Perşembeye VAKIT'te Pazartesi 5497 Tahrir Telefonu: 24379 16 ncı Yıl »* Sayı: Akvam Cemiyeti | gene çıkmaz içinde Bugün kânunusaninin on altı - sıdır, Cenevrede Akvam Gio K ti namına Çin - Japon ibtilâfını tetkike memur olan on agi komitesi bugün topl yili kat öyle görülüyor ki bu: komite Uzak Şark meselesinin yeni inki- şafları karşısında hayretler izhar | ANKARA, 15 ( Hususi) — etmekten başka bir şey yapamı - İ Reisicümhur Hz. Garp ve Cenup| yacaktır, i dokuz! vilâyetlerimizde bir tetkik seyaha- iz Malümdür ki lik TE > ” İti yapmak üzere bu akşam saat 20 eğen Kesi Sie “e > ” ide hususi trenle Eskişehire hare - 2 Siya : ivesi da - ket buyurmuşlardır. ve alg ai İ Gazi He. İstemli B. M. Mec- — Yy l k undan bir aY | Jisi reisi Kâzım, Başvekil İsmet, ri ışı, Fakat bu ka- | Feyzi Paşa Hazeratı, C. H.F. umu rarlar henüz tatbik için alâkadar» | mi kâtibi Recep, vekiller, âli aske- lara tebliğ edilecek safhaya gir - | çi şüra âzaları, sefirler, meb'uslar memişti, Bugün komite toplandı - | ve vekâletler erkânı ve kalabalık ğı vakit Çinle Japonya arasında | halk kitlesi tarafından uğurlanmış bir anlaşma çaresi bulmağa çalı - şacak, iki taraf mürahbaslarile temas yâpacaktı. Halbuki komitenin bu iki içti- ma: arasında Uzak Şark mesele - #inin manzarası tamamen değişti. Japon askerleri bu defa Obüyük Çin duvarlarına geldi o dayandı. Hattâ doğrudan doğruya Çin top- raklarma bile tecavüz etti, Japon orduları böyle Çin topraklarının tus Kâdar ilerlerken Çinli- iceri © VE taraftan kendilerini mü » dafaaya çalışıyor, diğer taraftan |, Akvam Cemiyetine mütemâdiyen müracaatlar yapıyor. Vakıa Japonlar bu son hâdise lerdeki mes'uliyeti her vakit oldu- ğu gibi gene Çinlilerin üzerine yükletiyorlar. Çinliler tarafından tecavüzlere uğradıklarından, mil- li menfaatlerini muhafaza etmek için askeri harekât icrasına mec- bur kaldıklarından bahsediyorlar. Fakat uzak Şark meselelerini az çok takip etmiş olanlar biliyor - lar ki, bütün bu sözlerden mak - sat işin zevahirini kurtarmaktır. Asıl Japon siyasetinin icabatını tatbik etmektir. O halde şimdi ne olacak? ngiliz 5--<'-leri on dokuzlar a esirin dehal içtimaa davet ni ve Cemiyeti akvam ta- den an Japonyaya karşı icap €- istiyorla, € Vaziyet (oalinmasını si başta plalbuki (Tan) gazete- olduğu halde Fransız ge- zeteleri ihg: yeriz! ihtiyatkâr bir dil kullanı - (Tan) diyor kiz Gi. > Japon meselesinin yeni in - YE önünde miihim olan şey 80 ağ iliği muhafaza etmektir Bil. iğ kvam Cemiyetini içinden çıkıl- Güne maceraya sürüklememektir. Ta Akvam cemiyetinin elinde ka- larını icra ettirecek bir vasıta Almanın yegâne neticesi Japonyanın “m cemiyetinden çekilmesi ola - Coktar ki, esasen bu devlet bunun için At aramaktadır. Sonra Japonya - Akvam cemiyetinden çekilmesi disine tam bir serbeslii hareket gerecek be bu hal Çin - Japon ihtitâ- e Müslihane bir suretle hallini nm eimiyecektir. Nitekim Uzak Mya, <Mleketlerinden her devletler * #lâkadar olan Amerika bile bu t Wshmet Âsım — Sarafz 3 inci sayı/amızdadır) lardır. Meclis Reisi ve Başvekil Paşalar la Maarif vekili Reşit Galip, dahi - liye vekili Şükrü Kaya, Hariciye vekili Tevfik Rüştü ve fırka umu- Ge İRAN Pehlevi “Naye Fraye Prema,, ismindeki Avus - turya güzetesinde, İran şah: kazretlerile bif milâkat çıkmıştır, Gazetenin Tahran muhabiri, Rıza şah Pehlevi Bazretlerile muhtelif meseleler bak- kında pas görüştüğünü şöyle anlatıyor: “İran hükümdarı, Rıza Şah İ Pehlevi, şehinşah, o muhabirinizi huzuruna kabul etti. Rıza şah Pehlevi, misafirlerine karşı çok dost ve nazik davranıyor. Hemen hemen bir saat süren mülâkat es - nasında, İngiliz - İran münase * betleri ve başka birçok meseleler hakkındaki fikrini açıkça söyledi. Şah, muhabirinize elini uzat- tı, şömine yanında yer göslerdi ve kendisi de, konuşmamıza delâlet eden hariciye nazırı Furugi Hanla birlikte, karşıma oturdu. Rıza şah, gösterişli, geniş o » muzlu bir zattır. Saçları biraz a - ğarmıştır. Şimdi altmış yaşında - dır. Bununla beraber, seri hare - ketleri ve bakışlarının enerjik i- fadesi, kendisini daha genç gös“ İ teriyor. Muhabiriniz, | de ettiğini sormakla başladı. Bu - na karşı, Rıza Şah, güldü ve keh- riba tesbihin tanelerini parmak * ları arasından kaydırarak, şu ce - vabı verdi: — Bu suale cevap vermek kolay değildir. Fakat, mutlaka şahsan bir cevap vermem lâzimsa, göyle diyebili- rim: “Ben, askerim, basit bir askerim ve mesleğimi sereriM.s Biraz sonra, konuşmamızın mev zuu, İngiliz » İran ihtilâfı oldu. Şah, dünya matbuatının bir mülâkata | yoktur, Binaenaleyh, böyle bir vaziyet | şahın muvaffakiyetlerini nasıl el | şek | — Gazi Hazretleri dün tetkik seyahatine başladılar Reisicümhurumuz Ankarada büyük ve samimi tezahüratile teşyi edildi Gülcemal vapuru bugün Derince'ye gidiyor imi kâtibi Recep Beyler Etimes'ut | rinden Sami, mühendis Kâzım ve i, 16 - Kânunusani Girdap) - 1933 m a mm ya istasyonuna kadar vali ile mevki | Mümtaz Beyler heyete dahildirler, kumandanı da vilâyet hududuna kadar teşyi etmişlerdir. Reisicüm hur Hazretlerine seyahatlerinde ik tısat vekili Celâİ, Riyaseticümhur kâtibi umumisi Hikmet, Erzincan Gazi Hz. Bugün Eskişehirde Reisicümhur Hz. yarını Eskişe - hirde geçirecektir. Salı günü Derinceden Gülcemal O vapurile Mudanyaya teşrifleri muhtemel - meb'usu Saffet, Afyon meb'usu'dir. Ali, Gaziantep meb'usu Kılıç Ali, Yozgat mebusu Salih, Rize meb'u su Hasan Cavit, baş yaverleri Ce- lâl Beyler refaket etmektedirler. Reisicümhur Hazretlerinin hu - susi kalem müdürü Hasan Riza B. le yaverleri ve hususi kalem me- murları ve ayrıca iktısat vekâletir den ticaret ve iktısat mukaveleleri tetkik müdürü Ayni, Mühendis Şa bap; İş Bankası umum müfettişle- ŞAHI RIZA HAN PEHLEVİNİN BEYANATI “ingiliz - iran ihtilafı | neticesi değildir ş iranın menfaatini korumak istiyoruz. , Şah nasıl muvaffak oldu, iran nasıl yenileşecek? rtma noktalardan yanlış malümat e- dindiğine işaret etti; — Anglo Persian Oil Co, imtiyazı. nın feshi teşebbüsünün uyandırdığı İ hayret, hariçte ihtilâfın iç yüzü hiç bilinmediğinin delilidir, İmtiyaz, miü- sait olmıyan şartlar dahilinde alın - mışlı. İran hükümetinin bunu feshet- mek teşebbilsü, ani ve teşvik eseri bir hâdise değildir. Biz, İranın hak ve menfaatini gö - zetecek bir vaziyet temini için şirket. le müteaddit temaslarda bulunduk. Fesih kararını, bir anlaşma iktimali kalmadığı neticesine vardıktan sonra verdik. Vazifemizi, memleketin men- faatini korumğı ihmal edemezdik, (alt tarafı 7 İnci sayfamızda) 1 Sayıfa * Umumi harpte ugünküsayımız » ittifak nasıl yapıldı ? Cemal Paşanın sözlerile Cavit Beyin sözleri aresındaki fark Gazimizi istikbal Reisicümhür Hz. ni Derinceden Mudanyaya getirecek olan Gülce“ mal vapuru bugün limanımızdan hareket edecektir. İstanbul velisi Muhittin Beyle C. H. F. İstanbul vilâyet idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey Gazi Hazretlerini vilâ- yet hududundan karşılamak üzere Gülcemal vapurile Derinceye gi - deceklerdir. Idare Telefonu: 24370 Üç perdelik ekimlerin kazancı ! Akil Muhtar Beyin konfe- ransı 6ıncı sayıfamızda Sayısı 5 Kuruş YakupKadri Ağaoğlu Ahmet Beye cevap veriyor Devletçilik ve fertçilik mese- lesi etrafında bir zamandır gazete sütunlarında hararetli münakaşalar oluyor. Bu ara- da Ağa oğlu Ahmet Bey, Şevket Süreyya Beyin “Kad- ro ve İnkılâp,, isimli kitabını tenkit ederken Kadro mec - muasına da şiddetle hücum - larda bulundu. Kadro mec « muasının sahibi Yakup Kad- ri Beydir. Kıymetli edibimiz Ağa oğlu Ahmet Beyin ten - kit ve hücumlarıma karşı bir sıra makale hazırlamıştır. Bu makaleler gazetemizde neş « redilecektir. Bu yazıların ilki Yarınki VAKIT te intişar edecektir okuyunuz. Siyasi ermeni faciası 1913 senesinde toplanan büyük ermeni kongresinin müzakerelerini neşrediyoruz amli eki Ermeni kongresinin içinde toplanmış olduğu mektep binasi Galata, Ermeni kilisesinin yanın - da bütün Ermeni ihtilâl komitelerinin mümessillerinden mürekkep ve hefi olarak toplanan bu kongre 15 Tem - müz 1913 tarihinden itibaren umumi | 32 sayıfalık forma ilâve- mizle birlikte La Almanya ile harbin ilânından altı öy sonraya ka: dar devam etmiş ve üç perdelik bir facia ile neticelenmiştir, »v Bu kongrede resmi sıfatla has zır bulunmuş olan Tumacan E- fendi bu komiteciler dramını mi- zahi bir üslüp Ja (VAKIT) kas rilerine nakil ve ifşa ediyor: » * 1— Toplantı mahalli (Tiyat- | To) : Galatada Ermeni kilisesine bitişik olan merkez mektebin bü » yük içtima salonudur. 2 — Kongre gizlidir ve Erme - ni milletinin takip edeceği hattı hareketini tayin etmeğe memur * dur. 3 — Ahval naziktir ve kongre ye iştirak eden zevat Ermenilerin © en ileri gelen reisleridir. Bu kon- gre patrikhane tarafından resmen davet edilmiştir. Birinci perde Aktörler vakit ve zamanında (Lütfen sayfayı çeviriniz)