25 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi mcı cüzii çıktî 26 Dokuzuncu sene: No. 3163 «an tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumourtyet, tstanbul Posta kutusır tatanbul, No 848 Telefon: Başmuharrtr: 22366. Tahrfr müdttru: 28236, Idare müdurü: 22365. Matbaa: 20472 sahifelerhnls herkese aeıktrr Ctunhariyefte neşrettirüecek Oânlar lein dofrndan doğruya tdarehanemize dahi müracaat olunabilir. u m h u riyet Hayat Cumartesi 25 Şubat 933 Ansiklopedis! Büyük bir kötiphaneyi blr arada evlnize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir iaıte bfllınmak lâzımdır. HâiKevlerinin Yıj DUnUmü Ve Halkın Büyük Tezahflrati iMiııııiııııııımiHiiHiiMiıınıiHMiııiHiıııımıııiMiııııııiHmımıımınııntiHinııınııımııııı Japon Çin harbinîn Kanlı felsefesi 54şehirde dün geceli gündüzlü şenlikler yapılmış, İki sevgilinin Atina'da [bu mes'ut yıldönümü heyecanla tes'it edilmiştir gizlendikleri anlaşıldı! Mel. Şor'dan haberyok! Halkevlerinde bayram Zabıta tahkikatı neticesinde iki gencin nasıl kaçtıklan tesbit edildi Yunan artistlerinden M. Papas ile Matmazel Şor'un Yunanistan'a kaçmalan hâdisesi etrafındaki dedikodular devam etmektedir. Şimdiye kadar Atina'da yapılan araşbrmalar kat'î bir netice vermemiş ise de firarilerin Faler'de tayyareden indikten sonra otomobüle Atina'ya gittikleri de tesbit edilmistir. Sevgililerin Italya'ya veya başka bir Avrupa şehrine gittikleri haberi tahakkuk et • memittir. tki geacin kaçmalan için Atina'ya giden Yunan artistlerinin ter tibat aldıklan ve yardunda bulunduklan kat'î olarak anlaşılmaktadır. Şehrimizde de pasaportla firar tarzı etrafmda tahkikat yapıhnaktadır. Zabıta bu maksatla bazı kimselernı ifa delerine müracaat etmiştir. Bu meyanda Galatis isminde bir zat vardır. M. Galatis, M. Papas ve Mel. Şor ile birlikte Büyükdere'ye ghmiş ve MeL Şor'dan babasına ait mektuplan bizzat almıştır. Mflletler Cemiyetinin bütün eılız mümaşatkârhklarraa rağmen Uzak Şark'ta yeni bir harp başladı. Bu ateşin knnlcımlan bütün diinyayı yeniden ve tekrar tutufturmak ihtimaK yok değüdir. Milletler orada yeni bir harp ateşinin parlamaması için alabüecekleri asabî tedbirlerde gösterdikleri xâfm, aczin ve tereddüdün neticesini bilâhare daha büyük belâlalara ve musibetlere karşı koymak mecburiyeti ile çekeceklerdir. Eğer Uzak Şark'ın yeni harbi filhakika önüne geciletnez bir badire idise onon yavas yavaş sirayeti 3e bötün dünyanın yeniden içine düşebüeceği kan ve ateş deryası da zâhir kezalik önüne geçöemiyecek bir zaruret imiş demek olacakfar. Zâhir insaniyet her adım terakkîyi hâlâ bir kan deryasile odeme^e mahkum! Eğer bu hâlâ hükmii carî bir hakikatse o halde Sark'ta açtığı muharebe Japonya'ya ve insanhğa raubarek olsun diyebilîriz! MesVlenin ne olduğu maubn: Adalanna sığmıyarak otuz kırk senedenberl Asya karesine ayak atmış olan Japonya, şimdi bu sahada bir miktar daha üerî gitmek icin zemin ve zamanı mosaît farzederek geçen senedenberi Çin üzerine çullanmif bulunuyor. Bonun îçm tevessöl ettiği zâhiri kurt ve b n şekli Çin'in Mançuri eyaletine istiklâ] vererek kendi kuvvetleri altında temm ettiği ve keodi kuvvetlerile tattuğu bu mos> takil devletm hadutlarnn şhndi gene kendi askerlerile Jeho! vilâyetine tevsi •tnıek, başka türlu ifade ile Jehol abutttkasmı dani bö mastaYfl Mançukoo devletine iihak ertivermekten ibarettir. Bütün dfinya kör ve sersera olmadığı Isin bunun karikaHîr şekline tokulmuş bir fetih ve istilâ hareketi olduğuna apaşikâr görmiyen kimse yoktur. Çin btttabi bu istilâya muanzdır ve ona karşı koymak içm çahşıyor. Milletler Cemiyeti işi eline almıs ve mahallinde tahkikat ta icra ettirmifttir. Bu tahkikat raporunun Japonya lehine olarak kaydettiği kısunlar şunlardır: 1 Çin'in Japon menafnne karşı hakstz olarak bu menafii ihlâl edecek veçhile hasmane hareketleri doğru değildir. 2 Japonya'mn Çin'de menfaatleri ve bühassa bu Mançuri parçası üzerinde iktısadî tesisat ve teşkilâtı vardır. 3 Çin'in Mançuri üzerindeki saltanat ve hakimiyetini tanır ve ipka ederken Japonya'nın oralardaki hususî menfaatlerini de korumak gere^r. Çin'in Japonya'ya karşı takio ettiği boykotaj ve sabotaj siyaseti varsa onu diğer milletlerin de iştirak ve ittihadı 3e bertaraf etmek lâzun ve bu dahna mümkündür. Japonya'nın yegâne haklı olacağı bu noktadır, ve bunun halli için harpten daha evvel müracaat olunacak başka çareler yok değildi, ve hâlâ da yok değildir. Hatta Çin boykotajı Japon İstilâ plânlannın bütün eserlerUe gö • rülmesinden ileri gelmiş bulunduğu takdirde dahi. Ancak Japonya istilâ politikasile Çin'in boykotajını davet ettikten sonra bunu istilânın tahakkukuna güzel bir vesile ittihaz ederek harekete geçmiş bulunuyor. Sarfolunan bu kadar gayretten sonra nihayet işin usulü dairesinde bir harbe süriiklenmesinin sebebi buradadır. Japonya'nın ebedî dahi sandığı ezelî kaide malumdur: Kuvvetli olan zayıf olanı yıkacak ve yutacaktir, hak budur! I Yalnız acaba hak bu mudur? Zannediyoruz ki Japonya işte burada aldanıyor. Milletler Cemiyetinin şimdiki şekli • hatta Japonya'nın onu terkedip gitmesinden korkacak veçhile ne kadar zayıf göriinürse görünsün, bu fikir milletlerin kalplerinde kuvvetlidir ve gittikçe kuvvetlenmektedir. Düpedüz fetih ve istilâ ihtirasını değfl, beynehnOel her hangi ihtilâfı bütün njilletlerin hakimiyetinden kuvvet alan yepyeni ve çok müessir muslihane usullerîe balletmek fikri şimdi insanlığın kalbinde ve flkrinde her gün daha ziyade kök salan bir akide haline gelmektedir. Yalnız kendi kuvvetine güvenerek bu akideyi sellemehüsselâm ihlâl eden miiletin vay haline! Çin'in zâfını ve dünyanın buhran zorluklan içinde yüzüşünü istifade olıınâcak fırsatlar sayarak Uzak Şark'ta Başvekil İsmet Pş.nın Ankara'da söylediği nutuk her tarafta dinlendi Istanbul Halkevinde yapılan merasimde Hâmit, Muhittin ve Cevdet Kerim Beyler parlak birer îıitabe irat ettiler Atina'dan haber İki genci Atina civarmda görenler var Atina 23 (Hususî) îsUnbuldan firar eden aktör M. Papas ile Matmazel Şor'un Atina'da veya şehir civannda gizlenmiş oldukları tahakkuk etmiştir. Filhakika M. Papas'ın uzun boylu esmer bir kızla birlikte Aero ekspre* tayyaresile (Fa ler) e indikleri ve orada kendilerini bekliyen bir dostlanna mü lâki olduklan tesbit edilmiştir. Gerek M. Papas, gerek refaka tindeki Matmazel tayyare istasyonundaki memura a y n a y n kaydettirdikleri adreslerde buluna mamışlardır. Zabıta bir taraftan da iki sevgiliyi tayyare istasyonunda bekliyen zatın khn oldu ğunu tesbite çalışmaktadır. Diğer taraftan zabıtaya yapı lan bir ihbarda iki gencin Atina civarmdaki (Çifisiya) sayfiye sinde gezerken görüldükleri bildirilmiştir. nriyor da... Bu hal karşısmda polisin gaflet göstereceğine ihtimal verile • mez. Binaenaleh kızm bugün nerede olduğu, ne olduğu malum değildir. v Madam Şor bu sabah tayyare ile A(Mabadi 4 üncü sahifede) M. Şor'un Vekili ne diyor? M. Şor'un veküi olan Mustafa Adü Bey bu münasebetle şunlan söylemiş tir: « Mel. Şor'un gaybubeti hakkındald yazılann hangisi doğrudur, bili • nemez. Kendisinin şu dakikaya kadar nerede olduğu meçhuldür. Tayyare i!• Atina'ya firar haberi resmî olarak teyit edilmemiştir. Babası kızmm hayat ve memah hakkında endişe içindedir. Pek hakh olarak hükumete müracaat •tmiftir. Alâkadar makamlar tahkikat vapmaktadırlar. Tayyare 3e giden kıxm resmini ben ve babası gördük. O olmadıgı gibi hiç bir suretle benze Düruu nutokl&n dmllyen blr kınm halk, Halkavl Bnttnae... Hafterl âahtttnaekl merattmde bnltman terdsıT'bir grap Halkevlermm birinci yıldönümü mü•asebetSe, dün Turldye'nin M sehrinde tezahürat yapıldu Bu meyanda tstanbul Halkevinm Cagaloğlu merke zinde ve Alay koşkunde de geceli gündüzlü şenlikler oldu, musamereler ve • rfldi. Bu musamereler çok parlak ve muvaffakiyetli geçmis, bütün Istan bul'un alâkasnn tahrik edecek derecede heyecanb olmuştur. Halkev min Cagaloğlu raerkezinde merasime tam saat 15 te başlanmıştır. Salon hınca hınç dolmuştu. Bundan başka Halkevinm etrafı da kesif bir kalabalıkla çevrilmiştL Bu kalabahk Ankara ve İstanbul'daki şenlikleri bmadan sokağa çevrilen hoparlordan takip etmişlerdir. tstanbul Halkevindeki roerasim şehir bandosu tarafmdan çalman tstiklâl marşile açılmış, ayakta dinlenen bu marştan sonra, hazmm salondaki radyodan Ankara Halkevmi dinlemişlerdir. Böy • lece Başvekil İsmet Paşa Hazretlerinm ve ondan sonra Necip Ali Beyin hita • beleri sonuna kadar takip edilmiştir. İsmet Paşahın nutku Ankara Halkevinde Başvekilden sonra Necip Ali Bey bir hitabe irat etti Refik Bey bugün gidiyor Vekil Bey, halk eczacıları reçetelere fiat yazmıya mecbur etmelidir, diyor Hâmit Beyin nutku Bu nutuklar, Ankara'lılann duyulan aDnşlan ve îstanbul'lularla bütün memleketin bu alkışlara iştirak eden hürmet ve takdirleri arasında bitince kürsiye Istanbul Halkevi reisi Hâmit Bey gelerek şu nutku söylemiştir: « Sevgili kardeşlerim. Halkevlerinin kuruluşu yıldönümünü kutlulamak, bu evlerden beklenenleri belirtmek için soylenen sözleri dinledik. Geçen yıldanberi üzerinde yürünen yol bugün daha ziyade aydınlatdmış oldu. Siyasî kur • tuluş ve inkılâp yolunu gösteren Büyük Şefin eli, geçen yıl bu evlerin de ku rulma yolunu göştermekle bize yeni bir ufuk daha açmış, millî ülkümüz için yeni bir kaynak daha yaratmıştı. Bizi on beş yıl evvel olduğu gibi çetin ve uzun fakat birincisi kadar Türk'ün geçmişine (Mabadi 3 üncü sahifede) uluorta bir harp ateşi yakan Japonya bugün dünya nazannda durup dururken msaniyetin göğsüne hançer havale eden bir pusucu ve mahlleye ateş koyan bir kundakçı vaziyetinde bulunuyor Bu kundaktan çıkan ateşin dönüp bizzat kundakçınm kendi evini yakması ihtimali yok değildir, bîlâkis bu ihtimal çok kuvvetlidir. Ve zaten msaniyetin nuzur ve sükununu temin et meğe başka türlü çare de yoktur. Japonya Milletler Cemiyetinden Mançuri ihtflafının doğrudan doğruya Çin ile Japonya arasında halledilme^ini beyhude yere istedi durdu. Zâhir Çin'in gırtlağına bıçağını dayıyarak isti>eceğini yaptıracaktı ve bütün insanivetten böyle bir kasaplık manzarasına lâkayt Başvekil İsmet Paşa Hz nutkunu soylerken.. Ankara 24 (A.A.) Halkevleri. nin kuruluşunun yıldönümü ve ye • niden 21 Halkevinin açıhşı bugün Ankara Halkevinde büyük merasimle kutlulanmıştır. Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Paşa Hazretleri ile vekiller, meb'uslar, sefirler, sefaretler erkânı ile kalabahk bir halk külesi merasimde hazır bulunuyordu. Merasime tstiklâl marşı ile başlanmış ve bunu mü teakıp Başvekil tsmet Paşa Hazretleri ile Halkevleri umum reisi Necip Ali Bey sık sık ve sürekli alkışlarla karşılanan nutuklar irat etmişlerdir. Nutuklardan sonra Musiki Muallim mektebi talebeleri tarafından Sıhhtye Vekili Refik Bey, bir kaç gun evvel Ankara'da toplan'an' sıtma mücadele heyetleri relsleri kongresine riyaset ederken.. Evvelki gün şehrimize gelen Sıhhiye Vekili Refik Beyefendi, dün, Tokathyan otelinde bir muharriri mize vekâletin muhtelif icraatı et* rafında şu beyanatta bulunmuştur: « Bu sene trahom ve sıtma mü" cadelesine daha büyük bir ehemmiyetle devam edilecektir. Bu müca dele ile uğraşan teşkilâtımızın tevLutjen sahifeyi çevtriniz milletin kütleleşmesmi gösteren bir şahit olmasuu istiyordu. NHekim üıtüâfın milletlerin tavassutile hallolunmaması üzerine Japonya müstakil Mançukuo devleti değil, Japonya bütün kuvvetlerile Çin üzerine saldırmak üzere bulunuyor. tnsaniyetin boyle bir musaraaya karşı ne kadar lâkayt kalacağını vukuat gösterecektir. Biz çimdiden şunu temin edebiliriz: Resmî teşekkül halinde birer hükumetle idare ohınan devletler bu facia karşısmda zâhiren lâkayt gibi'görünebilirler, fakat insanlığın vicdanı bu kaba taamızu şimdiden mahkum etmiştir. Bu dehşetli hükmün neticelerini ise zaman bize, herkese ve bilhassa Japonya'ya gösterecektir. Biz bundan en kat'i surette eminiz. llllllinillllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHMinillllllllllllllllllllllliHllllllllliinilllllllt BaşveÖlden sonra bir nutuk' irât ed?"n Halkevleri Umumi Reisi Necip Ali Bey revü temsil edilmiştir. Başvekil Pş. Hz. nin nuiukları « Çok değerli dinleyicilerim, Bugün memlekette yeniden yirtni bir Halkevi açıhyor. Şimdiye kadar mevcut olan 34 ile 55 Halkevi bu günden itibaren faaliyete geçiyor demektir. Adı üstünde olduğu gibi halkın külfetsizce ve yüksek gayeler icin daima toplanmasını temin eden (.Mabadi 6 ıncı sahijede) YUNUS NADİ Her gelen geçenin resmini ne diye çeüîyorsun "• Gazete fotoğrafçısı Ne olur ne olmaz? Günün birinde bu çekoklerundeD birini daha kaçırularsa resmi lâzun olur diye!..