25 Şubat 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

gr VAKİ “Dün Btahbul Halkevinde gece l ve gündüz yapılan merasim Halkevi reisinin, Vali Beyin, Cevdet Kerim Beylerin nutukları — Tazim ve teşekkür telgrafları (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) / aradaki merasimi alna ve İstan- 'Juldaki merasimi verebilme için radyo tertibatı yapılmıştı. Öğleden sonra saat 15 te idi. Halkevinin üst katındaki büyük salon İstanbulun genç, ihtiyar, zengin, fakir, halk ve münevver - lerile dolmuştur. Hazır bulunanlar arasmda bilhassa İstanbulda bu - lunan meb'uslarla İstanbul valisi ve belediye reisi Muhiddin Bey ve C. H. F. azaları göze çarpıyor- du, Ankaradaki Halkevleri mer - kezinin tesbit ettiği programa gö- re evvelâ Ankaradaki nutukla dinlenilecek bundan sonra her merkez kendi mmtakasında mera- sim yapacaktı. İstanbul halkevi de bu suretle hareket edeceği için şehir meclisi bandosu İstiklâl | marşını çaldı. Ayakta büyük bir vecitle İstiklâl marşı dinlenildi. Ve Gazinin Türk gençliğine hi- tabı olan: 2 gençliği ilk vazi- stiklâlini ve Türk cüm- huriyetini dünya durdukça ya - şatmak ve yükseltmektir.,, Cümlesi de İstiklâl marşı bes- tesile söylenildi. Bundan sonra yadyoda Ankara açıldı. Başvekil İsmet Paşa ile Necip Ali Beyin Ankara Halkevinde söylemiş ol - duğu diğer kısmımızdaki nutuk « ları dinlenildi. Bir aralık İstanbul râdyosu tarafından malümat ve - NY rm — Şimdi İstanbul Halkevinde yapılacak merasimi dinliyeceksi - Halkevi reisinin nutku İstanbul Halkevi reisi Hâmit Bey kürsiye geldi ve nutkuna şöy- Jece başladı: Sevgili kardeşlerim; Halkevlerinin kuruluşu yıldö » hümünü kutlulamak bu evlerden beklenen, belirtmek i için söylenen özleri dinledik. Geçen yıldanberi, üzerinde yürünen yol bugün daha ziyade | aydınlatılmış oldu. Siyasi kurtuluş ve inkılâp yo- lunu gösteren büyük şefin eli ge- çen yıl bu evlerin de kurulma yo» lunu göstermekle bize yeni bir u- fuk daha açmış milli ülkümüz i. çin yeni bir kaynak daha yarat. muştz. Bizi 15 yıl evvel olduğu gi- bi çetin ve uzun fakat birincisi kadar Türkün geçmişine uygun bir hâdise bir sulh ve kültür sa - vaşıma çağırmış oldu.,, Hâmit Bey bu başlangıçtan $onra birinci yaşını bitiren İstan- bul Halkevinin bü yıl içindeki ça- lışması hakkında kısaca malümat verdi. Bu izahatta şubelerin ça - ışmasımna dair bir çok ihsai malü - mat vardı. Bu işleri yaparken Halkevine yardım eden vali ve belediye reisi Muhiddin Beye te- şekkür etti, Hâmit Bey bu izahat- tan sonra nutku şu cümlelerle bi- tirdi: — Bizce bilgi, yaş, zenginlik farkı düşünülmeksizin sadece sev- gi ve itimatla halkın biribirlerile bağlanmasına yol açan Halkevle- rinin yıldönümü yalnız içinde ça- İsşan insanların değil bütün hal - kın bayramıdır. Bu bayram gününde gayemize (-“-u ayni safta yürümek üzere doğan kardeş varlıklar sevincimi zi ne kadar arttırsa yeridir. Fa - kat benliğimize varmak yolunda en çok dayandığımız sevgi ve ina- nın kaynağı bundan evvelki sa - vaşlarımızda bize kuvvet veren ayni büyük kaynaktır. Bu yeni a- tılışa istikamet ve hız veren ira - ! de de ayni iradedir. Bunun için çok muvaffak olacağımıza şüphe etmiyoruz.,, | Valinin nutku İ o Hâmit Beyin sürekli alkışlar arasında biten nutkundan sonra İstanbul valisi ve belediye reisi * | Muhiddin Bey kürsiye geldi. Çok güzel hazırlanmış olan şu nutku okudu: Muhterem hanımlar, beyefen » diler; Ben herkese sevgile ümitle ve emniyetle kucak açan bu güzel ve temiz mabedi kurandan bah- selmiyeceğim. Benim peltek dilim o alplere tırmanamaz. Zaten gök kubbenin altımda ayni derin ve geniş alâka ile onu düşünmiyen onu bilmiyen ve onu görmiyen var mıdır? Bizden olan ve bizim olan bu yüce ve ebedi varlığı yalnız #öz başı olarak saygı ile anarak ku - rulana geçer ve kültür yurdumu- zun ilk yıldönümünü hepimize nd kutlularım. Şurada toplanmış olan bütün yoldağlaın gönlünden gözlerine ve yüzlerine vuran sevinç ve ümit parıltısında bu aziz yurdun ilerisi için en kuvvetli müjdeleri gör - memek mümkün müdür? Halkevi reisinin bir senelik dolgun pilânçasunu hikâye eden açık sözlerinden yapılan işleri ya” pılacaklara nisbetle kifayetsiz gö- ren bir mana dahi hissedilmekte- dir. Bunu tabii görürüm. Her hâm- leci bu acıyı duymuş ve yaşamış « tur. Ülküler yüksek, emeller uzun, ihtiyaçlar o kadar çok ki... Ne yapılsa hattâ yapanm İnsana İ ihtimal yoktur.,, İ — Muhiddin Bey Halkevlerinin | feyizli yolundan bahsederek: — Teker teker her Türkün nefsinden ve şahsından taşıp et - rafına yayılan ve heyeti mecmua» sı milli vicdanı içtimai muhit ve terbiyeyi yaratan hareketlerde dü- Yuş birliği, görüş birliği, yaşayış biriliği, ve zevk birliği yaratmak | ve beraberlik sevgisini gönüllere aşılamak, ,, Efendiler bunun neticesi cüm - huriyet sevgisini, cümhuriyet re - jimine sadakat fikrini, şuurun üs- tüne çıkarıp hisleştirerek onu iti- yatlarımızm melekelerimizin ma- ruf tabiri kullanayım: tiryakilik - lerimizin sırasma koymak ve sev- ki tabii haline getirmek, , Muhiddin Bey bundan sonra Hâmit Beyin teşekkürüne karşı vazifesini yaptığını söyledi ve: “Ben sizin eliniz, kolunuz ve her şeyinizim, Tabiidir ki halkın evi olan bu yere yardım edecektim. Hâmit Bey bu yaptığım şeylere karşı teşekkür etti. Bu teşekkürü ben de hakiki sahipleri olan sizle- re arzediyorum.,, Dedi. Muhiddin Beyin nutku bir çek defalar alkışlarla kesil - mişti. Sonda da uzun süreklerle alkışlandı. Cevdet Kerim Beyin sözleri Nihayet kürsiye Cümhüriyet H, F, İstanbul idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey geldi: Arkadaşlar; — Geçen sene C. H. Fırkasında umumi reis vekili İsmet Paşa Hz. nin Jhuzurlarile bugünlerde açtı - ğımız Halkevimiz asil bir tevazu içinde değerli ve ümitli bir çalışma senesi geçirmiş, sihhhatli, hayırlı asaletli bir evlât gibi ikinci yaşı- na girmiş bulunmaktadır.,, Cevdet Kerim Bey bu sözler - den #onra milli tarihimizde içti « mai bir hâdise olarak yer tuta - cak bu şerefli günle milli tarihi - mize vücut veren kara günler ara- sında kısa bir dolaşma yaptı. — Bundan tam 13 sene evvel 1920 bu millet uyandığı vakit va- tanı ikilik içinde buldu. Her zerreden acı ve yakıcı ö- lüm kokusu fışkrıyordu. Asırlar- ca bu milleti inkıraza uğratma, eşsiz mirasımıza konma siyaset - letinin tatbik günü geldiğine ina- nanlar saltanat kadrosunu da ken- dilerine ilhakla vâtanı baştan ba- ” işgal ettiler. “'Bu acı günlerde i kendine doğru ilme ve cihan tarihinin Gazi “Mustafa Kemal adını “verdiği bir ses duyuldu; Hatip bundan sonra cümhuri- yet ilâanma ve nihayet kısa sene- lere sığdırılan muazzam inkılâp « hâdisat ve nihayet 13 sene sonra çelik bir çemberle çevrilmiş sağ - Jam bir yurt üzerinde yükselmiş bugünkü kuvvetli, kudretli, mes - ut dünya yüzünde (bahtiyar bir millet!,... İşte inkılâp, . İşte Cümhuriyet Halk fırkası... İşte onun daimi umumi reisi Gazi Mustafa Kemal. Dedi ve bugüne geçti: “Halkevlerinin memleketimi - zin hudutsuz ömrü içinde ebedi hayatiyetini dajma aydınlatacak ve gaye için çalışacak... Mefkü - reci vatandaşları toplayıcı ve bir- leştirici bir yer olduğunu,, ilâve etti. Nihayet halkevlerinin ve İs » tanbul halkevinin çalışmalarını takdirle kaydettikten sonra dedi- ki; — İstiklâl ve inkılâp yolunda ölenleri huzurunuzda tazir eyle - rim, Cümhuriyete ve inkılâba de- rin sadakat ve Türk milletinin, Türk vatanınm remzi olan Gazi Mustafa kemalle sonsuz minnet ve merbutiyetlerimizi ifade için cümlenizi kıyama davet ediyo - Yam.,, Teşekkür telgrafları Salonda hazır (o bulunanların hepsi birden ayağa kalktı ve da « kikalarca süren alkışlardan sonra Hâmit Bey tekrar kürsüye geldi ve Anadolunun muhtelif tarafla: rında çalışan Halkevlerinden yıl dönümü münssebetile bir çok tebrik telgrafları geldiğini söyle » di. Kâzrm Nami Bey yalnız An - yn A SR amm» Sılâhları “barel talan d- Askeri tayyareciliğin kaldırılması ve Türkiye Tayyareden evvel diğer silâhların da kaldırılması düşünülmesi, fikrindeyiz CENEVRE, 24 (A.A.) — Hava komisyonunun bugünkü içtimaım- da askeri tayyareciliğin ilgasma mukabil sivil tayyareciliğin kon - trol edilmesi veya beynelmilelleşti rilmesi meselesinin müzakeresine devam etmiştir. Fransa hava nazırı, beynelmilel sivil atyyareciliğin beynelmilelleş tirilmesi hakkındaki beyanatınm hülâsası şudur: a “Üç nevi hava hattı derpiş edil- mektedir, Birincisi büyük beynelmilel ha - va hatlar, bu hatların işletilmesi beynelmilel bir şirkete tevdi olunu yor ve her memleket için bu şirke- te iştirak hakkı tanılıyor. Şirketin tayyareleri beynelmilel milkiyeti haiz bulunuyor. İkinci derecedeki ve az ehemmi yetli plân, hatların işletilmesi husu si şirketlere veriliyor. Üçüncüsü de her devletin ken - di memleketi dahilinde tesisinde serbest olduğu hava hatlarıdır. Bu hatlar da keza beynelmilel şirketin kontrolü altındadır. Tayyare ima- lâtı keza kontrol altındadır. Fransızların, bu teklifine İtal - yanlar itiraz etmişler ve askeri tay yareciliğin ilgası keyfiyetinin baş- k başına tetkik edilmesi lâzım ge- leceğini, sivil tayyarenin askeri Esd Edi zi ii Holanda murahhası, sivil tayya reciliğin beynelmilel hale ifrağı « na itiraz etmiştir. Türkiye namma Tevfik Rüştü Bey, beyanatta bulunarak asket tayyareciliğn ilgası; evelemirde di ger silâhların ilgasına tabi oldü ğunu, askeri tayyarecilik hakkın da ittihaz edilecek tedbirlerin di ğer harp malzemesi hakkımda it tihaz edilecek tedbirlere tabi ol duğunu ve askeri tayyarecilik ilgi edildiği takdirde sivil tayyarecilil hakkında da tedbirler ittihazı vi bu meyanda sivil tayyareciliği! beynelmilel teşkilâta raptı müm kün olduğunu, Türkiyenin bu tek lifin kabulünde mahzur görmedi ğini, ancak kontrol tertibatı ik beynelmilel teşkilâtm ayrı ayrı te kik edilmesi lâzım geldiğini Frat sa tarafmdan tesisi teklif olunaf beynelmilel hava şirketini yalnri efrat ve şirketlerin değil bir çol iktisadi teşebbüsatı kendi vesait ile tahakkuk ettirmek meeburiye * tinde bulunan ve zengin smuıflar! malik olmıyan memleketlere de ve bütün vatandaşların tarakki ye lunda müşterek gayelerinin muha: salası olan devletlerin de iştiraki » nin kabulü lâzım geldiğini söyle - miştir. i Müzakerenin nihayetinde rran' sız murahbası ve hava nazırı, T > Rüştü Beyle görüşmüş ve h. da musip oldu . ve bunlara göre Fransız vel fini tadil edeceğini söylemiştir. Müzakere devam ediyor. Fevkalâde bir keşif mi? Mühim bir keşifte bulunduğunu iddia edenSıtkıB. mütehassıslara izahat verdi Burada üzün sewler kimya, fizik ve (o bir kibrip kutusunun Yanmasila elde eğilen kabil yle Fransada konulan bir ilmi mülüfats miştir. Neticenin ne olduğu henüz beli de edilebileceğini Sineme ona Dema sayesinde tnkinti, | #ildir. amaaa ARİ MMİNsalaadahiyerği karadan gelen tebrik telgrafımı o- | züm, incir, fıstık dağıtıldı. - kudu. Bu kutlulama telgraflarma | hazır bulunanlar namma mukabe- le telgrafı çekilmesi kararı veril. di. İstanbul namma büyük reis Ga- zi Hiz. ile Başvekil İsmet Paşa ve fırka umumi kâtipliğine tazim ve muhabbet telgrafları çekilmesi de kararlaştı. Bundan sonra Genç şairler « den Yaşar Nâbi Beyle Behçet Ke- mal Beyler aslını dercettiğimiz şiirlerini okudular, Bilhassa Beh- çet Kemal Beyin şiiri pek çok al- kışlandı. Program mücibince en sonra konservatuvar muallimle - rinden Sezai Asaf Beyler tarafın- dan birer konser verildi. Sezai Beyin bestelediği ninni ve Zeybek parçaları pek çok al - kışlandı. Cağaloğlundaki gün « düz merasimine de nihayet ve- rildi, Salonda bulunanlar dışarıya çıkarken halkevi namına bütün mina işlere birer paket içinde ü « Alay köşkünde Alay köşkünde de tam saat 3 te güzel san'atlar birliği nammâ idare heyeti azasından Hüsnü Bey bir nutuk irat ederek bu büyük | günü kutluladı. Bundan sonra Fa“ ruk Nafiz Beyin “Öz yurt,, ei temsil edildi. Gece © Dün gece İstanbul halkeyinin cağaloğlu merkezinde radyo kon“) ser heyeti tarafından bir konşef verilmiş ve Alay köşkünde de de” vetlilere (Öz yurt) piyesi tekraf temsil edilmiştir. Halkın alâkası Merasimin her tarafta munts”| zaman takip edilebilmesi için İ9* tanbul radyosu dün öğleden so” ra da neşriyat yapmıştır. İstan * bulun muhtelif taraflarına, halk fırkası kaza ve nahiye merkezle * rine konulan radyo merasim çok iyi takip “. Halk radyonun bulunduğu yerler” de toplanarak bu merasirai ve #077 lenen nutukları dinlemişlerdir.