23 Mart 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

5—VAKIT 2MARTISM —— uyup MUM! HARPTE cwwmu EŞKİLÂTI MAHSUSA a A LA VAKIT'ın Yeni Tefrikası : 137 Yazan: A. MiL İzvestiya Diyor ki: İmperyalistler Avustur- yayı yutmak istiyorlar Moskovada çıkan İzvestiya ga- zetesi Rome mülâkatı ve kşrarları hakkında yazdığı bir başmakale- “de diyor ki: “Emperyalistlerin Avusturyayı yutmıya matuf olan mücadeleleri | gittikçe kuvvet peyda ediyor. Bu mücadeleler yalnız diplömasiye in hisar etmekte değildir. Bu müca- deleler Avrupa diplomasisinde yeni görülen bir şey değildir. Ye- nilik yalnız gizli diplomasi faali- yetinden Avrupada nüfuz mmta- kaları paylaşılması faaliyetine a- çıkça başlanmış olduğudur. Yeni Avusturya cümburiyeti » nin kâfi derecede inkişaf etmiş sanayii olduğu halde ziraatçiliği » — noksandır. Avusturya müzmin bir “© mali ve iktisadi buhran içinde © — çırpınmakta ve bu buhran, Alman yaya ilhak meyilleri ile kuvvet . kespetmektedir. Maliye ve iktısadiyat noktai v nâzırından zayıf olan Avusturya © yalnız büyük devletler arasındaki rekabet yüzünden müstakil bir devlet olarak mevcudiyetini ida - © — Avusturya çalışma sahasr itiba- riyle büyük bir kıymeti haizdir. Bunun için emperyalist çarpışma- rın hedefi olmuştur. Avusturmuzzs garpışma gey — Odanı elde edebilmeye matuf o « lan emperyalistlerin gayretleri, —ahönlit Mbemene,, isveleri al baygin gi izlenmektedir. ve bu plân- 1— fa Almanyaya ilhakı, Fransız ve İtalyan serma- yesinden çok daha kuvvetli olan Alman sermayesine, (oyalnız orta Avrupaya ve Balkanlara de- | » Gil, Akdenize ve Adriyatiğe hu- İĞ etmek imkânını da verdi. Alman emperyalizmi Avustur- yayı Almanyaya ilhaka muvaffak olamadığından Avusturyada Nas- yonal - sosyalizm için müsait bir * zemin bazırlamıya ve bu suretle Avusturyanın Almanyaya ram ol maşmı temine çalışmıştır. Alman emperyalistlerin orta Av'upadaki faaliyetleri İtalyada büyük bir endişeyi mucip oldu. İ- talya, orta Avrupada ve Balkan- larda Fransanın başlıca istinatgâ- hını teşkil eden küçük itilâfa karşı mukabil bir kuvvet vücuda getir mek istemektedir. İtalya hüküme- tinin plânına göre bu kuvveti yal- nız gayrimemnunlar bloku vücuda turya, Macaristan ve Bulgaristan | dahil olmalıdır. Musolininin en yakın adam- larından biri olan Giovanucci A- vusturya hakkında yazdığı bir kis tapta açıkça diyor ki: “Avusturya hiç bir zaman Al- man blokunun tesir sahasına da- hil olmamalı ve ona tabi olmama- lıdır. Eğer bu vuku bulursa ilânı harbedilmiş gibi bir hal vaki olur. Küçük itilâf devletleri, Fransa siyaseti ve Fransanın Versay mu» ahedesiyle tesis etmiş olduğu vazi- yete hayati bir surette bağlıdırlar. Küçük itllâf ayni zamanda Avus- turya ve Macaristan (o Habsburg hanedanını tesis etmek hususun» daki İtalyan plânından da kork « maktadır. Çünkü bu suretle (ve İtalyanın yardımiyle, küçük itilâf devletleri arazisinden olan toprakların iade- si meselesi ortaya atılabilir.,, İzvestiya, makalesinin sonunda bu üç plândan hiç birinin tahak- kuk etmek istidadımı haiz bulun- madığını yazıyor. Konyada bir ahırda eski eserler bulundu Konya, 22 (A. A.) — Konya» nın Mamüriye mahallesinde bir a- hırm zemininde görülen mermer mozayik nazarı dikkati celbetti - öinden.strafında bafriyat yapıl mış ve zeminin sokağa doğru w- zayıp gittiği anlaşılmıştır. Araştır- ma esnasında ufak kıt'ada dört | köşeli ve mor beyaz, tirşe, koyu yeşil, kırmızı renkli bir çok cam parçaları da bulünmuştur. Bunlar mermer zemine âit bi- nanın duvarlarını süsliyen mozaik eşkâl ve mürekkebatın — cüzüleri olduğu zannediliyor. Hafriyat dur durulmuş ve maarif vekâletinden bir mütehassıs istemiştir. meiieilrz Nevyorkta karışıklıklar Nevyork, 22 (A.A.) —Dün akşam tiyatrolar o mahalesi olan Brodveyde bazı karışıklıklar ol- muştur, Grev halinde (bulunan taksi | şoförleri ile polis arasın- da bir kavga çıkmıştır. e Beş bin &revci, taksilerin kapılarını kopa- rarak içerisindekileri dışarıya çr kartmış ve otomobilleri tahrip et- getirebilir ki, bu bloka da Avus Eksarh ile patrik birleşmişlerik / Bu bomba saatle işliyordu. Ayar | lanık sularmda avlanmakta de- lendirmiş ve Makedonya milletle edildiği saniyede patlıyarak bir çok kimselerin ölümüne sebep olu» | yordu. Bombayı oraya birakan çe- teci ise eşeğine binerek pazar ye- rinden çoktan beri uzaklaşmış bu- lunuyordu. Eşek suikastı Bomba patlar patlamaz, o kasa» badaki Türkler, Bulgarlar ve diğer nusurlar biribirlerine giriyorlar, Os manlı hükümeti müdahale ediyo, işin içine zabıta ve asker karışıyor, bir çok kimseler ölüyor ve hâdise Avrupa matbuatına kadar aksedi- yordu. Bunun üzerine Sofyadan başlıyarak her tarafta Türk (o ida- resi aleyhinde feryatlar yükseli- yor, Türklerin zulmünden bahse- diliyor, buna nihayet verek için Makedonyanın Bulgaristana ilhakı lâzım geldiği ileri sürülüyordu. Makedonya muhtariyetine çalışan (Vemereo) en yakın teşkilât ola” rak göz önünde bulunduğundan, Bulgar emperyalizmine (o çalışan Nerhovisler ise, merkezleri bunlar hiç bir zaman ortaya çık- mıyarak bütün kabahati (Veme- reo) taraftarlarına atfetmeğe mu vaffak olduklarından, yapılan sui kastların o(Vemereo) atrafmdan yapıldığı zehabı hâsıl oluyordu. Bulgar emperyalizmine ve Ma kedonyanın Bulgaristana ( ilha- ka çalışan Nerhovistler bu sui- kastlar esnasında büyük bir feda- kârlık göstermediklerinden ve e- şeğin sırtıma yükledikleri bomba- ları pazar yerlerine bıraktıktan sonra kaçıp gittiklerinden dolayı Makedonya muhtariyetçileri o sui kastlara, yukarda yazdığımız gi“ bi “eşek suikastları, nammı ver- mişlerdi. (Vemereo) nun gizli teşkilâtı ilânı meşrutiyetten sonra federa- | tif bir milli fırkaya münkalip olun | ca, Kral Ferdinandın Verbovis - leri hemen (Vermereo) ismini gasbederek o nam altında eskiden beri tethiş siyasetine devam o et- mişlerdi. Makedonya muhtariye- tini istiyen meşruti fırka intihaba ta iştirak ederek meb'us çıkarıp İstanbula gönderirken empetya - listlerin eline geçen (Vemereo) menem ie ve ea bu Sof.! di. Sofyadan, Atinadan ve Bel- ya olmak üzere Bulgar toprakları | grattan gelen emirler ve Hürriyet ha iltica ettiklerinden ve esasen! ve İtilâfım da o emirlere riayet et- İ mesi sayesinde intihabat için bir vam ediyorlardı. Makedonyanın ilk meclisi meb'usana gönderdiği meb'uslar (Vlahof), (Dalçef), ve Tarihi bir hâdise (Paniçe Doref) ve Pavlof) idi. ler. Manastırdan çikan O (Paniçe Doref) doğrudan doğruya İttihat ve Terakki namzedi idi. Serezden intihap edilen (Dalçef) ile Selâ- nikten intihap olunan (Vishof) Makedonya (o muhtariyetçilerinin namzedi idiler, Üsküpten meb'us çıkan (Pavlof) ise Bulgar emper- yalistlerinin âleti idi. İttihat ve Terakki zamanının ikinci devresinde İtilâf ve Hürri- yet Fırkası ile makedonyadaki Bulgar, Sırp ve Yunan (teşkilâtı birleşmişlerdi. O esnada hatır ve hayale gelemiyecek bir şey zahi- ren husule gelmiş ve Bulgar ek- sarhliğinde Rum patrikhanesi eski zıddiyeti muvakkat bir ozaman için bir tarafa bırakarak © intiha batta kazarmak için birleşmişler anlaşma yapılması mümkün ola» bilmişti. Bu hâdise büyük bir tari- hi kıymeti haizdir. Çünkü Balkan ittihadının ve onun neticesi olan Balkan muharebesinin ilk temeli bu suretle atılmış oluyordu. Ga- riptir ki Hürriyet ve İtilâf fırkası gibi bir Türk fırkası bu ittihad husulüne yardım etmişti. Bu vaziyet karşısında Meke-| donya muhtariyetçilerinin federa- tif milli fırkası eski hattı harketini hiç bozmamiıştı. (Sandanski) ve (Paniçe) gibi mefkürecilerin elin» de olan o fırka biribirleriyle an- laştığı zannolunan Bulgar, Sırp ve"Yunan (o teşekküllerinden ve Hürriyet ve İtilâf fırkasından w- zak kalmıştı. , Makedonya muhtariyeti için çalışın bu fırka Balkanlarda hu - sule getirilen bu sahte ittihat hak- kında efkârı umumiyenin nazarı dikkatini celbetmek için Selân'k- te çıkan (Narodna Volye) Onw mındaki gazetelerinde bu tehlike | leri birer birer ortaya koymuşlar» dı. Bu neşriyat muhtariyetçilere a olanları fena halde isle” lerinin ittihadını temin etmeğe ça lışmıyorsunuz, diye onları yalam cı çıkarmağa vesile olmuştu. Halbuki Oo mubtariyetçilerden müteşekkil olan federatif o milli fırka köylüden başlıyarak yavaş yavsş senelerce çalışmış ve bu ça” lışmak sayesinde esaslı bir ittihat vücüde getirmek istiyordu. Belgarattan, Sofyadan, Atina- dan gelen ( zahiri bir ittihattan hiç bir şey beklemiyordu. Yukarr lardan gelen emirle o olan işlerin çabuk alevlenip çabuk söneceği- ni biliyordu. Onun için ikinci in- thaptta da İttihat ve Terakki fr kasiyle müştereken hareket emeğe karar vermişlerdi. Bir kere intihabatta kazandık: tan sonra ileride ne suretle hare- ket edilmesi lâzım geleceğini ge ne düşüneceklerdi. Onlar İttihat ve Terakki ile in tihaba girmek için Serezden çıka” cak olan dört meb'ustan ikisinin milli federatif fırkadan olmasını şart koşmuşlar ve bunda muvaffak olmuşlardı. Buynof oo ve Haciyef Serezden ve Nikolof ta Selânikten meb'us intihap edilmişlerdi. ş Yalnız bu intihaplar esnasında değil, daha birçok vesilelerle Bulgar emperyalizmi muhtariyetçilerini kendisine alet NN edemiyeceğini anlamıştı. Bunum la beraber Bulgar emperyalizmine çalışan Verhovistler Makedonya» nm Bulgaristana < ilhakı içinne yapmak lâzımsa onları hiç esrige- miyorlardı » 4 Birinci Balkan omuharebesinde | onu takip eden kinci Balkan müs harebesinde ( hep o gayeye vasıl olmak için Verhovistler me v roller oynamışlardı . Balkan muharebeleri bittikten sonra Bulgaristanda (o İntihabat yapıldığı zaman milli Tiberal fır kasını temsil eden Radoslavof hü hükümet intihabatta kaybetmişti. Bu mağlübiyet üzerine Radoslavof meclisi feshederek (o yeniden inte hap yapılmasına karar (vermişti, Bulgaristanm Balkan muharebe: sinde yeni hattı hareketişçeğşxvb sinde yeni zaptettiği arazi birinci intihabata iştirak etmemişti. ğ (Devam var) İffet Hanım kızdı: — E canım, ben sana söyledim, Ken- di çocuğunun ne mal olduğunu bilmiyor musun? Faika ses çıkarmadı, oldu erden de kalkamadı ama canı kaldi” Babası elinden alır korkusuyla (oğlan albümün üstüne yattı. kalsa bırakacak. Ne değeri var! İffet Hanım kocasına ba- ğırdı: — Al şunun elinden şu albümü! Gör- müyor musun yırtılıyor. Aptülkerim çocuğa eğildi; — Ver onu bak sana cigara ağızlığımı vereyim., Hah dur bak saati vereyim ha? Olur mu? Bak ama teyzen darılacak. Anası kendi kendine: -—— Aran yarabbi, gene ağlamağa baş- byacak. Nedir bu ben'ma başımın çilesi! diye mırıldandı. Babası almak istedikçe oğlan üstüne Eg yakıyor, içinde elim ii kat oluyor, Faika dayanamadı, kalktı çıkolata bul du: —Turhan canım, al bak çikolata, ver onu bana da resimler bozulmasm, Ya bak şimdi Fuat amcan gelecek, seni otomobil- le gezdirecek, hani geçen gün nasıl git- miştik| Oğlan kül yutmuyor. Aldırmadı. Re- simlerin üstünden de kalkmadı. Babası yalvarmağa başladı: — Gel seni arkama alayım, ha? olur mu? Gel. Ama bak kuyu anası (o gelecek seni yiyecek... Çocuk kahve şekerini severmiş, anası oturduğu yerden seslendi: — Turhan baban sana şeker £ versin, Hadi kendin git söyle Halideye sana şe- ker versin! Olnadı başka yapacak da kalmadı. — Hadi baban seni arkasma alsm, biner “misin? Aptülkerim halının üstüne dört Kia oldu, — Hadi gel bin, dedi. Faika çocuğun aldırmadığını görerek albümü gözden çıkarmış olmalıdır ki: — Birakın canım, yırtılırsa yırtılsm, dedi. Anası babası hazırmışlar, hemen bıra- kır gibi oldular. Aptülkerim âyağa kalktı, — Zaten şimdi vermez ki, dedi, İffet Hanım da: — O kadar yıldım ki, ağlamasın da, hiç bir şeyi gözüm görmüyor, dedi. Faika boynunu büktü bana baktı. Ben dayanamatirm, — E ne olacak bu çocuğun sonu? e sordum, herkes çocuğunu nasıl büyütüyor sa, bu zamanda çocuk nasıl bakılıyorsa iban dliğile,lpönnla Aptülkerim ufak, içi kanlı sözlerişiii yüzüme baktı, ne demek istediğimi anla - madı," İffet Hanım anladı, sikildi. Ona | “Sen geri kalmış adamsın, çocuğuna bas kamıyorsun,, demek dokunacağını sans mıştım, aldanimadım. : — Ben ne yapayım, dedi, ben çocuğu dövecek olsam bu gelir elimden alır. ! yl ne diyeceğini bilemedi sr rıttı. © —Bu çoc sizin elinizde ziyan olur, 4 dedim. Faika: por de söyledim, dedi. Ke Biz böyle konuşurken, albümü verme mek için üstüne yatan çocuk yerden k: in tı, elbümüde unuttu, yatağın yanmda, gece masası Üstünde duran ufak alektrik lâmbasma saldırdı. i (Devamı var)