21 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

CUMA 21 NİSAN 1933 8 inci sene No. 2582 NUSHASI 5 KURUŞTUR Yunanistanın Sanayii (Atina) — Yunanistan büyük mik yasta sanayi yapmak istiyor. Bu memlekette, geniş pazarlar için küt- le istihsaline girişmek arzusu var. Hü kümet himaye ediyor, halk teşebbüs kabiliyeti gösteriyor. Fakat, asıl lâ- xm olan geniş pazarları bulmak ko- lay değil sanayiinin son on iki yıllık tekâ dikkate şayandır.1 —Sanayi müesseseleri iki misli. 2 — Beygir kuvveti dört misli, 3 — Amele miktarı beş misli artmıştır. Yunan sanayi kısa müddette bu kadar inkişaf ede- bilmesinin sırrı nedir? Şudur ki, Yu. hanistanda amele ücreti hayret verici derecede düşüktür. Ücret müşiresi (1928) de 1425, (1932) de 1358 dir. Halbuki, hayat pahalılığı sabit kal- maştır., (1928) de 1868 ve (1932)de 1863 tür, Sanayide en ehemmiyetli rekabet unsuru ve muvaffakiyet kuv Yeti olan ücret, hem asli (nominel) xe hem de hakiki (râel) miktarları İtibarile azalmıştır. Yunan sana; Kn inkişafı bilhassa bu sebepten- Fakat biraz daha derine giderek sormak icap eder. Yunanistanda üc- Yet neden ucuzdur.? Cevaben denile- bilir ki, hir kere 1,5 milyon muhacı- Tın Yunanistana gelmesinden, #demiyor.. Hem nüfus ithal eden, de muhacir ihraç edemiyen bu Memlekette tabiatiyle ücretler iniyor. yüni müşkülâta koyan mü- him bir mesele vardır: Kuvvei muhar meselesi, Mevzuu bahsolabile- *ek şu üç kuvvetten, kömür, petrol, elektrik; öyle görünüyor ki Yunanis- tan için, halde de istikbalde de kö- ür baş mevkidedir. Halbuki Yuna- Bistanda kömür yoktur. Yunanistan kömürü hariçten getirtmektedir. Sa- Bâyiin inkişafile beraber Yunanistana ömür ithali artıyor. (1922) de yal Miz 400 bin ton kömür ithal edilmiş- ken (1932) de sanayie mahsus 827 ton kömür ithal edilmiştir. Yunan sanayi seviyesi kömür kul- 1 icbar ettiğine göre, eğer bu danaiin cihazları il i büyük masraflarla tesisat vücude xe- tirilmezse, hariçten kömür ithaline da ima mecbur kalınacaktır. Halbuki kuv- Yci muharikeşi barice (tabi bir sanayi sağlam sanayi değildir. Kökü hariç- te olan sanayiler, belki Hiboral devir- Verde yaşayabilirler, Fakat devirlerin değişmesile tehlikeye girerler. gelen sermaye afişleri azalmıştır. liye muvazenesi iki yılda yarı ya "ya inmiştir. Yunan tediye muvazene *i (1931) de 164 milyar drahmi üze- de 83 milyar drahmi ünerisden > yar olunmuştur. Bu tanda para hareketinin ne kadar daral- Halbuki o Yunanistan büyük mik. Yasta sanayi yapmak istemeketedir. Bilhassa (İstihlâk maddeleri sanayii) ile beraber ayrıca (İstihsal maddele- Wi sanayii) ni tesis etmek gayesini ta- kip etmektedir. Bu ikinci nevi sanayi- İn tesis sermayeleri yüksek olmak za- Yüreti vardır. Her memleketin sanayi tekâmülünde üç devre vardır. Önce st sonra istihlâk maddeleri sa- ve çalışılır. in a ikinci devreye girmek azminde- (62 bin lira) dan fazla sermayeli şirketlerin temettü hisseleri 5 ten aşağı olduğu takdirde da (1930) d aş milyar, (1931) de 6,0 milyar, 2) de 6,7 milyar. Görülüyer ki, yilda Yunan sanayiinin — istihsal Mrmeti sabit kalmıştır. Bugünkü kur Tür 87 milyar dırahmi 84 milyon lirasıdır. Bu rakamı, 1927, yani Razgrat'ta vukun gelen hâdisenin mem leketimizdeki tabii teessür ve akisleri oldu. Gayri mes'ul oşhas ve gençlik na mena yapılan bu hareket ve gösterilen hassasiyeti belki de ilk bakışta haklı ve yerinde bir bareekt gibi r hükümetimizin ricinde kalacak, kalmış bulunan hareket lerin de geno memleketin yüksek men- olacağı tabiidir. Bilhassa bu çeşit hare- ket ve teşebbüsler dai temiz, daima yakkuz ve hakimiyeti de takdir ediyo- rar, Bu ve mümasil hareketlerde bir çok samanlar emellere ve yabancı davaları hizmet edebilecek hüviyotlerin bi i li i İ Hi i iii ii HE pit ettiği notlar şunlardır: » Bir iki gün evvel , Bir iki gün evel tahrikamiz ve nlima- yişkâr bir hareekt yapılmak ve bunu fill sahasına geçirmek istenildiği miştir. Talebe Birliği idare heyeti ve bazı talebe cemiyetleri idare heyetleri « zalarına, bu hadiseyi takip mercii mün- hasıran hükümet olduğu, gayri mes'ul Mezarlığa çelenk koyulduğu | sırada ve insanlık dersi olduğunu ifâdâ'eden”. bir genç... beş yıl evvelki Türk sanayi lerinde gösterilen Türk sana; Ni kıymeti ile karşılaştırmak mümlkün- faatlarınm icaplarmdan o derece uzak | «çi Bunun © Bulgarlara “bir medeniyet Müderris Nizamettin ALİ şiddetle tecziye edilecektir.. Talebe birliği feshediliyor, hadise nasıl oldu, mevkuflar arasında kimler var?.. Hadisede bulanık suda balık avlamak isteyenlerin tabriki var mı? 1 — ZABIT -ZABT- 7 — ZARURET 2—ZAF #—ZEM 3—ZAFER #—ZEYL 4—ZAM 10 — ZİHİN 5 —ZARAPET 1 —ZİLLET 6— ZARAR Dolar düşüyor Bir hafta evvel 210 idi, şimdi 185 Bugün için bu sukutun devamı hak- kında bir tahmin yapılamamaktadır. Doların sukutu etrafında dün Ajans lar da şu malümatı getirmişlerdir: VAŞINGTON, 20 A.A. — Altın ih- (Devamı 2 inci sahifede) Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET İFeriköğ mezarlığı önünde gençlerle jandarma mücadele halinde ve tezahurat yapan kafile Bulgar mezarlığına çelenk koymak için duvarlardan aşıyorlar 80 talebe tevkif edildi, nümayişçiler | En emin, en kârlı ve başabaş para.. Kaydolanlar hergün daha çok Ecnebi banka direktörlerinin izahat ve beyanatı 933 Ergani hattı dahili istikraz tahvillerine günden güne artan ve alâka bu tahvillerin tarafından artık tamamen du yulduğu ve anlaşıldığını göster- mektedir. e Cümhuriyet Merkez Bankasına bankaların her gün tah vil satışına dair verdikleri rakam- lar bir evvelkinden muhakkak fazla ol dır. Her geçer gün- de evvelki günlerden gl fazla halkın alâkası görülmektedir. Bir memurlar ay başmda tahvil endişe etmektedir de İş (Devamı 2 inci sahifede) Hastaneler tahsisatı Sıhhat vekili dün mecliste ayrıla. cak para için izahat verdi ANKARA, 20 A.A. — Büyük M. Meclisi bugün Reis vekili Refet B. in riyasetinde e Hudut ve sahiller umum müdür Hiğünün 1933 senesi bütçesi mü- zakere ve kabul edilmiştir. Bütçenin varidat kısmının mü- zekeresinde söz alan sıhhiye veki- li Refik Bey, evvelce bir kanun ile (Devamı 2 inci sahifede) İktisadiyatı korumak için tedbirler alınıyor Hükümet dil sel ze İktisat Vekili Celâl Bey. gümrük tarifelerini ta. âhiyetini Meclisten istedi ANKARA, 20 (Telefonla) — Ticaret mukavelesi veya Modus vivendi aktetmiyen devletler ül- kesinden Türkiyeye yapılacak it- halâta memnuiyetler veya takyit ve tahditler tatbikine dair 1873 nu maral kanun memleket iktısadiya tanı korumak gibi şumullü bir gaye yi istihdaf etmekte idi. Bu kanu- mun mevkii tatbike vazından bu güne kadar cereyan eden hâdiseler Türkiye iktısayatının korunması nm munhasıran emtia tahdit ve takyitlerile temin edilemiyeceğini östermiştir. Bu maksatla hükümet ugün tevdi ettiği yeni bir kanun ile Meclisten yeni salâhi- tir, Bu salâhiyet hükümeti hem muh telif memleketlerle aramızdaki ti- cari münasebetleri tarafeynin mep (Devamı 4 üncü sahifede)