19 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

dai İĞLÜRKE Mubharriri : Celâl N çık 1894 de miydi, 1895 de miydi unuttum, Almanya Beşiktaşta Hekim İsmail Paşa radan alayı seyredeceğiz. Lâkin Tophaneye vardığımız - da, az bir müddet için, yol ka - opandı: Ne ileri, ne geri.. Uşak de- 'diğim kelli felli bir eski ağaydı. Bu adamla Tophanenin altındaki © küçük ve bayağı kahevehaneler - den birine girdik. . Yanımızdaki köşede yaşlı bir “hoca efendi oturuyor: Etrafın - “da da çömezleri sıralanmış. Kah- A > derler. Bunu içindir ki oralarda © gazete bulunur. O güne mahsus — olmak üzere müteveffa (İkdam) © imparatorun, imparatoiçenin ve — Hohenzollern yatının resimlerin! basmıştı, — Ç Bunun için de belki irade is - — tihsal edilmişti. Hoca efendi çö - © mezlerinden birine : © —Şu (eeride) yi oku, bakalım; © dedi. Çömez efendi okuyor: — İmparator (OVeylün lehüm leri... — Olmadı, olmadı, Veylün le- f o Büm değil; yanlış (o okuyorsun.. — vezne hiç dikkat etmiyorsun, o « Bul. (Bina) ni da mı unuttun? — Yavrum.. Sen bapları bilmiyor | musun?. Müstef'al vezninde Vey» leh - lem! © Çocuktum amma, ülemayı ki ramın bu cebaletine kahkahalarla üldüm,. Kendimi tutamıyorum . | y anımdaki ağa: — Yapma, kü E sükbey! diye işaret ediyorsa da | | | susmak mümkün maj?. O Muttasıl OSMANLI DEVL * İktbassakil, tercüme hakları mahfuzdur , merhumun konağma gidiyoruz, o- — vehaneye ince dilde kıraathane | uri Çetrefillerin foyası nasıl meydana ıyor! «| layı bana 9 vermiş. Allah rah. | imparatoru | met eyliye... ikinci defa İstanbula gelmişti . . Ben Galatasaraya devam ediyor- dum. Bir uşak geldi, beni aldı. >» v Vaktile, bir mecliste, bir ada - mın milliyeti derhal telâfuzzun - dan anlaşılırdı. Arapla Arnavut, Ermeniyle Rum, Kürtle Boşnak hele hele Yahudi, ve saire, dam , | zından konuşur.. Arnavut çalım - i lr sölyer. Ermeni sorgu sığalarını bilmez.. Rum ($) ile (b) yi telâf- fuz edemez ve saire., — Hâlâ öyle değil mi? Buyu - racaksımız, — Pek öyle değil, azizim .. “Arapça istiyen Urbana gitsin; “Acemce istiyen İrana gitsin; “Frenkler Frengistana gitsin; “Ki biz Türküz bize Türki ge- rektir.,, Merhum Sait Beyin bu dediği çıktı. o İmparatorluk dağıldı... Türkler kendi kendilerine kaldı - — Araptan, Arnavuttan, fa - lan, burada kalanlar çok değil mi? — Pek çok.. Fakat bunların ih- tiyarları göçtüler.. Gençleri kay - | Baştılar.. Çocukları ise Türk doğ dular., Onun için nispetle çetrefil Türk telâffuzu azaldı. Misal mi istiyorsunuz?. Binlerce. Bilmem meşhur Tüccar Mehmet ve Ah - met Abut Efendileri tanır mıydı nız?. Bu iki muhterem zat balis muhlis Araptılar.. Şamdan gel - mişlerdi.. Çocukları, toronları su ka mış İstanbulludurlar, Mü- şir Fuat Paşanın babası İncir- köylü Hasan Paşa yüzde yüz Çerkesti, | Zürriyeti Emirgân diliyle ko- i nuşuyorlar. Arnavuttan, Boşnak- | tan misal getirmeğe lüzum gör - İ miyorum.. Bunların eski vatanları galıydılar.. Arap her vakit boğa- | altındaki işarstciği unutur, . Arabın yeni i aldık.. Türpüledik, incelttik. On lar, Türkçe yazarken, artık Türk tabiivetine giren bu kelimeleri | kalmlaştırıyorlar, kabalaştırıyor - lar. Arapçada noktalı (Ü) yok. i (Ö) de yok. Daha neler yok! Şu yakınlarda biti Mısırdan, ne göre Gâlâl Bey oluyorum; di- ğerine nsaarsn Jelâl Bay.. Ben tüm.. Gel gelelim cehalet meselesi - i ne: Yeni harfler icat olunalı her- kesin cehaleti yazısında gülümse- meğe başladı. o Meğer çoğumuz dilimizi pek kötü biliyor ve yan - lış telâffuz ediyormuşuz . Fasih söz söylemeğe alışanları çıldırta - cak bir hal! Çok defa yazılar es- ki şekilde yazılıyor.. Sonra mü - rettip beyler ve daktilo hanımlar onları yeni harfe çeviriyorlar. İş- te, o zaman ,fesahate bu kadar i- tina eden bu satırların muharriri mürekkep yalamış biri ooluyor.. Geçen gün Adanaya gönderdi - ğim bir makalede — Vak'a nü- vis— , —Vak'a nevis— çıkmasın mı?. Bu gazetenin sütunlarında — idbar —kelimesi — edbar— şek- line girdi. o Bir yazımda, başka bir yerde — Kethüda — kelimesi: ni kullanmıştım — Kütehda — olmaz mı?, İnanolsun, bu hata » lar üzerine iki gün somurttum. . . Yeni yazı insanm cehlini pek faz» la suratına vuruyor. Bazan sa - mar gibi geliyor. ss... Bir insanın yeni harf - / lerle yazdığı yazıdan bazı merte- be yaşı da anlaşılmaktadır. Faz - la acem terkibi yapıyorsa, lüzu - mundan ziyade Arabi ve Farisi kelime kullanıyorsa yaşı elli beş- ten ilerdedir. Terkip yapmıyorsa, Arapça mükester cemiler kullan- mıyorsa, yeni frenk tabirlerini lerimizin bir Türk, bir de Er - 1 Rum Türkçeyi yazmca (4) nın ni telâffuzlar: vardır ve bariz- harflerle Türkçe yazması yenir yutulur şey değil « dir, Biz bir hayli Arap kelimesini diğeri | Tunustan iki mektup aldım. Biri. | de adım hakkında tereddüde düş- | MON TAR VI D ü g ü n Pazar Pazartesi ve 19 Mart 20 Mart G FE C E Ss in 22 Zilkade ( 23 Zilkade Gün dofuşo 80 007 Taklitli ve orta ovunlu Gün as WU e komedi filmi aym ze am İl Mömessilteri ; İstadı namazı (546 ap | NASŞSIT TE lir ve İl ls i « ri AZ i M | ed zünleri ie o kalan SAK Ea HALIiDE İlm | HAVA — Yeşilköy Asizeri süsat meri | inden verilen analâmata göre, Duğfüs m az bulutlu ve mütehavvil rüygürtr olaesk” var. MUAZZEZ - ASIM E. AL HAYRI Beyler Önümüzdeki Çarşamba Elhamra Sinemasında Dünkü sıcaklık on fazla 8, en mz 3 tece, hava tazyiki 758 milimetre idi RADYO Bugün ISTANBUL 18 den 1845 © kadar Saz (Nihal — 1RA8 tem 20 e kadar Orkestre — çi 2130 « kadar Bedayti musikiye heyeti 1.30 dan 22.30 a kadar Gramafen, AŞ ve Boran haberleri, saat ayarı, i ANKARA (1505 m.) AZN - 1330 Ankarapalas orkteverdai 18 - 1540 Alaturka saz — İ8d0 - Gramafon — 19,10 - 19440 Alaturka a 1940 - 30,10 Gramafon — 20,10 Ağans tersiri ve hava raporu. VİYANA (518) m) 840 Konser — 10,40 Musiki — i Yeni Neşriyat İ Şarkı — 12.30 Senfonik konser — Galatasaray tâlebe | fer — 220 Sekenik kene akademisinin meşri- | — 3 seyre kemer — sis Dane yat faaliyeti a UriPziG (4898 m.) Galatasaray lisesi talebe akademisi, her | TAk Jimnastik — 7135 Konser ay neşretmekte olduğu aylık Galatasaray | Org: kanmeri! — 18 ianser — 18 Mandeli mecmuasındak başka bir de haftalık “Kü . | Konser — 24,05 Haber ve Dama musikisi? çük Galatasaray'ı. isimli bir mecmua meş - ROMA (413 m.) retmektedir. 21 Haber — 2148 Oparet Galatasıray irem talebe sktdemizi non | bee ii e gil #amanlarda neşriyat faaliyetini erttermağe | aya orkeneee karar vermiştir. Kıymeti muharrir ve edip: |” “ gosgoya (190 ve) lerimizin eserleri dö akademi neşriyatı ara-| 1840 Haber 1889 Edebiyat — &nda kabul ve neşrolunacaktır, İlk olarak yi Şiliife Nihal Hanımın “Mu. belimi şiir ehe kilde bastırıp çeleeılmişter. Tıp talebe cemiyeti- nin Konferansları Tıp talebe cemiyetinin bu sene tertip ettiği konferans serisinden i ikincisi 20 Mart 933 pazartesi gü- İ nü saat ön sekizde Halkevinde terbiye müderrisi İsmail Hakkı B. tarafından verilecektir. Mevzuu (Cemiyet ve gençlik) tir. Herkes gelebilir. — > İ zöpseri — 19 “Su, , ice, hilali, heyecanlı gürterin bir | usiki — 21 Konser — arada loplandığı güzel Bir gür möormunağr. | Piyrmen konseri — 28.15 Dans. Edebiyat karilerine tavsiye ederiz. 8 arın ANKAKA (1558 m.) IZAD - 1800 Amkarapalâs Orkestresi 18. (18,40 — Mumllim Zeki Bey id deki musiki ME. Af, talebesinin karalı — 184 «10,10 Konfermis 18,10 - 1840 ! konseri (Sadrattiş Bey tarafından) —— 10 « 2010 Grsmefon — 20,10 Ajans habe ve hava raporu. VİYANA (Simi m) BORSA (Hizalarında yıldız işareti olanlar üzer lerinde 18 martta muamele olanlardır! Rakkamlar kapanış fiyatlarını gösterir Hukuk mV Satış) N fazla paralıyorsa emin olunuz ki! 1240 Konser — 1840 Piâk — 14,19 if Ogün, mag > i telkfina, ile alâkaları kesildi Oralara gi - — larından farkederim. Tecvit vech- | İ*9 yok; oralardan gelen yok. O öezer okurlar, Hatti konuşurlar . Ri terlik kalktı. Onlarda “şapka giyiyor. ve bıyıklarmı “ediyorlar. Bununla beraber e bik sarıklıyı telâffuzundan far- mek kabildir ve kolaydır. Em- sile, bina, tecvit akıllarından bir , türlü çıkamaz . © Tanıdığınız biri size — munda. o ka— derse bilmiş olunuz ki bir a bık askerin karşısındasınız. E. ger (Mirvaha) vezninde — mim “ay derse, o, sabık ülemadan . Şu münasebötle kısa bir fıkra 1 deceğim.. Hukuk mektebin. “de, arazi kanundan imtihan olu - — yorum. Muallim, sonra şeyhülis - ş Hüseyin Hüsnü Efendi rhum.. İyi cevaplar verdim. Çı. en hoca beni takdir etti, lâ- 0: © — Oğlum, dedi, bir telâffuz © hatası olmasaydı imtihanınız ger- — çekten pürüzsüz olacaktı. Bu - - nunla beraber sizi tebrik ederim. a, lâtfen ihtar buyu * tashih ederim. © — Söyliyeyim: Bidayeten ve — İstinafen dediniz; o halde kaide- > > ki — Muhterem muallim bundan de- uyarak Bidayeten ves'tinafen i nun için memlekette bu telâffuz karşıklığı yavaş yavaş ortadan kalkıyor.. ... Fakat, eskiden, Türkçe yazı - da bir kâtibin, bir muharririn hangi kavimden olduğu anlaşıl - mazdı. . Lâyihanın, (mektubun, makale ve kitabın muhatriri Ar - navut mudur, Rum mudur?. Hu - susi bir işaret yoksa bunun tefri- ki mümkün değildi. Ne dersiniz! Yeni Türk harflerile bir adamın hangi Okavme, hangi vilâyete mensup olduğu kolayca anlaşılı » yor. Hattâ ilmi de, cehli de belli oluyor. Size bir kaç misal arze - deyim: Selânikli bir daktiloya bir hay: li yazı verdim Söyle — Şüle, Böyle — Büle, Söyledim — Süledim, Yoğurt — Yuurt imlâlarında Vardar hava- sı esiyor, Beyoğlunda bir dükkân levha- sında —Güzel, Yuzel— imlâsına | yazısını okuduğunuz zat Meşru - tiyetten sonra doğmuştur . Fransızca bir âtalar sözü var : “Kiminle görüştüğünü söyle se - nin kim olduğunu ( söyliyeyim., Ben bu darbı meseli (o bir miktar değiştireceğim: “Bir iki satır ya: Zı yaz, senin nereli olduğunu $söy- İiyeyim. Âlim misin, cahil misin keşfedeyim.,, — Yeni imlâ bir aynadır: Ora- da milliyet, ilim, cehil, ayân be - yan görülür. Celâl Nuri ——————— —— irtihal Tesalya Yenişehir eşrafından ve muhtelit mübadele komisyonu Türk heyeti murahhasası memur larından Rasih Beyin pederi ve tıp fakültesi kâtibi umumi muavi ni Mehmet Ali Beyin kayıp pede- ri Hasan Rasih Bey bir müddet - tenberi müptelâ olduğu hastalık - tan kurtulamıyarak vefat eyle - miştir. Cenazesi bugünkü pazar günü rast geldim. Bu mağaza sahibi - | Beyoğlunda İstiklâl caddesinde nin Musevi olduğuna şiphe eder | Salatasarayda Kurtuluş apartıma misini? nmdan kaldırılarak öğle namazı Misal zikrine hacet yok.. Er - | 7<9vikiye camiinde kılındıktan menilerin yeni harfle Türkçeleri | sonra Maçka kabristanındaki mak Bir ömürdür. Hiç bir istifham sı - | berel mahsusuna defnedilecektir. ğasına tesadüf etmezsiniz. Keli -! Allah garikı rahmet eyliye. dei Pi meli a0 1 iransir ta; iin Av > , EE ik İlet sterlin *4). İsi Peztla kanse! 17,45 Konser — 2020 Konser #1 Dalar dom, | SU Mark 71,45 Musiki < 33 Dans, ” #30 Direi "is, N ye UEİPZĞ (8804 m) 20 gü yi angh 480 Bada Süs em İZ 145 Jimnastık — 7,16 Konser — a4 430 layiçre — sap. | S8 Dini Konser — 1030 Piyano orkjüntee — 20 1 gervtn i 430 Veva 24 | as Am” iğ Solo — 24,20 Konser. * Elon 5,- | &i Mecidiye 38 BÜRMEŞ 92 | #yn Kuron Çek 140, | #4 Manknor o 498, - | 13 Pik — 14 Pik — 18 Orkestre “ 18,15 Konser - 19,25 Orkestre — 2206 O raasiicdağ 22,25 Hafif meuiki N ROMA (MS m) Çek fiatları (kap. sa. 16) | Part: 12.04 *Prağa 15 0660) ML öndra “gh — | #Viyan» 4İS7$ 1 Haber pik — 23 Konser — 2855 8 e Ne Yor onaran | ellağr İİ ber | Milâne *178 » in 1.9430 İs rükse, 43800 | ear adi BUDAPEŞTK. (800,5 00.) © 9 Atina s1z8 888— İİ — ios Piâk konser — 1805 Balalayko Ksone im | are kestirdi — 1010 Könsür — 20,46 Wilaymeni” * Amsterdam © (1762 | eNloskovs o 1069 sp || konser - 2 Çiyan orkestrasi. — MOSKOVA (1904 m) Esham | ise Haber — 1825 Balet — 22 ing inni İl çe neştiyat — 22,86 Kızıl meydan — 38ff İş Rank» ti— | Terkos 2040 İİ yinber. Anadöln 2350 ! Çinenta dı 11.80 nek 435 Ünöndey OS MANŞOYA (1818 m4) i Şir. Hayriye 15. | Sark fek 120 18,10 Pik — 16,60 Pikk — 26 PAY Oramvav 480 Aalyu 2 nn” UÜ. Siyorte © Biçme | Şark cm ceği o zaş || konseri — ,10,20 Hafif, enini — ören 25.50 | Telefon 18, || Dans, vi ki mi kk Ba eb ROL AİN stikrazlar Tahvii ahviller İİ istanbul Belediyesi! ist. dahli 061 Bekin u Darllibeday!i Şehir Tiyalros# e Sart W.yollar G3 | Re —— Temsiileri : 4D Mueahhade 88 59 ; Fed emer a e ” | Askeriye » İSA Mümessii 4910 ) İ j İ l Kadıköy Hava Gazı Şiiketi Bu Pozattesi günü saat 15 te Kadı'öy'ünde Süteyya paşa si- neması salonunda verilecek olan ameli yemek ve pasta pişirme dersine bütün Hammefendileri davet eder, im Eğ Yarın akşam Aynaroz | oynanacaktır. - İn 1 | Kadı a