahsil silsi- lesinde bir derece daha (o yüksek olan tahsile devam etmek imkânı- na malik olmadıkları gibi umumi ve mesleki malümat bakımından kâfi hadde mücehhez addedilme - mektedirler, Şimdiki eşkilde tam bir ihtiya- ca tekabül etmiyen bu kısma iki sınıf daha ilâve ederek tahsil müd- detini dört seneye çıkarmak ve or- ta ticaret mektebi haline koymak muvafık görülmüştür. Bu kısmın müfredat proğramlarının tanzi- minde hakim olan noktai nazar mezunlarınm lise tahsiline deva « ma mahal kalmadan hayata âtıla- bilmelerini temin ve buna göre i- cap eden mesleki malümat ve her orta mektep tahsilini bitirmiş olan gençlerde bulunması zaruri ölan umumt kültür ve yabancı | diller bilgilerivle techiz edilmi; olmala - rıdır. Bunlar arzu ettikleri tak - dirde liseye de devam edebilecek - lerdir. Ticaret lisesi kısmının müfre - dat'programları wv şimdiye kadar bu kısımdan alman o randmanın “kemiyet ve keyfiyeti üzerinde ya- pılan tetkikat bu kısmın oldukça mazbut bir mesleki (o tahsil temin etmekle beraber mezunlarma bir lise mezununda aranması icap e - den umumi kültürü, “yabancı dil bilgisini veremediği, müdavimle - rinin muhtelif tedris o müessesele- rinden gelmeleri dolayısiyle müte- canis unsurlar yetistirmediği neti- cesini vermiştir. Bu itibarla bu kısmın Öç senelik tahsil devresini Muhafaza etmekle beraber meslek mekteplerinden mezun (olanları | birinci sınıfa almadan evel ihzari bir sınıftan geçirmeği ve bu suretle ticaret lisesi smıflarında © gerek mesleki malümat ve gerek yabancı dil bilgisi bakımından “mütecanis || seviyede talebenin bulunmasını te» | min etmek zaruri görülmüştür. Buna kâniiz ki. umumi kültür bakımından takviye edilen prog * ramlar ile ticaret lisesi mezunları badema her hangi bir lise mezunu derecesinde o umumi malümatla mücehhez olabilecekleri mesleki hayatta muvaffak olmak için icap eden evsaf ve şeraiti haiz buluna» caklardır. Ticaret tahsilinde lisan mesele“ sine bilhassa ehemmiyet verile- cektir. Ticaret, mesleki mahiye- ti itibariyle, harici âlem ile çok temas ve münasebette olmak dola- yısiyle yabancı dil bilgisinin mev - cudiyetine en ziyade lüzum hisset- tiren bir sahadır. Türk tüccarları- nım bu kısmının harici ve beynel- milel ticaret ile olan temaslarında | maruz bulundukları müşkülât ara* sında lisan bilgisizliğinin belli baş- lr hir mavki işgal ettiği bir hakika- ttir. Bu itibarla orta ve lise kı- sımlarında lisan ders saatleri aza- mi hadde çıkarıldığı gibi lise smıf- larında bazı derslerin tedricen va- bancı dille tedris esasi kabul edil. miş, memleketimizin hususiyetle- rine göre bu dilin Fransızca olma- sı kararlaştırılmıştır. Bir meslek lisesinden çıkan bir #encin iki garp lisanmı (o noksan bilmektense bir lisanı esaslı bir su- rette bilmesinde daha büyük bir fayda görülmüş, mektepte mec- buri olarak yalnız Fransızca oku- tulmasına, İngilizce ve Almsncâ- nın ihtiyari şekilde tadrisine karar verilmiştir. Geçen senelerde elde edilen tec- rübeler talebe kesafetinden ziya - de talebenin keyfiyeten yüksekli - ğinin temini esasının mektebin fa- aliyetinde daha geniş bir o mevki alması icap edeceğini o göslermiş bulunmaktadır. Bu itibarla gerek tahsil esnasında imtihanların maz- but esaslar dairesinde cereyanının temin © edilmesi ve mektebe de- vamın sıkı bir kontrol altmda bu- lundurulması gerek'talebede daha mektebe kabul olunurken muay - yen şartlar aranması, gibi kayıtlar mevcudiyetini büyük bir titizlikle | gözetilmesi kararlaştırılmıştır. Pazartesi 16 Eylöl 10 Eyi OR. Ahir (30 R. Ahir Gün doğuşu 545 sa6 Gün “batısı 1825 1625 Sabah samazı 408 4m Öğle sümazı 2 izi İkindi namazı 1445 1545 188 10,25 7003 <00i âs4 30 25 v5 10 v9 SAUL Bugün İSTANBUL: 18,30: Fransıyca ders. 19: Konferans, 19.30 Türk rmasiki neşriyatı. (Ekrem, Ruşen, Cev- | det, kemani Cevdet, Şeref, Teshim Böyler | ve Vecihe, Belma hanımlar). 21.20: Ajanı ve borsa haberleri, 2130: Bedriye Rasim hanımım iştirakiyle tango ve caz orkestrası, 223 Kr. VARŞOVA, 1345 m, 10,15 Oda musikisi konseri. Musahabe, 20,20: Spor, 31: Şarkılar. 21.30; Sesli film lerden piüklar. 7140: Haberler, 23: Popüler senfonik orkestra konseri, 22.45: Kenforana, 33: Reklâminar ve konser, 3.10: Dans ma - wikisi, Zi: Musahabe. 2405: Dans musikisi, nin devamı. 545 Khz. BUDAPEŞTE, 560 m. 20.10 Plâk. 2110; Misahabe. 21.40: Siyam seuslikisi, 23: Rayterin idaresinde orkesartar, konseri. 24.10: Ten Baker csr takımı. 638 Kir. PRAĞ, 470 m. 18.50 plâk, 10: Haberler. 19.10: Plâk. 19:20 almanca musahabe, 19.53: Almanca haber. ler. 20: Saat ayarı. 70.10: Karışık Konser. 20.55: Hint ye zenci şarkıları, 71.20: Musa- sahabe, 71,55: Plâk, 29: Haberler. iş Hindistan hakkında konferans. 2270: Ku - artet konseri, 28* Müberler, 23.15: Plâk. 23. 45: Almanca haberler. 502 Khz. VİYANA, 507 m. Oksürük ve nefes darlığı boğmacı ve kızamık öksürükleri için pek te sirli ilâçtr. Her eczanede ve ccza depolarında. bulütur. (2235 İstanbul Beşinci: İcra Memur- luğundan: Kira bedelinin temini için me- cur dahilinde hakkı hâpis suretile defteri tanzim edilen Singer dikiş makinesi, pamuk, karyola açık arttırma ile satışına karar veril - miş 16 — 9 — 934 tarihine mü- sadif pazar günü saat 9,30 Beyoğ- lunda Kâtip Mustafa sokak 30 numaralr dükkân önünde bilmü- zayede satılacağından talip olan- ların yevmi mezkürda mahallin - de hazır bulunmaları ilân olu- Bu tadilâtla müterafik olarak |. mektebin yüksek kısmında da e - saslı tadilât yapılması icap etmek- tedir. Bu tadilâtr o önümüzdeki #ene zarfmda daha esaslı tetkik - ler yapıldıktan sonra tatbik mev - Gine koymak muvafık görülmüş- Gaye: Umumi bilgisi yerinde, mesleki © malâmatla gençler yetiştirmek memleketin muhtelif iktisadi sa- balarında faydalı bir surette isi rebilmelerini temin etmektir. Bu |İ gençler hayatlarını. sahsi tesebbüs ve irade kuvvetleriyle, * serbest ti. caret sahasında kazanabilecekleri gibi avni zamanda devletin mub. - !İ telif iktısadi ve mali müessesele- rinde iktisadi havatımızım inkisa- fına nafi olacak sekilde ralısmak imkânlarmı An hulahilereklerdir. Bü göneler iktrat vekâletinin hö | tün teşkilâtında tercihan vazife - dört delam 78 ve ot defası 100 kuruştur. Uç aylık ilân verenlerin bir defa mecca- dar edileceklerdir. Bu husus ve- kâlet teşkilât kanumı mucibince yapılacak nizâmname ile temin 0- lunacaktır, » Golç Paşa Türkiyede “ Harbiye mektebine ve harbe ait hatıralar. Çeviren: A C » gamma Yazı No.sı 1 i Golç paşa bu mesele hakkında ! sonradan bazı Maküleler neşret - mişti. Bu makalelerinde, yüksek tabakayı teşkil edenler ahlâken yüksek olmazlarsa her milletin inkırâza mahküm olacağını izah eylemişti, Daha evvel “neşrettiği “Müsellâki millet; üammndaki eğe“ rinde demişti ki: “Bugünkü Tür - kiyenin talii, münevver tabakalar tarafından lâyıkı veçhile idareden mahrum olan namuslu, kabiliyet- li, çok mütedeyyin bir milletin ne hale gelebileceğini ispata kâfidir. Fakat bu kabiliyeti haiz olan, sosyalistlerin o tahrikâtı yüzün - den liderlerinin kabiliyet ve ikti darına inanmak istemiyen hali ha- zırdaki Alman milleti gibi bir mil- let ise böyle liderlere malik olmı- ya lâyık değildir. Bundan sonraki seneler zar - fında Golç paşa faaliyeti için mu- ayyen hatlar çizmişti. Her şeyden evvel ordunun ıslahını tamamla - mak ve ikmal etmek lâzımgeliyor- du. Bunun için sadır olan irade - lerle o ıslahatın esasi kurulmuş o- Tuyordu. Fakat yapılan ıslahatın bütün memleket dahilinde tatbik edilip “edilmediğini anlamak i - çin ordu mekanizmasını daimi bir nezaret altında bulundurmak lâ - zimgeliyordu. Golç paşa “maruz kaldığı garip müşkülâttan birisini “Tisalya muharebesi, © eserinin mukaddimesinde anlatıyor ve di - yordu ki: “1891.de vefat eden ve yalnız malümatlı bir ordu idarecisi de - ğilyayni zamanda âlim ve filosof olan sabık harbiye nazırı Ali Sa- ip paşa nezdinde seferberlik işle- rini yürütmesi için teşvikatta bu- lunduğum zaman ihtiyar pasa ba- na dostane bir nazarla bakarak e- liyle ak sakalını okşıyarak dedi ki: “Siz bana mütemadiyen harp hazıtlıkları lüzumundan bahsedi- yorsunuz. Bir gün gelin harbede - ceğimizi o kadar iyi biliyor “mu - sunuz?. Buriun üzerine her an çekişme- ye hazir olmayı emreden Prusya prensipine riayetle, harbin her an zuhur edebileceğini nazarı dikka- te alan her-milletin harbe hazır olması lâzımgeleceğini paşaya anlattım. Fakat Ali Saip Paşa ba- na şu cevabı verdi: “Ben harp olacağını zannet - miyorum. Babrâli de bu fikirde - dir. Bir harp çıksa bile ben o 7a- mana kadar çoktan ölmüş olaca - ğım!,, Yapılacak ordu ıslahatmın Tu- hu olması lâzımgelen bir zat böy“ le Fatalist mütalenlar yürütürse o- nun madunu olanların yeni ıslaha- tı nasıl karşıladıklarını izaha ha- * cet yoktur. Golç paşa ıslahat islerinin pe- sinden koşmadıkça hicbir is yürü müyordu. Hüsnüniveti olanlarda ise lâzım olan malümat yoktu. O- nun icin Golç paşa tanzim ettiği ıslahat lâyihasının tatbikıma ait nizamnameyi de gene kendisi yaz mıva mecbur olmuştu. Bir de rslahatın Rusvava karşı sizli tutulması da lâzrmgeliyordu. Türk ordusunun zayıf kalmasiyle alâkadar olan Rusya bu ıslahat - tan ne kadar gec haherdar olursa o kadar iyi idi. Carlık İstanbula en mahir diplematlarm; önder - diğinden ve Rus casusları mü- kemmel bir teşkilâta malik er larından 'bu ıslahat işlerini a İ tutmak kolay değildi. Rusy# Yıldızda dahi taraftarları WE” İstanbula akması “muhtemel 0” rublelerin bütün | islahat iş, geri bıraktırması imkân dahili idi, Onun için fevkalâde ihti hareket etmek lâzmgeliyofi? Diğer taraftan kaybedilecek Kit de yokut. Son asirlardaki tarihine bakılacak ol” Rusyanm her yirmi, otuz seri bir kere Türkiyeye karşı harp tığı görülürdü. İslahat başl? zaman Türkiye 10 sene evvel p ya ile harbetmiş oluyordu. X, mek ki yeni bir Rus harbi on" bes sene sonra Türkiyenin b8! yeni bir harp açabilirdi. Bu > det Türkiyeyi yeni bir Rus bü muna karşı memleketini müd”. edebilecek bir hale getirmek “ kâfiydi. Hükümet şekli ve efkârr #” miyenin devlet işlerine karşi, mamiyle alâkasız bulunmas! hatın gizlenmesine çok yardı mişti, Padişahın iradesi olm# en ufak bir yeniliği yapmak imkânsızdı, Bu iradelere olanların adedi ise gayet mi tu. Türk ordusunun ıslah <i si veyahut edilmemesi İs halkını hiç alâkadar etmiyord” , Bu sebepten dölayı Türk”, dusunda başgösteren büyük # Mp umumiyet itibarile hiç mi dikkati celbetmemişti. 1897 Yunan müharebestüğe te bın ilk semeresi görüldüğü 7 man hem Türk milleti, her hariç hayret etmişlerdi. a Golç paşa bu aralık vatan” ai da haber alıyordu. Oran işlerine ait aldığı man sonra artık uzun müddet Ti yede “kalmak istemiyordu. b Kanaatine nazaran o Türkü vazifesi tabii bir surette vir muştu. Türkiyedeki ahval ve ©, it içinde ne yapmak kabils€r almıştır. i Ases mekteplerde kendi tapları okunuyor ve eendisi ŞE fından yetiştirilen hocalar o. yorlardı. Nazari malümat wi nazarından Türk zabiti, beri bir ordunün zabitiyle müs iy” ya çıkabilirdi. Türk zabitini” 4 keri talimlerle pratik mali de edememesini Golç paşa. e tedir zabitlerinin alman ord # gönderilmesini tavsiye eder” Tâfive çalışıyordu. ye Türk erkânıharbiyesi de * g;* ki etmişti. Golc paşa müti yen Etem paşayla çekişmek ! M* sinde Türk erkâniharbivesi” man erkânıharbiyesine be! 0 ğe muvaffak olmuştu. lâzım olan bütün askeri nihayet kabul edilmişti. Golç paşa Türkiye hudutls pi , erkânıharbiye böyük Kğ e ması için Ahdülhamitten 00 almıya da muvaffak iye” Golç pasa bu seyabatlerin yale ni en muktedir talebesine etmeğe mecbur kalıyordu. ö Abdülbamit onun İstanbu zaklaşmasını istemiyordu. harp oyunları yapılması 1€* nilen müsaade Abdülhamit red fından, ihtilâl korkusunda” dolunmustu. i , , . “Devami wi