21 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

Gençlerin dünkü heye- canlı nümayişi (Baş tarafı birinci sayıfada) çukta hâdise tamamile bertaraf edilmiştir. Kafilenin önünde bayraklarla! yürüyenlerin ve kafilenin mühim | bir kısmının darülfünun ve yük -| sek tahsil talebesinden olduğu tes bit edildiği gibi kafilenin arasın da Talebe Birliği reisinin ve bir- lik idare heyetinden yedi sekiz ki| kafileyi takip ! tah:! görülmüş- şinin grup halinde ve zaman zaman nümayişi rik etmekte oldukları tür. Hükümetin vaktinde ve hüâdi- senin seyrine göre derece, derece | aldığı tedbirler sayesinde bu mayiş esnasında gerek resmi, ge ü rek hususi hiç bir müesseseye te- cavüze meydan verilmemiş ve hâ- dise yerinde bertaraf edilmiştir. Bu hususta (o salâhiyattar ma- kamlar gazetemize şu beyanatta bulunmuşlardır: “Fenalığa, fenalıkla mukabele esasen doğru değildir. Türk genç Tiğinin asalet ve nezahetine şüp- he yoktur. Gençliğimiz ne kadar ezih ve dikkatli olursa o olsun, aralarına gene bir takım yabancı emellere hizmet (edebilecek ve ne oldukları belirsiz £ insanların karışabilmeleri imkân ve ihtimal- | leri her zaman tevakkisi (lâzım gelen bir nokta olarak bilinmeli-! dir. Dünkü hâdiseyi ika edenle- rin her hangi yabancı bir tahrikât la hareketlerinden şüphelenilmek- | kabil taşkın hareketlere ve tedir. Bu cihet zabıtaca da ehem miyetle tahkik ve tamik edilmek tedir. Bu gibi taşlın o hareketler hiç şüphesiz hükümetin siyasetine ta- muhaliftir. Fihakika, | gençliğin bu hassasiyeti nezih bir tecelli olmakla beraber her husus ta, her zaman uyanık ve pek bas- sas olan Cümhuriyet hükümetinin kararları haricindeki hareketler daima zararlı olur. >< Bunun için hâdiseyi tee mamile dü ssüre değer bu İ uraz. Hükümetin umumi siyasetine ve memleketin sükünuna muhalif ve kanuna mugayir bulunan bu- inzi- batsızlığa asla müsamaha edile- mez.;; Nümayişçilerden şimdilik ara- larında Talebe Birliği reisi Tev- fik ve kâtibi umumisi Sükrü Ka- ka beyler de dahil olmak © üzere seksen kişi tevkif edilmiş bulun- maktadır. Haklarında kanun ah- kâmmm tatbik edileceği ta Diğer taraftan Talebe Birliği- nin bu hareketi gayri kanuni memleketin nizam ve ve intizamı | bozucu bir teşebbüs ve fil oldu- ğundan ve hükümetin menine rağ men böyle bir teşebbüse geçtikle- rinden memlekette zayri mes'ul şahsi teşekküllerin bu gibi yok suz hareketlerinin tekerrürüne ma esi noktasından Ta- m kanunen set ve fes hal verilm Razgrattaki Mezarlık hâdisesi Bulgarlar suçluları mahkemeye veriyorlar Bir Bulgar gazetesi SOFYA, I9 A.A. — Hu u i bildiriyor (Telefonla): i ve bugünkü Sofya i Razgrattaki. Türk me- taarruz ohâdisesine bü- yük ehemmiyet vererek meşgul o- İuyorlar, Matbuat umumiyetle va- kayi takbih etmekte müttefiktir. Demokratların gazetesi hâdiseyi, ! Ahali Tahrik) başlığı altnda | kaydederek Dahiliye nazırının na zarı dikkatini celbetmekte ve hü- kümete mensup nasyonal liberal- İerin gazetesi (Gençlerin bir deli- liği) başlığı alımda Rozgrat Türk | lerinin telgrafını koyarak faillerin tecziye edileceklerini söylemekte- dir. Plâdne gazetesi, (Türk ve musevi köylülere karşı taarruzlar başlığı altında yazdığı makalede bazı vatanperver teşekküllerin | Bulgaristanda yerleştiklerini, ter- tör havası yarattıklarını ve bunla- rin şimdiden Bulgaristandaki e- kalliyetlere ve bu ekolliyetler ara- sında en sakin unsur olan Türkle- re karşı taarruzlarını şiddetlendir diklerini ve ecnebiler tarafımdan tertip edilen bu vatanperverliğin- | Bulgaristanı felâkete sürükleye- cek bir takım dahili harpler ha- zırlamaktan başka netice vermiye ceğini ve bu tahrikât karşısında | Bulgar hükümetinin kollarını ka. vuşturarak seyirci kaldığını söyle- | mekte ve hükümete hücum etmek | tedir, ver teşekküllere mensup kimsele- rin son zamanlarda yaptıkları di- | ğer hadiseleri hatırlatmakta Razgrat hâdisesini yapanları ki- min emriyle hareket ettiklerini sor maktadır. ve Bu sabahki gazetelere gelince: Hâdiseyi takbih etmekle beraber dün akşamdan sonra ilham edildi ği anlaşılan bir İisan kullanmakta ve hâdisenin sebeplerini araştırır- ken öteden beri Razgrattaki Türk cemaatiyle mezarlığın yanındaki parka mutasarrıf bir orman şirke- ti arasında ihtilâf olduğunu, par- kın büyültülmesi için mezarlığı al | mak lâzmm geldiğini ve hâdisenin bu vaziyetten çıktığını ve Türkle- | rin bu müessif vak'adan dolayı Bulgarlara karşı düşmanlık gös- termeleri doğru olamıyacağını neş retmektedirler. İşçilerin gazetesi ise hâdise se- beplerini büsbütün yeni bir vadiye dökme- ğe çalışarak bir müddetten beri Bulgaristanda çıkan bazı Türk ga zetelerinin Bulgaristan Türklüğü- De dayanan bir siyasi fırka yapma yı hedef edindiklerini ve bu hede- fe varmak yolunda mütemadiyen Bulgarların Türklere araştırırken mağa giriştiklerini (o ve mezarlık hâdisesine gelince on seneden be- ri Razgrat halkının şehir parkını i büyültmek için mezarlığı kald de hâdiseyi yapan- ların kimden emir aldıklarını soruyor | meseleyi işkence et- | tiktiklerini yazmak için vesile ara | yazmakta ve bu mezarlığı kaldır- mak meselesinin Türklere bir hu- | sumet değil, fakat Razgrat için İ bir sıhhat işi olduğunu anlatmağ şmaktadır. Diğer taraftan Di- İ nevimüt gazetesi de Bulgaristanda çıkan Türk gazetelerine mensup İ bazı münevverlerin Türk ve Bul- gar efkârmı bu nevi hâdiseler ile İ | tehdit etmelerinin daha derin si- yasi sebepleri olduğunu, bunların Bulgaristandaki Türkleri organize etmek için sistematik bir mücade- leye giriştiklerini ve bhâdisenin bunlar tarafından Türkleri Bul- İ garlar aleyhine kışkırtmak ve ken İ di aralarında birleştirmek emeliy le izam edildiğini ve bu gazetele- rin ayni zamanda Deliorman hava lisini dolaşarak Türkleri siyasi maksatlarla organize etmeğe te- şebbüs ettiklerini yazmaktadır. Hükümetin Organizname gazetesi Bulgar matbuatınm Edirne konso kaybet- mediğini, çünkü ki ananevi kom- $u arasındaki münustbatı mohafa ret karşısında sinirlerini na mukabil bir kaç gün evvel he- yecana kapılmış bir takım şuur- suz gençlerin Razgrattaki eski Türk mezarlığında haysiyetşiken | bir takrm hareketlerde bulunması | üzerine Anadolu Ajansının Sofya daki mümessili taze mezarlardan ölüler bile cıka- rıldığını yazdığını mükayese € ten sonra hâdise hakkında tahki- kat neticesinde hükmünü vereceği ni şimdiden vakayi tasrih etti ve bu nevi vakayi yapanların yül ni hatırlatmaklığın vazife te ettiğini ve Bulgaristandaki b vatanperverane teşekküllerin faa liyetlerinin artık tahammül edik mez bir hale geldiği tin bunlara karşı en şiddetli tet- birleri almaktan çekinmiyeceğini söylemekte ve aynen » vatanpev- verliğin bayrağı altında toplanan bazı teşekküllerin ecnebi düşman biğı bereket versin ki henüz tohum halindedir. Bunun içindir ki gayet seri bir surette ve tamamiyle kö- künden şsökülmek zamanı da gel miştir. - demektedir. Matbustı bu suretle hülâsadan sonra bükümetin vek'a karşısında aldığı vaziyete gelince: Dün ak- şam Sofyaya gelen M. Muşanof Dahiliye nezareti umumi kâtibini kabul ederek mumaileyhin bu sa- bah Razgrattaki mutasarrıftan al dığı son malümata ait şifahi rapo runu dinlemiştir. Hariciye nezareti mahafilinde Başvekilin mücrim c i hakkında kat'i emirler verdi lenmektedir. Başvekil ile mülüka- tını müteakıp kendisini ziyaret et İ tiğim Dahiliye nezareti umumi kâ ti hâdise hakkında beni tenvir edebilecek vaziyete geldiğini söyli yerek dedi ki: “Razgrat'm etrafında Türk ölü- lerinin gömüldüğü dört mezarlık vardır, Vakanın cereyan ettiği | zarlık parkın yanındadır. Sıhhiye rerlisi bundan birkaç sene evvel mezarlığın parka ilâve edilerek Türklere başka bir mezarlık yeri gösterilmesine Okarar vermiştir. Türkler birkaç seneden beri bu mezarlığa ölü görameyi bırakmış- larken bu karar üzerine eşki me- | zarlığa ölülerini görmmeğe tekrar başlamışlar ve bu suretle bir hak- kı müktesep elde etmeğe calışmış- lardır, Nihayet veziyet a bale gel- miş ki bütün diğer mezarlıkları ih ! mal ederek ölülerini hep buraya getiri; Sosyalistlerin gazetesi vatanper İ mak noktasında ısrar ettiklerini | lerin neticesi olaraktır ki 14 - 15 loshanesi önünde yapılan tezahü: | za etmesi hesap eltiğini fakat bu- | vasıtasiyle hattâ | lendikleri mesuliyetin ehemmiyeti | gömmüşlerdir. Bu vaziyet- | — 21 Nisan ———————— —— | nisan akşamı bir takım sporcu gençler bildiğimiz hâdiseyi ika et- mişlerdir. Telörgülerini kesmişler, kalübeyi yakmışlar, mezar taşları | nı kırmışlardır. Ellerinde balta ve ! kürekle geldikleri doğrudur. Fa- kat mezarlardan ölüleri çıkarmak | vakası olmamıştır. Esasen vakayi çok acele yaptıkları için buna va- kit ve imkân da bulamamışlardır. Rusçuk mütasarrıfımız ve müfet- tişimiz tahkikata başlamışlardır. Mücrimlerin takibedilceğini gö- rünce ahali tamamen sükünet bul- mustur, Vaka yapanlardan beş ve ya altı kişi tevkif edilmiştir. Yarın | ki gazetelere bu izahat resmi bir tebliğ halinde verilecektir. | La Bulgari gazetesi dahiliye nezaretinin verdiği izahatı yazdık | tan sonra aynen diyor ki: “Bu izahat şuursuzca yapılan | ve takbih edilmesi lâzım gelen bir hâdisenin mahiyeti noktasından | hiç bir şey değiştirilmese bile hiç olmazsa Türk halkıma karşı her hangi bir husumet hissi olmadığı” | Dı göstermek itibarile faydalıdır. Diğer taraftan M. Muşanof bu gün gazetecilere “hâdise hakkın da tahkikat yapılmaktadır, müc- rimler bulunacaklardır. | tür. dir. Daha 1929 tarihindf” meclisi bu kullanılmıys" 4 mezarlığını belediye sine (o devretmeğe kars” ti. ld Türk halkının bu si üç mezarlığı vardır. > raber sihhat encümenini hilâfına olarak son ze buraya pe ölüler sö” Gençlerde: mür : ında mezarl iğ grup 14 ni vi dır fındaki te Li özgüleri kat ğı hakkındaki haberler Yalnız bir kaç mezar EO di miştir. Hükümet m ücrimli Z atle bulup cezalandırmak gi atle tedbirler almıştır. 8 dürü ile bir polis müfeltifiğ se mahalline gelmişlerdir” ttan anlaşıldiğ” reketleri Türk hat mec vel tatbik ettiri İ diyesine karşı Kim ol | B dukları, işgal ettikleri içtimai mev | Y' | itibara alınmaksrzm ! tecziye edileceklerdir,, demiştir. Sofya elçiliğimiz buzün hari - ciye nezareline müracaat ederek | sefir Tevfik Kâmil Beyefendinin | | Razgrat hâdisesi hakkındı İ sanof ile görüşmek isted dirmiş ve Bulgar (o başvekilinden İ sefir için mülâkat talep etmiştir. Bulgar Başvekilinin beyanatı SOFYA;20 (AA) — ajansı bildiriyor: Müsandf; kiler nazarı matbuat mümessilleri tarafındah sorulan suallere vererek, demiştir kiz “Vak'a çok izam edilmiştir. Suçluların mahkemeye tevdii için | emir verdim. Hâdise, (şüphesiz sihhiye meclisinin mezkür Türk mezarlığı hakkında ittihaz ettiği kararı tatbik etmedikleri için be | lediye memurlarına karşı protes- toda bulunmak istiyen genç kim- selerin düşüncesiz, manasız hare- ketlarinden çıkmıştır. Fakat hiç bir kimse münhasi- tine dahil meseleleri istediği gibi hal letmek hakkını haiz değildir. Bu İ hareketin Türk ahalinin dini his- lerine karşı devcih edilmiş olma- dığından eminim.,, Razgrat Türklerinden ba- zılarının telgrafı SOFYA, 20 (A.A.) — Razgrat müslüman cemaâli — reisi olan | müftü ile Türk cemaatinin ileri gelenleri Razgrat Türk halki na- mma matbuala aşağıdaki telgrafı çekmişlerdir: “Razgrat Türk mezarlığı hâdi- sesinde, alâkadar makamlar po- lis müdürü marifetile şiddetli ted birler almışlardır. Bunun . için Türk ahali namma hükümete min nettarlığımızı beyan ederiz.,, Vak'a 15 tarihli telgrafımızda yazdığımız gibi vaki © olmuştur. | Diğer haberler hakikate uygun de ğildir. | SOFYA, 20 (A.A.) — Bulgar ajansının istihbaratına göre Raz- grat'daki Türk mezarlığı hâdise - | sinin iç yüzü şudur: Mevzuu bahtolan Oo mezarlık eski bir Türk mezarlığıdır. Ve şe- i hirlerin süratle genişletileceği ma- hallerde ekseriyetle olduğu gibi sihhat noktai onazarından artık kullanılması caiz olmayan bir yer | ran makamatın sali olan finl Bulcar milletinin Bul$? daki “Türk halkı halekmmde kiki duygularını ifade ede” Ankaradaki sergi bi” ve mimarların iştir” ANKARA, 20 A.A. mizde yapılaca açılan plân mü 16 ayrı ayrı mü | marlar iştirak etmiştir. K | mu meb'usu Tahsin Beyin alımda teşekkül eden Jüri” bugünden itibaren-plânlı ka başlamıştır. en | İngilterede kar yağ LONDRA, 20 (A. A.) öğleden sonra Londrada kar yağmış ve İngilterenin © şarki kısmını kesif bir kar # Çankırıda tahville kapışıldı yi “ÇANKIRI 20 A.A, — Ds göni kömilen sakilarştei Daha # cektir, A YT EL ağ öndder P azli öğmeemila iL e eri w LE A mektep ie ii Hafız Cemal Dahili hastalıkları müteb*gi Divanyolu N, 118 Telefon? was me "e go. m