18 Haziran 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 34 Onuncu sene: No. 3273 umnurıy İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf n mefctup adred: Cumhariyet, tstanbul Posta fcutusu: Istanbui No 246 Telefon: Basmubarrlr: 22366. Talırlr müdüru: 23236, tdare müdurü: 22365, Matbaa: 20472 Tipi Dindi! ROMAN Müellifi: MAHMUT YESARİ Pazar 18 Haziran 933 Yarından itibaren kitapçılarda bulacaksmız Devlet Şuramızın Hal ve istikbali •mmınıı GümrUk Mütarekesini Biz de Kabul Ettik ııııi)H'iıniNiı>ı>>'nnııi)inniHiıiHMiiMiMiıiHiııııırııııııııııııiMiMiııııııııiMiıınıiHiıııııiMnııııııııııııiMiıı , ,,,,,,, iMiııniMiiMMiııııııııtıııııııııııiMllınınıllllMIIIIIMHIIIinilUIIIMIIUinMllfllMMIIMUHMHIIIIIHIHIIIIIIUIIMIIMIIIHNIIMinillHHIIIMIMMIIIIIUIIIIIIUIMIIIItlllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII evlet Şuramızı daha mükemmel ' bir hale, yani daha çabuk ol duğu kadar daha sağlam isler bir makine haline koymak için tertip olıman kanun lâyihası Türkiye Biiyük Millet Meclisindedir. Bu vaziyete bakılarak: Acayip, demek Devlet Şuramızın ikmal olunacak noksanlan varmıs ha? Diye hayrete düsmeğe ne liizutn vardır, ne de mahal. Haber verelim ki yeni lâyihayı şimdiki Devlet Şuramızın binnefis kendisi hazırlamıstır: Tecriibe özerindeki müsahedelerine ve ilmî tetkiklerine istinaden. Diinyada tekâmül ihtiyacmdan müstağni fert veya teşekkül mü vardır ki bes altı senedir yepyeni bir ruhla adeta yenaden tesis etmis olduğumuz Devlet Suramu bu ihtiyaçtan vareste sayılabilsm? Bizim taşıdığımız hattralar arasmda söyle bir tanesi var: Teskilâtı esasiye kanunumuzu hazırlarken Devlet Şurası vücode getirüecektir diye cemiyete behemehal bu teşekkülün viicude getiril • mesini âmir bir madde koymuştuk. Hükmii istikbale ait olan bu maddenin ehemmiyeti Devlet Şurasının elzemiyetini nahk olmasmdan ibaretti. Bu münasebetle cereyan eden müıakereler esnasında hiikumetçe yapılacak taJimatlann bile imkân dairesinde Devlet Şurasmdan geçmesi pek faydalı olacağı kanaatine varmıs olduğumuz gibi gene hiikumetçe Biiyük Millet Meclisine sevkedilen kanun lâyihalarının da evvel beevvel Devlet Surasından geçmiş olmasını pek muvafık buluyorduk. Eğer bunlar ay • nen ve umumen böyle yapılabilse nekadar iyi olacağını herkes pek kolay anlı yabilir. Eğer bunlar simdiki halde aynen ve umumen böyle olamıyorsa mevcut isleri içinde bunalan Devlet Şuramızın biitçe zaruretile henüz dar bir çerçeve içinde çalı»mrkta olmasından ve bir de " ifleri nihavet bu yük«ek intizamına götürecek zibniyetin bizde henüz teşek kül ve tekemmül halinde bulunmasın dan clamıyordur. Yoksa bu miilâha zalar Devlet Şuramızın noksanını de jjil, bilâkis ehemmiyet ve kemalini is pat eder. Gene bu mülâhazalar ayni zamanda Devlet Şuramızın alelâde bir mahkeme .gibi telâkki olunanruyacağını da göste • rir. Orada hususile fertlerle hiıkumet arasmdakileri en mühimleri olmak üzere bir takım davalar da hal ve faslolunur ama bu mahkemenin hususiyetini icap eden sebepler usul ve eskâl itibarile adliye mahkemelermden azçok farklı vaziyetlere meydan verirse nihayet bu da çok görülmemek lâzım gelrr. Bu satırlan geçenlerde Devlet Şuranuza ait olarak nesrettığimiz bazı tet kiklerin husule getırmis olduğu bazı inikâslardan dolayı yazmağa lüzum gör müş bulunuyoruz. Bu tetkiklerrn bazı kısımlan her nasılsa Devlet Şuramızın şimdiki muhterem erkânınca haksız ol duğu kadar yersiz tenkitler gibi telâkki olunabilerek azçok teessürü mucip ol mustur. Devlet Şuramızın her cihetle pırlanta gibi temiz, pürüzsüz ve kıy • metli reisi Resat Beyin bu mevzuda nesrettiğimiz mektubu derin bir tees süre tercüman idi. Herseyden evvel bu teessüre asla mahal olmadığım tebarüz ettirmek isteriz. Neşrinden evvel bizzat bizim de oku mus olduğumuz bu yazıda Devlet Şu ranuzBi şimdiki erkânmı sahsan kiiçük görmek ve küçük göstermek is tiyen birtek düşünce kınntısı bile yoktur. Nasıl olsun ki Devlet Şu ramızın şimdiki teşkilâtını temsil eden zatlarm hepsi çok kıymetli ve yüksek vatandaşlardır. Uzerlerinde nmnmun pek haklı olarak böyle ittifak ettiği kimseleri uluorta istihfaf etmeği kim diişünebilir ? 1 Küçük devletler sızlanıyorlar Universiteye Amerika, İngiltere, Fransa para krallan bir emri vaki hazuIamak için aralarinda gizli içtimalar yapmaktadırlar Ankara 17 (A.A.) Darülfümınun ıslahatı münasebetile hariçten birinci derecede otorite sahibi ola rak tanınmıs bir kaç müderrisin geritileceği haber ahnmıstir. Darülfünun ıslahatı ecnebi Iktısat konferansına büyüklerîn profesörler getirilecek tahakküm ettiğinden şikayet ediliyor Yeni teşkilât hazırlığı 15 temmuzda başlıyacak Fakülte binaları taayyün etti Üniversiteye hazırlık Darülfünun ıslahat komisyonu dün sabah gene sicil f islerinin tetkiki ile meşgul olmustur. Dün öğleden sonra Maarif müsteşarı Salih Zeki Bey de gelerek komitenin mesaisine istirak etmistir. Sicil fişlerinin tetkik ve tasnifi bu hafta bitecektir. Ko • misyon bundan sonra 31 temmuzdan 31 mayıs 934 tarihine kadar mute ber olmak üzere yeni «Ünivershe» kadrosunun tanzimine baslıyacaktır. Atfteri Tıbbiy ve Taleb* Yurdm Maarif Vekâleti kadroda tadilât ya yapılacak olan Zeynep H. konağı parak 31 temmuza kadar Darülfii Darülfünun mahallesi nann yerinun emenetine bildirecektir. Tem lecek olan binalar mülga harbijr* muzun 15 inden itibaren yeni üni • nezareti, eaki maliye nezareti, firaversitenin teskili hazırlıklarına baş diki eczacı ve disçi mektepleri binalanacakbr. Mabadi S inci' wah»ede Eroinciler Ağırcezada.. Muhakemeye dün başlandı, şahitler dinlendi, suçlularm tahliye talebi reddedildi "Cihan tktısai konferannmn açüişindan JStr tnttbaı Ingîlter* Kreit açma natkana toylayof~ Dünkü posta , ile gel«n Londrm gazetlertnde cinan iktısat konferanstnın malî komisyonunun bugünlerde e • hemmiyetle iştigale başladığı para ve kredi meseleleri et rafında sayani dikkat malumîU vardır. Deyli Herald tngiltere Devîet müdüru gazptesi (Para Bankast krallarının entri Montac/ü Norman kası) başlığı altında yazdığı bir yazıda diyor ki: «66 devlet murahhasları Londrada cihan iktısadiyatım düzeltmek için uğrastıkları bir sırada, tngiltere bankasında Amerika, Fransa, ve İngiltere arasmda konferansm siyaseti üzerinde hâkim olacak bir tarzda bir para misakı akti etrafında gizli tnüzakereler cereyan etmekte olduğu haber veriliyor. Bu müzakerelere tngîltere ban • kası müdiri umumisi Mister Montagü Norman ve her iiç tnemleketîn devlet bankaları erkânı ve bazı malî müsavirleıi istirak etmektedirler. Dünyanın en biiyük üç merkeı bankası müdiri umutnileri ile malî tngüiz Başveküi konferan» karsüsünde erkânı arasındaki bu toplantıların mahiyeti hakkmda gayet ketum davLondra 14 (Hatusİ) Bir hafUbiür. Bu mefguliyetm saiki yalnız dün ranılmaktadır. daaberi Londra hemen hemen yalntz yamn iktısadî ve malî islerinin düzelmeYalnız bu cereyan ve faaliyetten, dünya konferanMİe roesguldür denOe Mabadi 6 ınct tahifede ııııılılııııııııııımıııııııııııııtıııııiııııııııııııııımııiMtııııııııııllll cihanın malî mukadderatını ellerinıımıııııımntnmııınııııııııııııiMiııııuııııiMiıııııııııııııııııııııııııı de tutan bu zevatm para kıymetle rini tesbit için bir esas hazırlayıp konf eransa, vererek bîr emri vaki ihdas edecekleri ve bunu diğer mil letlere kabul ettirecekleri manası çıkarılmaktadır. Bir taraftan bu içtimalar yapılıp dururken diğer taraftan dolar oy namakta devam ediyor. Amerikan Moskova 17 (A.A.) Tas Ajan • parlâmentosu doları sabit tutacak sı bildiriyor: Fossişe Çaytımg ve diğer bir tahsisat tefrik etmeksizin dağılbirçok Alman gazeteleri Sovyet hüku mak üzeredir, Kongreden böyle bir tahsisat alınmadıkça Amerika Fe metinin M. Troçkmrn Rusyaya avdetideral Rezerv Bankasıntn kendiliğinne müsaade etmis olduğu haberini yazde«ı mevcut parasıra bu işe tahsis etmışlardır. Tas Ajansı bu haberin asılmeı! pek şüphelidir. sız olduğunu beyana mezundur. Fransa, paralarda istikrar iste mektedir. Bankacılann içtimamda jfUVftfb WU^J o b o b^iVü d U Fransız murahhası M. Moren «paralar sabit bir hale konulmadıkça Londra konferansının diğer meselelerde muvaffakiyeti igin Fransadan fazla müzaheret beklenmemelidir» diyor. Nevyork Federal Rezerv Bankası lÜstat Cenap Şahabettin Beyin Heyheltraf Ratip Arir B. Knbılây müdiri umumisi Mister J. Harison >; çok güzel bir yaztn bttgiin abidesi maketini hazırlarken ile İngiltere bankasının sabık iktısadî Edirne «Hususî muhabirimiz • üçüncü sahifemizdedir müsaviri ve elyevm Amerika Maliye den> Menemen abidesi, için yapNezareti müsavirî Dr. Sragne daha Mabadi S inci tahîfede Mabadi S inci sahîfede Konferanstan intibalar İkbsat konferansi nasıl açıldı? İki milyar insanı temsil eden Londra . Londra muhabirimizin mektubu T Maznanların ittiçvabı için polite göturüldakieri esnada alınrmş rennderinden Istanbulun muhtelif yerlerinde gizli eroin imalâthaneleri isletmek ve buralarda hazırlanan eroinlerı gizlice harice kaçırmak ve dahilde sarfiyatım temin etmekte iken geçenlerde Gümrük Muhafaza teskilâtile polis tarafından yakalanan M. Bernar Jül Blomental, Niko Camadani, Yorgi Camadani, Harilaus, tstelyo, tstelyonun kız kardeşi Eleni, Mircan, Dimitri Dimitriyad'is ve sabık Seyrü»efer mühendisi Kadri Bey ile diğer kaçakçıların muhakemesine, tstanbul Ağırceza mahkemesinde, dün, bas • landı. Suçlulardan Tokatlıyan oteli sahibi M. Medoviç ile Vartan, Istefo Aleko oğlu, Yorgi Baklacı oğlu hakkmda men'i muhakeme kararı ve • rilmiştir. Muhakemede okunan iatintak hâkimi kararnamesinde bu eroin ka • çakçıhğı sebekesinin nasıl meyda • na çikarıldığı, Suat Bey ismindeki memurun kendisini Amerikah Sinkleı ismile kaçakçıların elebasılanna nasıl tanıttığı, eroini nasıl imal ettik • leri, sebekenin kurulus ve çahsif tarzı, Tıbbı Adlide yapılan tahlil ne* ticesinde yakalanan maddelerin •roin olduğunun anlasıldığı tafsilâtile anlatılıyor ve ceza kamınunun 403 ve 296 ıncı maddeleri mucibia ce suçlulann cezalandırılmalan için Mabadi 6 ınct aahifede . M. Troçld Kubilây abidesi Rusyaya döneceği tahakkuk etmedi Sanatkâr, eseri hakkmda izahat veriyor Gölge Yeni tefrikamız Canlı olduğu kadar şak rak ve çok cazip bir ifade ile yazılmış biiyük hikâ ye... Varılamıyan idealler kadar ince bir genç kızın çok içli hissiyatı ve hayatı. Mesele daima daha mükemmele gitmek için usulün, eşkâlin, hatta icap ederse esasların tamamen gayrişahsî olarak tetkik ve münakasasından ibarettir. Bu mevzulann herzaman erbabı için çok faydalı alâkalan davet ede cek veçbile mütatea ve münakaşa edi lebüeceklerine ise süphe yoktur. Bu meyanda biri çıkıp ta meselâ bütiin ihtilâflan adliye mahkemeleri halletsin, Devlet Şurasına ne lüzum vardır ders« bondan dolayı müteessir olmaklığımız İCSD etmez. Bu bir tezdir, ona antitezile tnukabele ederek yekdiğeri ikna et meğe çalısmak en kestirme yoldur. EIbet iki taraftan biri diğerin hakkmı teslim edecektir. Bunun gibi Devlet Şurasında adliye muhakeme usullerinm ay Mabadi 2 inci sahifede Ahmet Mithat Efendi gazeteci Pek yakında başhyoruz YUNUS NADl
