1 Ağustos 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
. Çankof Balkanlarda VAKIT 'un muhar- frimize söyledikleri Sapı, sulgar münasebatı — Balkan konferansı— ve Bulgarlar — Arasındaki geçimsizlik ni, andan geçen hir mu - i Bulgar ricalini Zin ba: M. Çankof üs * basvekil M. Çankofla it, tür. Sabık tr A iharririne şunli İRİ ÖLÜ İİİ gz ; R: arı söyle- Pı "kamızın harici siyaseti - ti Şularımızla iyi ge - dai İktidar mevkiinde bu - A iki sene zarfında bu : eş açık olarak da gös- Türk, “mesini teşrinievel *ye ile imzaladığımız ük le iki memleket ara" m ihtilâflı meseleleri mm inim: ee il Türkiyeye karşı o - i,, İYetimizi gösteren bu ineği “daha sıkı bir dost - , İni atmıya © muvaffak Zânhediyorduk. Ce » | A 0 N ! Ml ram imkânını " « Su temaslar ara - ri? dostluk husule getirmiş- “ ya , kabinemde harici- d İunân Gospodin Kal- | bi Rüştü Beyefendiyle İ ve dost olmuştu le âktettiğimi: ğimiz mua - ora Yuzoslaryayla da muahede yaparak elele halletmek iste - ! Se bütün komşula- Ye eg 4 pürüzlü mesele - a *cektik, Fakat bun- Meydan bulamadan , laa miyet mesele ) T biribiriyle en N i millet varsa, ti Bil Bulgarlardır. Bu - ey *tin aralarda ih- N Sak hiçbir şey ol - bi, münasebetleri ç “olması gibi hadi- yayı omanya ile Dob- k y ". Yugoslavya i- başka :i Bulgarlar me » Mei muahede - Yağ flar da vardır. ”*Yle bunlardan hiç mn mesa- oy nız?. f ve, Sansının bek - N 'B, **bileceğini zan i kl in tahakku- N diye derece müş - Sap Sing, Ye ne gibi zor- a dığı nazari sa bedbin ol- iy Gr gi naşmıyorlar. Maamafih bu teşeb- “| — İntegralna Yugoslavya ce - : İ geçinmek istiyoruz. Fakat istiklâ- başvekil, | sıralarda ! çekildik. e don olmamıza ve | ip mâni olacak ara - toplantılar - | mamak elden gelmiyor. Meselâ Sırplar akalliyetler meselesinde en i ufak bir fedakârlık yapmıya ya - büsün büsbütün faydasını da in - kâr edemeyiz. Balkan konferans - i ları Balkan devletleri arasında! müşterek bir mesai hazırlıyabilece ğini ümit ediyorum. | reyanı hakkındaki fikriniz? — Biz komşumuz olmak itiba - diyle Sırplarla da iyi olmak, dost | liyetinin üstüne titremiyen Bulgar i tasavvur edilemez Bunun için bu anlaşmanın hiçbir zaman istiklâli- i mize halel getirecek bir şekilde ol- masını kabul edemeyiz. Bu cihete karşı bulgar milleti çok hassastır, Bir Bulgarın istiklâliyetinden fe dakârlık yaparak Yugoslavyanın idaresi altına girmeşini kabulüne imkân yoktur. Bu fikirde bulunan- lar varsa da, bunlar efkârı umu - miyeyi temsil etmekten çok uzak- | tırlar. | — Türkiye » Bulgaristan ara - i sındaki ticarı münasebatı ve tica- ret muahedesi hakkındaki mütale- anız ?, i — Ötedenberi iki memleket a- rasındaki ticaret münasebatı de - vam edegelmiştir. Her gün, biraz daha inkişaf kabiliyetini gösteren iktısadi münasebetimizin © azami derecede genişlemesine çalışmak için en mühim zaman şimdidir. İ- ki taraf zimamdaranının bu cihe- t takdir ederek hareket etmeleri şayanı arzudur. Her halde iktısa- di münasebat milletler arasmda - ki dostluğun artmasına vesile o - lan sebeplerin en mühimlerinden- İ dir. Bulgaristanla Türkiye arasın- da mübadele edilecek şeyler bulu- nabilir ve bu mübadele keyfiyeti iki memleket içinde faydalı olur. — Türkiyeyle Bulgaristan ara- sındaki dostluğun daha (samimi bir şekle getirilmesi için neler ya- pılmalıdır?, — Bu hususta en ameli çare iki memleket ricalinin ve gençli - ğinin temaslarını mümkün olduğu kadar sıklaştırmaktır. Bu temas - lar biribirimizi daha iyi anlamıya vesile olacağından siyasi temaslar. | dan ziyade bu gibi mütekabil zi - | yaretler daha faydalıdır. — Londrada Rusya, Türkiye, ve diğer devletler arasında imza edilen ademi tecavüz misakı hak- kında ne düşünüyorsunuz?. — Hemhudut olan devletler arasında aktedilen bu gibi mua - hedeler cihan sulhünün muhafa - zasını temin itibariyle memnuni - yetle karşılanmıya lâyıktır. Bizim böyle bir muahedeye vaz'ı imza| etmemize gelince, Buna lü-! zum da yoktur. Çünkü biz silâhlarımızdan tamamiyle tecrit edilmiş bir milletiz. Hiçbir milleti! İ rahatsız edecek vaziyette değiliz. Hücuma maruz kalmamız varttir. İ Fakat hücum vaziyetine geçmemi- i ze imkân yoktur. — İktisadi buhrandan Balkan milletleri nasıl kurtulabilir?. | — Bu mesele umumi ve cihan İ şümuldür. Binaenaleyh halli de İ gene ancak umumi olabilir. Bal - Mg Vapurcular H Aralarında birtürlü itilâf edemiyorlar İ Vapurcular aralarında kurmuş | oldukları şirket henüz resmen faa liyete geçmemiştir. | Bunun da sebebi şirket müessis- leri arasında henüz tam bit itilâf hasıl olmamasıdır, Müessislerin o ekseriyeti yap- mış oldukları nizamnameyi Anka- | raya göndererek İktisat Vekâletine tasdik için takdim etmişlerdir. Fa- kat müessislerden olup nizamna - menin bazı maddelerine itiraz e - denlerin müracaati üzerine vekâ - let nizamnameyi tasdik etmemiş ve aralarında anlaşmalar tavsi » ye edilmiştir. Vapurcular yeni - den müzakereye başlamışlardır. Vapurların kıymeti Vapurlara kıymet takdir eden komisyon dün de Asya vapurunu gezmiştir. Komisyon bugün vazifesini biti recek ve yarından itibaren vapur- lara kıymet takdirine başlanacak - tır. Maamafih kıymetin ne suretle takdir edileceği ve esasın ne ola- sağı henüz belli değildir. Komisyon ( İktisat Vekâletine | müracaat ederek takdiri kıymette esasın ne olacağını sormuştur » Fransanın eski elçisi Fransanm eski Ankara (elçisi Kont de Chambrun dün sabah tay» yareyle Ankaraya gitmiştir. M. de Chambrun Ankarada hükümet erkânımıza veda edecek ve bu sa- bahki trenle İstanbula dönecektir. Sefir, - Reisicümhür Hazretle - rini ziyaret ve kendilerine veda et- tikten sonra tayyare (ile Pairse, Oradan da yeni vazifesine başla- mak üzere Romaya gidecektir . ——e—— Camilerin tamiri Evkaf idaresi bu sene İstanbul daki bazı camilerin tamirine karar vermiştir. Kasımpaşada Büyük Piyale ca- milinin kurşunları ve Rumelihisarı miinin kurşunları ve Rumelihisarı nulmuştur, Bunlardan başka diğer camilerin ufak tefek tamirleri de bu sene o bitirilecektir. İstanbul haracinde Babaeski camiinin mina resi, Manisada Muradiye camii « nin kurşunları da yapılacaktır, Abidelerin tamiri hakkında he- nüz hiç bir emir gelmemiştir. kelam İki kardeşin muhakemesi Topkapıda sütçü Ahmedi öldür dükleri kaydiyle muhakeme edilen Hasan ve Reşat isimlerindeki iki kardeşin muhakemelerine, (oo dün! İstanbul ikinici ceza mahkemesin- | de devam olunmuştur, Bazı şahitler dinlenilmiş, mu- hakeme başka şahitlerin çağırıl ması için bırakılmıştır. kan devletleri arasmda başlı ba - şına halledilemez. Londrada hal - line çalışılan bu işe bir çare bulu - ramazsa muhakkak ki hayat da - ha ziyade ağırlaşacaktır. Balkan devletlerinin aralarında bulabile - | cekleri çare mevzii olmaktan ile - riye geçemez. Hemen temenni ele- | lim ki, umumi olan bu derde gene! | umumi bir çare bulunsun, Avrupa | Almanya Milim a Eraslan Ayi Smlaği el — VAKIT 1 Ağuston 1933 meme itler Yazıyor! Almanyanın dostları sİngiltere ile Italyadır. Daimi düşmanı Fransadır! (Bundan — evelki üç yazımda Her Hitler gençliğinde başından geçenleri izah etmiş, yahudilere nasıl düşman olduğunu anlatmış tr. Hitler bugünkü yazısında Al manyanım (Avrupadaki vaziyeti, ni izah etmekte, Almanyanın ki- mi dost, kimi düşman telâkki et- tiğini göstermektedir.) Bugün bir çok Avrupa devletle- ri sivri tepelerin © üzerine durmuş birer ehrame gibidirler. Onların varlıklarına (nispetle taşıdıkları müstemleke yükü çok ağırdır. O - nun için Almanya, Avrupa hari - cinde değil, fakat Avrupanın için de genişlemek, Avrupanın içinde yeni arazi edinmek ister, Müs - temlekeler, Avrupalıların ikame- tine müsait değilse işe yaramaz. Almanyanın bu siyaseti Avru - : pada tutacak yegâne devlet İngil - teredir. Almanya yeni bir cereyan istilâsma başladığı takdirde onun arkasını müdafaa edecek yegâne devlet İngilteredir. e Atalarımızın siyasetini takip ettiğimiz takdirde bunu yapmamız icap ederdi. İn- gilterenin dostluğunu (kazanmak için katlanılacak hiç bir fedakâr - lk, büyük sayılamaz. Müstem - lekecilikten vazgeçmek, denizü - zerinde faikıyet o siyaseti gütme- mek, İngiliz sanayiile rekabet etmemek bunun için kâfiydi. İngilterenin bu vadide bize söz söylemeğe müsaade ettiği sıralar oldu. Çünkü (İngiltere, Alman nüfusunun mütemadiyen artmakta olmasından dolayı Almanyanın bir çare bulmak, ya Avrupada, yahut dünyanın herhangi kısmında hir mahreç edinmek mecburiyetin de olduğunu anlamıştı. İngilterenin bu asır başlangıcım- da Almanya ile anlaşmak istemesi adiyordu. Halbuki Almanlar, İngiltere ile beslenmekte idiler. Mütekabili- yet esası kâfi değilmiş gibi İngil tereyi alaşağı etmek fikrini besli - yorlardı. İngiltere ile mütekabili yet esası üzerinde anlaşmak müm- kündü. Çünkü İngiliz diplomatla- rı, mütekabiliyet esasmı kabul et meden bir şey yapmanın imkânı bulunmadığını anlıyorlardı. Almanların hünerli diplomat - ları bulunsaydı da 1904 te Japon- ların rolünü oynasaydı varacağı» mız neticeler pek (O büyük olurdu. | Çünkü umumi harp bile kopmazdı. Dünyayı sulh ile iktisadi bir su rette istilâ etmek (© hamakatin en büyüğü idi. Gerçi İngiltere dün - yayı iktısaden fethe karar vermiş» tü. Fakat bu çeşit fütuhatın mana sızlığını herkesten evel de o an - lamıştı. .; Almanya ihtilâlcılığa ondan sonra onun dünyaya hakim olması tehlikesi bertaraf oldu. Almanya nın Avrupa haritasından büsbütün | silinmesi İngilterenin hesabına gel | mez. Bilâkis Almanyanın de yıkılması, İngiltereyi korkunç 1918; Fransanın Alman milletine daima düşman olduğudur. Fransanın İ daimi emellerinden biri Ren hudu İ duna malik olmak ve Almanyayı yıkık, dökük bir halde bırakarak nehri elinde bulundurmaktır. İngiltere Almanyanın cihangir bir oOdevlet Olmasını o ister, Fransa ise onun da devlet olmasır nı istemez. Biz de bugün cihangir bir devlet olmak için değil, varlı- ğımızı muhafaza, milli vahdetimi zi müdafaa etmek ve çocuklarımır zın ekmeğini bulmak için uğraşıya ruz, Bu noktai nazardan bize dost olabilecek iki devlet kalıyor: İn « giltere ve İtalya! 1920 — 21 de, Balkanlara, Mr sır ve Hindistana mensup bazı ze vat bizimle temas ettiler. Bunlar geveze bir takım adamlar, başka bir şey değildiler. Ben o bunlara kanmadım. Fakat Obu adamlar, Alman milliyetperverlerinden bir çoklarını o heyecanlandırmışlardı. Çünkü onlara İngiltere imparator luğunun yıkılacağını anlatmışlar. dı, İngilterenin Hint imparatorlu « ğunun ehemmiyetini takdir etme- mesi imkânsızdır. Bir takım Al - manların buna muhalif düşünce - ler beslemeleri, cehaletlerinden ileri (geliyordu. İngiltere silâh kullanmağa mecbur Hindistanı bırakmaz, Hindistan kıyamları, İngiltere | karşısmda muvaffak olamıyacaktır. İngilte reyi yerinden oynatmanın ne ka « olmadıkça idar güç olduğunu herkesten fazla biz Almanlar biliriz. Bundan baş ka, benbir Alman sıfatiyle, Hin- distanı, başka her milletten fazla İngilterenin idaresinde görmek is- terim. Bundan başka bir de (Mısırda vuku bulduğu haber verilen inkı « lâplar da esassızdır. (Gerisi var) Haliç şirketini belediye satın alıyor mu? biri belediyenin Haliç şirketini sâ- reis muavini Nuri Bey bu haberi tekzip etmiştir. Bununla beraber belediye Haliç ' şirketinden iki senelik hissesini is- temiştir, Şirket vaziyetinin bozuk olduğunu söyliyerek iki senelik hisseyi o vermemek, bir müddet için daha tecil ettirmek istemek « tedir, Esir li Yeni ev talimatnamesi Belediye şehrin her (o tarafında azami üç katlı bina (yapılmasına müsaade vermiştir. Yalnız tali- matname yapıldıktan sonra bazı semtlerde kat adetleri fazlalaştı « i rılacağından belediye inşaat ruhsa | tiyesi verdiği kimselerden bir taah hütname alacak, bu taahhütname bir vaziyet karşısında bulundurdu. ile inşaat sahipleri evlerinin bu * talimatname ile pazarları emtiamıza kapalı bulun-| rupa kıtasmın en kuvvetlisi olmuş | bina katı fazla olarak tayin edilime dukça tedbirlerimizin hiçbir ame li çareşi olamaz “Ski, tu. Katiyetle sabit olan bir hakikat se üç katı tayin edilen kat adedine kadar yükseltecektir. “si Dünkü akşam gazetelerinden tm alacağını yazıyordu. Belediye * ii
