15 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

Yeni Kitaplar 1 v. ğin gınin en yüksek bö- eden — kısmı onun İnsan O bu mane- ğer varlıklardan iz eder, Diğer mev- Bahr, yle bir maneviyetten gi arlığına ni UğU için nasıl insan ide e dün, sönük bir *yorlarsa, insan var- maneviyele sa ia olayı öteki mev- “inin o üstünde yük- > plığa ermiş bulunmak- nın kendi ferdi varlı eden bu maneviyet ndi özünde, kendi göstermiş, ziyade | Askeri lasan varlı, a, Sü teşkil e SeYİYetidir şledir ki di disini Ayırt ny altan da daha Marlığıy, çiden çıkararak onun Beni taraftan ihata eden ona dü daha feyizli bir var- Yalı Veriyi imtiyaz, bir baş- ir, A dolayı insan özünde lari an özünde bütün baş- Di « kendini gösteren bu ia; ferdin mensup oldu- b zümre ile olan alâka- KA hg Yaki ek başma aldı it onun fizyolojik var- Yazi fey; liğe, Ki nde olan bu manevi Sazların, hep o harici takiy Sun bu maneviyetini, bağ *LİNİ yaratan içtimai var- diy a Üyoruz. Demek ki fer- yar İyetin, ruhiyetini tet- ay Yalüş tutulması lâzım di n iliği N Binler endiliğinden olarak İng, diği yol da, ferdi, işte ici unduğu, mensubu ol- ikte varlık, ietimai zümre iş * Yatlâ onun içinde e- e & Mütalca ve tetkik etmek- A İN vü etten bakılınca, insani» Mille, getiren büyük zümre- N Ürün, erin, kavimlerin ikin- “ws. olarak bö x * gibi küçük zümrele- Ni zümrelere o mensup rin d. başka zümrelere m fertlerden işte bu iy ruhiyet itibarile nasıl pak, başka baska Fark lerini, hattâ şimdiye NR denilen mevcudun “me Yyiz hassası olan bu, , “anizmasının bile fert- il mai zümrelere göre ol m, görmemek müm» ve tak N- bu “ruhiyet,, de- doi nın manevi varlığını e gk istiyen ilmin, psiko- »i Mng *e'niyeti olduğu gibi Min Za set hâdiselere eli- 2i$ olmak için, tetkik Mp gi bu insan varlığını, içiçe ğu zümresi dahilinde, den inden bir kısım, o kül diğ mi Süzü olarak alması, İh, “gü, (<A etmesi lâzım gel- e tn, artık ispat edilmeye aa, felyçg viyen ilmi bedahat- z fi prensiplerden biri - İşte bı ndan, Mahay, dolayı bi i l “olayı bir def. N Şe mak s7 4, Üzere olmuş bit- iğ insan ferdi, bir “tünerek onun “ru- tetkik €tret b ini ri <em. - tiz Mei, aatler, (o meslek-| psikolojisi o ala Pu içtimai zümre da- oluyorsa, ferdi, hilinde, o zümrenin psikolojisini tetkik etmek ile de tutulması lâ - başlıca icaplarına uyulmuş, ve böy- lece şeniyetin asıl kendisi elde edilmiş olur. Bütün mücerretlikten, metafi - zikten kurtulmuş olmak, asıl ilmi şeniyeti elde etmek için insan ma: | İ neviyetini, ruhiyetini böyle fertle- rin mensup oldukları içtimai züm- | relere göre tetkik etmek lüzumu | İ böylece kendini gösterince, bu İ zümreler ne kadar küçülür, ne ka- dar daha hududu dar zümreler da- | hilinde bu fertler tetkik edilirse | insan maneviyetini yaratan âmille- rin tesiri böylece daha yakından, daha doğrudan doğruya olacağı için, hiç şüphe yok ki ilmi şeniyet o kadar daha sağlam, o kadar da- ha eksiksiz olarak elde edilmiş o- İlur. Şu halde insaniyetin psikolo - jisinden daha ziyade milletlerin, kavmlerin psikolojisi, ve milletle- | rin, kavmlerin psikolojisinden da- ha ziyade cemaatlerin, meslek- lerin, heyetlerin psikolojisi asıl şe- | niyeti verecek ilmi taharrilerin mevzuları olurlar. Türk içtimai hayatını vücuda getiren zümrelerin içinde en başı ve en başlıcası ise askerliktir. Va - kra her milletin kendi varlığını ya- şatmak, hayatını korumak için as- kerliğe verdiği ehemmiyet büyük- tür. Fakat Türk milletinin asker - liğe-verdiği müstesna . mevki, bir | taraftan bütün bunlardan başka, bir de Türkün yurt sevgisini | şeyin üştünde tulmasının neticesi olarak Türk ruhunda askerliğe o - lan istidadın, kabiliyetin her mil - i etten daha büyük olmaktan, di - ğer taraftan — Türk tarihinde gör düğümüz gibi — Türkün O yalnız kendi varlığını korumayı düşün - dırmak, ezilmişleri mağlüplara yardım etmek de onun başlıca hasletlerinden biri bulun- masından ileri gelir. Bundan do - layı Türk askerliğinin salt kendi- ne mahsus ve ayrı hasletleri, ayrı i meziyetleri vardır. Böyle diğerle - | rinden farklı, mstesna bir zümre psikolojisini tetkik etmekse milli varlığın yüksek bir kısmını, hem de, bütün millete şamil, bütün fert leri içine alır geniş, bir içtimat zümre pskiolojisini tetkik etmek demektir, Çünkü diğer milli züm - ireler yalnız kendi sahalarında kal- | dığı, yalnız kendine mensup olan | fertleri kendine göre (yetiştirdiği | halde “Askerlik,, bütün fertleri — | velev ki muvakkat bir zaman için olsun — kendi sahasına alan, on - ları kendi maneviyetine göre yetiş | tiren, kendi icaplarına göre terbi - | ye eden umumi bir tahsil yeri, bir terbiye evi olduğundan, “asker o - | zulardan birini tetkik etmiş, ilim | cağı,, zümrevi olmaktan daha zi - | sahasına yeni ve mühim bir eser| yade, adeta milli bir kışladır. Ve | onun içinde her fert en yüksek| İ milli vazifeyi, icabmda (hayatını bile feda etmeyi öğretecek kadar jen ulvi feragati edinecek bir ah - İlâk terbiyesi, bir yurt sevgisi ala” rak çıkar. Bunun için o askerliğin | psikolojisini yazmak adeta o milli| psikolojiyi yazmak kadar mühim- dir. İ İşte bir taraftan böyle mühim, | vinçle mütehastis olduğumu da | recektir. Etrafındaki on beş kö » diğer taraftan mühim olduğu nis - pette şimdiye kadar hiç el sürül - memiş orijinal bir mevzu olan EE akita İ el ve kollarının gördüğ i bir şey vardır: her meyip, her vakit düşkünleri kal - | kurtarmak, | AAA AAA Memleket Haberleri zo 9 — VAKIT 15 Mayıs 1933 BANDAN İZA RR. AM BANA BM MM Kolsuz i adam! — xm gelen bugünkü ilmi usulün Her işini ayaklarile yapıyor ALUCRA (Hususi) — Kazamı- za civar köylerden birinde istiklâl harbinde iki kolunu da omuz ba- sından kaybeden bir adamla bu - luştum. Bu adam kollarının yok- luğuna rağmen, bu halinden pek te müteessir görünmüy Çünkü ğü işleri ©- muz başları ve ayaklarile şaşıla - cak bir muvaffakiyetle yapabil - mektedir. Meselâ; çay, süt, su gi- bi şeyleri omuz başlarında tuatrak eli titrek bazı adamlardan daha kolaylıkla, mükemmelen içebili- yor, Kaşığı ayak parmaklarımın a- rasında tutarak çorbasını, pilavını zahmetsizce yiyebiliyor. Gene ayni sekilde, usturayi ayak parmakları asında tutarak, yüzünü kesmek» sizin traş olabiliyor. çift sürebili- yor, araba kullanıyor, Hasılı, kol- ları sağlam olan bir adamın göre- ceği her işi yapabiliyor. Dediğim gibi, halinden o kadar da mütees- sir de değildir. Yalnız onu üzen Evlâtlarının doya doya kucaklıyamaması.. DK Edirne hapishanesi Edirnede hapishane haline ge- tirilecek olan Yanıkkışla bir mi- ! mara 238 bin liraya ihale edilmiş ve bu ihale vekâlet tarafından mu- vafık görülerek tasdik olunmuş - tur.. İ İnşaat teşrinisanide nihayet bu - İlacaktır. İzmirde 200 mektep açılacak İzmirde bu sene cumhuriyet bayramının (yıldönümünde 200 mektebin açılma şenliği yapılacak İzmir muallimlerinden müteşek- kil bir komisyon programı hazır- lamakla meşguldür. pe MN profesör geliyor Viyana darülfünunu müderrisle. rinden iki zat bir kaç güne kadar İstanbula gelecektir. Bunlardan Pröfesör Çermak irsiyet üzerinde- ki tetkiklerile tanınmıştır, İrsiye - tin insanlarda ve hayvanlarda ne ! suretle tecelli ettiğini uzun uzadı. ya tetkik etmişitr. Diğer pröfesör ; ziraatte kulla- nılan hayvnaların çoğaltılması ve cinslerinin ıslahı üzerinde ihtisası olan M. Adamsondur. Bu iki pro- fesör burada konferanslar verecek lerdir. “Askerliğin psikolojisi, ni tetkik eden kıymetli muallim Ahmet Fa» | ik Bey cidden en mühim ilmi mev- çıkararak milli kütüphaneyi mah- rum olduğu ciddi bir tetkikle dol - durmuştur. Tahsil hayatını bitireli henüz birkaç sens olan değerli mu- allimin bu değerli eseri bize fe - yizli bir istikbal vadettiğinden do- layı kendisini tebrik ederken, gö - zümün önünde o omuvaffakıyetli istikbali görür gibi oolduğumdan dolayı, şirndiden çok derin bir se- kaydetmeden geçmem. Gördes, (Hususi) Bundan evelki mektubumda Gördesin umran, ticaret ve sanayi hayatın «| dan bahsetmiştim. Bu mektubum- da da memleketimizin ekim, bi - İ çim işlerini yazacağım. Gördeste hemen her türlü zira- at yapılmaktadır. Hububat istih - salâtı sevkiyat yapacak derecede olmayıp ancak şehrin ihtiyacma kifayet etmektedir. Halk, yiyece- ğini tarlasından yetiştirmekte, ha- | riçten hiç bir şey almamaktadır. Başlıca ziraat tütüncülüktür . Gördes tütünleri az zamanda çok şöhret bulmuştur. Çıkan tütünler Gâvurköy tütünleri âyarında, hat- tâ koku itibariyle daha nefistir, Bu sene bir milyon okka tütün el- | de edilebileceği tahmin olunuyor. Meyvecilik Gördeste yeni bağ dikimine €- ! dır. Bilhassa Gördes ayvaları yal- nız Türkiyede değil, Mısırda, Yu- nanistanda, İngilterede bile nam vermiştir. Elma, şeftali, erik, fın - dık mahsulü memlekete mühim | bir servet bırakacak kadar bol ve nefistir, Ne çare ki; oGördesliler bu meyvalarını ihraç edememekte, bu enfes mahsuller çürüyüp git mektedir. Buna sebep; vesaiti| nakliye ücretlerinin fazla olması - dır. Bağcılık | Gördste yeni bağ dikimine e - i hemmiyet verilmektedir. Şu bir kaç sene içinde dikilmiş (bağlar | pek çoktur, Az zaman sonra Gör- | desi yalnız bahçelerinin (değil, bağlarının . yeşillikleri © arasında göreceğiz. İrfan hayatı | Gördeste maarife karşı olan a -| lâka çok fazladır. Bugün Gördes | merkez kaza ve köylerinde oku - yan çocuklar. Göğsümüzü — ifti - harla kabartacak kadar çoktur. Büyük mekteplerde okuyan Gör- desli talebeler elliyi bulmuştur. Bu sene Gördes epeyce çocuğunu yüksek tahsile sevkedecektir. Gördes köylerindeki mekteple- | re bu sene daha dört tane maarif | i âbidesi ilâve olunmuştur. | İ Bunun birisi Hanya köyündedir. Haniye mektebi beş dershaneli « dir, müze, kütüphane ve muallim odaları vardır. Bu mektebin hemen her şeyi bitmiş demektir. Bu sene vilâyet hususi bütçesinden de yardım gö- | İ yün merkezinde bulunan bu bü- Gördöste yeni mektepler Ziraat. meyvecilik, bağcılık, yol inşaatı, talebe bayramı ve giydirilen öksözler Gördöste C.H.F. tarafından giydirilen öksüzler Bu sene tedrisata başlanması için çalışılmaktadır. : İkincisi Borlu nahiyeşindedir , Bu mekteep btüirilmiş, çocukları o- kutmağa başlamıştır. Üçüncü ve dördüncüsü Kayacık ve Kavakye- ri köylerinde kurulmaktadır. Bu mekteplerin de inşaatı tamamla « nacaktır, ! Yol vaziyeti Kazanın ihraç ikselelerile irti- batımı temin eden Salihli şosesi « dir, bu yol çok muntazamdır. Sa » lihli — Gördes arasında her gün otomaebiller işlemektedir. Bu sene Akhisar — Gördes a - rasımdaki yola başlanacaktır. Bu yolun güzergâhını tayin ve tesbit için vilâyet bütçesine des — Demirci arasında da bir ş0- se yapılacaktır. Bu sene çalışması buradan başlıyacaktır. e Kazanın bemen her köyüne yollar yapıl - maktadır . Bir çok köyler şehirle irtibatla * rmı temin etmişlerdir . OÖksüzlere yardım Gördes her gün yeni bir varlık gösteriyor. Gördesliler dinmeden, dinlenmeden çalışıyorlar, uğra - şıyorlar.. El ele veren bu insanlarm ça - lışmasından yepyeni oObir hayat, i yeni bir istikbal fışkırıyor. Bu se- ne Cümhuriyet Halk fırkası idare heyeti tarafından 40 öksüz talebe- ye elbise yaptırılmış, talebe bay - ramında bunların (o yoksullukları belli edilmemiştir. Bu talebe yeknasak kıyafetle - riyle talebe bayramında çok gü » zel bir manzara göstermişlerdir. Gördeste talebe bayramı heye « can ve varlık içinde ve parlak bir surette tes'it olunmuştur. o Fakir yavrulara kimsesizliklerini unut - turan Gördes C, H. fırkası idare heyetine ne kadar teşekkür etsek azdır, Muammer Kemal İki cinayet Alacanın Külâh köyünde Ha» | lil isminde birisi geceleyin sopa ile başı ezilmek ve husyeleri sıkıls mak suretile yedi sekiz kişi tara- fından öldürülmüştür. Adliye derhal tahkikata başla mış ve on sekiz kişi zan altınaa- Immıştır. i Sarı Süleyman köyünde Arifin zevcesi 17 yaşlarında Emine tarla” da çalışırkez Halil ve Arif ismin: de iki kişi kendisine taarruz etmiş" Halil Nimetullah | yük mektep civarın okuma ihti -|ler, sonra da Emineyi öldürmüş İİ 1 iş i Darülfünun müderrislerin den Yaşlarına cevap verecek haldedir. !lerdir. Katiller yakalanmışlardır. N tahsisat | İ konmuştur. Bundan maada Gör « .