1 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

MA m gg İ Kârünüsnü 1933 Hey gidi yer Zaman ! Takvim de, yılda, ayda, günde, saat de değişti... Yetmişlik bir ihtiyar: Adı Ha < he Efendi. Babâğina Mühlis Etei- İ ât dörleriiiğ; Şünlaşık ikisini bir ip Hâls, Muhlis: .:. ötmek| gölmömiş; Bö kefdisini öğle vaftiz ötüm; Gayet getirin öldü: Gözleri Yâşârdı: — Ah! Bu terkip elli döne öyyel #klima get. | seydi; dedi. Halış o Mukliş Böy #ütemüdiyeni söylüğör: İhtiyar Biri iki aladmeti vârdi: Ya güş. iiak; Şahut girget döylekimek, Ai. di Haliş Muhlis Böy; — Âlsili, BÜ yöhi dâvitas Be- Hiti tettiimi dönüysr, Dâka ökk ölünüdeti, öğleğik, şasi 13) Düt, bekl; güneş bâtinei İZ ölüiidi. yorum. — Dede! sen #öğtniğ #A « mânin âdamism!;;;; diye to - rünlât benimle eğletiyörlür; Mâktüp yazığorümi: Sene 1345 derdemez bizitikilet kahâkâhaya başlıyorlat, Bügün ay başi; dödi. | gimde: — Yok, âşm 14 # dişöt- lar; Yolda yürüyorum: Maşâllah sökak saatleri çoğüldi. Faküt ön- lâra bakamıyorum. Mâselâ katatı- lık olmuş. Tembel saat Hâli 6da!| Dairenin biririden çâğirryörlür. Celphamede, dâvötiyede hep 5 fi- renk icüğd: öâât, Bin Şillik Şirkâti Hayriye Bile tarifelerini öha gö - | re yapıyor. Hüseyiti Hâki Efendi mezardan kalksü da görse. Hele sene, ay, gün hösübrha kiç âklim ermedi, On üç; on dört gün evvel ay başlıyor; Henüz ö4 dördütcü asırdayız. Buna 1932. hâfta erken, Sene ise dizginini köparmış, altı âsir ileri gitmiğ. Ekspresler âsrindağız. âpbei Bizim Haliğ k altından gülüyor, Söyl evic ma, fikri şu merkezde: İki hafta evvelden ayı başlatmak, seneye 600 kadar Zammederek 1932 — 1933 ek, güzelim saati bıra - kıp. üi güneşin doğmasından değil de öğlenden itibar etmek... Bunlar züppelik değil de nedit? Bu alafrangalıkların mânası ne? Hali Muhlis endi eski takyi < me, eski saate biraz müslümanlık Misi veriyor. Sanki bunların anda yeri varmış gibi, Efendinin torunu ise gayet dı Geçen 24 Kânunu ev - idi, Noel gecesi, e ile ka ğ. kalabalık bir ödüda şi m ka ak a Yöva mk? $ haktan m Mi e ta ki İ | A ve torün, sâatidik. Takimi GEİER ön e be iliak Yüliei er Heye Hide Ahl gp minde bir papa bu takvimi ork. Si, , n 0. “RÜKU, eni. YAR, KAN, asri berber, akvi bie. dr“ yetiletitii âleiiğ. Rum kilisesi bi- İ€ yölü gölnüş. Hâli Mühliş Bey köpütecek, lâkin, tördtiğ önü! — Heyet il- miüdefi âtlamâzâin ki! dedi: O - wün içi pek ileriye o gidemiyör. Çünkü sonra cölili #ifitir. Tekfâr edeyim, o gEt& Noele müsadifti. Tötün bey 6 imünase - betl& bir çâm âğüci tedarikle çe- tüllüri davet ötiniş, Bir süate vE- riyordu. İhtiyari ve fikirletini bir târa- fa bitâktık: Arada şöyle bir mü- havete gecti. Davetliler arasında gok götüklü mühtetemi bir Yâld- di âilesi da göliiişti: Biri dedi ki: — Sülâmön efehdi! Göğün N6- &İ #ecböitii #izdö ter'it ettik. Dü - şühüşötümü. BUfaii bir müğlümüh evidir. Nösl hâzteti İsâtiri döğdü- gü göz demiöktir, Müslüğiatler Müzreti İsâya da iiatirlar. Hiris- tiğanlares Allah öğlü Allâh ölün | hazreti İsâ; #iüslümamlara © göte böyle döğilde dö göre pek Büyük bir pöğçömiböreim Ona Müslü - siâtlâr (Rukullak), (Kölimetül - lahi) dstler. Babasi yöktür, Haz - föti Merşöi önlü Cebtâilik def hetiesile doğütmüştür. Bir miliğ - İtiiarni Bünlârâ ihanmasla “kâfir, ölür, Muslürmenlitan HöFKAl çi - Kap. Ofüh içih, âzizim Sülamöt Etehidi, müslurmanlarii Nöel yağ - miâlâri dina #lthafi değildir. Ya, siz? BN ki hazreti saya gelmemiş Bâzarile bâkar ve kıyâmet günü ki 1800 Şil e$vel bü ham ile gelen adami haça çaklirmışsinız.... Nİ - çin 6 zâtın döğdüğü gecöyi teb'it ediyorâünuz? — Efekdiri! Biz 8 göteyi haz - reti İsâ doğduğü gets diğe tes'it etmiğörüz. 25 Künümü ey - vel getesirde; kutsi o âizim ör tarafında, çocuklara öğlüktilek tör tp edilir. Çosüklar İarını öcüği isine korlâr, Cübe böşlü, BöYASdAK zül SAksin İMiiyâr pap Nüal kârlarin, büzlürm içlik. deh çikâk, Babâlatdan çötüklara hödiyeleriği âtar. Bizim Yahudi çöcükları kiriitiyâk çötüklârinin Bü Şetâretini görüp Göka iştirâk etmezlerâz dudaklarinı bükücek - Yer. Ohüü içindir ki Yahüdi âle- mi de, #oön zâmânlarda Bü cü - BüŞ& iütirâk ekti. DİR BİR Yortu Böynelinilel Bir Yortü, Bir çötük, eğletica, hediye Bâyratr öldü. Hüliş Mhl Efendi câhlakdi: — Dölek ki 1932 hazveti İsânm milâdndanbör geçdi #öfelerdir. — Evet, efendi hazretleri, — Öyle ise âhlyorüm. Hazre- Yi Tâ da hak peygâmbürdir. O - nuh mlâdından seneleri saymak ve değildir. Husüsle Arabi aylar,,... Törün beyi — Ne dökük ib - yörsün, büyük babi? — Dentek tetiydru ki Arabi Aylârın Bi We kuyuya iüilez. Ya ti RAlılzan Baza Tüliinde kcd- VAKIL. 5 Fransada ; Geçen senenin siyasi blânçosu PARİS, 31 (A.A.) — Saint Brice, Le Journal'de 1932 senesis nin beynelmilel sahadaki bilânçö sunu yapmaktadır. Mumaileyh yazıyor: “Almanyaya bir takım fedakâr çekilmesi ve M. fon Schleicher'iti iktidaş mevkiine göliedi, Frâfisa- daki telifi beyii o taraftarlatının ceşâtetini kirmamiışlır. Zirâ Frah sızmeb'üğati meclisinde bu sene - nin &fi göt vekiâsi, beyhelmilel te sanüde olan iman ve itimadın İz: harıdır.,, Saiiit Brit&, sözühe devamla di yar ki: “Frâfiğanıti müvüfakat etitiş ol duğu Bütün fedakâflıkların neti- cesi, Almanyanın yeniden bir ta- kiti mülalebât serdetmesi ölimuş- tüf: Bü hal; telifi beyin siyâzetin- | dök yüz çevirmek demektir, çün - kü bü siyaset, âncak astideliğe av deti Ve cilanın ihya ve imarı için itimat hissi ile teşriki mesaj edil- mesini temin için mütekabil feda kârlıklarda bulunmak esasma i#- tinat eliiesi şeklinde tasâvvür olu i Rabilir.,, Le döürtal, Hetite ölârak diyör ki: “Fransa; intizam ve âsudeli - ğin ' ihyası için sarfolufian mesa- iye bu sene beynelmilel tensik plâ pi ile vâsi mikyasla iştirak ölihiş- tir... 1932 ööhesinin bu plân için ha $irlati olduğu akibet, Hüsnü şi bir intikami ölacâk - İ tir, Köğe başinda, mezarlıkların hiza- smdaki Bolulu Halil tstânın kü- lüstür aş dükkânı nedeni “asri lo - küntü; olstin? Bir diğeri: — Asri? Ne saçmü kelime! Bu, güya “modern,, mu * kabili olütak; Ziya Gökalp fer - hum şu asri kelimesini ne sakat döğütmüş. -— “Here, kelimesi gibi. — Evet, öyle. LAKIA “asi, gitgide “node; öluyör; “hârt,, kölimesi de sönüyor, “kültür, o- Nuh yerine geçti ve hâkkile geç- ti; resmen geçti. — Üst tarâfi da vâr, — Hangisi? — Mefküre. i — Ha! Mefküre ne oldu? — O da soldan geri. Mefküre - Ain İagat manası gayet kötü. A- ğızla söylenmiyecek derecede kö- tü. O kelimede “idesl,, e Mühka- lip olmakta, lâkin ideal de e müptezel oldu! İdeal, kitapların dediklerine göre, hakikatte olmi - an, yalnız tasvirde, hayalde o - andır. Yüksek bir mefhumdur. Bununla beraber “ideal ayakkabi yaniğisi,, , “sdcal boza,, , “idesl paçâ,, ...:—. Bibi taklalar görü - Yörüğ. vti. Evet, Mefhdinlari ve | kelimeleri kepaze etmeğe ne Bü - yük bir meyil var! Daha bünun gil tekadiir ediyor, bâzan, Bu Se, gibi nice ve nice kelimeler manâ- beki gibi Kününü taniye! Yavaş yâvâk yehilikiere alli öriyök. Tevekkeh değil: Her Şey “Aki, Ati Kühdüra Sapazdr, ör bak. İ atından öteye geçti. Muhit, mm- Aşırı millliyetperverlik te komu - | belir ettkeristir. taka, luks, setiyye, meselâ: Ne - Yeden geliyörlün? Ayvalık muhi- then, Neden Ayvaktân değil de, imuhitinden ? Söyliyene sorsü- nız bize cevâbını veremez. Höâr külüstür sene Müküstür, efetidim. ğacınm karşısında bu sözleri din- lıklar yapılmıştır. M. Brüning'ifi | 1932 Senesi Nasıl Geçti ? — Dünya hadiselerine bir nazar E- Geçön bif senenin siyasi hadi - ! yârlar vörecek bir Hâlde değildir. söleri çetin mücadeleler ve iklisa | | Bundan dolayıdır İğ, 1932 sete di buhran içinde gitmiştir. Âvru- | sinde devletİef | teslikâiini terki pânin her memlekötinde İırkala » | için kofferans aktettiler: CenEt- rin bazân kanlı, bazan çok ağır | rede toplanan bu köRfErEBS neticeler veren mücadelelerinden | birçok #pünakağalar cldü; yalnız Türkiye uzak v& masun | bu münakaşalardanı Hebüz hiç Bir kalmıştır, Cihanm iktisadi buhra | şey çıkmamıştır. nı da 1932 senesinde Türkiyeyi o Çünkü könförümsa düyet &di » pek az sarsmıştır. Bütçemiz açık | İsn devletler âfâğindâ Alisi değildir. da vardı. Dört tarafi dişlerine Bu sene Türk iktısadiyatı için | dar silâhlı komşularlâ kapâlt & * en mülilm hareket kontenjan usu | İan Almafiya büyük bârpteH son- | lü olmuştur, Bu suretle harici ti - ! ra yalnız 100 bin kişilik bir ördü | caretiihizin tediye müvazenesi | bulurdurabilir. Buhü âftti uhafazâ olunmuştur. Kontenjan | silâblari tahdit konferânsindâ döv sayesinde ithalâtımızla ihracati - | letlerin bir türlü silâhİaFIRİ mız arasında bir müvazöne bulun | mek iyetinide oliadıklârinı gö » muş, ithalâtın, ihracattan milyon | rünce sörbest kâlmak Ve iste: iği larca lira fazla olması zararların | gibi silâhlanmak istediğini bil » dan memleket kurtarılmıştır. Ankârâdâ, büyük tarih kongre- si toplariimış, Türk tarihinin ana hatları çizilmeye (başlanmıştır. Dil kürultayi Türk dilini yabancı unsurlardan, farisi ve arabi tasal İ latundan kurtarmaya doğru atıl. mış mühim bir adımdır. Harici siyasetimiz Bu sene Mâyistâ Başvekilimiz İsmiöt Püşahih Motkova seyyaha- tile Tüfk - Sövyet münasebeti bir kat dâka sağlamlaşinış, Rusların geniş bir sürette ipali yardimlârı temin olünmüş, İsmet Paşânm | - tâlya #öyyühati de Yününistanla yapilan itilâfın Akdeniz. siyaseti-. izde büsbütün tarsiii ile hetiee- leniiiştir. İrânla dâ hudut meseleleri hal | lediliiiş; bir mukaveleye bağlan- | mıştır. Nihayet; son günlerde Fransa ile aramızda senelerden beri #ü - rüriceiöde k:'an börçlür mesele- $i de halldilmiş bulunuyor. Tür - kiye — Frünsâ eski Osmahtlı im - paratorluğufa ait borçlart iki ta- rafın menfaatine muvafık bir $e- kilde hailetmiştir. Türkiye (107 milyonluk borcunu 8 milyona in- dirmiştir. Fransa tahsili mümlün bir parayı #iukaveleye bağlâmış- tır. Dünyanın vaziyeti | 1932 senesi cihanın sıkıntı için de, parasızlık içinde kıvrandığı senelerin dördüncüsüdür. Hârbi umumi sonunda başlıyan | buhran 1929 sönesinde ağzıtmışlı. 1932 de son hadde varmıştır. Bü Sürerle işsizlik, sefalet ço - ğaldı ve neticede Müfrit (oOte- mâğüllere Yol âçıldı, Bit çok em | leketlerde sefalete mahküm Olan ibsanlâr o kömünizmden medet umdular ve neticede hukü - metlerle bühlâr arasında şid. i detli bir mücadele baş gös - İ terdi.: Bu mücadele balâ'de - vam ediyor. Neticöyin ne ölüca - gıda pek malüm değildir. Bir çek | memleketlerde kölhünistlerin nü- | fuz sahaları O genişlettiklerini | görüyoruz. Fakât buna mukabil) | mizme karşı cephe âlmışist; bil - hassa Almanyada. «:;. Bü hale bir de devletlerin bi - ribirine karşı emniyetsizliği inri- Heliz Muklis Efendi, Noel a - ! silâhların hudutsuz bir şekilde devlet ötekinden emin değil. Bu, ğaltılmasını i iletlerin ütçesi duya | İ kahineye sdemi #örüt Feyi Veril mam etmiştir. Avrupada hiç bir | Yat siyasi karışıklıklar öde biliriz ki, en had ve hararetli dev * intaç giy Mal » İ sini ig Ü dirdi. Buna râzı olmadılar Ve Al manja konferansi terketti. Al» manyanii çekilmesi konfefâfisr kuruttu, yani artık kimsönin bu konferanstan bir $63 yoktu. Nihayet Almanyâya bükük müsavatı vadediyorlar. Teslikâ - tn bütün devletlerce tahdit edile ceğini söyliyorlar. Fâkât bü 48 - ler ne dereceye kâdar müeâtir 0- lacak, malâm değil. ingilteröde Göçen sene İngilterede mühim hareketler oldu. İngiltere müstem lekelerile yaşıyan bir devlettir. Halbuki bütün müstemlekeler İn. giltere ile bağlarını çok , geyşet- mişlerdir. Bir çoğu istiklâl dava- $i peşinde koşan mücahitlerle ha- rekete getirildi. Bunu İngiltere #azari itibare alarak bütün dö * minyonların murahhaslarile bir konferans topladı; bundan bir #ey çikimadı, bir ikincisi toplan - dı. İngiltere döminyonlarn arzü- sühu yerine getirecek olursa he - meh hemen müstemlekelerle kası kalmıyacaktı. Londrada bir üçüncü konfrahs toplandı ve konferansta Hindistana çok vâsi haklar verildi. Fakat Hindistan » * da ahalinin ekseriyeti bunu kabul etmiyor, daha fazla hak istemekte devam ediyorlar, Fransada Fransa geçen sene yehi bir inti hap tecrübesi geçirdi. Ve £ yeti sollar kazandılar, Buhün ü * zerine mevki b Bs yalistlerle Heryo kab geçti. .. Fakat Frânsada oAmnerikâya harbi umumiden kalan börgisi - hı verip Veriiâmek : wütereddit idi. 15 K, evvelde tek sit zamanı gelmişti. Mi ç merikaya gönderecek k sa çok darda kalacaktı. Gönder « mese Aiseyika ile araları ağıla Su caktı. Bü wzüh bir müzakere ve öünakaşaya zemin oldu. Niha > yet Heriyo kabinezinin ya borcunu vereceği anlaşılınca di. Yerine Boncour kabinesi ve ti, Bü kabinenin kayalı henüz te- Bir hu'âsa vetahmia , 1932 s#enesihi bütün dünyâ müt hiş buhrarlar, ikticadi içinde geçirdi. Bu iktrsaği İer doğurmuştur, Fakat