10 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11
vi “franp A pe m4 uopufıparusg vuo ep ep dnj “o yaışp ığeyezox eğ (uouag) p3pe “ig AS epuısığray uş (mpeg) mepua akm dm mai ae ebelik “um çurğok yay sepaygiruznteğ w (ved) Uf opuşnsş uopunezeyou aa yeapyar Messe on gsekis uumapuzaş SU akay * ap goyyar ayAaajzmaavez uşuypionı * yöpomiyoya — Sapaıpuezej mage CP “eg -'pug) sumıpusy iseuanyo spemg “nürüampug& 3 (peg) ( yolsisa pasop » wesyuk yellnyo apuryruan ypuoy v0 94 öferdey © daimi munsepy ng M9) 08 ayini Çasayy) nde Mpsuyeşy vp usinurngo * ue iğıyaepumoşıy ee v9 arza ara üçü (epespedoğ ÇAPOMYONE Mapmey oymdng » op (1C6 “PZSI) TP! nJ3o uraz aranı rujsapeyns (sas A Fg) dyo ire 4 Yağ varya “A AV SH Mağ) * İpe pır un (une ng) “pm * panşog epunje uzuyoynuz ys yad ya “A3 umşeyş ng “apanag3 aakz9) IPS Mİ “any yapsa yerenseg esd YS pes? Oi rape eulaaşığ eda Supap 92 mayo yep epey SAS İPE YEN “24 iğipya a (sprey ) Sarıp *(04 ya: “a4 va üye eyerepe nk Sey vg eN “pMA uarpzek ourspu2 FJZP0Ğ 304 özüşöraüğ 'apuop #irkvedej aekopay, ; onpaodyuaysş apeme; sad an © areğ “penye #vepkez Ala, İN Bunpue veye “piya arya Nİ A yep; — ssgezeymuz yı menpa0 VA “eğ yakayı *npanp “ypaçyag utu? yo? Ağ Sayi epesekes uns ng İP (Bangeny) < uoyamğ vpram o OT salya vkekedsy diğe aparuryan #4IPAN PP Fay re) ykoyremamşy Cıpama (um “* ng) Aeşoğaş rap MrpALNV AYIN Mepumany » os unmmepamey (ULAŞ dl) apug uapsapi ng “pps Turda opusaaı ageyeynla Udans 3393 UnINg (ESSI zmir, ç) epamseg o resm koydular. o Paşayı limana çıkararak sa - taya soktular, o Paşa Cenine sarayından emirlerini vermeğe başladı. & Muhalifet reisleri tutulup öldörülüyordu. o Hasan Korso ve Buji kumandanı Ali Sardo ve Bondaki Mustafa işkence ile öldürüldü - ler. o Yeniçeriler itaata mecbur edilmiş - lerdi, © Fakat mağlüp olduklarını kabel etmiyorlardı. Mütsaddit idamların verdiği o korku biraz sonra intikam arzusuna döndü. Sa- bik Tlemsen Kaidi Yusuf isminde birisi Hasan Korsoya pek samimi merbütiye - tinden dolayı onun öcünü almağa yetnin *tmiş ve kıyam hazırlıklarına girişmişti. İhtilkleiler münasip bir fırsat bekliyorlar» Mh. wasrada sehirde veba hâlâ devam ediyordu. o Mehmet Paşa hastalığa tu - tulmaktan korkarak (| şehrin üç fersah garbında (Cap Caxine) mevkiine kur - durduğu çadırlarda oturuyordu. Reisler ahvali sükünetle görerek denize çıkmış- lârdı. Bundan istifade ile Yusuf ve « damları harekete geçtiler. > Kapıları ve İsthkmları elde ederek paşanın ördugü - hina koştular. Mehmet Paşa (ilk gürültüde hemen atina bindi, Ayaklananlara karşı tertibat almak için şehre doğru dört na'la sürdü. Fakat kapıları kapalı buldu. Hiç bir ta- raftan imdat almağa imkân görmeyince geri döndü. Derhal (Seydi Yakup) tür - besinin ruhaniyetine sığınmak istedi. Fa- kat arkasına düşenler yetişmişlerdi. Paşa attan inerek ayağı yere (o basar basmaz ihtlâlcilerin başı Yusuf mızrakla vurarak öldürdü ve kafası kesti. (1) — Bundın sonra dehşetli bir karışıklık çıktı. Her - (1) Divanı hümayun Mühimme def - teri numara (2) de Rebiyülabir 964 ta rihli vçe Cezayir beylerbeyisi o Mehmet Paşadan mektup geldiği (o hakkında bir kayıt vardır. Bunan nazaran o Mebmet Paşanm 1557 senesi iptidalarında benüz sağ ve hükümette bulunduğu anlaşılı - in ve » zel ru Cem) z9y9A ep uoug (2) ymanıp (VU... Züjamlo dg Hye Bepsang “pp3 (2) (zo) 24 Op Gole) | şerefe 1893 20şağd0d ga pokuedej o mpuy ug pan vu yene syereseyiğ ise wep “pa eke - 20kuya “130415 uoparkezoz oi ipa disc ya wpuisepdı urunmayzepi ieouos (LgE GSS) A! g0gey MaMEp sina yes pakjıokıpa eyojgs yapaapaaya v1 (gie,p A) Meşsain v) -(pas3upag) par3rşog Amo vpureg unu -ösetuuecop yuruso ap #3 4n8an1, A 219 yaavp ozu ıukuedej 1keied yazap “ug pgye,g AAptA9Ğ HUOH Pupa) opura yerwes (096 - 2951) MA. Pugomanı dr$er yöre den ayg yede && (EJASIN) (a) saeyapio dojğe op (uzyoya “ApSA) ep dep "IPİMAPUŞ3 eye 394 sany ag YAyıbpj 1g SP İN KpUSUpURUMAŞ 4aj9p94 uazvuy 2A UYUİŞ UT geye vu yy URAY ir ng pigesep epyasoz oaykuzaz *NpJNZOG Kaan ark - ezay upulary uejo vpurar #ELY “BP -gan& supazp weLN Heans Y£ 0009) va eyadıs 204 Eg *a IppJMİ (0001) vputsep « uwum keg y9cUyOyM JİO urumivd Yes aparey pedo) seğsdmpdek vaz “aye uş TA (ee) (Sp zrrepapgy paarşapaaı wywp O Mökmyeyşeanu şeye * ppinpıp yuyöspden “ny9 doyfemı mum * asar opagsdeyatı Wuug Pfepuuugğup (rg) “oppank sumezn urzrempay sig yes © ueuğer vümemişo bruno 40 MaysAayA NPL9 wauos puma arefe - #gığm uams unzn ua $A un) ua up yatkuzaz öyyoams ng “ıpepieg uörusuz “Op mi8 vüleşğep yezeğey Bag ap Yeye örme vuje şek » çan Op; MyıjyaL "nayamo wpurderes aukruay aa apalğed Gaydezaz HErEYAP * gv eieg yiyeş » “mörureyreumureğ ekip zısyenaı » #zızypav Mep OssOy Gesupj “pp geyyr epummeyese ayi eİvd YAŞ vepun3npına. ze yarsossıy wyAeue3 wf * Haa oursıpua zızempav NİRYO —————— kes Yusufu Cezayir beylebeyliğine kabul etti, Yusuf hemen Cezayir hazinesini açtı” rıp arkadaşlarına dağıttı; Fakat bu hü - küm ve hükümet çok sürmedi. Beş alt gün sonra Yusuf ta öldü. Ölümünün ve- badan olduğunu söylediler. Salih Pe- şanin eski halifelerinden ve ölürken va - liliğe geçirilmesini vasiyet (o ettiği Kait Yahyayı beylerbeyilik vekâletine getirdi. ler. Yahya reslerle birleşerek sülcü - neti tesise uğraştı ve İstanbuldan gele » cek zatı bekledi. (1) Hasan Paşanın ikinci defn beylerbeyli- Sonralaı olduğu gibi Divanı Hüma - yan henüz yeniçerilerin asiliklerini ceza. sız birakacak kadar düşmemişti. Meh - met Paşanın öldürülmesi İstanbulda bü « yük hiddet uyandırdı. Hünkâr mutlaka asilerin cezalandırılmasını emretti. Ceza- yir beylerbeyliğine en münasip zat Hay- rettin Paşanın oğlu idi, o Babasının an - nnelerine varis ve Cezayir ahalisinin rou- habbeline mazhar ilk silih arkadaşlığı yaptığı reislerle dost idi. (2) Hasan Paşa ikinci defa Cezayir bey - lerbeyiliğine tayin olunarak 964 Şevval 11857 Haziran) da yirmi galerle Cezayire G0) Revü Alriken, sene 1377, sahife 287. İspanyol vesikaları arasında ikinci Filibin O (21) Temmuz 1557 tarihli ve Cezayir valisi Kait Mustafaya o Bitaben yazılmış bir mektubü vardır. Bu zatı hiç bir müverrih yazmıyor. Beiki Yusu - tin &lmesinden sonra bir kaç gün bey- lik yapmış birisidir. (2) Gramment Hasan Paşanın Bey- lerbevliğe intihabında Fransız sefirinin muhalefeti görüldüğü ve fakat Rüstem Paşanın; Hasan Paşanın Fransızlara iyi #euameel ededeğini temin eylediğini ya - siyor. imei selimi a e GER DERSİNE Ni 3) OP SOSU ZI Mevye MUAY “193 vusıp o vputayzuH 2 ved tip “geye dpy95 uepezo ofpey İpZ 1keied ille “re vuynk Şyoppyi up meleaee şaaolıp “MMSLO AYAŞ epey rine OKIĞIN 494 249p O opunun uzeanp yg yeyik “eş * Apeöye,, OOUNAŞE pu oni uşzayasğyusk #PUMOĞU PPAM UYpuOE vape MEADP «Nİ yg miinujo issunumu pure GA 30409) OSONANY YAZDIDA BİZYE ÇAPAN SAJzEEV 94 İnudek Jeymony yaam yoğ #rrajdo ÇUYYMAANI UND 19949p9 YOPPY vurğedepnamy Gopumya Utan aa İnuknp Gunğapjo oyy0uya3 upuayue saduez) wp vitd VEYR$ Saaçıpymyekor râmey oi okJA “Bre SAA Ng EUR ONY JaOp tap * Ardek sep weearzepi Ş We3SLKYA ŞE UlaofIpa kez9) depp SANAR 1poj “opfguz nun$npyo oyuna zoyse oyasgez gç upumupusumu vâzog vAnpuy you? yokumdsj arg uajağ vurag yeri vopunz -93 usyuuuuop skezaz, vejo aşyoua anerezeş DUM *epipye segey hunğnp e 909p uyunysanıj şupun wepekumd | uikeşenen "ypzopiıuzasa yerkez wpzuj APİ ep seyzyyeyryy eppyye 03 vpyeyape) A0 ve ayyip ypezkeg wang depp “fe munuodijseğ sana) aojyakezs) “po EBAY yopusy v4 Bayes Jay ye09 ADI “Ayıpojaryı yekrayı yuman vauos Y9 DA zajumdrlak o wruos “dueynur yek (00021) p9aa3 U3 “ipandek vyop umay - dig yamanın o Sa dparpuapeppıi vywp çur “aye mödoz vörd rkrey eavarı ng “YpSA dense avayaazıNsI edıp “okun eğe» “98 Wopou “ayluyıde Jezn$ seper ng e) “4ıp98 rpmopeyağ,, sravpuvumuş aye *me app suw - YO Uaysaz eLefirei oumuamuu 94 kşunyp wen opnykog uepunğnpyo örunyıs “2 apyipok vayerez soy yazazapugğ say susu ng wieg ueseiş o *mönuyo gagtang apar izepureyyrası dare) AYIN (6) mpaoktmye atümez 3598 yaayan& ueo diem yapisi edecek kudrette © olduklarından hiç bir mukavemet görmeden hükümeti © eline aldı, Salih Paşanın vefatından sonraki karışıklıklar ve Mehmet Paşanın az süren bir hükümetinden sonra (öldürülmesi Mehmedülmehdinin gözünden kaçmamış ve bundan istifade ümidine düşerek El mansur İbni Boğani o kumandasında bir kuvvet göndererek Tlemseni zaptn kal - kışmıştı (1557). Fakat Tlemsende 500 Türk vardı. Kaleye kapanan bu kuvveti çıkarmak içinMansurun ( gayretleri hep boşa gitti. İbni Boğani torununu Tlemsen sul - tanı olarak ilân etti, fakat (İç kale - Meş- ver) i alamadı. Hasan Paşa Cezayire ge- lince havadisi aldı ve ilk işi Tlemsendeki yoldaşlarını kurtarmağa koşmak (oldu. Paşa 6000 yeniçeri ve 17000 yerli askerle hareket etti, o Ayni zamanda da Türk lere kuvvetli bir düşman vaziyeti almak- ta olan Şerif Mehdiden bir hile ile kur - tulmağı düşündü ve Salih kâhya isminde birisinin emri altında küçük bir o süvari müfrezesini Marakeşe doğru ( gönderdi. Bunlar Hasan Paşanın zulmünden, şid - detinde bahisle Şerife dehalet ederek bir fırsat düşünce onu öldürmek talimatını aldılar. Hasan Paşa Tlemsen üzerine yürür « ken bunlar da Şerife mülâki oldular. Şe rif Mehdi bunları iyi kabul etti ve kendi muhafızları arasına nldı, (o Türklerden mürekkep olan muhafaza kıt'ası da bu yeni arkadaşları bülduklarma çok mem mun oldular. Az müddet içinde Salih Kâhya hepsi- nin reisi oldu. (1) Buesmmda Şerif iy Salih Kâhyann bu inanılmaz ve pek cesurane seferi hakkında (Tores) in 397 ve müteakip sahifeleri, (Haydonun 114 üncü sahifesi, Elgufraninin 78 ve müteakip sahifeleri, Ögüst Kurun 128 . inci sahifesi, Hanri de Kastrienin o (Bir AE e sapan va sa4nipagp spam aj “YAMAMIŞ LER KAYLA UNO) PER özüme Şagp yala £ va ipupleg ğemaop yaysoydes MANŞ DGN oylama MANA «49 dagot alögoreynuz sig vusk wp ye, ng *ypaa © aog yuyasaşıışaS egemen ” ON mawpuumoj uymayı şpampiyumyeZ ojruy yeomkrreuekep wp uepzşeyna yaya > oyma (Pr veş Anöny) gıyemmeyy “PLEAS ai vyaykez 40) apaperek upudue yeyeğ impgp ysakeg ağıpoğ uvjo önümyeğiymeği epey ya0ayy993 upuvakey va ze msg “gap ppi oğmaasıpın pap eg epi usak 4 Pİ yep sea ape ruayzıyuynu gayyessoyy ese ,—g “pen HUygaanın avpumony weprdek er -»4 dag opun3 ef peyieg sepzmazmuş vap “2102p SA UEpELEN MAG WEALAUŞAŞ *() “rpyureşi$ zejdoz iıpya$ seyre epeis ng “APEİ?p pgem yuzysan uyyasıı Söze gp, (Süs) daki Berberilerin isyanını (o teskin için hareket etmiş ve bütün muhafızların yanına almıştı. Salih Kâhyanın beklediği firsat ani (Dern) dağlarında o (Aklakel) mevkiinde çıktı. 964 senesi sonunda (23 Teşrinievvel ) de Şerif Mehdi çadırının dışında erken - den talime çıkmış olan Türk süvari kıt. asmın güzel manevralarını seyrediyordu. Bir an oldu ki süvariler Şerifi ortaya al - maş bulundular. Şerif çadıra (o çekilmek “İstedi. Fakat ayağı çadırın ipine dolaştı ve düştü. Salih Kâhya (71) yaşındaki bu Ültiyerm hir baltada bâşmii kesdiik törbe- ya koydu. Çadırm içerisi derhal | yağma edildi, o Sultanın yanında olan diğer şa- hınlar da öldürüldü. Süvari müfrezesi ar « tık yapılacak bir şey olmadığını görerek Ağndır cihetine at saldılar. o Orada bir gemi bularak denize açılmak © emelinde idiler; fakat bunu bulamayınca (Taru - dan) zaptederek oraya kapanmağa ve ha: Gi vale intizara karar verdiler. Pek cesurane olan bu karar verilir - ken Mehmedülmehdinin ölümü Fas şebri-| ni karma karışık etmiş ve müteveffanm oğlu Ebu Muhammet Abdullah El galip Fas hükümdarı ilân olunmuştu. Marakeş de bu intihabı kabul etmiş ve yeni hü- kümdarın taraftarları Mehdinin mevkuf bulunan kardeşi Elareçle bütün ailesi ef. © radımı öldürmüş; Hasan Paşa Tlemsene gelerek Kaid Safayı ve maiyelindekileri, e ekler Ven Muhammet El Galip ( Tarudanı bi vuruşta alarak yerleşen Türklere karşi asker gönderdi... Faslılar Türklerin için ğ de bulunan Yahudiden dönme bir hainin ihanet ederek kapıyı açması sayesinde içeri girdilerse de Türk ( süvarileri Ode Tlemsen tarafına çekilmeğe muffaak ol « dualr, Yolda epeyce arkadaş zayi etmekle Fas sefirinin Türkiyeye £ seyahati) nam eseri tafsilât veriyor. ç
