2 Temmuz 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

ie e2 — VAKIT 2 Temmi . tul İ Gazive ... mekteplerimiz I Başmakaleden Devam * tiyetinin âtide müdürlüğünü, «hafızlığını, yükseltiğiliğini, ya- *cak olan Türk zekâlarını arayıp “Imaktır. * Gazi henüz en olgun olmıyan irk çocuklarıma göre yüksek is- “ adm mevcut olduğunun kendi- »de tam kanaat halinde bulun - ığunu daima olduğu gibi dün da- şek kültürün icap ettirdiği derece- iokişafının Türkiye Cümhuri - getinde temin olunmasıdır. Onun rtzan bu noktada gerek öğrenen- ibre ve gerek öğretenlere karşı a- «biyeti görülüyorsa bu ,öğrenen - ir ve öğretenlerin dünya milletle- 'i içindeki benzerlerinden aşağı İlduğu için değildir. O, Gazi Türk “ocuklarınn, Türk öğreticilerinin Sü noktai nazardan hiç bir millet Cenzer unsurlarmdan asla aşağı ol hadığını kabul etmiş ve bunu Sbat için kendisini tanıyanlara *e kendi muhitine temas edenlere »addi, fili vaki misaller gös - ererek isbat etmiştir. 4 Fakat o istiyor ki Türk milleti din öğrenenleri, bilhassa ve bilhas- a öğreticileri çok uyanık olsunlar, ici vazifelerinin ne kadar ü olduğunu çok iyi takdir et- #inler. Ve bu yüksek vazifelerinin ifasmda normalin fevkinde, yani inkılâpçı, yüksek bir ruhla feda - kârlik, menfaattengeçtilik mef - da çalışsınlar. O, öğretici- ere — bizim şimdiye kadar anla- ; a göre — şunu demek isti- r: Öğretici kendi hayatını, ken- saadet ve refahmı düşünmüye- ir. Onun tek zevki Türk mil im, beşeriyetin yüksekliklerin- e olduğunu isbat etmektir. Onun k zevki, Türk milletine beşeri - maddi, manevi yani kültürel m en yükseğinde yaşata - tutacak, ve ondan sonra da en ük kültür rekorunu elinde tuta ak bir Türk heyeti içtimaiyesi ya- tı Türk vatandaşları yetiş - , Eğer Türk milleti, tabi- bu millete olan ezeli teveccüh uhabbetiyle bu evsafını ka - acak milletlerden olsaydı a n bu davası ve bu talebi phesiz mantıksız ve icra kabili- ! I i i i i i i | i ; olmıyan bir hayal zan - tolunabilirdi.. | Halbuki (O Gazi beraber bu beşeriyet için - Türküm diyenlerin bütünü n bir hakikat olduğunu, , değiştirilemez bir ha - olduğunu, bin bir beşeri ha- rr ve tarihi vesikalarla anla- ve ifade etmiş bulunuyor. Be- iyetin başlangıcındanberi dai - bu beşer ku m üstünde n müstesna Türk kuma yüksekliğini maküs göster - k istiyenlerin cehli, gafleti, ga- ki taassubu artık tashih i k lâzımdır. Bunca haksız lekeler sürülmüş olan nâsiyeyi, Türk nâsiyesini ok gibi hilkatteki parlaklığıyla efa daha aldatılmış olanlara etmek lâzımdır. undaki muvaffakiyet tabiidir. bü tabii olduğu kadar göz“ karşısında (o çekilecek ler kendi. tak - “yanında bulunanlara izhar et -| © âştir. Fakat onun istediği bu is-| Jadın, bu ırki istidadın en yük -| konferansının iktısadi komitesin - de Hariciye vekilimiz Tevfik Rüş-| tü Bey tarafından söylenen nutkun ! metni aşağıdadır: Efendiler. Bu ayın 19 unda Türk murah- has heyeti tarafından iktisat ko - misyonuna tevdi edilmiş olan tek- liften tekrar bahsetmek üzere söz aldığımdan dolayı arzı itizar ede- rım. Heyetimiz, gerek heyeti w- mumiye içtimaımda gerek iktisadi komisyonunda yapılan umumi mü. zakere esnasında teklifinin esbabı mücibesinin ana hatlarını izah ve teşrih etmişti, a — Tediye muvazenesinin müb rem zaruretleri, her memleketin ticari siyasetine hakim olan pren- siptir. b — Açıklarını kapatmak için lâzım olan sanayi ve vesaite malik olmıyan milletler, müşteri ile iki cihetli itilâflar yapmak suretiyle ihracatlarını mümkün olduğu ka - dar yüksek seviyede tutmak mec- buriyetindedirler. € — Türk imurahhas heyeti, mu- ayyen iki memleket arasında tesis edilecek riyazi ve kati bir muva * zene fikrini müdafaa etmek iste - mekten çok uzaktır. Fakat diğer taraftan adalet ve nısfet esasına müslenit bir mütekabiliyet olma- nisbetinde çalışmak mecburiyetin- dedirler.. Eğer Türkiye Cümhuriyeti öğ- reticileri bu mühim vazifesinde lâ- yik olduğu derecede çalışmazlarsa bunun fenalığı büyük olur, çok bü- yük olur. Ve bu kadar büyük fena- lık kimden çıkarsa çıksın bunun karşılık cezası da o kadar büyük olmak lâzımdır ve büyük olur. Böyle bir ceza düşünülür mü, düşünülmez mi?.. düşünüldüğü takdirde tatbik olunur mu, olun - maz mı?. Türk milleti binlerce seneler i- çinde bin bir milletle alâka ve mü- nasebetinde o kadar yüksek duy « gululuk göstermiştir ki bu son bah. seltiğimiz noktada en mühim vazife üzerinde bulunan öğretici - leri muhakkak dikat ile göz önün- de tutmaktadır. Onların durgun veya coşgun faaliyetlerinin kıyme- tini müdriktir. Bunun aksini kim- se iddia edemez. Bahusus ölçülü coşkunluğun murakibi olan Türk başbuğları da milletle beraberdir: Millet te onlarla beraberdir. Bu mütalealara göre Türkiye Cümhuriyetinin yükselmesinde en İ mühim âmiller arasında bulundü- ğu kendiliğinden anlaşılan mual - limlerimizin, ilim mensuplarımı - asırlardanberi bin bir kara) zın ve ilimde mütehassıslarımızm larla kap kara edilmiş 0-! vazifelerini Türklükleriyle müte - nasip bir surette ifa edeceklerine £ az değildir. İşte bu müş-| şüphe yoktur. ir iktiham edecekler Türkiye iyetinin öğretenleridir. Bu | tenler ve öğrenenlerle temasına evkilerinin | ait işittiklerimden benim aldığım İşte Gazinin mekteplerde öğre- intiba budur.. Mehmet Asım hücum etmek icap eder i Buhrana karşı, umumi mahiyette beynelmilel bir muka- velename ile çare bulmak pek mantıki görünürse de.. Londra, 27 (A.A.) — İktisat) dila şimdiki ahval ve şerait altın | ruza geçmek cezri bir teşhis ola * da normal ticari münasebetler te- sisine doğru bir iki adım bile at- maânin mümkün olmadığına sami- mi surette kanidir. d — Tarifelere tatbik edilen es- ki klasik himaye mekanizması, şimdiki anormal vaziyette, * ticari cereyanların tanzimine hiç te kâfi değildir. En iyade mazharı mü - saade millet maddesinin kayıt.ve şarta tabi olmıyarak tefsir edilme- si hususu da, muhafaza ve saha- bet arzusunun tesiri altında, oto- matik surette taammüm eder kor- kusiyle her türlü kolaylıkları bah- şetmeğe mani olan beynelmilel bir madde haline gelmiştir. Binaenaleyh, Türk murahhas heyeti, bu tezin milletler cemiyeti iktısat komitesi reisi muhterem Stueki'nin üstadane müdahalesi sayesinde müzakerata ithal edil - miş olmasını görmekle bahtiyar - dır. Türk heyeti, birinci tali ko- mite reisi ile komitenin mesaisne iştirak edecek olan azadan kon - tenjantmanların hak''i ve müsbet bir surette tedricen ugası mesele- sini'tdtkik ve buna muvazi, olarak. gerek iktisadi ve gerek nakti sa- hadaki muvazenesizliğin esaslı se- bepleri arasmda bulunan ve Çek oslavakya mürahhası tarafından pek mükemmel bir tarzda irae o- lunan müşküllerin “halini derpiş etmelerini rica eder. Fakat bilâkis (o yalnız noraml zamanların ihtiyacına tekabül e - den nazari kararlar ittihaz edilir ve bunların şimdiki zamanım nor- mal şaraiti altmda tatbik edilmesi hususunda ısrar olunacak olursa hasıl olacak netayici şimdiden tah min etmek müşkül değildir. Bu) 79 kabil kararların akibeti 1927 kon- feransı tarafmdan teklif edilmiş olan kararların akibetinin ayni ©- lacaktır. Tabiri diğerle: Ya tat - bik ve icra edilecekler ve yahut bunları kendilerine tamamen mu- halif olan efal ve icraat takibede- cektir. Eğer bir çok miletlerin iktisadi hayatlarınmn şeniyetlerini hesaba katmamış olan kararlar, her ne ba- hasma olursa olsun zorla kabul et- tirilmek istenecek olursa bu mil - etler klâsik tarifeler tedbirile de- ğil, fakat harici ticareti inhisarlaş- tırmağa doğru hasıl olmuş olan ve umumileşmekte bulunan temayül ile kendilerini gene müdafaa ede- ceklerdir. Zira dünkü müzakere- ler esnasında milletler cemiyeti ik- tısat komitesinin muhterem reisi - nin de tebarüz ettirdiği veçhile bu milletler her halde ölmeğe karar veremezler... Mütemadiyen buhran neticele- rini anlatmak ve izah etmekle ik- tifa eylemek doğru değildir. bub- ranm sebeplerini araştırmak ve onlara “hücum etmek icap eder. Hakikaten bu kadar mühim bir konferans için, başımızdaki bütün musibetlerin yegâne : sebebi diye yalnız kontenjantman tedbirlerini bulmak, onları ret ve onlara t di | maz. Buhran umumi olduğundan ona umumi mahiyette beynelmilel bir mukavelename ile çare bul - mak istemek bidayetiemirde pek mantiki görünür. Fakat buhranın akisleri her ne kadar hemen he - men umumi bir şekil arzetmekte ise de sebeplerinin müteaddit ol- duğunu ve her memlekete göre de- ğişmekte bulunduğunu unutma - mak lâzımdır. Bundan şu netice hasıl olur ki bütün milletlere ayni şekilde ka - bul ettirilerek mutlak ve inhina kabul etmez mahiyetteki bir kara” rı tavsiye etmekle 1927 konferan- sının düşmüş olduğu hataya düş - müş olacaktır. Bunu söylemekle her türlü beynelmilel teşriki mesai veya kararın kontenjantmanların ve diğer tahdit tedbirlerinin tedri- ! ci surette ilgası maksadiyle akte - dileçek iki cihetli ve hattâ icabın- da bir çok cihetli itilâflar aktine esas teşkil etmesini arzu ediyoruz. Türk murahhas heyeti, evvelce Avrupa birliği hakkında tetkikat icrasma memur komisyonda, mü - #alkakbiliyetsiyasetı De ek gili? mukaveleler hakkındaki, mütalea- sını söylemiş ve bu meselede İtal yan heyetinin teklifine iltihak et- mişti.,, T. Rüştü B. Tayyareyle Lon- draya döndü Londra, 1 (A.A.) — “Anadolu | ajansının hususi muhabiri bildiri- İ Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey bugün tayyare ile Paristen Londraya gelmiştir. Müşarünileyh | pazartesi günü tekrar Parise gide- cek ve Fransız reisicümhuru tara- | fından kabul edilecektir, | Ayni gün Fransız hariciye na - zırt M. Paul Boncour Vekil Bey şerefine bir ziyafet verecektir. Tevfik Rüştü Bey Fransada bir kaç gün kaldıktan sonra Viyana üzerinden Türkiyeye dönecektir. İstanbul telefon ücretleri ANKARA, 1 (Hususi) — İs“ tanbultelefon ücretleri * ibtilâfmı tetkika memur olan Vekâletler hu- kuk müşavirlerinden müteşekkil komisyon bugün son içtimamı ya- parak hazırladığı rapor etrafında görüşmüşlerdir. rapor yarın (bu- gün) yazılacak ve'pazartesi günü de Vekâlete verilecektir. Yarının bilgili milletini bu- günün çocuğu doğuracaktır. Onun için 5 Temmuzda, o ço- cuğu yetiştirmek için yoksuz- luklâr içinde çalışan, Türk Maarif Cemiyetinin rozetini. | göğüline tak. m Hususi Haberlerimiz" © vaa sasanana sas see Ismet Paşa Hz. Perşembeye Istanbula ha reketleri söylenmektedir. ANKARA, 1 (Hususi) — Baş vekil İsmet Paşa Hazretlerini İz perşembe günü İstanbula har etmeleri ihtimali kuvvetlidir yemeli Resmi ıstılahlar Tesbit edilenler neşre- $ decektir ANKARA, 1 (Hususi) — Baş vekâlet muamelât müdürü Emruk lah Beyin riyasetindeki resmi ıstrr İ lahlar kolu mesaisine devam et « mektedir. Bugüne kadar Başve * kâlet, divanı muhasebat, şürayi devlet, istatistik umum müdürlü ğü, Gümrük vekâletinin ıstılahla * larmı tesbit etmiştir. Bu ıstılah- lar yakında tabedilecektir. Tetkikat için Avrupaya gitti İzmir, 1 (Hususi) — Belediye reisimiz Behçet Salih Bey Avrupa reisimiz Behçet Salih Bey Av -/p'? rupaya hareket etti. Evvelâ Ve - nediğe gidecek, oradan Romaya | ve Fransanın Ekisleben şehrine, oradan da Parise geçecektir. Paristen sonra, Belçikanın, AK manyanın bir çok yerlerini gezdik.” ten sonra avdet edecektir. İki ay kadar sürecek olan bu © Ez UNİ ED A ya e Ranın sıhhi, beldi ve içtimül'tes şekküllerini tetkik edecektir. i Amerikalı mütehassıslar Maarif vekilini ziyaret ettiler ANKARA, 1 (Hususi) İktısat Vekâletinin Amerikadan getirttiği mütehaâsıslar bügün Ma -” arif Vekili Reşit Galip Beyi ziya: p ret ettiler. o Üç saat devam eden| “ görüşmede, Vekil Bey kendilerine maarifimizin bugünkü vaziyeti ile yarı nalacağı vaziyeti, marifimiz' için tutulan istikameti teferrüatiy- le izah eylemiştir . Buğday fiyatlarının yük- selmesi için Vekâlet ted- birler almaktadır ANKARA, 1 (Hususi) — Zir fly raat Vekâleti, buğday fiatlarının Mi, rın tereffüüne yardım etmek üze“?*” re Adanada ziraat bankası vasıta" ne mani olmak için neşredilen kar, ” rarnamenin müddeti 5 ağustoste i bitecektir. Bundan sonra Vekâlet başka tedbir alacaktır. Muhtelif mahallerde yapi ğını evvelce yazdığım buğd. ambarlarının inşasma başlanmış tır, Kontenjan listesi | ANKARA, 1 (Hususi) — Te muz ayına mahsus kontenjan te ziatını resmi gazele ilân.etti mahallerine de tebliğat icra ed di. Ağustos tevziatı da p günkü gaztede çıkacaktır.