13 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

Yugo Aleksandr Tü slavya kralı neler söylüyor ? rk milletinin izzeti nefsini | Meri memurin kefalet kanununun kıracak çirkin telmihlerde bulunuyor Yugoslavya kralmın dedesi Karacorcun Damarlı Mmparatorluğuna karşı Üdn isyan ü Topola ervarikadi Oroşats denilen yer- İle bir hali: kütlesinin “şttrakile mütevef. Me ital Petevfmin hatırasına tahsis edilen Mektebin küşadı merasiminde kral Alek- hdr tarafından bir nutuk söylenmiştir. Sen camanlarda Yugoslavya dahili va | gösterdiği hüsüsiyet ve ayrdık ha dolayısile telâşa düşen Yazoslav m hissiyatına terciiman ol Blk übarie şayan kayt görülen bu nutkun ini asoğıya dercediyoruz. Şumadya'lılar, Bugün tarihi (visitation) yortu- m yüz otuzuncu senei devri - Yesins giriyoruz. Ecdadımız bu Mukaddes yerde birleşerek ken - ini asırlardanberi tazyik al « bulunduran düşmanlarına karşı her vakit ve daimi surette Mücadele edeceklerine dair ahdü Peyman etmişlerdi. Ecdadımız o zaman açmağa Ve genişletmeğe karar verdikleri bu İsyanın bütün Osmanlı impa- tatorluğunun temellerini sarsacal: “lan, tarihi hâdiseyi teşkil edece- i tefeül etmiş değillerdi. Maa- Maafih, onlar yaptıkları işi hiş vüs'atini ve vazife! i büyük, olan ehesamiyetini anladılar. Hepsi bu gays için şah- Siyeti ve karar kabiliyetile gölgeli üçük ve serpilmiş ve darların kafa « nı kendi başlarına ve ancak Müstsrek bir hücum ve asık bir| yan için benüz toplanmayan | müntekimlerle dolu Şumadya köylerini saklıyan bu nihayetsiz | Orman ve ağaç denizini bir kül| halinde bir araya toplıyacak bir "sise ihtiyaç hissettiler. Halkın önde gelenleri, söndü- tülmesi müşkül bir yangının kıvıl- “erlarını tutuşturan isyana karar Veren ve burada birleşen ecdadı- tiz, şahsında ve mazisinde müh- aç oldukları her şeyi haiz oldu - #unu gördükleri - netekim hâdisat a bunu çok geçmeden ispat et- Miştir . ceddim, memleketinizin *ledı, Petroviç Karacorcu ken - lerine baş intihap ettiler. Böy - büyük kurtuluş eseri için o tamanlardan pek yakın günlere | kâl kadar h bütün alevlerile parlr- Yarak ve kâh icin için yanarak devam, edecek olan mücahede aşladı. Mütevazıane ve davasızca te- **bbüs edilen ve karar verilen ve taşından itibaren Karacorcun w- duru elile ve devlerin yiğit azmi- idare edilen bu mücadele ta bi: Ülyetindenberi hürriyetten mah » bütün kardeşlerin halâskâr! *mellerini okendinde taşıyordu. Önüm için askeri (o harekâtın ilk Şünlerindenberi Karacorcuğ hü - kümetini milli şairin terennüm et- ği gibi “Vidin'den Drina nehri- Kosva'dan Belgrat'a kadar vw- dığını görürüz.,, Bu suretle, asırlarca iztiraplar- dan sonra Nemanyiç'lerin şanlı Üyletinin küllerinden ve anka - milli imanile büyük milli Makifeyi başarmusı mukarrer olan İ ve genç Şumadya Sırbistanı Yaş yavaş yükseliyordu. i, Mücahedemizin geniş destani hiç bir zaman zaafa düçar kamış. Elde edilenin de kay» ası tehlikelerine rağmen &- yeller daima ileriye matuf olmuş- » Bu hamle Şumadya'yı muka- vw edilemez bir surette daima Anık hâlâs ve birlik uğrunda- i #hiren resmi sıfatı haiz ricalin ve kalas! | ki milli vazifesinin davetine dai- i ma hazır bulunduruyordu. Şumadya, daima büyük bir milli istikbal ümidini muhafaza ve büyük milli mefkürelerin ta - i hakkukuna iman etmişti. O, bu i tahakkuku görmüştür. İ 1804 senesinin “visitatior,, gü- nü burada karar verilip başlıyan mücahedemiz Sırpların istihlâs ve | vahdeti uğrunda yapılmıştı. Sırp- ların istihlâsmı istihdaf eden bu dar mücahede 1914 senesinde bü- tün Yugoslavların omücahedesi haline inkrlâp etmiştir. Ehemmi - yelinin vüs'ati ve hamlesinin kuv- | vetile bu mücadele harbi umumi- de bütün Yugoslav vatanperver - lerinin müşterek gayretlerile kay» naştı. Bu gayretler (Allaha şü- kür) sonunda bizim büyük ve kudretli Yugoslav kraliyetimizin tessüs ve ittihadı suretinde mu » vaffakiyetle tetevvüç etti, Bu nihai mücahedelerde, bun- dan evvelkilerde olduğu gibi, Şu- madya daima kendine sadık kal- dı. Karacorceviç'in kumandası al- tında mücadele eden takdirlere şayan ecdadımız gibi siz de babam kral Piyer (ona şükürler olsun) in iyüksek kumandası ile benim ku - mandam altında daima aynı tarz- da ve ilk safta mücadele ettiniz. Siz yeni Şumadaya, Karacorçların ! Şumadyasına lâyik oldunuz. “Kazanmak muhafaza etmek: ten daha kolaydır.,, darbı meseli- mizde bir parça hakikat varsa ben kaviyyen &minm ki Yugos lav kazançlarının temini emrinde nasıl en ileri gelenler arasında i- diseniz bunların muhafazasında da yine en önde bulunacaksınız ve bu kazançlara karşı kasden ve- tün darbeleri defedeceksiniz. Bu mütevazı âbide, 1804 den Yugoslav milli birliğinin'tamami- le tahakkukuna kadar ne kadar kanlı muharebeler ihtiyar etmek mecburiyetinde kalındığını hatır- İ atan bir vesile olsun. Fakat ayni zamanda da nerede olursa olsun herkese karşı vahdetimizi ne me- tanet ve ne gayretle müdafaa et- mek mecburiyetinde olduğumuzu gösteren en güzel ve ebedi bir ders olsun. VAKIT — Bu nutuk esas iti - icin söylenmiş değildir. Daha zi - yade Yugoslavyadaki ayrılık ce - reyanlarma karşı tatbik edilecek şiddet siyasetini ilân etmek için söylenmiştir. Bununla beraber kral Aleksandr nutkunun bazı yerlerinde hiç te lüzumu yokken Türk milletinin izzeti nefsini kıra- cak çirkin telmihlerde bulunmuş - tür. Bir kral ağzımdan kiç te bek - lenilmiyen bu sözler karsısında hayretimizi gizliyemeyiz. Bahusus Balkanlardaki bugünkü Yugos - lavya, kralm iddia ettiği gibi sa- dece Slâv unsurunun eseri değil dir. Çünkü kral Aleksandrın ec - bir kere umumi harp içinde tama- men yok olmuştur. Onun yerinde lavya itilâf devletleri tarafından sulh masasında kurulmustur. Kra- ln dediği gibi muhafaza etmek kazanmaktan zordur. Hele bir in- san kendi elile ve kafasile kazan- mamışsa bütün bütün zordur. Hiç ya bilmeksizin tevcih edilecek bü- barile Türklerin kalbini karmak! dadımın eseri olan eski Sırbislan | sonradan kurulan bügükü Yugos- | | Mevduatı k oruma maş KA kanunu mecliste Yeni lâyiha meclise (Kanun, bankaların sermayelerini bulunduk- ları mahalfin nüfusuna göre tayin etmiştir verildi | ANKARA, 12 (Hususi) — ANKARA, 12 (Hususi) —| leri de dahil olduğu halde bulun- 1,2,3,4, 6 ncı maddelerinin yeri-| Mevduatı koruma lâyihası mecli- | duğu yerin nüfusu nazarı itibara ne konulmak üzere hazırlanan lâ-| 9e verilmiştir. Lâyihaya göre ha: | alınarak tespit olunur. Bu şartla « yiha da meclise verilmiştir. Lâyi -| len faaliyette bulunan ve kanun | rı Eniz olmıyan bankalar serma - haya göre kefalete tabi vazife ka- bul eden memurların aldıkları ma- aş veya ücretten nısfı beş ayda ve beş müsavi taksitte tevkif oluna - caktır. unun hitamında bu mikta- rından yüzde otuz altışar aylık ol- mak üzere kânunüusani ve temmuz ayları iptidasında tevkif olunacak tr. Muvakkat veya vekâleten ke « falete tabi vazifeye tayin edilen - lerden yalnız iki bin liradan üç bin liraya kadar vazifesinin ehemmi « yetine göre ipotekli veya itibari ke falet aranacaktır. Kefalet kanunu na labi memur ayrı bir kefaletli vazifeye verilirse ondan yeniden bu şerait aranmıyacaktır. Yeni mahkeır-- . lerin teşkil' Temyiz mahkemesi Ankarada olacak ANKARA, 12 (Hususi) — Yeni mahkemelerin teşkili lâyiha- sı meclise gelmiştir. Buna göre mahkemeler şöyle olacaktır; | Sul mahkemeleri ilk mahkeme, ağır ceza, İstinaf ve temyiz mah « kemeleri olacaktır, Sulh mahkeme leri ilk mahkeme kurulmayan yer lerde bulunacaktır. İlk mahkeme - ler ihtiyaca göre hukuk ve ceza da irelerine ayrılabilecektir. Bunlardan başka icap ederte bir de ticaret kısmı açılabilecektir. A- ğir ceza mahkemeleri işi çok ola yerlerde çoğaltılacak. İstinaf mah kemeleri ilk mahkemelerin üs - tünde bulunacaktır. Temyiz mah - kemesi yalnız Cümhuriyet merke - zinde bulunur, icabında hududu vekâletçe değiştirilir. Bu mahke - me cümhuriyet hudutlarına şamil) dir, Meclise gelen diğer bir lâyi - haya göre temyiz mahkemesinin Ağustos ayına kadar Ankaraya nakledilmesi * "dır. Askerlik dersleri ücretleri ANKARA,IZ (Hususi) —! Meclise gelen bir lâyihaya göre li- | se, orta, muallim ve meslek mek -| teplerinde askerlik dersleri veren | zabitlere ders başında dörder lira, yüksek mekteplerde ders verenle - re ders başına altı lira verilecek - tir, Bu para tedrisat ve kamp za -| anları devamında muteberdir. Edirnede asri hapis» hane yapılacak ANKARA, 12 (Hususi) —. Edirnedeki yanık kışlanm tamirile asri hapishane şekline sukulması hakkında adliye vekâleti meclise bir lâyiha vermiştir. Adliye kadastro encümeni ANKARA,IZ (Hususi) — Adliye kadastro eneörseni toplan- arak Kadasiro tahrir lâyihasını mü , zakere etti. e akm bir sebebi ve zarureti yokken Türk milletinin kalbini kıran ve izzeti nefsine dokunan Yugoslav- ya kralı bu ciheti de unutmama - İrdır İ rihinden itibaren bir ay zarfında | lacak bankalarm ve halen açılmış * madığı anlaşıldığından hakların « neşrinden sonra faaliyete gece »! cek Türk ve ecnebi bankalar iki Ay zarfında maliyeye beyanname vermeğe mecburdur Beyanname lerde bankanın unvan ve tesis ta- rihleri dahil ve harişteki merkez ve şubelerinin isimleri tediye edil- miş ve edilsmemiş serayeleri, ihti- yat akçeleri, meşguliyetleri, nevi yazılacak ve ecnebi bankalar mem leketimiz dahilindeki şubelerin «| den birini idare merkezi olarak gösterecekler. Kanunun neşri ta - | buna dair olan beyannameyi ma - liye vekâletine vereceklerdir. Açı- olanların tevdiat dereceleri bulun- dukları yerin nüfusuna göre şöy « lece tespit edilmiştir. Nüfusu 250 binden fazla olan yerlerdeki ban kanın sermayesi en az bir milyon 100 binden 250 bine kadar olan | yerlede 250 bin, 50 bendenaz G&- İ lan yerlerde 100 bin olacaktır. Şubeleri bulunan merkezi vazi- yetiek “kanın sermayesi şube- Kelime karşılığı bul mak alâka uyandırdı. ANKARA,IZ (Hususi) —.| Bugün her yerde karşılık bulma | alâkası vardı. En çok söylenenler şurlar'ır: Âdap, türe, yol, aferin, pehpeh, cökeyi, afetin çok güzel | manasına, yalabuk, âşâh, uyanık, bilgili, ahenk, düzen, çalıp çığır - ma, âlâyiş, gösteriş şatafat, caka, 1 âlet, avadan, ulak, âmade, tetikte âmir, buyruk, âsayiş birlik düzen | lik, âsude kaygısız, âti gelecek â - tide aşağıda ileride ayin türe gyi ne görgü azade kurtulmuz. izmirde dil işi IZMIR, 12 (Hususi) Dil tetkik cemiyetinin listeleri bu- rada büylük bir alâka ile karşı - landı. Gazeteler anketler tertip ettiler. C. merkez bankasına Fevkalâde tahsisat verilecek ANKARA,IZ (Hususi) — merkez bankası hisse senedi müba yaa bedeline karşılık olmak üzere 1,050,000 liralık tahsisatı fevkalâ de verilmesini bütçe encümeni ka bul etmiştir. Reşadiye yazılı lev- halar hâdisesi İZMİR, 12 (Hususi) Reşadiye yazılı levhaların indi « rilmesi hâdisesi münasebetile müd deiumumilikçe yapılmakta olan tahkikat bitmiştir. Bu hâdisede gençlerin izrar kasiile hareket et- medikleri ve tecemmüat kanunun- daki cürüm unsurları da bulun - da dava açılmasına mahal olma - dığma karar verilmiştir. Kış mahsulleri İZMİR, 12 (Hasusi) Gelen haberlere göre mülhakatta kış mahsulleri çok bereketlidir. süz Mani (â dik alı mia a, bek yelerini kanuna göre yapmıya ve yehut mevduatlarını muayyen vas de dahilinde sahiplerine iadeye macburdurlar. Har bankanın hesap komında da tasaruf mevduatile ticari mey dunt ayrı bulunacaktır. Bankalar vadeli vadesiz ihbara tâbi tasar - ruf movduatının karşılığını teşkil re kasasında ihtiyat pas ra bulundurmağa mecburdur. Bu | ihtiyat paranm yüzde yirmisi ya nakten veya borsa rayici üzerin * den Merkez barkasına yatırıla « caktır. Bundan başka ihtiyat ak « çesi sermayenin yüzde kırkını bu- İuncıya kadar her sene safi kârın- dan en az yüzde beşini de ihtiyat akçesi hesabına vermeğe mecbur- durlar. İhtiyat ekçesinin yüzde o- nunu tecavüz eden bir meblâğı banka ikraz edemiyecek ve temi- nat olarak ta gösteremiyecektir. 1000 liraya kadar olan tasarruf mevduatı haczedilmiyecektir. İh- tiyat akçesi 3 milyondan fazla o- lan bankalar bu hükümlerden müslesnadır. Almanyada Ecnebilere yapılan fena muamele Rayiştag açılıyor BERLİN, 12 (A.A.) — Havas Ajansı muhabirnden: Bir çok Amerikalılarla Berlin- de oturmakta olaniki Fransıza karşı yapılan kaba muameleler - den ve tehditlerden dolayı Ame - rika ve Fransa konsolosları polis müdürüne müracaat ederek bu halleri protesto etmişlerdi. Romanya elçisinin de böyle bir teşebbüste bulunacağı söyleniyor, * Çünkü Nazi üniforması giymiş bir şahıs, elçinin otomobilinin flâ- masını koparmıştır. iv i VARŞOVA, 12 (A.A.) — Pat ajansının aldığı haberlere göre Le histanın Berlin sefiri Alman harici bank y ile görüşeri hli bi İ öamkiirieler sake avına | YE PAZI ile görüşerek Lehli bir ta kım yahudilerin son günlerdeki hâdiseler esnasmda ve bilbassa Berlin; Essden ve Magdebourg'da bir takım fona munmelelere ma » ruz kalmış olduklarını bildirmiş « tir, Rayiştağın açılması BERLİN, 12 (A.A.) — Volf a- jansından: Fayiştag riyaset divanı yeni Ra yiştag azasına 21 marttaki açılma celsesinde bulunmaları için davet nameler göndermiştir. Komünist azaya hiç bir davetname gönderil memiştir. Bela Kun Almanyada mı ? BERLİN, 12 (A.A.) — Sağ ce- nah gazetelerine göre sabık Ma « car kömünist diktatörü Belâ Kua ile 1920 da Sovyet Rusyaya kaç » mış olan Alman komünist reisi Holz'un yeniden Almanyaya 39. miş oldukları eöylenmektedir. ia mili