2 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

Söz arasında a vaz ln lsüdizler arı karşıda, San'at cemiyet için midir?.. - Fayda i için midir?. « Fert için midir?. i Türkiyede san'at ülküsü nedir, pe olmalıdır?.. Peyami Safa eğer bahsin özün- den çıkıp ta politikaya girmesey- di münakaşa mevzuları aşağı yu- karı bu idi! “Bana kalırsa” sütunu muharri- çi karşı tarafın en başındadır. Fa bu görünüşe al- İçi-biten özü © biten nice kof e vardır ki © koyu yeşilliklerile uzaktan tapta- ze sanılırlar. Peyami inkılâp poli- © © Peyaminin bu davada üç yazı- © cana okuduk. Üçünde de sinsi, eğer sinsi değilse sarsak ve “safdil,, bir © inanışın politikası var. İki de an- yamadığımız nokta. Bir: “Sevgili o Nâzım Hikmeti ne demek?.. Hangi ifrat?... Bu if- rat ile neyi kastediyor?.. İnkılâp » mevkiiiktidarını mı, ımburiyet Müddeiumumisini mi, müfrit mil- liyetperver Türk inkılâpçılığını m1? Nâzm Hikmetin sevgili oluşu da ayrı. Peyami için Nâzım şah- “can mı sevgili, fikirleri ve ko- © enünizme inanışı ile mi sevgilidir? Bu noktanın ayırdı yerinde si Hem bir işaret yapmalıyız: E- ğer Peyaminin dediği gibi “Sev- gili Nâzım Hikmeti tevkifhaneye götüren ifrat, sevgili Behçet Ke- — mali de al le Peyami Safayı ve onun m- dakileri de mahküm olabilecekle- vi âkıbete götürür ve o zaman bu eki des bir ifrat olur!. İki: Ağaoğlu Ahmet Bey bir ya- zısında “bana ne” cilikten bahset- miş. Büyük harpte ve Osmanlı İmparatorluğunun. sonunda da “Yangeldizm” - tabiri ile «bana ne» ciliğin benzeri ruha ve bat ve Terakkı,, ye hücum edilmiş. © Peyami bu hâtsasmı kaydediyor. © Bu hâtıranın tazelenişindeki ima- yı, mukayese ve münasebeti hele z tir türlü anlıyamadık. Ne denmek © isteniyor?.. Biz inkılâbın sonuna gelmedik. — Başındayız. Tasfiye, yayım, yeni inanı yerleştirme ve bir ayıklama - devresi içindeyiz. © Acaba Peyami söylediğinin far- kında mı değil?. İşte, anlıyamadığımız bu iki n düğürlüğünü yapan “Bana 'kalırsa,, muharriri Türkiye Cüm- huriy, ve Türk inkılâbı karşısın- gul z le eriyezi mukaddes kitabı Teşkilâtıesasiye Kanunudur. Demok- rat ve parlâmantarist bir kanun. Bu- Türk inkılâbı ve inkılâpçı sertçe Zi ğrleini Safa ' kirleri inkılâpçı cümhuriyetçilerin tevkifhaneye götüren ifrat, . , Bu | ki ve parlâmenlarizmin iflâs ettiğini aramızda bulunabilir. Bu cümlenin bu sütunda yeri ve inkılâbınm asıl liğimden ne ka- dar gafil olduğunu tebarüz ra mek, konuşacağımız adamın kil tanıtmak Bir noktaya dikkat. Bu sözleri- || mizle Peyami için: — Cümhuriyetçi değildir. Ğ Vatanperver deği Milliyetperver değildir. . Demiyoruz. vi Peyami Safa ile ve onün dava- sında, onun ihahışında olanlarla konuşulmaz. Bu ölü ve müflis fi- hızı give. ei geçti — yorduk. hortlama Ya İskeliğ, ütedirini iie fırlamış, sadmeden bir (kenarda topaçlaşıp kalmış bir kaç insan. Bunların hâfızalarını uyandırmak, beyinlerini tazelemek, kafalarını yenilemek, onları yeniden güneşe için kendilerine bizim düsturlarımızı, inkılâbım düsturla- rını ezberletmek lâzımdır. Bu düs- turlar hem Peyami ve kafa yok Düstur ve cevap: 1 — Sanat cemiyet için, fert i- çin değil gaye içindir. Türkiyede gaye inkılâptır. 2 — Mezbahada öküzün kı si resmini yapan san'atkâr mil san'atkârder, eseri de Türk san'at eseridir. Fakat bu resim inkılâbin resmi ve o san'atkâr hâşâ inkılâp san'atkârı değildir. Roman için, İnkılâp san'atkârı rejimi yayan, her şeye üstün bilen, onu haykıran gayeye fayda getiren ve eserine vicdanını, icabında kellesini : ko- yan sanatkârdır. 4 — Türkiye Cümhuriyeti Peya- di davası, kendi kurumu olan yep- yeni bir cümhuriyettir. Ve.. mu- hakkak ki Peyami Safa Beyin a- ğız suyu akıttığı o milletler birer birer hep bizim yola geliyor, Türk rejimini kendilerine örnek ediyor- lar. 5 — Kemalizm gibi Kemalist san'at ve edebiyat ta bir kalıptır. Bütün insanlar hüviyet ve vicdan- larile bu kalıptan geçeceklerdir. Fikirlerde iz'ansız bir teşettüt, te- reddüt değil.. tam bir birlik ve beraberlik istiyoruz. Türkiyede bu beraberliğin seferberliği (vardır. Türk milleti gibi Türk san'atı da saye yolunda seferber olmal ik tiyaç ve vaziyetindedir. 6 — Peyami Safanın dediği gi- bi tıpkı tapkısına: “Türk milliyet- Perver ve. » insandır.,, Fakat, ba- — Öyleyse besleme veririz. — Besleme ne ki? Gittiğin yerde seni yedirir. r, içirirler, sen de onlara iş gö- baktı, tavana baktı. Artık da- YAYLA KIZI. — YAZAN: Aka Gündüz. — — İş bulmağa? — Kolay kolayiş bulunur mu? — Ne bilem ben. Koca Anka- ra bura. Herkesten iş ararım, bir “Petek vip m Doktor şu ilânı gön gazeteye ; dok- a (Aylık vermek şartı ili do- - Efendi ağa! dedi, Beni da-j tıkacaklar. Hayır kızım, Ne bekliyoruz ya? i bi on yaşında bir işçi kız ara- yeğ doktor Ali Vahit Beye te- lefon etsinler.) Himayeietfalin bu yaşta ço- cuklar için hazırlanmış bir yeri yoktu. Peteği Keçiürendeki ana kucağına fevkalâdeden olarak iki misafir ettiler. 15 — Evleviyetle Dil anketi Liste 105 ANKARA, 1 A. A, — T. D. T. cemiye- ünden Karşılıkları aranacak arapça ve (araça kelimelerin 105 numaralı Listesi şudur & 1 — Acilen — alelacele, tacilen — 2 — Arsutalep 3 — Betkuy — bedtiynet — 4 — Bednam 5 — Beddun : 6 — Hodpesent i 7 — Hüsmü suretle ' 8 — Hüsnümuamele 9 — Hüsnü tesviye 10 — İndinde 1 — Layahal 12 — Kayetenahi — namütenahi 13 — Minvechin — müncihetin — 14 — Minkülllvücüh 14 — Veleyhi — evlabittarik — Gelen karşılıklar Liste: (101) . Eiki umumiye: Her kişinin düşün , hepsinin görüşü, oduyuyu, hep- birlik düşünüşü; topunun” teli; dile- Ki. Vaz'iyet; konuş , duruş, kuruluş, kurum, kurulma, bulunuş. Dürendiş: uzak düşünücü, ilerisini (o düşünen, ar- kâsmı önünü sayan, derin düşüten, do- nunu göz önünde tuta, eyi düşünen. Perdebirunâne: Ap açık, açıkça açık tan açığa aaygısızçi, arma önüne bakmaksizin, çekinmeksizin, — saygiyi bırakacak türlü, taşğınlıkla, | Sarfins- zar; vazgeçmek, gözden düşürülerek. Noktai nazar: dilek, bakış beneği, dü- şünüş görüş. Nazari dikkat : inceden inceye bakış, uzun uzadiya gözden ge- giriş, gözü açarak, &yice | araştırmak, Cümleden: bilcümle: hepsi, bütünü, t6- pu, hep, büsbütün. Alenen, aleni; açik tan açığa, göz önünde olarak, aşikâr, meydanda açık, gizli kapaklı © değil, duyulmuş. Mumtezaman: sirasile, düz“ ün olarak saygi altında olarak, düzen- li. Muhtasaran: kisaca, kısaltarak, Münhasiran: başka hesniye değiimi al. mıyarak, başla başıma. . Bazen: bazi kerre, bazisi, ara sira, keşik keşik, az defa, vakit vakit, birazı, bir kağı, bir takımı. Kısmen: bir bölüğü, bir parçir 81, Tamamen: eksiksiz olarak bitmiş o- larak. Göztepe Haznedar oğlu -| nun fasöidü dö inkilâpçı, veni dütçü, Kemalisttir!. 7 — Türk milleti için padişidi. lık, hilâfetçilik, softalık ne kadar irtica ise liberal demokratlık, ni- zacı, panikçi, boğaz böğüğdi'la- banca tabancaya © cümhüriyetçi- lik; Fransız, Amerikan, * Yaman demokrasisi fikir ve tezahürlesine esirlik ve orur isterlik te o kadar kötü ve o kadar mürteciliktir. 8 — Dünya yeni bir nizam, ye- | ni bir ilim ve kamandaya giriyor. Türk milleti tarihin her devrinde güneşe çıkardığı. yenilikler gibi Hoçimkü yecilik ozan eb sağ yenilik karşısında ilk ölüm döşeğine düşen de Harp önü'de- mokrasisi oldu. a Peyami Safa sanki ağzını tıkı- yan varmış gibi tenkit etmek, ser- best konuşmak, açık söylemek te istiyor ve. . buna da başladı, konu: şuyor. Kulağında bulunsun diye ve-ak- lımızda iken onu da söyleyelim: Muhalif ve aykırı unsurların ho- şuna gitmek için değil, yeni yetişe- ceğe yün verecek, öz. inkılâğçıya hız getirecek kalpten tenkide can kurban!. İ Etem İZZET Petek bu iki üç günü çok fena geçirdi. Sezilir sezilmez bir buh- ran içinde idi. Düşünüyor, sinir- Hi:sinirli dolaşıyor. - Yerden iki-taş alıp biribirine vuruyor ve deli de- li mırıldanıyordu.. Ana kucağı a. Ayşe Ha- nım bunu sezmişti. Kızı okşadı. Petek sırıtmadı bile. Şekerleme verdi, aldı, bahçeye çıkınca bir köşeye götürüp attı ve gizlice ez- di. Yemiyor, içmiyor, konuşmu- yordu. İş.. Para. Ana. Üçü de birer sivri 3 gibi ka- fasının içine Dördüncü günü e dok- tor telefon etti. Petek'i şehre inen Anne Kucağınım kamyonu ile mer- keze gönderdiler. — Kız! Dedi Doktor. Sana bir Efendi Ağa buldum, hem iş vere- cek hem para. Petek karşısında oturan tanı- madığı adama baktı. Kılığı biçi- mi gerçekten efendiye benziyor- du. Ses çıkarmadı. — İşte bu Beyle gidecektin. — Ne'iş tutacağım? Efendiye benziyen adam: — Kahve getireceksin, su geti- receksin, hanım sana ne iş gördü- rürse onu yapacaksın. Bizim evde bir hanım var, bir ben. — Ya para? MİLLİYET PAZAR 2 TEMMUZ RADYO PROGRAMI 1933 İSTANBUL « sal 18 Gramoten, 19 Alaturka saz (Udi Refik Talat bey arkadaşları). 20 alaturka Belki H. 2020 alaturka saz Tanburi Refik bey arkadaş ları. 2130 Gramofon. 22,00 Ajame bor ” berleri. saat ayarı, ANKARA : 1230 1330 Gramer. 18. 19 Salon orkestrası: Thomas swvertere Raymond. Berthöven Fantaisie. Monalgue Kalman Potpourri Bayadere, - 20,15 Dane musikisi. haberleri. rürekkep parça lar, 2180 şarkılar, 22,50 Baberler, 23 Börend takımının konseri, 23,20 sişan mesikisi, VİYANA 518 m. 21,66 operet parçaları Çenfonik balm ve düyleyiniler tarla): Macho Balamızmın konu MİLANÖ - TORİNO - FLORANSA * 71,38 Mulenin eserlerinden Daplına operas 23,40 Gustav PRAĞ 488 m. Hi » piyame takımı © tarafından 2025 Sivetananın Dalibor 120 ahfİf muniki, 17: Siri . ei İmei Avcllari © isimli li (Study. BNESLAU 3359 21,38 Hitlerin gençliği unvanlı musahabe, 23,5 Berlinden hafif musiki 3 Temmuz pazartesi İ ANKARA: - 1330 Giremofen. ; Offenbach Ouver- 20: xi ark Bazi i haberleri. i VARSOYA Ili m. 1620 pâk, 1655 plâk, halk mwsikisi, 18 BUDAPEŞTE 550 m. 2055 piyame - refakatile tapanni, 2125 Siğdyodan bir €yatro, 23,5 Ligan msikisi. VİYANA 518 m. 208 Viyana opereti isimli bir radyo po- purisi Halzer takımı, 22,35 piyano parçaları. is ale MİLANO * TORİNO - FLORANSA 21 plâk, 22 Berliar'um opera eserlerinden Favat PRAĞ 488 m. m gi 2100 yöyese ile sonat. plâklar, 18 radyo or- 20 dere 21 fantazi ve se renad parçaları, 21.30 Banda musika, 2220 Bir konser maki. 4 Temmuz salı ANKARA : 120 « 1430 Gramefem 18 - 19 Selam orkestra tere Figaro, Gounod Rücker Serenade Andal Espanita. - 2015 Alatorku sar. Mozart Ovver- Fantaisle Faust lux. Resey Valse yana - komuari, 105 tazan , 21 Amerikahalrın hürriyeti i- linlarının seneyi devriyesi — genlikleri, 23 dans musikisi. BUDAPEŞTE 880 m. 21,08 Hayvanat bahçesinden, opera orkast- yası ile opera parçaları, 2220 haberler, caz- VİYANA 518 m. 20,40 orkestra kanseri, 2140 vatanı hatır lama saati Viyananın 1653 senesinde munhua 4 münasebetile. 22 senfonik koneer, 23 ahfif MİLANO - TORİNO - FLORANSA : 3i haberler, arsuya tabi konser, 21,40 kar rşık neşriyat, 22,20 temsil 23,0, dans musi kisi, 24 son Baberler. PRAĞ 488 m, 21,18 mesikili bir rrdyo lead şam konseri, 23,20 BÜKREŞ 394. m 13 haberler, plâk, 14,20 hafif plik konseri, Hazik Hayat “Sigorlalarınızı. Gal; Galztada — Haftada elli kuruş verecek. — Yıllığı ne eder? — Yirmi dört kayme. Parmakları ile hesapladı, bir türlü yirmi dördü tutturamayınca sordu: — Çok mu eder? — Çok eder. Efendi cebinden tek tek beş kâğıt çıkardı, Doktora uzattı: — Bak peşin beş kâğıt verdi. Petek beşi biliyordu. Sekizi de biliyordu. Bini de. Amma bir ara- ya getiremiyordu. Hemen aldı; e- virdi, çevirdi, yine Doktora üzat: te — Bunlari anama gönderin mi? — Hemen şimdi. Söyle de ya- zayım. Köyünü adını söyle. — Kılıçlarda Enüş ninenin a- hır damında Yaylalı Mehmet Ça- vuşun avradı Özügül kadına va- racak. İstasyondaki Hacmın oğla- na vermesinler. Alır da ırahı içer. Anama bir şey vermez. Efendi ayağa kalktı. Petek'i al- dı. Çıkarlarken Doktor: — Affedersiniz, dedi. nizi şuraya yazar mısınız? Efendi kızardı. Yere baktı. Ke. keledi: — Yazı bilmem (Beyefendi. Söyliyeyim de siz yazın. Balık Pa- Adresi- ÜNYON SİGORTASINA (yaptırınız. Türkiyede bilâfamlı icrayı muamele etmekte olam ÜNYON Kumpanyasına bir kere uğramadan sizorta yaptırmayınız. Telefon: Beyoğlu 4.4888 18 karışık konser, 20 dere, 20 radyo orkest- ras , ZİAS taganini. 22 radyo orkestrası, 5 Temmuz çarşamba 1m 18 - İSAE Salon ture Martah. Lakome Sulte Laferin Ser 2018 Ajanı hala VARŞOVA 1âli m. 2005 Hindiştna eayahat hakaraları, 21 be if musiki. 22,15 oda musikisi, | 23 ingilizce konferans, 23,29 kahve konseri ve dans par saları, BUDAPEŞTE 580'm. 0,530 işan masikili © şarkılar, 22 Keman 22,35 haberler, 22,50 Royal kahvesinden: Sigan masiklal VİYANA 518.m. 2145 karışık maşriyat, | 23/10 haberler, 2130 İranuzea propaganda, — 23,30 Gustav Macho takımının konseri 'ORİNO - FLORANSA : 71 Habeler; sözler, 2135 temsil radyo or- kestrası, 24 son ahberler PRAĞ 488 m. 20,35 plk, 2045 Boşnak şarkaları, * 21,10 Park'tan sakeln : karışık komser, 2205 halk konseri, BÜKREŞ 304, 13 haberler, ptü.. 14.20 hafif plâklar. radye orkestranr, 18,20 radye | orkestrası, 20 ders, plâk, 21,05 iaksolen © ile parçalar, 1135 piyano parçaalrı, 22 keman konseri, 22/35 bir yerden konser makli. 6 Temmuz perşembe ANKARA s - 1330 Gramafon. 18,45 Alaturka saz «19,15 Viyolonesi könisri — (Edip B: tarafından) ) 19,15 « 15 Alaturka sar 20/18 Ajans haberleri, VARŞOVA 141 m. 81 karmik banamı, 23 dün ime PEŞTE 550 m. orkestrası, 2125 Suüdyodan & berler, plak. 318 m. meş'eli konser, 21,20 ahftanın vukun b, ZİRA adi içim yolan Köy bayana sevilişi, isimli masikili temsil, 2340 MİLANO > TORİNO > FLORANSA 21 haberler, plâk, 2135 Siy isimli Ferra- rinin operası. PRAĞ 488 m. 21 Sokol klübünden maklen tapeodi karışık konser, 20 ders, plâk, 71 senfonik apre, 2145 tagunni, Z3 almanca propaı Deşriyatı « 7 Temmuz cuma ANKARA 1339 Gramefen. 19,5 Piyana konseri (Ferhunde Ulvi H. tarafından) 18,45 « 19,20 Franamzon ders. 1920 - 20115 Gramofon 20,5 Ajanı haberleri, VARŞOVA 1411 m. 17 balk konseri, 18 mütnlen va sözler, 18,20 solist konseri, 18,35 senfonik konser, 73 car, BUDAPEŞTE 880 m. 20,5 Grand Hotel'den musiki kongresi i- simli #key. 21,30 ahrici siyasete dair konfe- rana, 2148 Ernest Dehmanyi'nin idaresinde opera yim 2115 sigan musikisi. m köylü temsili, 2255 | i. 2İŞIS dama mmusikiai, MİLANO - TORİNO » FLORANSA 21 »hberler, plik, 22,20 haberler müteaki- ben senfonik konver, dans musikisi. PRAĞ 488'm. 2039 karışık: Kaza ve Otomobil Ünyon Haninda Kâin etmeyin. Hiç evlâdı olmıyanlar için çocuk ne demektir? Değerini biz biliriz. Petek oda kapısından çıkarken başını çevirip Doktora baktı. Fa- çok hasta.. Evet.. Köyde. Kılıçlar- da. Lütfen Asiyozyat Nahiye mü- dürüne bir emir yazar mısınız ?Ka- dıncağızı ilk marşandizle gönder- sin. Hastahaneye yatıracağız. — Şimdi telgraf çekeceğim. Telgraf havalesi ile de yirmi lira gönderiyorum. Kılıçlara atlı jan- darma çıkaracak. Yarın istasyona Avukar Mehmet Asaf Beyin bir mektubu bi, Muhterem gazetenizin iki ginden- beri intişar eden nüshalarında dahi e- roin kaçakçıları meyanda avukat A- sâf Beyin de bulunduğu ve tevkif edil diği ve saireden bahsolunduğu görü- lüyor, «ve bendeniz de İsmi Mehmet Asâf ve meslekim avukatlık olduğun- dan ve meslekimde istikametle-tanın- mış otuzbeş senelik bir avukat bulun- Cuğuman, bendeleri zannilç çok kimse- lerin tereddüt ve telâşa düştüğü görü- lüyor. Halbuki, ismi geçen Asâf Bey sekiz on sene evvel barodan ihraç © hinmuş bedrihanilerden: Süleyman A- sâf Beydir. Kaçakçılık © ile alâkaar ol- madığım gibi, mümaileyh ile dahi ben delerinin mahlas smuşabehetinden baş- ka hiç bir münasibetim yoktur. MEHMET ASAF Diğer gazetelerde bahsolunduğu gi- Milliyet bu sütenda iş ve işçi yenlere tavassut ediyor. İş ve istiyenler bir mektupla İş büro- muza müracaat etmelidirler. İş isteyenler 12 senedenberi fabrikalarda çalışmış bon servisi olan birisi bir fabrikada ve ya her hangi başka bir işi yapamik ör. zülundadır. Şerait çok ehvendir. İste yenlerin İş bürosu — T. 8. rumuzuna müracaatları. VARŞOVA WI m. 20,05 plâk, sözler, 21,05 plâk ile solist kan seri, 2135 Ebranice el sarkılar, 22,35 Cko- pin'in seri komser . BUDAPE$TE 550 m. Macar Halk ahva ve şarkıları, 2135 shberler, 21,50 birer perdelik stüdyodan iki piyer caz (Müntehap yeni parçalar). VİYANA 518'm. 21 muhtelif semtleri tasvir elen sesli film güme sakli ZEJ8 Hollanefam. eklem ee kestra konseri, 23 son haberler, 2320 Viya a şenfenik takımın operet ve valılar kos m m İİİ ml MİLANO-TORİNO-Fİ.ORANSA ; 21 ahberler, plik, 21,50 operet temsili, PRAĞ 488 m. 2100 ehil masiki, 28 sem babetler, dani musikisi ve hafif parçalar. BÜKREŞ 304. m 13 haberler, piâk, 14.20 emk aimmk ii 29 Giliyei “ABONE DERETLERİ BUGUNKU HAVA Yelki Aska mio? Mekesindem verilen malâmata göre, bugün hava kar men bulutlu ve mütehavvil olarak rüzgür hn esecektir. 1-7-933 tarihinde baya tazyiki 758 mi- Hemera, çacaklık | en faala Zee ae 29 ie bözleliri Bir beyefendi sol küreğni yumrukla © çürütür. Bir bakkal Nuri Ağa evlât diye bağrı- na basar. Bir Yusuf Hikmet yatak bazlar. Bir Recep işi, büyük bir devlet işi gibi tutar, yapar, kopa- rır. “Telefon çalılı; ... Bu satırları 1933 yılının 14 Mar yazıyorum. Bugün Petek v1) Petek Ki Besime hill dergi İO Petek ki, Tokatliyan gazino- sunda 1933 güzellik ecesi e ken karşımda, bir iki adım kar- şımda oturuyordu. Beni hiç tanr- maz görünüyordu. Ben seçimin kö tülüğünden söylerken, halk için, inlalip i için, bilmem daha ne için