2 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
ve Cümhuriyetin dönümü münasebetile beşinci Tıp kongresi bu teşrinde toplanacak.. FİATI 5 KURUŞTUR Amerika ve Avrupa —— Ahmet ŞUKRU Amerika dünyanm siyasi ve ikti sadi müvazenesinde en büyük ağır- lıktır. Gerçi Sovyet Rusya gerek vüs'- at ve gerek nüfus itibarile Amerik: dan büyüktür. Fakat servet itibarile Amerikadan geri olduğu gibi, gerek ; istihsalde teşki- Mtlanmamıştır. Bu itibarladır ki A- merikanm takip edeceği iktisadi si- yaset, Londra cihan iktisat konferan- sınm mukaddes üzerine birinci de- recede âmil olacaktır. Amerika kendi yağile kavrulmak gayesini istihdaf eden bir siyaset mi edecek? Yolum beynelmilel teş- riki mesai yoluna mı gidecek? Denebilir ki Londra cihan iktisat konferansmın neticesi de bu sualle- re verilecek cevaba bağlıdır. Filhakika Londraya gelen Ame- rika murahhaslarının sözlerine bakı Jacak olursa bu suallere cevap ver- mekte tereddüt etmemek lâzımdır. Heyete riyaset eden Hariciye mazırı Mir. Cordell Hull, könferanım açıl- ma merasiminde söylediği bir nutuk- ta bir memleketin iktısadi dertlerine yalnız kendi tedbirlerile çare bula- mıyacağımı söylemiştir. Denebi Amerika heyeti murahhasasınn rinde em — ziyade tevakkuf ettikleri nokta bu olmuştur. Diğer taraftan Amerikada hükü- metin takip ettiği siyaset, Amerika Hariciye nazırının konferansta izah ettiği noktai nazar ile taban tabana mt bir şekilde tecelli (o etmektedir. Ve gariptir ki Amerika hükümetinin Londrada söyledikleri ile Vaşington- da yaptıkları sındaki tezat yalnız bu noktaya münhasır değil, belki pa- raların kıymetlerinde istikrar temini noktasındaki tezat daha barizdir. Konferans içtima ettiği günden. beri Fransa, İngiltere ve Amerika merkez bankalarının müdürleri ara- sında dolar, frank ve İngiliz liras- Bin muvakkat istikrarına matuf mü- zakereler cereyan etmekte idi. Çün- kü şu kabul edilmişti ki, paraların kıymetlerinde nisbi bir istikrar te- min © edilmedikçe, alınacak tedbirlerin hiç birinden bir fayda beklenemez. Meseli gümrük tarifelerinde tenzilât yapılması hak- kında bazı devletler tarafından ile sürülen teklif kabul edilse dahi, para- Olarm kıymetinde nisbi bir istikrar te- min edilmediği takdirde bir devlet kendi parasını gümrük tarifesinde kararlaştırılan | tenzilât nisbetinde in- ei “, yapılan biç menü besine kalbedebilir. Amerika murah- has heyetinin, bilâhara geri alman Bir teklifi vardı. Bu teklife göre bü- tüm gümrük tarifelerinde iyordu. Bu teklif ka- bul edilmiş olsaydı bile, Amerika do- larm kıymetinde nisbi bir istikrar temin edilmediği takdirde Amerika hükümeti doların da kıymetinde yüz- de on nispetinde tenzilât yaparak gümrük anlaşmasını hiçe indirebilir. Bunun içindir ki, gümrük mesele- leri ve sair iktısadi işlerin muvaffa- kıyetle neticelenmesini temin i ra kıymetlerinde istikrar ine çalışılıyordu. Bü meseleyi müzake- re eden Amerika murahhasları, Va- şington'dan aldıkları talimat Üzeri- ne şimdilik konuşmalara © nihayet vermişlerdir. Fakat işin garabeti şu- dur ki Amerika murahhas heyetine mensup âyan azasından (Pittsuan, paraların altm esasına avdetini bir komisyonda resmen teklif | etmiştir. Binaenaleyh Londra konferansı şu gerip vaziyetler ve tezatlar karşısın- dadır: Bir taraftan bir Amerika murah- hası iktisadi sahada beynelmilel toş- riki mesai teklif ediyor. Diğer taraf- tan Vaşington hükümeti kendi ikt- sadi meselelerini kendi çarelerile hal- İetmek yolunu tutuyor. Bir taraftan doların krymetinde muvakkat bir is- tikrar temini yolundaki müzakerele- re nihayet veriliyor. Diğer taraftan başka bir Amerika murabhası, bü- tün paraların altın esasına avdetleri- ni, yani şimdi daha müşkül olan hep- sinin bir arada istikrarı teklif edi- yor. İşin iç yüzü şudur ki, Londra kon- feransına rağmen Amerika hüküme- #i, iktsat sahasında milli bir siyaset #akip etmeğe karar vermiş bulunu- yor. Reisi cümhur Roosevelt'in iktı- #adi siyaseti sarihtir. Hoover zamanında iktısadi buh: ranın Amerika haricinde bsi aleyh buna çare bulmak için de evve- dışarıdan başlamak lâzım geldiği mdaki #lirler galipti. Şimdi A- ç Merikada bu fikirler terkedilmiştir. vikalılar, buhranm sebeplerini daha ziyade Hoover'in yanlış siyase- See görüyorlar. Binaenaleyh Roo- Yvelvin bu hataları tamir edeceğine Amerikaya ceki refahı inde ede- büyeiyorlar. Roosevelt te bu üyük bir tecrübeye girmiş bu- iyep e Kongreden aldığı vâsi salâ- Amerika reisi cümhurunu €9- sinan çarlarından daha kuvvetli > ete koymaktadır. Roosevelt, talör gin pasile iktisadi ve mali dik- isiitur. Amerika parasının "7 yüzde elli nispetinde bir o eva 2 inci sahifede) iktisadi o sahada | 10 uncu yıl- sen& birinci 8 inci sene No. 2654 | Türk-Fransız dostluğunun inkişafına do T.Rüştü Bey Fransız Hari- ciye nazırı ile görüştü.. Fransa ile an'anevi dostluğumuzda bu mülâkat bir merhaledir Fransız gazeteleri Tevfik Rüştü Beyin görüşmelerine bilhassa ehemmiyet veriyorlar LE BOÜRGET, 1 (Milliyet) — Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüş- tü Bey Londradan tayyare ile bura- ya vâsıl olmuştur. M. Boncour © Ak- şam üzeri Tevfik Rüştü Beyi — kabul etmiştir. Mülâkat çok samimi olmuş- tur, Tevfik Rüştü Bey, uzun zamandır beklenen Türkiye - Fransa (dostluk muahedesinin tastiki için © M. Paul Boncour'un gösterdiği faaliyetten do- layı memnuniyetini bildirmiştir. Mülâkat çok samimi olmuştur. Gazeteler mülâkata ehemmiyet veriyorlar. . PARİS, 1 (ALA.) — Hemen | he- men bütün gazeteler, dünkü Fransız- Türk görüşmelerini uzun © uzadıya mevzubahis etmekte ve iki memle- iyi münasebet bağları- dirilmiş olmasından do- ızharmemnuniyet eylemektedir Tevfik Rüştü Bey “Tevfik Rüştü Beyin Pariste ikame ti, bundan böyle Fransa ile Türkiye- Yi biribirine bağlıyacak olan sağlam dostluk bağlarını kuvvetlendirmekte- dire, Matin gazetesi diyor Son se- neler zarfında Fransa ile Türkiye a- rasında mütekabil uzlaşma sahasında büyük terakkiler elde edilmiştir. U- zunmüddetten beri Türk devlet adam larının takip etmekte oldukları infirat ve bitaraflık siyaseti mühim surette değişmiş ve nihayet Türkiye Avrupa zümresine girmiş ve beynelmilel gö- rüşmelere iştirak etmiştir. Halihazır. da Fransız » Türk münasehatında mü- bim inkişaflara ve bilhassa 1929 ağus tosunda imza edilmiş olup geçen şu- bat ayında Fransa tarafından feshe dilmiş bulunan ve önümüzdeki ağus- tos ayında müddeti bitecek olan tica- (Devamı 5 inci sahifede) Buhrandan kalkınma im- kânını nasıl görüyoruz? Londrada tezimizi bir daha teşrih ettik Döviz üzerinde spekülâsyon yapılmaması için beynelmilel bir kontrol. b m söz aldığımdan arzı- 7, gerek heyetiumumiye erek İktisadi komisyonun müzakere esnasında tekli- ımucibesinin ana hatlarını yrih etmişti:: A. — Tediye muvazenesinin miüb- rem zaruretleri, her memleketin tica- (Devamı 5 inci sahifede) tesinde Hariciye Vekilimiz Rüştü Bey tarafından söylenen nut- kun metni aşağıdadır: “Efendiler; “Bu ayn 19 unda Türk murahhas heyeti tarafından İktisat komisyonu” na tevdi edilmiş olan tekliften tekrar © PAZAR Dr. Hakkı Şinaşı Pş. resmi küşadı yapıyor Kadıköyde İş Bankası Tali şube dün açıldı ve Kadıköylülerin bir ihtiyacı daha karşılandı İş Bânkağı Kadıköy tali şubesi dün akşam üzeri saat beşte hükü- met, Belediye ve Ticaret ii âni Kadıköy mutcberanı ve bir e inal açıldı. Küşat | merasimi şube şefi Salih Beyin nut kile başlamış ve vöznenin önün- deki kordela İstanbul mebusu Hak kı Şinasi Paşa tarafından muvaf- fakiyet temennilerle kesilmiştir. | (Devam: 5 inci sahifede) Müteakiben davetliler büfede i- | gililliyet Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT İsmet Pş. Hz. Samsuna gidiyor ANKARA, 1 (Telefonla) — Başvekil İsmet Paşa bu ayın 80- nunda Sıvas tarikile Samsuna gi- decektir. İsmet Paşanın Samsun- dan İstanbula geçmesi muhtemel- dir, Üçte biri çıkıyor Darülfünunda yapılacak değişiklikler Pr. M. Malehe Avrupadan gelecek olan profe- sörlerle muhabereye başlanmıştır. Kürsü almaları tekarrür eden ba- zı profesörlere davetiyeler gönde- rilmiştir. Darülfünun 31 temmuz- da lâğvedileceği için o vakte ka- dar ecnebi profesörler gelmiş bu- lunacaktır. Hocalık için talip olan we adetleri birkaç yüze baliğ bu- lunan diğer taliplerin vaziyetleri tetkik edilmiştir. Bunlar meyanm- dan çok az kimse kadroya alma: caktır. Söylendiğine göre tedris vazifesinden alınarak kendilerin- den tercüme heyetinde istifade e- dilecek olan hocalar 50 kadardır. Bu rakkam Darülfünun hocaları adedinin üçte biridir. Pr. M. Malche Tokatlıyandaki dairesini terkederek Beyoğlunda bir pansiyon tutmuştur. Öğrendi. gimize göre Pr. M. Malche ders senesi başmda bu pansiyondan da çikarak İstanbul tarafında Darül- fünun mahallesine yakım bir pan- siyon tutacaktır. Bulgarlarla Ticaret muahedesi Murahhaslarımızla müza- kereler başladı. . SOFYA 1 A.A. — Türk - Bulgar ticaret muahedesi müzakerelerine dün başlanmıştır. Türk murahhas- ları Tevik Kâmil, Naki ve Cemal Rıza Beyler başvekil M. Muşanof tarafmdan kabul edilmişlerdir. Bulgar murahhasları i zareti konsolosluk işleri müdürü M. Vaçef, ticaret nezareti mü lerinden M, Kalinof, Ziraat neza- reti umum kâtibi M. Kuçef ve güm rükler müdürü Mitkof'dır. Türküinkılâbi ve İinkılâpçı sanatta Peyami Safa!. Yazan: ETEM İZZET Bugün #»hifede 2 TEMMUZ 1933 Fransa, istikrar olmadıkça konferanstan bir şey çıkmıya- cağı hakkındaki noktai naza- rında musir.. Gazi Hazretleri Ankara Hukuk Fakültesi talebesinin imtihanlarından çıkıyorlar Gazi Hz. Galatasarayda talebeyi imtihan ettiler Reisicürhur Hz. t sualler irad buyurdular Gazi Hz.nin Darülfünun imtihanlarında da hazır bulunmaları muhtemeldir Reisicümhur Gazi Hz. dün saat 15,30 a kadar Dolmabahçe sara- yında istirahat ettikten sonra sa- at 16 a doğru Galatasaray lise rafya ve yurt bilgisi imtihanlarm- da hazır bulunmuşlardır. (Devamı 2 inci sahifede) LER ta kip edeceği hava yolu. , Herkesin özü havada.. Yirmidört Italyan tayyaresi hep İtalyan tayyaresini; ne giderek 9 ncu smıfın tarih, coğ- birden Okyonosu geçiyorlar Bahrimuhitte ilk 24 lük uçuş (italya Hava Nazırı Cenwral Bal- “ bonun tertip ettiği Büyük Atlas De- nizi seyahatine iştirak edecek yirmi dört tayyare hareket etti, Şikago ser- isi münasebetile Amerikan milletine talyanm selâmmı görütüyorlar, Ce. neral Balbo, bu seyahate pil iştirak ediyor. Heyetiseferiyı eden doksan altı kişidir. Her tayyare- de birinci ve ikinci pilotlar, bir maki- a ve bir de radyo - telgrafçı var- ir. Bunlardan genç bir pilot, hareket- lerinden bir iki gün evvel tayyarele- rin luğu adanm küçük kilise. sinde bir genç kızla evlenmişti Hava filosunun takip edeceği isti- kamet şudur: Amsterdam, İrlanda, Groenlând, Terre Neuve, Mişigan gö- lü kenarında Şikago. . Bu suretle seyahatin arzettiği teh- likeler haddinayariye indirilmiştir. İ- ti İrlândaya 50 Tiret. Yedi halede katedilecek mesa» fe 9250 kilometredir.) ORBETELLO, 1 (A.A.) — Bir tayyare sabaha karşı Alp dağları Üze- (Devamı $ inci sahifede) karmıştır. Amerik; i
