6 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

İŞARETLER ; Köylünün malı Zaman zaman ,Türk İsöylüsünün mahsulüne biçilecek fiat sadece basit bir aliş verişin kadrosu içinde mutalea edilir. Mantık şudur: Mal piyasada bu | Ne yapalım, daha imkânı kadar para ediyor. başka türlü hareket. etmenin yoktur, Bu söz hiç bir şey izah etmez, hiç bir iktisadi meselenin milli halımmdan halline çare bulamaz. Müphem ve mü- #evveş bir sürü mefhumları bir istinat noktası gibi kabul ederek davaları hallet mek milliyet bakımından bir meseleyi nihayetlendirmek değildir. Piyasasında bir muharebe meydanı | gibi yabaricı kazançların cirit attığı sa- halarda teşkilâtsız mahsul sahiplerini teşkilâtlı yabancı müesseseler karşısın- da bırakmak. ne İlmin, ne de pratiğin kabul edeceği bir hakikattir. İlim bakımından piyâsanın Kontrol- süz ve başıboş Bırakılması nihayet bir| İstismar tarzinm kendi ilim çeşnisi tar- zında gösterebilmek imkânını kazanması demektir. En büyük hakikat memlekette işli-| yen iktisat cihazının memleketin milli- yet bakımından kazançlarma uygun gel- mesidir. İlmin, zekânm, idarenin va- zifesi bunu başarmaktır. .. Türkiye #anayileşiyor. Türkiya'yep- yeni iktisadi. bir manzara alıyor. Bu manzara Türkiyenin dışarı verdiği &€- İlreiz kıymetlerin memleketin içinde kal- masını istemekten doğmiüiştur. İmparatorluğun ücüz ham madde Pazarı haline koyduğu, ve dış pazarlara haraç veren merileketi kendi küvvet- leriyle başarılır hale koymak gayedir. Bunun için bam madde, veyahut toprak mahsulü işliyenlerin alım kabi- liyetlerinin üstün bir hale gelmesi bir zarurettir. Türkiyede yeni bir sanayi âlemi kuruluyor. Bu âlem ancak'pizar- larla yaşar, Bu'ssnayi için hudutların dışmda pazar aramak vaziyetinde deği- liz. Binaenaleyh hudutların içinde pa- zar temin edeceğiz. Sadece mahdut bir kaç'şehir de bu Yazifeyi göremez. Büyük halk kütle- sinin sanayi müesseseleri için birer müs- haline girmesi icap eder. Bun- #ehirlerde kurulan sânayi müesse- #elerine müşteri olabilmeleri satım ve Alim kabiliyetlerinin. artması ile müm- kün olabilir. , Bunun için köylünün alım kabiliye- tini arttırmalı gerektir. , , Köylünün ulm kabiliyetini arttırmak İÇİN" örün"teğkilâtszhıktan, teşkili” kuy: Yetler karşisindâ yalnızlıktan kurtarmak ! Ve helitede onun malmı değerine “sat Mak lazımdır. , Türkiyenin sanayileşmesi - meselesi bizi kendiliğinden Türk köylüsünün ma- mr değerlendirme işile de meşgul olmı- Ya icbar ediyor. Sadri Etem —e——— Seksen beş tâlebeden dokuzu kazandı Orta mekteplöre fâzla tehacüm ae Mektepler açılımcıya küs ar talebe kaydına devam “edile- ir. Dün Gazi Osmanpaşa lise- | iinde seksen beş talebenin ikmal a yapılmış, . ancak dokuzu Zanmıştır. yi, öği düğü rl BA iç nlirdetiMiters dest” —— a a e — Haydarpaşada Türkiye - en büyük yatı lisesi hazmla- Parlâmentolar İ birliği kongresi Türk grupu bundan sonra Yıldızda çalışacak Beynelmilel parlamentolar bir- liği Türk grupu reisi Necip Ali Bey Paristen şehrimize gelmiştir. Ne» cip Ali Bey, ayım yirmi dördünde şehrimizde toplanacak olan bey » nelmilel parlamentolar konferan: sina iştirak edecekitr. Kendisi bir | buçuk aydır,» Fransa ve İsviçrede | bulunmaktaydı. Beynelmilel parlamentolar kon- feransının toplanacağı Yıldız sa - rayı sabık gazino kısmının bütün hazırlıkları bitmiştir. Şimdi Dol- | mabahçe sarayında çalışan parla- mentolar birliği Türk grupu, ayın on beşinden itibaren Yıldız sara- yindakâ'yeni dairesinde çalışmağa başliyacaktır. Gelen murahhas listelerinden birinde küçük bir ( değişiklik ol- muştur, İtalya murahhas heyetin- den biri milletler cemiyeti murah- haslığına tayin edildiğinden yeri ne bir başka parlamento azası ko- nulması ve keyfiyet Türk grupuna bildirilmiştir. Belgratta beynelmilel © parla- JEHİRDE Kaybolan plân! Telefon şirketinin yeraltı kabloları plânı yok oluvermiş! Nafıa vekâletinin şirketler üze- rindeki tetkikleri | ilerlemektedir. Telefon şirketinin muamelelerini tetkik eden komisyon, O yeni yol- suzluklar bulmuştur. Şirketlerin birçok taahhütlerini yerine getir - memiş olduğu anlaşılmaktadır. Şirketin satın alınmasını icap eden vaziyet daha katileşmekte - dir. Bundan sonra da, şirketin itlari cepheden teftişine geçilece- ği ve mesullerin araştırılacağı söy- leniyor, Şirketin teftiş heyetine göster- mek mecburiyetinde olduğu vesi- kalarda bazı mühim © eksiklikler göze çarpmıştır. Bundan başka, te- lefon şirketinin İstanbuldaki yer- altı kablolara ait plânr da buluna» mamıştır. Bulunamıyan bu plân, evelce tanzim edilmiş ve Nafıa vekâletin- ce de tasdik olunmuştu. o Şirketin satın alınması mevzuu bahsolduğu şu sıralarda, bu plândaki tesisa - tın vaziyetine göre kıymet takdir etmek lâzım gelmektedir. Halbuki mentolar iktisat kongresine mem- leketimizden iştirak o edecek mu- rahhaslar, gelecek © perşembeye Belgrata hareket edeceklerdir. t yeni dekanı Hukuk fakültesi © dekanlığına getirilen Sıddık Sami Bey dün es- ki dekan Tahir Beyden işleri dev- ralmıştır. Öğleden sonra üniversi- te profesörler meclisi bir toplantı yapmış; fakültelerin kitap ihti - iyaçları etrafında görüşülmüştür. vi İlay i Adliyede tatil bitti İ Adliye tatilleri dün bitmiştir. Bütün mahkemeler bugünden iti- baren çalışmıya başlıyacaklardır. "8 65 kilo ipekli: kumaş Romanya vapuru ile Selânik- ten şehrimize gelen, yolculardan Eyüp isminde birinin eşya denkle- ri muhafaza ve muayene memur - ları tarafından aranmış, 65 kilo kadar ipekli kumaş (bulunarak İ müsadere edilmiştir. Bundan baş- | ka 25 tüp'de kadin ruju bulunmuş- tur. mek üzeredir. 2 -- Kış yaklaştı; | Her gün bir çok yelkenliler şehire plân ortadan yok olmuştur. Telefon şirketinin işlerini göz- den geçiren komisyon faaliyetini bitirdikten sonra; sıra, satm alma müzakerelerine gelecektir. Diğer cihetten Şark demiryol- ları şirketinin banliyö ücretleri ü - zerinde yapması lâzım gelen tenzi- lât hakkında, şirket müdürü Pa - ris merkeziyle müzakereye giriş » miştir. Bugünkü tenzilâtlı tramvay üc- retlerinin daha fazla © inebilmesi imkânları bu ay sonunda araştırı - lacaktır. Şirket murahhasları ay sonunda, Ankaraya (gidecekler dir, Bu ara mıntaka, amele ve ta- lebe ücretleri de konuşulacaktır, Rıhtım şirketinin satın alınması için hükümetle şirket © arasında mevcut mukavelede de bazı tadi - lât yapılmıştır. Ankarada bülu - nan şirket müdürü sehrimize gel » miştir. Nafıa vekili B. Ankaraya on gün sonra gidecek, mukavele Ankara» da imza edilecektir. — Geç kapanacak dükkânlar Arpa ve yulaf satanlarla hay- vanlara ot satan dükkâncıların sa» at yirmi bire kadar açık bulunma- larma karar verilmiştir, odün ve kömür taşıyor. beraber odun ve kömür fiyatları i Tevfik Rüştü Bey Cenevre Bununla Hariciye vekili bugün gidiyor toplantılarında bulunacak! Hariciye vekili Tevfik Rüştü B, bu sabah saat onda “Adrio,, vapu- ru ile ve İtalya yolu ile Cenevreye | hareket edecektir. Hariciye vekili Bey, Cenevrede milletler cemiyetinin umumi top - lantısına iştirak edecektir. Toplan- tıların ay sonuna kadar > süreceği tahmin olunmaktadır. Eski gümrük muhafaza müdürü öldü Gümrük muhfaza baş muavinli- ğinden mütekait Hasan (Bey bir | müddettenberi zatüccenpten yatı- yordu. Hasan Bey evelki gece ve- | fat etmiş ve cenazesi dün Sıhhat | Yurdundan kaldırılarak Beylerbe- | yinde Küplice mezarlığına gömül. | müştür. Cenaze merasiminde gümrük | muhafaza kumandanı Hâsan Bey | ile birçok gümrük ve (muhafaza memurları bulunmuştur. Merhum kırk sene kadara muhafaza müdür muavinliğinde bulunmuş, namu- siyle tanmmış bir zatti. eziz 3 Sokakları kirletmek yasak Halkın sokaklara kâğrt attık- ları ve tükürdükleri - ve belediye zabıtası memurlariyle © polis me- murlarının yasak olan bu hallerin önüne göçmiye savaşmadıkları gö- rülmektedir. Belediye tükürenler- le sokakları kirletenlerden ikişer | lira ceza alınmasmın belediye za- ! bıtası talimatnamesi hükümlerin» den olduğunu bir defa daha ha - tırlatmıştır. Tramvay arabalarının da temiz tutulması tramvay şirketine bildi - rilmiştir. memeli Vali Bey Tnlearadın geldi Belediyeler bankası toplantısı - | na iştirak etmek üzere Ankaraya | gitmiş olan vali ve belediye reisi Muhittin Bey dün sabahki trenle şehrimize dönmüştür. yp Benzin dubasında yângın Haydarpaşa rıhtımında o bağlı Sefer kaptana ait leylek dubası - dan dün benzin boşaltırlırken benzin deposu tutuşmuş, oçabuk "söndürülmüştür. Bu sırada Sefer kaptan muhtelif yerlerniden yara» landığı için hastahaneye kaldırıl - mıştır, 3 — VARIT © EYLÜL 1944 SOHBETLER Atalım! Dil kurultayının ülküsünü hep bili. yoruz; Türk dilinde araştırma yapanların topluluğu ne içindir? Türk tarama dergisi neden çıkarılmıştır? Bugün he- pimizin başarmağa uğraştığımız iş he- dir?.. Hangi yolda yürüyoruz? Varmak istediğimiz yön nedir? Bunları öğrendik: Türk dilini, ya- bancı deyimlerden kurtarmak.. Bugün artık mefküre demiyoruz, ülkü diyoruz. Beynelmilel kullanmıyo- ruz. Budunlararası kullanıyoruz. Yalnız arapça ve acemce kelimeler» den kurtulmak için çalışmıyoruz. Frenk- çe sözlerin yerine de, öz türkç: deyimler buluyoruz. Projektör ışıldak, semafor pırıldak oldu. Alelâcele yerine şipa- dak, alelgafle yerine apansızın demek hoşumuza gidiyor. Çocuğumuz: — Baba, tevali eden ne demektir? Diye sormaması için birbiri ardınca gider diyoruz. Özsu dururken nusk bi- ze gülünç geliyor. Öz dilimize kavuşmak üzere olduğu» muz belli.. İşte bu aym 26 ncı günü de, bu ka vüşmayı kutlulayacağız... Ayın 26 ncı günü dil bayramı var. Öz türkçe konu- şup, öz türkçe yazacağız. ... Dil bayramı günü, ne yazacağımı düşünürken aklıma üniversite geldi, Ü- niversite budünler arası bir deyimdir. Ben büdünler arası deyimlerden kaçım- mam. Acunun dört bucağında bu sözü anlarlar. Fakat üniversiteden ötürü bir yazı yazacak olsam, rektöre, dekana, doçente ne diyeceğim?... Bu sözler ne biçim lâf- 112... Budunlararası tabir midir bunlar? Hayır.. Alman üniversitesinin : adları imiş... Biz, öz türkçeye doğru yol alırken, üniversitedeki bu unvanlar, yabancı pro» fesörlere verilmiş bir imtiyaz duygusu uyandırıyor. Şu dil bayramımızın şerefine, bu tar birleri atalım, yerlerine ya budunlarara» sı veya öz türkçe adlar koyalım, derim.. Selâmi izzet Polis haberleri: Otomobil kazası Şoför İsmailin idaresindeki 1928 numaralı otomobil, Bebek akaretleri önünde on yaşında bir çocuğa çarparak ağır surette ya- ralamıştır. Çocuk hastaneye kal- dırılmıştır. Sadık uşak! Çengel köyünde oturan Hami de Hanımın doksan kuruşunu do- landıran uşağı Dursun yakalan » mıştır. Kavga Sarıyerde balıkçı Mustafa ile Husamettin kavga etmişler, biri- birlerini bıçakla yaralamışlardır. Bunlardan Husamettin kaçarken yakalanmıştır, Halı hırsızı Beşiktaşta Abbas ağada otu - ran Rafet Hanımm dün evine sa» bıkalılardan Mitat girmiş, balı çalarken yakalanmıştır. dir. 3 — İstanbul sokaklarında | ten helvacı bağırıyor: İpek misin sık rastlanılan bir manzara; ke- | mubarek, çiçek misin mubarek, Miyor, Mektepteki inşaat bitiril « yüksekliğini muhafaza etmekte - ne beyaz keten helvam! di ime zinli denizinin dk Ğİ,