11 Haziran 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncü cüzü cıktı 33 Onuncu sene: No. 3266 umh "•"""""""•""••••" Radyo Programı Pazar 11 Haziran 933 Haftalık radyo programı 5 inci sahifemizdedir İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraî ve mektup adresl: Cumhurlyrt, trtanbnj Posta kutnsu: lstanbul, No 348 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrir müdnrü: 23236, tdare müdurü: 22365, Matbaa. 20472 Yunanistandaki Suikast Meclis psmanlı Bankası İtilâfnamesini Kabul Etli ^ ^ ^ ^ "•">""""'"'""i>>ııiıııiMHiııımiMMiınMHHiHnmnınııiMiniM>ııniNMmııtwıınıiMiııııiHMnııiMiMHHiı Ankara: 10 haziran (Baş • muharririmizden tayyare ile) tinada sabık Başvekil M. Venizelosun sahsına tevcih edilmis o'an suikastin memleketimizde uyamrdığı anî his, derin bir hayret ve nefret olmuştur. Teşekkür olunur ki katil kurşunlar hedefine isabet edememis, yalnız bir iki masumla Madam Venize losun sahsmda işi gücü her muhtaç olan yerin yardımlarına kosarak insan!ığın ıstırabını azaltmağa çahşmaktan ibaret bulunn bir kadını yaralamakla kalmıs tır. Madam Venizelosun sıhhati ve iyi olmak yolunda bulunduğu hakkmdaki haberleri Türk halkı çok samimî bir alâka ve muhabbetle takip ediyor. Menfur hâdisenin hayret ve teessür uyan dıran ilk haberini müteakıp Reisicumhurumuz Gazi Hazretlerile Başvekil Paşanm ve Hariciye Vekâleri Vekili Şükrü Kaya Beyin çektıkleri telgrafnameler serapa samimiyet mahsulü olarak bu itibarla bütün memleketin hissiyatma tercüman savılabileceğini söylemeğe hacet bile yoktur. Malumdur ki cinayetler her zamanda ve her yerde insan vicdanının nefretle karşıladığı fena hareketlerdir. Yunanistandaki cinaî tesebbüs fazla olarak muhterem M. Venizelosun sahsmda komsu ve dost memleketin huzur ve asayisine havale edilmis bir suikast olduğu için bizde uyandırdığı teessür ve infial ona göre fazla olmuştur. Yunanistanda dahi hâdise hiç fırka farkı olmaksızın bütün halk tarafından nefretle karsılanmıs ve Çaldaris hükumeti cinayet müteşebbislerini behemehal meydana çıkarmak için derhal bütün bir c'ddivetle faaliyete geçmistir. Namuslu bir devlet adamı o'an M. Caldaristen zaten baska lürlü bir harekete mtizar olunamazdı. Bizzat M. Vemzelosun hükâmetee alınan cid dî t«t)birlerden mükerreren emniyet ve memnuniyet hcyan etmekte olması komsu ve dost mpmlekeHe memmmi yetle kavde lâyık bir van'yetin ifadesint teskil ediyor. Bütün dünyayı tazvikı altında bu lunduran buhranın dahi tesirlerile son günlerde Yunanistanda vakit vakit bazı hassasiyetler ve asabiyetle»" gösterildiğini görmüvor deeildik. Komsu memlekette fırka havatınm bir parça fazla inkişafı da bu hassasivet ve asabiyet zamanlannda vaziyeti daha zivade iğlâk etmeMen hâ'i kalmıyordu. Fakat fırka münazaasının böyle cinaî tesebbüslere kcdar ileri götürülebileceği asla hatın mıza pelmemisti ve gelemezdi. Bütün fırka farklarma rasjmen Yunanistanda sivasî hayatm olgun bir seviyede bulunuşu hasebile orada dahi hasmi silâh kuvvetile bertaraf etmefi düsünecek çok adam bulunamaz. Binaenaleyh son caniyane hareketin Yunanistanda dahi istisna teskil edecek bir galâtı hilkat savilmasında hata yoktur. M. Çaldaris zaten binbrr müsküle karsı koyarak vaziveti tanzim ve ef kân teskînle uğrasmak mecburiyetin de olan bir hükumetin basmda bu ağır vazifelerini ifa ile mesgulken Yunanis tanda böyle bir hâdise vukuu ile karsılaşmts olmaktan dolayı süphesiz her kesten ziyade müteessir olmuştur. Bu menfur hareketi herkesten evvel ve herkesten ziyade tel'in eden Yunan Basvekili canileri behemehal buldurmak için o nisbette ciddî ve kat'i tedbirler almak suretile vaziyete hâkim olmuş ve bu noktada bütün efkârı umumiyeyi kendi etrafında tophyan bir ittihat merkezi teskil eylemistir. Bu, komsu ve dost memlekette herhangi derecesinde olursa olsun bir kargasalığa meydan vermemek için mflletle hükumetin bir lesmiş azmini gösterir. Yunanistamn dostlan komsu memlekette vaziyeti bu azîmli ve ciddî mecraya dökülmüş görmekten elbet pek ziyade metnnun olu • yorlar. Bu serait altında M. Çaldarisin mazhar olduğu millî muzaherete de istinat ederek vaziyeti az zamanda ıslah ve takrire muvaffak olacağına bizce şüphe yokur. Yunanistanla dostluğumuzun filân veya falan zatların şahıslarile alâkası olmayıp binnefis Yunan milletine müteveccih bulunduğunu bümeyiz ki burada bir daha tekrara hacet var mıdır? Kime karşı olursa olsun Yunanistanda böyle bir cinayet tesebbüsünü daima ayni nefret hislerile karsılardık. Bu • nunla beraber M. Venizelos gibi bütün dünyaca tanınmış ve Türk Yunan dostluğımu kurmakta çok himmet ve hizmeti gecmiş bir zatm maruz oldu • ğu taarruzda teessür ve nefretî artırmak Başvekilin Mecliste beyanatı 7 ağır, 7 hafif IsmetPaşaHz. «Ciddî bir samimiyetle çalışmak arzusu bu mukavelenin imzalanmasına saik olmuştur. Biz memlekette düriist ve iyi niyetle çahşacak bankanın kazanmasını arzu ve himaye ederiz» dedüer Ankara yolundaki tren kazası yaralı var, Osmanlı Bankası itilâfnamesi için bir kadın da kayboldu Saraçoğlu Şükrü B. de izahat verdi Kaza seller tarafından getirilen çamur ve taşların hattı kapaması yüzünden olmuştur Kazanın • ** buiduğu Bıçer ve Sazak ( .şaretli) Istasyonları arasmdakl sahayı ve hat guzergâhını gösterir harita ve temsilt resim Yaralı bir şimendiferci Hastanede tecennün etti Müstakll Konya meb'usluguna secüen ve dun Mecliste tahlif edllen Ali Fuat Pasa Ankara 10 (Telefonla) M«clis öğleden sonra Refet Beyin riya • setinde toplandi. Halk Fırkasının da müzahereri ile münhal Konya meb'usluguna musta kil olarak namzetliğini koyan Ali Fuat Paşa dün mtihap edilmis ve meb'usluk mazbatası Meclise gelmişti. Yeni Oafilhlı Bankası mukaveleslnln temdldı esaslarını dun Mecliste izab eden Basvekilimte Ismet Pasa Hz. müstakil meb'us tahlif edildi. Yerain • den sonra siddetle alkışlandı. Paşa kürsiye gelerek teşekkür etti. Askerî ve miilkî tekaüt kanunu najannda Mecliste teahat verer Adliye VefciH Saraçoğlu Şukru Bey nun 45 inci maddesinde yazılı «şehit> kelimesinin fümulü derecesinin taymi tezkeresi okundu. Kabul edildi. Eliziz meb'uru Memduh Şevket B«yin ittifası okundu ve kabul o • İUIKİU. ta fuıdA cesametinde dolu yagmıştır. Bu suretle husule gelen seller araziyi kaplatnış, hatta kaza mahallinde dört metre irtifaa kadar yüktelmitir. (10. M.) işaretli katar dün Eıkije hirden kalkarak Sazak istasyonunu geçmiş, bu svada yağmurun fazlalaşhğı, sorada burada araziyi su kapladıgı görül müstür. Lokomotifin makinisti kaza mahallinin biti^iğindeki köprüye gelm • ce biraz ileride bulunan yarmamn »u dolu vaziyetini farketmiş, ufak bir te • reddütten sonra geçmek kararmı vere{Mabadi 4 uncu sahifede) Ankara 10 (Telefonla) Sazak ile Biçer arasmdaki tren kazası hakkında buraya marassal malvmat geldi. Bu malumat ilk haberlerdeki tahminlerm çok nrabalâğalı olduğunu göstermesi iti • barile mevcvt teessorü btraz hafiflet misrir. Gelen malumab bildiriyorum: Kaza 300 üncü kilometrenin 426 mcı meresinde olmuştur. O havaliye dün sürekli ve şiddetli yağmurlar, bir aralık (Mabadi 6 met sahıfede) Bugün Galatasaray Apollon maçı yapılıyor Galatasaray kuvvetli ve yeni bir şekilde çıkacaktır; maçtar evvel G. S. atletizm bayramı var Şehrimizde bulunan Apollon takımı bugün de Galatasaray ta • kımile karsıla şacaktır. Bu mü • L sabaka da Tak f sim stadyomun ; da yapilacaktır. Atinalı misafir lerimiz, cuma günü Beaiktaş takımile yaptıkları müsabaka • da hakikî kabiliyetlerini gösteı mek imkânını bulamamışlar , Beşiktaşın çok güzel oyunu da bu imkânsızlığa munzam olunca 3 1 mağlup olmuşlardı. Yeni gümrük Tarifemiz Ve ((Times)) Dünkü posta ile gelen Times gazetesinde yani gümrük tarife • miz hakkında uzun bir tstanbul mektubu münderiçtir. Mektup yeni gümrük kanununun evvelce haber verilmeksizin 31 mayısta birdenbire tatbik edilmis olmasınm ithalâtçıları müte • essir ettiği, ithalât tactrlerinin kanutıun tadil olunacağı veya geri alınacağı ümidile gümrüklerdeki eşyalannı hâlâ çekmedikleri an • latılarak başlamaktadır. Bundan sonra 31 mayısa kadar cari güm rük kanununda üç ay evvel ha ber verilmek kaydi bulunduğu balde tarifeler değiştirilirken bu kayde riayet ediknediği, yeni rüsumun hariçten gelen eşyayı Tür (Mabadt 3 uncu sahtrede'1 • I^^B • Atina suikastini Kral taraftarları hazırlamış! Mühim tevkif ata mtizar ediliyor Teşkilâtta maruf şahsiyetler var Hükumetle fırkalar çatışıyor Jeneral Metaksasm Tevkifi doğru değil Atina 10 (A.A.) M. Venizelosa suikast meselesi dolayısile Emniyet ' müdirile bu daire memurlarmdan iki mühim şahsiyetın tevkifi, ve buna benzer daha başka tevkifatın yapıl • mak üzere olduğu haberi büyük bir heyecan uyandırmıştır. Hükumetin istifa t.tiğine ve Ko neylis tarafından diktatörlük ilân edildiğine dair birçok sayialar çık mışsa da tekzip edilmistir. Hükumet bu meseleyi tamamen meydana çı karmak istiyor. Ve gayet şiddetli tedbirler altnıştır. Meselede kral taraftarı çok mühhn zevatm alâkadar oldvkları töyleniyor. Şurası muhakkatrtır ki, suikast geniş bir teşkilât, birçok şeriki cürüm Oalatasarayla karsılasacak olan Apollon takımı beten ahsmis ve ayni zamanda eu • ma günkü mağlubiyetin acısım çi karmak azmine düsmüs bir halde Galatasarayla maç yapacaktır. Bu itibarla Galatasaray Apollon maçı daha çok hararetli ve o nisbette zevkli olacaktır. Bu sene bfiyük bir talihsizliğe uğrıyan Galatasaray takımı, bugün Apollon takımının karsısına, lik maçlarına çıktığı gibi zayif bir kadro ile cıkmıyacaktır. Nizamî sebeplerden dolayı lik maçlarmda henüz oynatamadıği oyuncularla beraber «tzmirspor» kulübünden Galatasaraya geçen ve Izmirin birinci sınıf müdafaa oyuncularından bylunan Lutfi Beyi de saflarına alarak kuvvetli bir (Mabadı 5 ınci sahıfede) nebilecek haftflîklerden bamamile ari yüksek kıymetli Kakikt bir devlet «da mrdır, ve bunu cinayet mütesebbtsleri de dahil olduğu halde herkese iste bir daha isbat etmis bulunuyor. Yunanistana karsı samimî dostluğu • muzun icabı olarak komşu memleketi kuvvetli görmek arzumuz pek tabndir. Bu ise bilhassa dahilde intizam ve asayisin he** guna halel ihtimalinden masun kalmasile mütnkün olabilir Jbir keyfiyettir. Mnmunfyetle gorSyoruz kî son menfur hâdisenin aksülâmeli ile gSzSnC dört acan Yunan millet ve hükumeti bn vaziyetin kat'î surette temfan İHİtumanda eîele veren çok kuvvetfi bîr fltihat manzarası arzetmekte bulunuyor. Btz bundan ancak memnun olabinrk. YUNUS NADİ 'adam Veniz«los\m hastanede alınmıs reslmlerinden biri ve bilhasaa çok para ile yapıltnış • tır. Bu itibarla tahkikat mühim v« beldenHmiyen hakikatier meydana çikaracaktn*. Atina 10 (Husu«î) Jenera (Lutfen sdhifeyi çevirinUt) 10 yıllık dost! Bir saat evvel vapurdan çıkan ve mütemadiyen yağan yağmur altında yabaa» bir sahada oynıyan bir takı mm böyle bir Bîıçün Galtasafay takımaçta ald'ığı ne mında oynıyacak olan tice bittabi bir tutn Bey ölçü olamaz. Apollon takımı bugün, dinlenmiş, sahaya nis lâzım gelen bir hususiyet bulunduğunu dahi inkâtra mahal görulemez. Bu yal nız bizim için böyle değildir. Bütün dünyanm telâkkisi böyle olacağı gibi bin nefis Yunan millî menfaat ve haysiyetinin icabı dahi bundan başka olamaz. M. Çaldaris Türk Yunan dostluğuna M. Vemzelos kadar taraftarlık göstermis olan ve bumı millî bir siyaset diye tavsif ve ilân etmiş bulunan bir zattır. Nitekim tıpkı M. Venizelos gibi kendisinin dahi iki memleket arasmda bizzat kendisinin önayak olacağı ziyaretler teatisi kararmda oldu#un« herkes biliyor. Sonra kendisinin millî menfa atleri hakkile anlıyan otgun bir dev let adamı olduğunu da kezalflt hepimiz biliyoruz. M. Çaldaris cinayetleri hos görebilecek ve cezasız bırakmağı düsü Rus Sefiri M. Suriç şerefr ııınHiııııtınHiınnuıııııııniMiMnuınıııırıııiıunuıUMiııunııınuınıwnııın«nıımMiiHmiMnımiHmımınmıWHnııınııiN«nıiHnHimnııiıııiı ne merasim yapılacak Türk murahhas heyetî Londrada Bu sene; R| sefiri Suriç Yol daşın Türkiyeye Sovyet elçisi ola~ rak gelişinin o' nuncu yılıdır. M. Suriç bu müd • det zarfında memleketimizde çok dostane ve cidden samimi hatıralar bırak mıştır. Bu mü • *• Suriç nasehetle bazı merasim yapıla • cak ve dort elçi taziz edilecektir. Suriç Yoldaş 1881 senesînde doğmuş ve hukuk, siyaset tahsilini Kiyef Darülfünununda yaptıktan sonra ikmali tahsil için Almanyaya gitmiştir. 1900 senesinde Rusyaya dönmüş, ihtilâlcilerle alâkası sezildiği için nefîy ve hapsedilmiştir. Çarhk idarecinin devrilmesinden sonra 1919 da Danimarkaya mümessü tayin olunmuş, bilâhare Krasm Yoldasla birlikte sanayi ve ticaret kontrol beyetinde çalîşmıştır. iniHlllllillllMlinilllMIIMnillllMllllinillllHllllllliniMIIIIMIIIIIIIIIIIIIlllMIMIMIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIMlnMIIMIHIIMIIItllllllltl Ef ganiartanda, Türkistanda da mümüessfllik yapnııştu*. 1923 tenberi Rusyanın Türktye mümessili bulunmaktadır. Londra iktısat konferansına iştirak etmek üzere Teyfik Rüftü B.in riyasetinde memleketimizden giden murabhas heyetinaiz cuma günü Londraya vâsıl olmuş, istasyonda îngîliz Hariciye Nexareti erk&nı ile sefirimiz tarafından karşılanmıştır. Resim Tevfik Rüştü Beyi Londraya giderken Sofya istasyonunda Bulgar Başvekili ve Kralm müşaviri ile görüçürken gösteriyor.