18 Haziran 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11

İksat konferansında Tü rkiye m iktısadı ve iktisadi buhran | © hakkındaki fikirlerimiz İ Harbi umumiden sonra ekono - a pondiyalin ihyası ve yeniden e ması için çok çalışıldı. Fakat husule getiren şerait hep ay- Ni kaldılar, 1920 denberi (o gaçen *ene zarfında vücuda gelen ih- Dazari ve hayali sahadan dışarı ; ». Bu on senelik ihya a - yasi iki netice husule getirdi Bunların biri, hemen hemen ek- memleketlerde dövizin istik - temini oldu. k Avrupa Amerikaya karşı borç - vaziyetini muhafaza etti şü nh Amerika maliyesi Alman harp larmı bu Avrupa borçları me - Yuma oskarak onu siyasi mahi - €n tecrit etti. nn Avrupanm yal- İN bankeri değildir; o, harp sebe - Avrupanm iptidai maddeler ve KN amlar mamülat müteahhidi olmuş - Amerika, Avrupadan hem a- iin istemenin hem de sattığı dai maddeler bedelini tahsil et- : Benin mümkün olmadığımı 1920 ik , ından öğrendi. Amerikanın ii nevi borcu tahsil edebilme- âmili oldu. Filhakika Av - istihsal cihazı oldukça ge- on mamulâtmı satın alma- , a Gömelim ve bakü” ı. Binaenaleyh Amerikanın yi çâre kalıyordu ki o da ai kredi ile satmak.. İşte Bu krediler ekonomi mondi- k bitalizm sisteminin işleme teşev i ve derdin tedavisinin te- Amerika sermayesini Ye tekâmül bilümum Avrupa My iy sala büyümedi ve memleketleri bu müddet zar mamulâtı her tarafta <in kendisinin de bilmukabele Halbuki Amerika bin - bu mamulâtı kendi imalât - Ni la men için ağır gümrük- » koymuş olduğundan bunu ya - İ maddelerini ve fabrika ma Avrupaya satabilmesi i - me > alacağını İsiemekten | ün etmek ve iptidai mad - *üretle on sene zarfında muaz- | İN Amerika kredileri Avrupaya | la müsekkin ilâçlar gibi yut- : e, olması ayni zaman- 1 eti teşdit etmiş oldu. Ne prensipi altında istihsal kadrolarının inki - Ay etlerinde daha büyük bir Fak âtıl kalmıya mah - el Aş Çünkü Avrupanın satm işsizliği büyük bir kuvvetle nal ı sardı. Diğer taraftna da e teknik cihazlarını tekâmül et devam ettiler. aşma Münge gümrük resimleri setleri ka , geri çevriliyordu. Fakat 0 Amerika kendisine kredi “e onun iptidai ve gıdai ini satın alıyordu. Ame - ka kredi durunca 1920 de teza- k *den iktisadi işleme teşevvü - İç, 8D bir kuvvetle baş gösterdi. . lanıldı ise de sukut baş döndürü » !mışının Cava ve Küba adalarma cü bir süratle yoluna devam etti; | ithali ve tütün ziraatinin tamamen ve müteakıp sene başlangıcından | şeker kamışı ziraatile istihlâfıdır. sonra buhran çığı önüne gelen bü- | Saniyen şeker pancarının fen ve tün maniaları kırarak fiatları aşa- teknik yardımile merkezi Avrupa- ğı doğru yuvarlamağa başladı. | ya sokulmasidır. Bu sebeplerden - Şikagoda buğday fiatı yirmi beş | dir ki cihan piyasasında şeker fiatı senedenberi görülen en aşağı had- | yarıya düşmüş ve bugün 1915 sene de düştü, Bu senenin sonbaharın - | si fiatının ancak üçte birini tutmuş da büyük stok sahipleri fiat hezi - metinin önüne geçmek için ilk de | fa olarak silolarında büyük buğ - day stokları muhafaza etmeğe mec bur oldular. Hiç olmazsa fena bir mahsul senesinin hezimeti önüne geçmesi ümidi henüz kaybolma - mıştı, Amerika Müttehit memleket lerinde Farm Board hükümetin parasiyle ve Kanada'da Farm — Pool çiftçiler, bankerlerin ve hü kümetin parasile iyi bir spekülâs- yon yapmak ümidile fazla buğday larr satm aldılar. Fakat 1929 ve 1930 senelerinde dua edilen az mahsul yerine mebzul bir mahsul alınd; ve bu tam bir felâket oldu. Her taraf buğday stoklarına sah- ne oldu, Buna Avustralya ve Ar - jantin buğdayları eklenince çok pahalıya satın alınmış olan Şimali Amerika buğdayları günden güne düşmüye başladılar, Zayiat milyon lara baliğ oldu. Hususi bankalar bütün mevcutlarını kaybetmekten korkarak kredilerini geri almağa mecbur oldular. Amerika federal i hükâmeti kredilerini ilga etti. Ka - | ! m hakiki çehresini örttüler ve | nada'daki Farm — Pool tehlikeli bir vaziyete girdiğinden ona yar- I drm etmek mecburiyeti hâsıl oldu. Bununla beraber gerek Farm — Board gerek Farm — Pool mağrur ve muazzam teşkilâtlarının yıkıl - masından korkarak O anbarlarının kapaklarını açmak zaruret ve mec buriyetinde kaldılar. Ve bu kapaklar açılmca buğday tufanının önüne geçmek gayri ka- bil oldu; fiat düşüşünü artık hiç bir şey durduramadı. Hezimet bu suretle devam ederken Rusyanın beş milyon Bushel'nin (bir Bushel 272 kilodur) buğday arzı günde yüz milyon Bushel'lik muamele yapan Şikago piyasasının altını üstüne çevirmeğe kâfi geldi. Bu kriz diğer hububata da sirayet edi yor. Bu meyanda yulaf fiatı yarısı na düşüyor. Ayni hal patatesin de haşma geliyor, ve Almanya 1930 senesinde harbi umumiden beri al dığı mahsulün en yükseğini istih - sal ediyor. Patates yemek sarfiyatı çoğalmıyor, bilâkis azalıyor; hay- van gıdası ve ispirto istihsali için kullanılıyor. Fiatı üçte bir düşü - yor. Öyle ki 1914 senesi fiatından iki defa noksanlaşıyor. Kürci ar - zın en mühim mahsullerinden bi - ri olan pirinç yalnız bu selin önün- de mukavemet gösterebiliyor. Fa - kat pirinç Japonya, Çin ve Hindis tanda iptidai usullerle zer ve istih sal edilen bir maddedir ve büyük bir kısmı Asyada istihlâk edilmek te olduğundan ancak Asyayı alâ - “a seneleri ortasındayız. İnler etmektedirler. Bu pirinçler- bu tarihten itibaren cihan pi- |den Avrupaya gönderilen miktar- da cereyana başlıyan hâdi- İ lar ve İtalyada istihsal edilenler ik İyg ette Ün bir mahiyet ve ve- | cüz'iyetlerine binaen Avrupa ikti - arzederler, Fiatların müt - | sadiyatında bir rol oynamazlar. sukutu 1929 yazmda | Buna karşı buhranm en t ye ilk hezimeti Nevyork | tahribata maruz kaldığı mahsul boy gösteriyor. Sukutun ö - İLLERİ Kİ GN şekerdir. Şekerin başına gelen bu için her kuvvet kul ! felâketin âmili evvelâ şeker ka -| iyi a e aşa bulunuyor. Merkezi Avrupa ümit- sizlik içinde şekerin yalnız satışı - nı değil her memlekete bir kota (guota) vermek suretile istihsali- ni de inhisara tabi tutmak suretile müdafaaya uğraşıyorsa da Küba Amerikanın yardımile Cava aley - hinde son büyük mücadeleye ha - zırlanıyor. Kübanın maksadı şe - ker kamışı ziratini genişletmek, tasfiyehanelerinin adedini arttır - mak, istihsalâtr rasyonalize et - mek ve Cavayı mağlüp edecek su- rette istihsal masraflarını indir - mektir. Kakao ve kahve hakkında da vaziyet aynidir. Fiat düşmesinin tahribatı gıdat maddelerde, sanayide iptidai mad de olarak mühim bir rol oynıyan | nebati yağlar da mühim olmakla | beraber mensucat maddeleri üze - | rinde daha mühimdir. Altı buçuk milyon balyesi hâlâ stok halinde bulunan iki feyizli senenin 22 mil- yon balyelik pamuk mahsulü ciha- nı büyük bir musibete salmıştır. Bunu 20 milyon balyelik bir mah- sul takip etmetkedir, Halbuki fa -” kirleşen dünya şimdiye kadar se- nede on beş milyondan fazlasını istihlâk edememiş ve bundan #on- ra da görünüşe nazaran bu mikta- rı tahdide sai bulunmuştur. Bir sene zarfında pamuk fiatları yarı yarıya düşmüştür. Halbuki ayni müddet zarfında stoklar miktarı üçte bir artmıştır. Yün fiatı düşüşte bu kadar e - hemmiyet arzetmemektedir. Fakat şunu (Ounutmamalıdır ki, oObu- günkü yün fiatı harpten evvelki fi atın ancak üçte ikisidir. Kenevir fiatı da kezalik 1913 senesi fiatı : nın üçte ikisidir. Tabii ipek, Jüt, pamuk, keten, kenevir gibi ayni sukuta tutulmuş- tur, Tabit ipek fiatı harpten evvek ki #iatın üçte ikisidir. Japonyada adetleri milyonlara baliğ olan kü- çük ipek yetiştiricilerinden dolayı istihsali tahdit etmeğe imkân gö- rünmüyor. Bu sene mevcut olan ipek stokunun miktarı geçen sene- den dört kere fazladır. Bu fiat su- kutu madenler üzerined baş dön - dürücü bir mahiyet almıştır. Ba- kır stoku son seneye nisbetle üçte iki artmıştır. Kalay'stoku iki kere fazlalaşmıştır. Kursun da ehem - miyetli değildir. Çinko harpten ev- velki fiatının üçte ikisidir, En yüksek sukut kauçuk üzerin- dedir. Bugünkü kaucuk fiyatı harp ten evvelki fiyatın ancak yedide biridir. (Devam ik, DM ie (even rip” Dr. amm Dr. Ibsan Sam üm Samı Gonokok aşısı Belsoğukluğu ve ihtilâtlarına karşı pek tesirli ve taZe aşıdır. Divanyolp Sultan Mahmut türbesi No. 1 Sahibi: Mehmet Asım Nogriyat Müdürü; © © Buta VAKIT Matbaası — İstanbul A PT EN —— 1) — VAKIT 18 Haziran 1933 —> 4 | Devlet Demiryolları ilânları la bi Banliyö tipi makas göbekleri ve teferruatınm kapalı zarfla münakasası 2/Ağustos/933 çarşamba günü saat 15 te idare bi gi nasında yapılacaktır. f Fazla tafsilât Ankara ve Haydarpaşa veznelerinde onar İi- i raya satılan şartnamelerde yazılıdır. (2768) Inhisarlar Umum Müdürlüğünden s idare teşkilâtını gösteren haritanın taş Üzerine bakki ve “2000,, nusha tab'i işi 19 6.933 pazartesi günü saat “14, te pazarlıkla kararlaştınlacağından isteklilerin Galata'da Mabaşaii d Komisyonuna gelmeleri, tn “İstanbul Posta T. T. P . 0 Başmüdüriyetinden : Istanbul Paket Postahanesinde yaptırılması. mukarrer inşaa yirmi gün müddetle aleni münakasaya vazolunmuştur. Münakasa 28 - 6- 933 tarihinde icra kılınacağından taliplerin 366 liralık te- minatı muvakkatelerini hâmilen mezkür tarihte saat 14 de Baş- müdüriyette müteşekkil komisyona ve şarinsmesini göndermek için tabrirat kalemine müracaat eylemeleri, (2602) Ankara Halkevi Reisliğinden: Ankara Halkevinde iki mo'ör ve bir dinamo ile çelik mil ve yatakları, kâsnakları arttırma ile 22/Haziran perşembe günü saat 16 da satılacaktır. (2774) N SEYRiSEFANN | 3. K. O. ? Satınalma Komisyonu İlânları Merkezi idaresi Galata köprü eş B 2023 ŞubeA, Sirkeci Mühürdar zade Han 22540 vi M.V.SA, AL. KOM dan: Hava ihtiyacı için pazarlıkla takasla 59 kalem (muhtelifülcins İ rasat alâtı alınacaktır. Pazarlığa | gireceklerin 27 — Haziran — 19 93: sal günü saat 10,30 da Ankarı | M. M.V.SA, AL. komisyonun | müracaatları. (3100) 2713) | **. Pk. M.M.V.SA. AL. KOM. dan: Yerli fabrikalar mamulâtından ! 225.000 metre minder kılıfı bez kapalı zarfla münakasaya kon « muştur. İhalesi 24 haziran 933 cümartesi günü saat 15 tedir. İs- teklilerin nümune ve şartnamesini görmek üzere her gün ve müna - kasaya girmek için o gün ve vaktinden evvel teklif ve temini mektuplarile Ankarada M. M. 1 SA, AL. komisyonuna müracaat «. ları, (3072), (2423)... Fatih icra dairesinden: 3 Bir borçtan dolayı tahtı hacze alınıp paraya çevrilmesine ç verilen demir karyola, kilim ve ka napenin tamamı ile bir fırını ii ten Alman motör ve teferrualın nısıf hissesi 22 — 6 hine müsadif perşembe günü z 17 de Silivri kapıda fırıncı Dimit- rinin fırmı önünde açık arttı ile satılacağından taliplerin m lindeki memura müracaatları, ( 600) Askeri Fabrikalar ilânları V 8 b 510 Ton Gazoil (takasa tabidir) Yukardaki malzeme kapalı Fl suretile 15-7-933 tarihinde saat 14 te ihalesi icra edilecektir. Taliple - rin şartname için her gün öğlede sonra ve münakasaya girmeki; de o gün teminat (ve teklifat) il 0 müracaatları (2701). Izmir - Pire - İskenderiye Pp ANKARA 20 HAZiRAN SALI nn de Trabzon Postası KARADENiZ 21 HAZIRAN ÇARŞAMBA İ 18 de Galata rıhtımından kal karlar. Dönüşte Titebolu'ya da uğrar. (2786) e. ikinci iflâs memurlu- ğundan: Müflis kömürcü Mehmet ağa- | ya ait olup tamamına 800 lira kıy v. takdir olunan ve emniyet san- dığına ipotekli bulunan Galatada alaca metçit mahallesinde Mahmu diye caddesinde atik 266 cedit 286 N. li dükân ile kezalik tamamına 4500 lira kıymet takdir olunan Ga latada arap cami mahallesinde mi- na sokağında kâin atik ve cedit 34 N. li halen 13 - 15. 32 numaralara havi ahşap hanenin tamamı açık arttırmaya konmuşolup 19 tem - muz 933 çarşamba günü saat 13 ilâ 17 de birinci artırması yapıla- caktır. Tarihi mezkürde tahmin edilen kıymetin yüzde yetmiş be- şini bulmadığı takdirde en sonar- tıranın taahhüdü baki kalmak ü- zere 3 ağustos 933 perşembe gir nü aynı saatte ikinci artırması ifa ve kati bırakılması yapılacaktır. Şartname 1 temmuz933 den itiba- ren dairede alâkadaranm bakma ları için hazır bulundurulmuştur.. Artırmaya iştirak edecek olan yüz de yedi bucuk teminat parası ve yahut milli banka mektubu vere » cektir. Satış peşindir. Müterakim vergi, belediye resmi, vakıf icare- si müşteriye aittir, Fazla malümat almak istiyenlerin 931 — 21 N.ile rn dairemize müracaatları ilân olu - İstanbul ikinci iflâs memurlur nur. (4629) ' ğundan: ö i Mahmu paşada İrfaniye i sında elbiseci iken iflâsına verilen ve Gedikpaşada kilise s0 | kağında S$ N.li hanede oturan | Prodromos Yorgi Efendinin mua- melesinin devamını icap ettirecel İstanbul Birinci Iflâs Memur - ğundan: Evvelce Taksimde kasaplıkla müştağil iken iflâs eden Abdur - rahman Efendinin masa mevcudu | bir sebep kalmadığından icra iflâs olmaması itibarile tasfiyenin tati- | kanununun 254 üncü maddesi mu» line karar verilmiş olduğundan ic- | cibince masanın kapanmasına mah ra ve iflâs kanununun 217inci mad | Kmece karar verilmiş olduğu ilân desi mucibince alacaklılar tarafın | * hapi. (4628). : dan 30 gün içinde iflâsa müteallik | O ZAYI — 3212 sicil numaralı muamelelerin tatbikine devam e - | arabacılik ehlivetnamemi kaybet: ” dilmesi istenilerek masrafı peşin | tim. Yenisini alacağı-dan hükmü verilmediği takdirde iflâsın kapa: | yoktur. Mustafa eti tılacağı ilân olunur. (4626) (4612) H >