11 Haziran 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10
——10 — VAKIT 11 Hazi VAKIT Muhabiri 101 2. (Baş tarafı 1 inci sayfada) Hatta bir kaza olduğu ogün Haydarpaşadan kalkacak trenin hareket saatine kadar Jetanbula| murlardan hasıl olan seller bu “'Iktısadi vem bildirilmemiş olduğu için İstanbul yolcularının Sazak'a, gelinceye ka dar, kazadan haberleri yoktu. Bu tren kaza mahalli civarında tam 16 saat beklemiş, tedariksiz bulu - nan yolcular bilhassa yiyecek me - selesinde oldukça sıkıntı çekmişler dir. Kaza olan yerleri su basmıştır. © Hattın açılması için çalışılıyor. Bu nün için biri 15, ötekisi 25 tonluk iki vinç getirilmiştir. Devlet demir yolları hareket dairesi müdürü Nüzhet, Cer müfettişi Adem, de - po müdürü Hasan ve Selâmi Beyle ameliyata nezaret ediyorlar. Hat - tın 48 saatten evvel temizlenemi » yeceği anlaşılıyor. Yaralılar arasında bulunan hare ket müfettişi Hulki Bey diğer yara lılarla birlikte ve imdat trenile Es- kişehire getirilmiş, hastahaneye ge tirilmiştir. Sıhhi vaziyeti düzelmiş, konuşabilmiştir. Yarası başında ve karnındadır. Tren şefi Nedim Bey © © ağır yaralılar arasmdadır. Hare - ket müfettiş muavini Faruk Beyin ! © yarası hafiftir. Hâdise mahallinde görüştüğüm bir mühendisin bana verdiği izaha © ta göre kaza, fenni bir kusrdar. ileri gelmiştir. Kazanın vukubul - Eskişehir yolundaki tren kazasının sebebi ve (Baş tarafı 1 inci sayfada) detli bora ile karışık yağmur ve .. doludan sonra dağlardan inen sel sularınm köprü debuşesine s1- ğamayıp rayları su altında bırak- mış olmasıdır. Yağmur o kadar şiddetli idi ki Porsuk çayı hatta kadar taşmıştı, Biz, kaza yerine vardığımız zamân her yerde su bi- rikintileri bütün sahayı kaplamış ve hâlâ erimemiş dolu taneleri gördük. Kazada bulunanların ifadesin- ne göre seller üç metre yüksekli ğindeki köprüyü aşarak vagonla - rın pençerelerine kadar çıkmıştır. Anlaşılıyor ki ani olarak baş- İryan ve nihayet yayım saat süren şiddetli yağmur ve doludan hasıl olan sel suları o sahada asgari beş metre irtifaa çıkmış ve bu kuvvet- li sel yolun palâstını alarak rayla- rı muvazenesiz bir hale koymuş - tur, Trenin yoldan çıkması da bundan ileri gelmiştir. Rayların arasında sel sularının dağlardan a kıp getirdiği taşlar bulduk. Hadise, bu kadar ani ve bu ka- dar önüne geçilmez olmasına rağ- men şayanı teşekkürdür ki çok fe- ci olmaktan uzak kalmıştır. Imdat treni İmdat treni vaktinde yetişerek yaralılara ve yolculara yardımda İ bulunduğu gibi Sivrihisar ve Mi - halıççık kaymakamları ile orala - rm adliye memurları vaktinde ha- diseye vaziyet etmişlerdir.,, i » $ » ANKARA, 10 (Hususi) — Hattın temizlenmesine ve yolun açılmasına çalışılıyor.. - İstanbul yolcuları Ankaraya gece saat 23 te geleceklerdir. Tafsilât j Ma 10 (Telefonla, saat ) — Adana, Konya, İzmir yol - cularmı dün akşam saat 20 de An- karaya getirecek olan muhtelit yol cu treni Eskişehirden saat 11,55 te hareket ettikten sonra saat 15,15 Dİ ye İM mesine mahsus menfezi çok küçük ve dar yapılmıştır. Şiddetli yağ -| “fazla geçememiş ve yükselerek köprünün üstüne kadar gelmiş, taş mış, ve rayları bozmuştur. Kaza da bundan ileri gelmiştir. Kazadan sonra yolcular vagon - ların içinde ve sularda kalmışlar, | kendilerini kurtarmak için suya l beygirler koyuverilmiş, yolcular bunlara tutunarak toprağa çıkmış" İ lardır, Kaza neticesinde ölen yolcunun Eskişehirin tanmmış tüccarların * i dan Hafız Abdürrahman Bey ol - Bugün kaza yerinde vagonların arasından bir erkek cesedi daha çı karıldı, Üzerinde Kemahtan Anka raya çektiği bir telgrafın makbuzu bulundu. Ölünün hüviyeti henüz tesbit edilemedi. Vagonların altın- Bu zavallı tam üç saat su içinde kalarak vücudü mosmor olmuş, | şişmiş, fakat bir mucize eseri ola- irak ölmemiştir. Kaybolan yolcu altmış yaşların- da bir ihtiyar kadındır. İstasyon memurlarından birinin annesidir., Kazaya uğrıyan trenin makinisti | Eskişehirli Rıza Efendidir. Kendi- si tevkif edilmemiştir. o... AAEREEEEEAN EEE EEE EEAEEAEEENE neticeleri ite Biçerle Sazak istasyonları ara - | sındaki demir köprüden geçtikten sonra yoldan çıkmıştır. Kazayı mütenkıp bir gardfren soğukkanlılığını muhafaza ede - rek derhal Sazak istasyonuna koş muş ve haber vermiştir. Gardfren tarafımdan verilen bu baber üzeri - İne imdat grupu kaza mahalline hareket etmiştir, Kaza haberini ev velâ İstanbula gitmekte olan yol- cular işitmiş ve büyük bir heyeca- na düşmüşlerdir. Saat 19 — Kaza haberi Anka» rada duyulunca halk tafsilât al - mak üzere istasyona koşmuştur. azı yerinde | | duğu yerdeki köprünün suların geç | duğu anlaşılıyor. | İktisat konferansında Türki ali vaziyetimiz hakkı! Cemal Ziya Beyin izahı ği Bu vaziyet gene otomatik bir şekilde diğer rakip memleketlerde mukabele bilmisil (o hareketlerine meydan vermiştir. Bu suretle 932 ortalarında nakit sistemlerinin in - hidamını beynelmilel ticaretin mü- 1932 yazmda ise, tesirat ve şü- mulü daha ziyade önümüzdeki ! mevsimde tebarüz edecek olan ve ehemmiyeti fevkalâdeyi haiz yep" İ yeni bir iktisadi hâdise karşısında kalınmıştır. İngiliz imparatorluğu dahilin - ide “Libre echange,, ve bunun hi - mayeli bir tarifeyle diğer memle- ketlere karşı müdafaası “Otava,, ! ran dünya iktısat âlemi içinde, müstakil ve kendi başına iktısadi bir cüz'ü tam şeraitini haiz yeni bir imparatorluk iktısadi âlemi te essüs etmiştir. Şu izahatımızla, dünya buhra- nının seyrini muhtasaran takip et- miş bulunuyoruz. Şimdi de bizim telâkki tarzımıza, ve görüşümüze nazaran buhranın esbabı mucibesi ni araştırarak ikinci bir seyir taki- bi yapacağız. “İntra europene,, mübadelenin harbi umumi esnasında dört sene müddetle felce uğraması dünya is tihsalâtının merkezi sıkletini Ame- rikaya ve (Outre - mer) memle » teri sonra devrilmiştir. e Hareket müfettişi Hulki bey yaralılar ara- sındadır. Kazanın selden ileri gel diği tahakkuk etmiştir. Saat 23,30 — Kaza neticesinde kopan telgraf telleri henüz Anka - raya bağlanamamıştır. Eskişehir - den drezinle kaza mahalline giden Faruk bey yaralıları imdat treni - ne nakletmiştir. Saat 24 — Biçer istasyonundan hareket ettikten sonra tren 6 met- relik demir köprüden © geçmiştir. Saat 19 da büyük bir kalabalık Ankara istasyonunu doldurmuştu. Her akşam saat 17 de İstanbuldan hareket eden posta treni hareket edemedi. Bu trenle iktisat vekili Celâl Bey de Londraya hareket &- decekti. Saat 20,15 — Hususi bir tren nafra vekili Hilmi ve müfettiş Tev- fik beyleri kaza mahalline götür- dü. Diğer taraftan kaza mahalline giden Eskişehir valisi İsmail Hak- kı bey kaza hakkmda şu tafsilâtı veriyor; “Buradan saat 11,50 de hareket! leden trenin Biçerle Sazak İs tasyonları arasında kazaya uğ- radığı haber alınınca derhal kaza mahalline bir imdat treni gönderildi. Kaza son yağmurlar - dan hâsıl olan sellerin yolları boz- masından ileri gelmiştir. Toros mülhak katarınnı furgonu ve arka- sındaki yolcu vagonu devrilmiş - tir. 1 ölü, 1 kayıp, 3 ağır yaralı, 4 hafif yaralı vardır. Sular trenin pencerelerine okadar yükseldiği için imdat treninin müşkülâtla yak laşacağı zannolunuyor.,, Saat 22,15 — Kaza hakkında | Eskişehirden aşağıdaki yeni tafsi- /lât verilmektedir: Kaza mahallin - | den alınan son haberlere nazaran, Toros mülhak katarı, 6 metre u - zunluğundaki köprüden geçtik « Demir köprüden sonra düz bir sa- ha vardır. Ancak orada tren yolu dönemeç olduğundan düz sahanm uzaktan görülmesi kabil değildir. Bundan dolayıdır ki, makinist da - ha evvelden tehlikeyi görememiş. Kazanın selden ileri geldiği kat'i surette anlaşılmıştır. Bir kadın ketlerine nakeltmiştir. Bu müddet zarfında mevzuu - bahis memleketlerin ziraat ve sa - nayii, yalnız kendi ihtiyaçları için değil, çalışmışlar ve bu gayeye « rişmek için de cihazlanmışlardır. İki büyük dünya istihsal mın - takasınım Amerika ve Avrupa is « tihsal kuvvetlerinin çarpışması fi- atların sukutunu intaş etmiştir, Bu | sukut kendini evvelâ zirai madde | ler, ham maddeler üzerinde gös - ermiş ve bilhassa buğday fiatla - rını korkunç sukutlara sürüklemiş- tir, Bu hadise de kolaylıkla kabili izahtır. Çünkü; OAvrupanm harp dan bir de küçük çocuk çıkarıldı. | da alınan kararlara mesnet olmuş | esnasında ve zeruret karşısında tur. Bu suretle eski vaziyete naza- ! “Approvisionnement,, sistem ve merkezini değiştirmesi, bilhassa buğday ve gıdai maddelere şamil olmuştu. Harbi umumide Avrupa- da da randımanı çok az olan zirai istihsalât kendini toplamıya baş - ladığı vakit, Amerika ve “Outre - mer) istihsalâtı en son verim hac - mini bulmuştu. Zirai | istihsalâtım tedricen düzelmesi ve artması şar- ki ve merkezi Avrupaya şümulle - nince muvazenesizlik büsbütün va hamet kasbetmiştir. Buhranda Rusyanın rolü Zirai kütlelerin iştira kabiliye- tinin ortadan kaybolması tabikati- le mamül mtia istihlâkini de kıs- mıştır. İstahlâkin © azalmasında Rusyanın kapalı bir “marche,, ha- line gelmesi âmilini de zikfetme - den geçmemek lâzımgelir. Görülüyor ki umumi harbin se- nelerde süren tazyik ve tesirleri harp sonu istihsaline hummalı bir karakter izafe etmiştir. Bu zaman zarfında istihsalin en modern bir teknik çerçevesi içinde temini için muazzam sermaye ve kredilerle yapılan “Rationalisation,, hareke - ti gerek zirai ve gerek iktısadi sahada birkaç sene zarfında piya- saya gayritabii bir hacimde mah - sulât ve mamulât yağmıştır. Bütün bu yeni tesisat ve istihsal cihazla» rı 1928 den itibaren azami randı - manlarını vermeğe başlamışlardır. Bazı memleketlerde bu muaz - zam istihsalât muvacehesinde, fi- at seviyeleri de sun'i olarak bir kaybolmuştur. 4 “asker yüzerek! müddet daha muhafaza edilmeğe kurtulmuştur. çalışılmıştır. Dahilde müstehlikle- Dün saat 12 - İstanbul postası sa- |“ doğrudan doğruya açılan gayri at 12,30 da Ankaradan hareket e- diyor. Bu trenle İktısat vekili Ce - lâl Bey de İstanbula © gidecektir. Yol açılmış değildir. Bu trenle gi - denler aktarma suretile yollarına devam edebileceklerdir. Bugün Is- tanbula başka tren hareket etmiye cektir, Büyük Millet Meclisi Reisi Kâsmm Paşa Hazretleri Eskişehir - den kaza mahalline gelmiştir. Kâ - zım Paşa Hazretleri bugün Anka - raya avdet edeceklerdir. “Cumhuriyet,,deki yanlış haber ANKARA, 10 (A.A,) — Toros ekspresinin uğradığı kazaya dair aldığımız kat'i ve mevsuk malüma ta göre hâdisede bir kişi ölmüş, bir kişi kaybolmuş, 10 kişi de yaralan mıştır. Bugünkü Cumhuriyet gaze- tesinin kaza esnasında yarala « nanlardân başka ayrıca elli bir ki- şinin kaybolduğuna dair verdiği haber asılsızdır. ledi tabii hadlerde ve şeraitte kredi - lerle veyahut parayı “diriger,, et- mek temayüllerile ve yabut da bir takım memleketlere büyük ve fa- kat kısa vadeli krediler açmakla fiatların seviyesi sun'i olarak 1928 ve 1929 da tutulabilmiştir, Bu sun'i hava içinde, hakiki ha- yatın zaruretlerine lâkayt ve hat- ta istihfaf edici bir “Speculatif,, çılgınlık, borsa harekâtma hâkim olmuştur, Mevzuu bahsettiğimiz sun'i iş- tira kabiliyeti ve borsalardaki suni “Speculatif,, faaliyet, bir müddet daha sanayii hummalı istihsalinde devam ettirmiştir. Bütün bu hareketlerin istikbal - de feci akıbetler hazırlığı şüphe - leri dimağlarda belirir | belirmez, dünya buhranının “Signal, ini verdiğini ifade ettiğimiz 1929 (bor si krizi) patlamıştır. Esasen ve mütemadiyen düşmüş olan gıadi maddelerle, ham maddeler, bunur ( üzerine büsbütün ba$ | bir sukut münhanisi * lerdir. | Bnhrana diğer Dünya buhranının kip ederken, bir €er kaydetmemek doğru 94 Yukarki izahatımızi. nu devresinde, dünya nın “merkezi sıkletini”” İ sını anlattığımızı zaf Bu iktısadi merkezi #1 düllerine muvazi ola rin “evolution econoni””. harp sonu devresinde yon,, larını mukayese © ridir, Şurası, tabii en N f netice olarak kabul dünyada yalnız mua! terakki ve inkişaf etme 4 milletlerin yavaşta ol## “4 di inkişaf merhaleleri * İşte harp sonunda . ler eaki ve büyük sanay?” lerinin mutlak ve ezici “ lerinden “Högömonie, ? sıyrılmak ve kendi ikt” ii lerini pek haklı olarak Sd bir hale sokmıya koyu'”# Eski ve büyük sa A ketler bu normal ve pi kişafa (adapte) olm 4 etmediklerinden ve “dip “indirect,, tazyiklerle kümü idameye çalışm; Bu şekilde beynelmit riki mesai,, tasavvur bi”, Bu hattı hareket olsa pol ile kolonileri aras” #| ve iktısadi münasebeti | desi olabilir. “ Krizi takip ve anl ») dan dünya buhranını de surproduction,, o p ettiğimiz kat'iyyen an ği dir. iy Harp sonu devresi” sal fazlası olduğu gi kârdır. Fakat, bizim ve bizim kanaatimiz? fazla istihsalde değildi, henksizlikte bir kelim? edici anarşik faaliyet! yetin büsbütün | İsini, yeni iktisadi ves? şeraite adapte olmam?" | ız inatta bulmaktay(” rih bir ifade ile; iti lâkin arasında temini * duğuna kani olduğumu” organize edilmemesi0? yiz. Buhrana yegân9 “ İşte krizi bu tart * dir ki; buhranın; * fa, istihsale mâni olara İ edilmesini teklif ede” reactionnaire zihniyet ze kat'iyyen mâni ? çay Teknik kuvveti ad j kişaf eden bugünkü , “desordre,, içinde m man vermeğe dari â9” selenin halli adim zim görüşümüze mayer ze edilmek şartile Ta ii yi 4 rmı tenzil ederek fiatlarını indirerek yit mümkündür. j y Ancak bu meet için, bugünkü şeri” zaruridir. >
