6 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
| t © din) de hareketsiz l İ | | | © na müşteri bulmak için | ie | VAK JIT'ın Hususi Telgrafları | Gazi Hz.nin ve Maarif Vekilinin | Ankara civarındaki dünkü tetkikleri Gazi Hz. hemen kurulan bir çadırda, yapılan hafriyatı takip etmişler ve “Devam edin, bakalım ,, demişlerdir ANKARA, 5 (Hususi) — ” Tetkikler neticesinde bunlar-| Gazi Hazretleri orada tetkikat Maarif vekili Reşit Galip Bey, An» | dan birinin açılmasına karar veril- | yapmışlar ve bir çadır kurdurarak kara valisi Nevzat, meb'us Tah- sin, darülfünun Tıp fakültesi An - tropoloji mütehassısı doktor Şev- ket Aziz, Ankara (maarif müdü- rü Rahmi, Müzeler (omüdürü Hâ- mit Zübeyir Beyler bu sabah oto: | mobillerle Ankaradan hareket e - | derek 18 saat uzaklıkta Haymana ! yolu üzerinde Yalıncak köyünün 'Ahlatbeli denilen mevkiindeki 12 Höyük etrafmda tetkikatta bulun- | dular. | (Dolar) ve (Sterlin) Başmakaeleden Devam yatımı altına göre tespit etmemek- te ısrar ettiği için Amerikanın bu vaziyete karşı (dolar) fiyatı! nı düşürmekle mukabele etmesi- dir. Bu suretle İngiltere ile Ame- rika arasında bir iktısadi ve mali! mücadele başlamasıdır. | Amerika enflâsyon kararı vermezden evvel mm piyasa kıymeti (210) kuruşu geçiyordu. Şimdi — (170) küsür kuruşa kadar düşmüştür. Düşkün- lüğün derecesi ( 96 22 ) kadardır. Vaktile"İngiltere altıti esasını bı- . Yakmca (sterlin) (Go 22) nis - petinde kıymetini kaybetmiş, ors | dan sonra bu seviyyede mevkiini muhafaza edebilmişti. Onun için Amerikalıların (dolar) ı (S4 30) nispetinde düşürdükten sonra fi- yatını burada tutacakları tahmin ediliyordu.. Halbuki Amerikanın - aldığı yeni vaziyet üzerine (ster - kalmamış - tır. (Dolar) la arasında ki açıklığı muhafaza edebilmek için (€; 5) kadar daha fazla fiyatını o indir. miştir! (Dolar) ile (sterlin) arasında fiyatlarını bu suretle düşürerek memleketlerinin milli mahsulâtı- başlıyan rekabet hakikaten (o tarihin kay- dettiği en garip hâdiselerden biri- dir. Acaba bu rekabet (95 30) , (35) derecesinde bir düşkünlük- ten sonra duracak mıdır? Ondan sonra her iki memleketin iktısadi ve mali vaziyetlerinde bir müva- zene hasıl olacak (mıdır? Yahut para mikyası meselesinde devlet- ler arasında yeniden müşterek bir esas bulunacak mıdır? Yoksa enflâsyon rekabeti (| sıfıra doğru devam edip gidecek (midir? Bu © takdirde dünya iktısadiyatının ha- © line olacaktır? G İşte bugünkü beynelmilel me- - selelerin düğüm noktası bu sual- lerde toplanmaktadır. Çünkü A- merika ve İngiltere (gibi büyük devletler © arasında Opara me- o oselesi Okat'i bir şekilde hal © edilmedikçe (gümrük, Okredi, © borçlar (o meseleleri gibi di- ğer beynelmilel işlerden hiç biri- nin halledilmesine, Londrada top- anacak İktısat konferansmın da hiç bir faydalı netice © vermesine imkân yoktur. (dolar) Mehmet Asım İ Fransa ve borçları di. Hafriyata derhal başlanıl- dı. Bu Höyükte kıymetli tarihi «| serler bulunduğu tahmin edili- yor. Hafriyat ve tetkikat esnasında | saat on buçuk sularmda Reisicüm- hur hazretleri de (o refakatlerinde meb'us Tahsin, Riyaseti oOcümhur umumi kâtibi Hikmet, ve yaver- ler olduğu halde raya gitmişlerdir. otomobille 0- Musiki muallim mektebindekonser' ANKARA, 5 (Hususi) — Mu- siki Muallim mektebinde ders ke- simi münasebetile bugün bir ve- da konseri verilmiştir. Başvekil İsmet, Büyük Millet! Meclisi reisi Kâzım Paşalarla di- | lundukları konser çok Oomuvaffa- kıyetli olmuş, takdir edilmiştir. Konseri mektebin müdürü (Zeki Bey idare etmiştir. i .Ankara Halkevinde ANKARA, 5 (Hususi) — Halk evi temsil kolu bu gece (Yaşar Nabi Beyin Mete piyesini temsil etmiştir. Paris, 5 (A.A) — Ayan Meclisi, dün öğleden sonra hariciye bütçe- sini müzakere etmiştir. Encümen “mazbata muharriri, B, Berenger, Vaşington müzake - relerine telmih ederek M. Ruzvelte verilen salâhiyetlerin hükümetler arasındaki borçlar meselesine teş - mil edilmesinden korkmakta ol - duğunu söylemiştir. Mumaileyh Fransanın birbiri ar- dı sıra gelmiş olan hükümetler ta- rafından teyit edilmiş olan vazi - yetinin şu olduğunu söylemiştir: Fransa, Amerikaya Almanya - nın kendisine yapacağı tediyat nis betinde tediyatta bulunacaktır. Mazbata muharriri demiştir ki: —Acaba M. Heryonun ziyareti, A- merika ayan meclisinin ruhi hale- tini değiştirmiş midir? Bunu sora- rım. Borçlar hakkında yakında bir itilâf yapıldığı takdirde Fransanın bir moratoryom istemeğe hakkı vardır, Rusya ve Çin şimendiferi TOKYO, 5 (A.A.) — Resmi haberlere nazaran (Sovyet hari- ciye komiser (o muavini, Çin şark şimendiferleri ihtilâfının bir an ev. vel halli hakkında hükümetinin arzusunu Japon sefirine bildirmiş- tir. Bunun Sovyetlerle o Mançuri hükümeti arasında (o halledilecek tedir, & Midi AĞ aka çalışmayı oradan takip etmişler- dir. Reisicümhur Hazretleri hafri - i yat mahallinde saat on üç buçu- ğa kadar kalarak Reşit Galip Bey- le eski eserler (o etrafında görüş- müşler ve: “ — Hafriyata devam ediniz, bakalım.,, demişlerdir. Gazi Haz-! retleri öğleden sonra (Ankaraya dönmüşlerdir. Meclisin tatili ve bütçe tab'ı ANKARA, 5 (Hususi) — Bü - yük Millet Meclisinin Haziranm on beşinde tatile girmesi muhte - meldir. Bu takdirde tekrar içtima: larını yıkmağa çalışıyorlar, İktı - Teşrinievvele kalacaktır. Bütçe zapta verilmiştir. Bir iki yapmak ğer yüzlerce davetlinin hazır bu-| gün içinde tab'ı bitecektir. Tabı - dan sonra âzaya tevzii ve tevzi - den bir hafta sonra da müzakere- ye başlanması mukarrerdir. Buna nazaren Maysın onu ile on beşi yirmisi arasında umumi bütçe müzakereleri yapılacaktır. Mayısın yirmisiyle yirmi beşi ara- sında bütçe müzakerelerinin bit - ğer devletlerle ve dünya işleriyle | mesi bekleniyor . : 3 den hazırlıklar : Harbin, 3 — Sovyet askerleri, $ Mançuko devleti toplanmaktadırlar . İhtiyatlar toplanıyor. Halka, hazır olmak için talimat verilmiştir. Harbin matbualı bu vadide yazılar yaz- maktadır. Sovyet hükümeti, Mançuko bü kümetine müracaat ederek Çin şark demiryolunun munhasıran kendisine ait olduğunu bir kere daha söylemiştir. We isg yy A a i ğ 3 “ Gümrük mütarekesi ve Fransa PARIS, 5 (A.A.) — Bazı ga“ zeteler, cihan iktısat (o konferansı münasebetiyle teklif edilmiş olan gümrük mütarekelerini kabul i- çin Fransa hükümetinin bazı ihti -İmak ümidiyle gitmişlerdir. razi kaytlar ileri sürmüş (o olduğu" nu tasrih etmişler ve bu kayıtları saymışlardır. Fransa (hükümeti, | terketmek suretiyle cevap verdi . mütarekeye ta- | Amerika Reisicümhurunu bu işi raftardır. Ancak kabul etmek i-| yapmağa, mali cihetten hiç bir şey kaytlar | mecbur etmiyordu. Demek bir si- esas itibarile bu çin bittabi bazı ihtirazi dermeyan edecektir. Tarsusta mezbaha MERSİN, 5 (A.A.) — Tarsus belediyesi tarafından yaptırılan mezbaha bugün açılmıştır. Açıl - ma merasimine riyaset eden vali ! bir mesele olduğu beyan edilmek - | ile belediye reisi arasında nutuk - lar söylenmiştir. kyn» nl ii *Vaşington konferansının n İngiltere başvekiliyle Amerika | eticesi 3 Devletin birleşmesi! | 4 devletinki kadar gi sonra temas edildi. Bu Cümhur reisi M. Roosvelt arasın - | sa, dolarla İngiliz lirasını i da başlayıp biten ve Mösyö Her -! riot ile onu takip eden Vaşing - ton mükâlemeleri yeni bir netice verdimi?. Oo Vaktiyle Briand ile Stresman'ın Lokarno mükâleme- lerinden sonra, harpla altüst ol - muş olan dünya, bir emniyet ha - vası duymuştu, hükümet adamla - rında, dünyayı düzeltmek üzere bir gayret görülmüştü. Şimdi, bu tarihten uzaklarda - yız. Hitlerle Fransa başvekili ara- sında bir mükâlemeyi düşünelim... Biribirleriyle ne O konuşabilirler?. Hangi nokta üzerinde arlaşabilir - ler?. Şüphesiz Mösyö Rooseveltle M. Mac Donald ve Herriot ara - sındaki gizli mükâlemeler bu çe - şitten değildir. Bununla beraber, | Lokarno mükâlemeleri samimiye- tini de haiz olamazdı. Çünkü dev- letlerin milliyetperverliği günden güne artmaktadır. Buna rağmen , gi a mA | anın tesirilemi olmuştur?. Yok - İUza kŞarkta yeni- i | sa İngiltereyle Fransanın borçla - hududunda | vadide faaliyette bulunmak iste - | 3 devlet demokrasisinin birleşerek | İngiltere, Fransa ve Amerikanın birleşeceğinden bahsedilmedi de değil... Bir taraftan da gümrük duvar- sadi vaziyetin vehameti devlet a- damlarını Vaşingtonda toplanma" ğa sevketti. Fakat, bu üç devletin birleşmesi, Musolininin teklif et - tiği dört devletin birleşmesi kadar | gayri kabildir. Bütün bu meselelerde memnu - niyetli mucip ölan bir şey vardır Amerika hükümeti artik; eskiden | olduğu gibi, yalnız (kendisiyle meşgul olmaktan vaz geçiyor. Di-| alâkadar oluyor. Acaba bu buh - ! rı vermemek istemelerinden mi ? | Yahut ta iktidar mevkiinde olan Demokrat fırkasının cümhuriyet fırkası siyaseti aksine olarak bu mesi mi buna sebep olmuştur. Her ne olursa olsun, Vaşingtonda Fransa ile İngilterenin bazı meta- libatı nazarı dikkate alınacak . Bununla beraber, üç büyük dünya meselelerini halledebilme - leri için, bu demokrasilerin sade - ce birleşmek fikrinde olması kâ - fi değildir, birleşmek istemeleri de lâzım. Halbuki Amerika Reisi ! cümhuru ile İngiltere başvekili ve Mösyö Herriot aralarındaki me seleler hallolunmuş olmaktan u - zaktır . ? İngiltere başvekiliyle (o Mösyö Herriot Amerikaya, dünya iktısat konferansını hazırlamak ve güm - rük tarifelerinde bir tenzilât yap - Mösyö Roosevelt kimbilir ne i- çin, bu arzulara, altın mikyasını yasi manevre yapıldı. Bu emri va- ki karşısında Mösyö Mac Donald ile Mösyö Herriot ne yapabilirler- di?. | Veya, aksi takdirde, bei ler 15 Haziranda taksi | Reisicümhurunu silâb Vaşingtonda, Polonya korido - rundan, silâhları bıraka işlerin - | den bahse başlandı. Dünya iktr- | sat konferansı, gümrük tarifeleri , harp borçları meselelerine ancak, | rarı mevzuu bahsoldu. Çünkü bu istikrar Yi | dünya iktisat konferans! rette telâkki edilemezdi. © tan ne netice çıktı?. | Evvelâ şu, Vaşington i dra, paralariyle oynadık# detçe, vaziyet karışacakti” İngiliz lirasmı muayyen 93 sada tutmak kolay i$ Fakat elzem bir muamel nelmilel paranın emniyeti © zımdır.. Fakat altın mikyası tek labilir mi?. Bazı kimselef”” kabil olduğunu, fakat mü?” lüklerle karşılaşacağını #98. lar. Bunların en birincisi: ka Cümhur reisininin altı? sını bırakmanın Ameri gün geçirdiği kredi buh | tedbir telâkki etmesidir» bepten Amerika kongresi f | seriyeti inflation taraftı ğer taraftan, efkârı umu merikada fiatların yük istiyor, ve işin vahim t ki, altın mikyasınm terki, © olsa, muhakkak surette b füü temin ediyor. ş Binaenaleyh simdi, Reisicümhuru iki ateş kalmıştır. Bir taraftan dü tsat konferansı için istikr# etmek, diğer-taraftan miye ve kölgre töratta: min için altın mikyasını rarında sabit kalmak.. Dolar ve İngiliz lir rarı tehir edildiği takdif?? borçları meselesi ne olaf” £ mi edilecek, yoksa etti i cekler mi?. Yeniden bir * “4 yom mu olacak? İşte bütü” le... 8 Dolar ve Ingiliz Tirasi rına matuf olan bu , Vaşingtonda toplanmı$ devlet adamı (konu başka şeylerden bahseltilğ hassa silâhları bırakma” mevzuu bahsettiler.» z Mösyö Rooseveltle Mösr” başbaşa görüştüler. , Acaba Mösyö Herri0fi Bugünlerde Cenevf Roosevelt'in bir proj€ bekleniyor. Bu proj€ Donald'ınkini tamam merika noktai nazar! * i dar, “evvelâ silâbleri © sonra emniyet,, olmu! g” Görülüyor ki, Vi k Pi” lemeleri blâncosu P*” ğildir. Mülkâlemeler© Ja$ esas lâzımdı.. Bu ye gi vekili Amerikaya ği vardı. Fakat, daha ber ka çıkmadan, Ame huru tarafından “ yordu.. ii > Askeri tayya”? Radon, 5 (AA) gi tayyare düşmüş, !$ v7 p ölmüştür. nan ai e EEE EŞİ GEZESSEEİ O OE OE SE di) 1 2 i j ri i
