4 Şubat 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

ii Mya gr EEE YE e mmm ile ee mukavelesi Brezilya elçisi bu hususta etraflı izahat Brezilya sefirile Iktısat vekili! Celâl Bey arasında bir müddetten beri cereyan eden müzakerele bir itilâfla neticelendiğini ve me leketimize kahve ithali inhisarı - nm muayyen bir zaman için Bre - zilyaya verildiğini yazmıştık. İki gün evvel Ankaradan gelen Brezilya elçisi M. Mario de Pimen- tal Brandao dün Tokatliyan ote - linde kabul ettiği bir muharririmi- ze bu mukavele hakkında şu iza - hatı vermiştir: — Hazırlanan mukavele parafa edilmiş, fakat henüz imzalanma - mıştır. Bunun sebebi iktisat vekili Celâl Beyin seyyahatte olmasıdır. Celâl Bey seyyahatten dönünce imza işi yapılacaktır. Bu mukave- le, Brezilyanın, az kahve istihlâk olunan memleketlerle yaptığı pro- paganda mukavelelerine benze - mez. Brezilya bu neviden bir mu- kaveleyi ilk defa Türkiye ile yap - mıştır, Mukavele, Brezilyada kahve ih - racatını idare ve tanzim eden “kah ve milli meclisi,, ile Türkiye hükü meti arasındadır. Türkiye hükümeti bu mukavele ile memlekete kahve ithali inhi - sarıAı Brezilya kahve meclisine, üç sene müddetle vermektedir. Buna mukabil Türkiye hüküme- bi ticarette mahlüt kahve satılması nı menedecek, satılan kahveleri bu noktadan kontrola tabi tutacaktır. Fiyatlar şimdikinden ehven ve bir seviyede olacaktır, İhtikâra ve fi- yatların yükselmesine mani olmak üzere Brezilya meclisi Türkiyede 12 bin çuvallık daimi bir kahve stoku bulunduracaktır. Bu suretle memleket istihlâkine kâfi gelecek mikdarda daima kahve bulunacak tır. Şimdiki halde Türkiyede bir se- nede sarfolunan kahvelerin Brezil yadan geleni 80 - 85 bin çuval ka- dardır. Bu mikdarın, mukavelenin tatbikine geçildikten sonra 200 bin çuvalı bulacağını da kuvvetle ümit . ediyoruz. Çünkü fiyatlar ucuzlıya- cağı için saf kahve sarfiyatı çoğa” | lacak, herkes mahlüt kahve kullan mıya lüzum görmiyecektir. Türkiye hükümetinin memleket te muayyen bir mikdar kahve sar- fı hakkında giriştiği hiç bir taah - büt yoktur. Yalnız kahve ithali im- tiyazmı bize vermiştir. Kahveler Brezilya meclisi tara - fından “sif İstanbul,, rilecektir. Meclis burada toptancı Türk tüc carlarma muayyen bir fiyat üze - rinden kahveleri teslim edecek, bunlar ufak bir kârla kahveleri kü çük satıcılara satacaktır. Kü - çük satıcılar bu kahveyi yüzde beş kârla halka satacaklardır. Hükü - met, meclisin kahveyi toptancı tüc carlara ne fiyat üzerinden verdi - ğini bildiği için ihtikâra kolaylık - olarak ve fiyatını çoğaltmak maksadile, ba- w memleketlerde meselâ Pariste Bulvar Hosmanda o olduğu gibi, kahve satış yerleri açacaktır. Bun- İ ettikçe 4e bunların | izahattan anlaşılıyor ki, veriyor lar evvelâ Ankara, İstanbul ve İz- mirde açılacak, kahve ufak torba” | “arda satıldığı gibi hazır olarak te erilecektir. Brezilya elçisi M. Brandor Hazırlanmış olan mukavele bi. takas mukavelesidir. Yani Brezil- ya Türkiyeye ihraç ettiği kahvenin kıymetinde Türk malı almağa mec burdur. Çünkü Türkiyeye sattığı kahvelerin bedeli kiymette mal almcıya kadar Tür - kiyede bloke edilecektir. için şöyle bir hal sureti bulunmuş- tur: Brezilye meclisi Türkiyede Türk | tüccarlarından bir grupla iş göre * buradan ayni Bunun cektir. Bu tüccarlar meclisin Tür - kiyeye gönderdiği kahveleri kü - çük satıcılara verecekler, Buna mukabil Türkiyeden Brezilyaya mal ihraç edeceklerdir. Mal ihraç vesikalarile kahvelerin bedelini Türkiye mer - kez bankasından alacaklardır. Bu Brezilya sattığı kahvenin parasını alabil - mek için Türkiyeden mal ithal et - i miye mecburdur. Türkiyeden Brezilyaya neler ih- raç edilebileceğini şimdiden söy lemek, benim için müşküldür. Bu - nu Türk tüccarları bulacaklardır. ! Şimdiden Türkiyeden bir tüccar bir kaç güne kadar, kahve meclisi- nin Türkiye mümessili ile birlikte Brezilyaya giderek ora tüccarlari - le temas edecek ve Türkiyenin Bre İ zilyaya neler ihraç edebileceğini | tetkik edecektir. Mukavelenin tatbikatında Tür - kiye hükümeti ile kahve meclisi a- rasında çıkacak ihtilâflar iki kişi - lik bir hakem heyetine havale edi lecektir. Bu hakemler de araların da uyuşamadıkları takdirde İstan bul Ticaret Odası reisi üçüncü ve kat'i hakem olacaktır,. Brezilya kahve meclisi reisinin istifa ettiği, yeni mukavelenin Bre zilyada muvafık görülmediği ve bunun için imzalanmıyacağı hak- kmdaki şayialar doğru değildir. Bunlar sadece rivayetten ibarettir. İki memleket arasında doğru posta vapur seferleri ihdası da mevzuu bhaistir. Bu hususta hazır lanan bir proje Brezilyada tetkik edilmektedir. e A Dünya iktısadiyaınıt Fransada Yeni kabinenin beyannamesi | Bütçe açığına karşı bir kaç yerden maaş alanlar.. PARİS,3 (A.A.) — Nazırlar i meclisi dün başvekil M. Daladier- İ nin reisliği altında toplanmış ve bü tün vaktini hükümet beyanname- sini hazırlamağa hasretmiştir . Alman malümata göre bu be - yanname kısa olacak, gerek met- ni ve gerek havi olduğu fikirler iti- barile ruhlu, tesirli ve cesaretli bir mahiyette bulunacaktır. M. Daladier, beyannameye ba- zı şahsi düşüncelerini de ilâve gde- cektir. Bu fikirler başvekilin mesai ar- kadaşları üzerinde müsait bir tesir yapmıştır. Bütçenin açığı lisindeki muhtelif fırkalardan bir çok âza ayrı ayrı vazifelerin bir * den ifası dolayısile bir kaç taraf- | tan maaş alınması hususunda gö- rülen sui istimallere karşı mücade- le etmek, bütçe açığını kapatmağa bu suretle geniş mikyasta yardım- da bulunmak maksadile bir grup teşkil etmişlerdir. PARIS,3 (A.A.) — Hükümet yarın meclislerde okuaycağı be - yannamede son intihabat netice - sinde teşekkül eden ekseriyeti u- mumi menfaat namına : devletin haiz bulunması lâzım gelen her türlü nufuz ve kuvveti muhafaza etmesi için hükümete imkân bırak- mağa davet edecektir. Kabinenin başlıca vazifesi mali | vaziyeti ve işleri düzeltmek ola # | caktır. , Bu işin gürülmesine iktisadi buh ranla telifi mümkün her türlü ted- | birler alınmak suretile azim ve me- tanet dairesinde devam olunacak- tır. Ancak bu vazifeyi yerine getir dikten sonradır'ki hükümet de - lunacaktır. Abbas Hilmi Paşa şehrimize geldi ta seyyahat etmekte olan sabık Mı sır Hidivi Abbas Hilmi Paşa evvel ki gece toros ekspresile şehrimize gelmiştir. Abbas Hilmi Paşa şehrimizde on gün kadar kaldıktan sonra Av- rupaya gidecektir. Kendisine çif - lik müdürü Nâsır Bey refakat et- ! mektedir. Recep ey dün Ankaraya döndü Bayramdan evvel şehrimize gel miş olan C, H. Fırkası umumi kâ - tibi Recep Beyefendi dün akşamki trenle Ankaraya hareket etmiş, is- İtasyonda, İstanbulda bulunan me- buslar, frrkanın kaza ve nahiye o- cakları reisleri ve diğer birçok zat lar tarafından teşyi edilmiştir —>—>—-——— b davetnâmelerin düzeltecek konferans! .Evvelâ Amerikanın ingiltereden iste- diği para meselesi hallolunacak, sonra.. LONDRA, 3 (A. A.) — Röy-| ter ajansının salâhiyettar menba- | lardan öğrendiğine göre dünya iktisat konferansı, borçlar mese - i lesi hakkında İngiltere ile Ame - rika arasında yapılacak müzake * İ relerden evvel (o toplanmıyacak, konferansın arasında en az 3 ay- lık bir müddet geçecektir. Davetnameelrin gönderilme - si hakkında henüz hiçbir tertibat alınmamıştır. Çünkü dava evvelce | İngiliz Amerikan müzakereleri hakkın- da daha açık bir fikir ve hüküm ! hasıl etmek arzusu gösterilmek - PARİS,3 (A.A.) — Ayan mec-| tedir. İktısat konferansına mütehassısların ruzname Londrada müsait bir su- rette karşılanmıştır. M. Mac Donald ile M. Baldvin M. Evili Çemberlayn, Sir John Simon ve M. Valter Runciman 6 şubatta Amerikanın Vaşington se firi M. Luidsay ile görüşecekler « | dir. Bu suretle bunlar borçlar me- selesi hakkında adeta bir nazır - lar encümeni teşkil etmiş olacak » | lardır. İngiliz murahhas heyetinin teşekkül ve hareket tarzı hakkın- da daha sonra nazırlar meclisi bir karar verecektir. İngiliz hükü - metinin ve murahhaslarının fikir ve kanaatine göre Lozan itilâfla- rının kıymeti zaman geçtikçe art- Yuz itere ne Ainelika atösında yapılacak ilk müzakere- lerde ve bunları takip edecek da- ha başka mükâlemelerde Lozan itilâfları ve bu itilâfların aktile neticelenen konferansta vücuda getirilen ehemmiyetli eser ön saf- ta kalacaktır. Borçlar hakında kararlaştırılacak tesviye sureti - mahtadaı, mokrat esasları dahilinde islahat| nin Lozan itilâflarına uygun düş yapmağa girişecek vaziyette bu -| mesi icap eder. Zeylinler ve yumur- talar için Aldığımız malümata göre ikti - sat vekâleti zeytinlerimizle. ihraç edilecek yumurtalar hakkında bi- rer nizamname hazırlamaktadır. Bu nizamnameler vekiller heye- tinde de müzakere edildikten son ra derhal tatbika başlanacaktır. Gene İngiliz Amerikan müza- | kerelerinde dünya iktısat konfe- ransı ve sair memleketlerin bu konferansta işgal hakkına malik oldukları mevki meselesi ön safta Bir müddettenberi Suriye ve Irak | tutulacaktır. Çünkü bu memleket lere daha evvelce kendi hakları- nda zararlı bir tesviye sureti ak- tedildiğinden dolayı İngiltereyi İ muahaze etmek için vesile vere - cek hiçbir beynelmilel itilâf akti | demiş edilmiyecektir, Bu umumi mülâhazalar müs - tesna olmak üzere hükümet İngi - liz murahhas heyetinin Amerika - ya vardığı zaman borçlarla mü - nasebeti olan meselelere ait ya * gönderilmesile | memur | hazırladıkları | pacağı müzakere sahasını herhan- gi bir suretle tahdit arzusunda değildir. İ İngiltere hükümetinin herhan - gi bir mesele hakkında müzakere kapısını kapamadığına M. Ruz- | velti ikna için her şey yapılacak- tır. , Konferansın reisliği LONDRA,3 (A. A) —M. Mac Donüld, dünya iktisat konfe- ransma riyaset etmesi hakkında kendisine yapılan daveti — bu konferansın Londrada toplanma - sı şartile - kabuletmiştir. i Denizlide konferans DENİZLİ,3 (A.A.) — Bu sabah Halkevi salonunda Dr. Kemal B. tarafından Denizlide üç mühim hastalık adlı bir konferans veril - miştir. Salon baştan başa dinleyi- silerle dolu idi. o ——— izmir fik maçları IZMIR, 3 (A.A.) — Bugün mın- taka lig maçlarma devam edilmiş, İzmirspor Göztepeyi 2 ye karşı 8 ve Karşıyaka spor klübü takimi Altay takımını bire karşı üçle mağ lüp etmişlerdir. —————— F. Bahçenin tebliği ISTANBUL, 3 (A.A.) — Fe- Bârhahsa 17 Kârinliğindean tekNa edilmiştir: Hava kuvvetlerinin ve deniz- altı gemilerinin üniformalı ve işa- reti mahsusayı taşıyan zabitlerine Fenerbahçe stadyomu bilâistisna her maç için biletsiz olarak açık bulundurulacaktır. o Fenerbahçe klübü bu kararı vermek ve tatbik etmekle tem ve hakiki birer spors cu olarak tanıdığı sevgili kardeş - lerine karşı naciz bile olmıyan bir kolaylık göstermekten değil, ge - cikmiş bile olsa ulu: bir vazifeyi yapmaktan mütevellit derin bir haz duvmaktadır. Buğday siloları Ziraat vekâleti Anadolunun mü him merkezlerinde buğday siloları tesisine karar vermiştir. Bu silolar da köylülerde buğdayları muha- faza edeceklerdir. Şimdiki balde yalnız bir kaç mü him merkeze tahsis edilen bu silo- lar pek yakında bütün buğday is - tihsal merkezlerinde tesis. oluna * caktır. Bizden uzak olsun Avrupanın birçok yerlerinde grip sal- gınıvar. İngilterede ikihaftada 3500 ki» şiyi öldüren grip şimdi oAlmanyaya geçti, Fransaya sal- dırdı. Oralarda bü- tün mektepleri ka- pamıya mecbur ol- dular. Umümi yer- ler tatil edildi, Res- mimiz İngilterede satıcı kızların dükkânların kapamamak için gribe karşı kullandık” lsrı bir nevi ağızlığı gösteriyor. Bu müthiş salgının bizden uzak olmasını temenni edelim.