1 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

OSMA Şu bir kaç sene zarfında Bo - gaziçinde iki türlü değişikliğin şa bidi oluyoruz: İptida, meşhur, ta- rihi, büyük, azametli ve kâmilen | ahşap yalılar yıkılıyor; sonra, Be- bekte, Arnavutköyünde, ötede beride apartmanlar (yapılıyor. Hidiv İsmail Paşanın Emirgân - daki iki yaman sarayı bozmacı esnafına satıldı. Onlar da, yetmiş senedenberi bu kadar tantanalı hayatlara sahne olan bu binaları yıktılar, enkazını sattılar. Seras - ker Rıza Paşanım Vaniköyünde - ki nisbetle yeni sarayı da bozma- cıların kazma ve küreklerine çok- tan kurban gitti Büyük binalar gürüdü. Vergi de çok. Onun için © tarihi yalıları yıkmak daha ha- yırlı ve daha kârli.... Öyle daireler ki yüzden ziya - de bendegânı barındırırdı. Yüz cariye kuvvetinde yalılar, O yalılarda oturanların mutla- ka dört karısı, on dört cariye ve gözdesi, ayni çatı altında mah - tumları ve gelinleri, kerimeleri ve damatları, sürü sürü torunları ol. raalı. Seksen oda başka türlü na - sıl dolar? Bu yalılara mütema - diyen ve çeşit çeşit, tabaka taba - ka misafirler gelmeli. Misafirlerin bir kısmını ev sahipleri tanıma - malı, Bazı misafirlerin gelip git « mesinden sahibin haberi bile ol * mamalı..... Beylerbeyi sarayında beş, altı kişiden mürekkep bir aile otura - bilir mi? Fer'iye (o saraylarından birini bana ihsan etseler kabul etmem. Varidatım bu sarayın bir ML DEVLE OLURKEN... Mubarriri : Celâl Nuri * İktibas, nakil, tercilme hakları mahfuzdur, Zevce vekilleri Yüz cariye kuvvetinde yalılar .. ma ai i——— lm VAKIT Şehrimizde geçinme şartları Geçen aylara nazaran pahalılık Ticaret odası şehrimizde geçin- me şartları hakkında her ay çıkar» dığı cetvellerin Teşrinisani ayına ait olanmı neşretmiştir. Bu cetve- le göre şehrimizdeki hayat Teşrini- sani aymda, Eylüle nazaran binde 27, Teşrinievvele nazaran binde 7 nispetinde pahalılasmıştır. Harem, selâmlık.... Mülga â - | detler. Bunu ilga eden nedir? İKomünisilerden bazılar hâlâ | Garplılığa temayülümüz, kadınla açlık grevi yapıyorlar rın kürriyetlerini istirdat etmele - ai m ri, alafranga temel üzerine aile - Komünistlik tabrikâtı yaptıkla- lerin yeni baştan kurulması..... i Fr için İstanbul Ağır ceza mahke- Bu âmilleri hiç inkâr etmem. Fa. | #esince hapse mahküm edilenler kat iktisadi âmilleri de unutmayı- den bir kısmı, açlık grevi yapmış nız. Harem ve selâmlık iki ov de- | Ja”, içlerinden bazıları sonradan mektir, İki evin idaresine ise bu | bundan vaz geçmişti. devirde imkân, derman mütasav- | ASl!k grevi yapanlardan bir ver değildir. Çoklarında oturula - kısmı, buna devam etmektedir - cak oda birdir, bir tektir, O halde, | ler. Kendilerine sun'i gıdalandır eğer eski kaç göç olsaydı, bir gün | 7â usulü tatbik olunmaktadır. beyefendi misafir kabul etmeli, hanım yâtak odasına kilitlenme- li; ertesi gün hanımefendi ziya - retçilerine odasını açmalı, bey ya kahveye gitmeli, yahut yatağına girmeli..... Madamki bu kabil değildir, o halde, harem ile se - lâmlığın birleştirilmesi hayati bir zarurettir, İ Kadınların açılmasının da pek mühim iktısadi saikleri kaydolu - nabilir. Eskiden (hayat geniş ve boldu. Bir erkek yalnız kendisini, aileşini değil, taallükatını ve hat- tâ yanaşmalarını da idare ederdi. Herkesin fıkarası olurdu ki bun - lar efendilerden daha az müref- feh değillerdi. O çamlar bardak oldu. Hayat gittikçe pahalılandı. Gelirler in - dikçe indi. Vaktile evlerde daimi bir surette misafir olanlar açıkta kaldılar, Evlerimizde genç, ihti - yar, kadın erkek, hemen hemen aile efradı kadar çok, tevabi ya - şıyordu. Bunları yaşatmaz olduk. İşte, bu yanaşmalardan kadmlar, Belediye muhasebe müdür muavinliki şalan belediye muhasebe müdür muavinliğine varidat müdürü Nail yeni vazifesine başlamıstır. bunlar yıkıyorlar.... Efsus! Za - man geçtikçe insanlar bozuluyor. — Öyle değil. mirim, azizim, bu kocaman konakları yaptıran - lar kodamanlardı. Bu asırda ko - İerin zamanı geçti. OO günlerde, bu konakları inşa edenlerin ka - zancı ne idi? Ve, unutmıyalım, o zaman hayat kaça idi? Osmanlı devleti bir imparatorluktu. İrak, ve Suriye, Kafkasya ve Kırım, Tuna kıyıları ve Arnavutluk, A - dalar ve Trablus garp, Vardar 6- vaları, Girit mahsulünün, varida- tınm bir kamu İstanbula döker- di. 50 milyon halk, İstanbuldaki bin, iki bin aileye her sene vergi Kemal Beyin tayini üzerine bo-| Istanbul Belediyesi: daman kaldi mı? Üç tuğlu vezir- İPiyes 3 perde katını süpürtmeğe bile yetişmez. | kızlar yaşıyabilmek için çalışma - Sultan Hamit zamanmda da | ğa mecburdurlar. Çalışmak için bir hayli muazzam konaklar ya - | de kapalılık olamaz. Resmi dai - veriyorlardı. Saray, padişah, bu vergilerin erkân arasında taksi - mine bir vasıta idi, pıldı. Saymakla tükenmez. Her | reler kadınlarla doldu. büyük adam mutlaka bir konak | inşa ettirird. Kirada oturan hatırı sayılır bir vezir bilmiyo - rum, Haydarpaşadan Pendiğe ka- dâr uzanan Anadolu köyleri Ab- dulhamit devrinin bir eseridir. Kezalik Nişan taşı, Beşiktaş, Yeni maballe de ayni devrin ikmal et- tiği mamurelerdendir. Dikkat ediyor musunuz? Bu haremlikli, selâmlıklı o âlem, bu geniş hayat, bu kalabalık aile â- lemi yirmi sene gibi az bir za - manda apartıman bayatıma mün- kalip oldu, Artık birden ziyade karısı olan kalmadı gibi. Kimin cariyesi, odalığı var? Kimin ha - rem dairesi, selâmlık dairesinden ayrıdır? Kimin arkasmda uşağı gidiyor? Kimin masrafını kendi değil de vekilharcı görüyor? Evet... Odalık diye, vaktile, meşru bir zevce vekili istihdam edilirdi. Odalığın metresten farkı büyüktür, küllidir. Metres aileye dahil değildir. Odalık, ailenin i - çindedir. Ondan doğan çocuğun meşru zevcenin çocuğundan far - kı yoktur. Odalık para ile alınır; metres ise mütemadiyen para yer. Bu zamanda dört karı ve bir kaç odalrk idare edecek bir tek babayiğit mutasavver değildir. Bu usul kanunen memnu bile ol - maşaydı iktısaden haram olacak- tı, Öyle bir devirdeyiz ki, hasıl olan tabii zaruret her erkeğe bir tek karıyı bile çok görüyor. İşte azizim, efendim, o zama - nı iade ediniz, o eski konaklar ve yalılar da, gene, mantar gibi, bir saat içinde topraktan biter. Ge - kadının iş görmek (mecburiyeti, | ne odalık âlemleri başlar. Fakat harem, selâmlık dairelerinin bir - | zaman esaslı bir surette, cezri bir leştirilmesi kadınlarm serbestisi - | tarzda değişti. Bugün saray âlem- ni doğurdu. lerinin iadesine imkân kalmamış- Bir yerde hayat bol ve geniş | tır. Konaklardan, köşklerden, ya - ise orada kadınlar az hürdür. Av- ! lılardan apartrmanlara. Bilmem rupada bile böyle olmuştu. Fren - | bu merhalede de kalabilecek mi - gistan kurunu vustasındaki kadın | yiz? Yoksa apartımanlardan da hayatı, bizde bir müddet evvelki | odalara bir hicret başlıyacak mı? Para sıkıntısı kocaların mikta- rını azalttı, Kart kızları ise hima- ye edecek kimse kalmadı. İşte, hayattan farksız gibidir. Orada Rica ederim, Emirgânda, Ku - da harem daireleri selâmlrklar - | ruçeşmede, Van:köyünde, Bey - dan ayrı idi. kozda yalısmı yıktıran zavallıla - Eski (Bizans) ta, eski Yuna » | rın babalarına, dedelerine hayrül- nistanda (Gynecöe), eski Rusya- | halef olmamakla itham etmeyi - da (Terem) denilen harem daire- | niz. Onların yerinde © zatıâliniz leri bizdekilerden başka değildir. | de olsanız elbette bu yolu tutardı. Onlarda da kadmlar çarşaflı, pe- | nız. Hani eski çiflikler? Vaktile çeli idiler. bilhassa Rumeli çiflikleri İstan - Dinler bu hususta bir âmil ol- | buldaki sahiplerine muntazam maktan uzaktırlar. Dinlerin çok | ve mukannen #urette para revaçta olduğu devirlerde tarla - | gönderirlerdi. O sahipler de hiç larda çalışan hatun kişiler kaçgöç | bir iş görmeden, Boğaziçinin mai kaidelerine harfi harfine riayet | ve yeşil, ılık ve şeffaf sahillerin - edebilirler mi idi? Arap bedevile- | de, cariyelrden, O hanendelerden ri kapalı mıdırlar? müteşekkil bir halenin içinde sa- > fa sürerlerdi. Şimdi çiflik . değil, Boğaziçinde muazzam yalıla « | tarla bile içinde olmıyanlar tara- rm bozmacılar, enkaz tüccarları | fından idare edilemez. Her yerde tarafından paldır küldür yıkılma» | bu manzaraya şahit oluyoruz. Es- larma ağlıyan kimseleri gördüm: | ki Romanın büyükleri biz Osman- — Eyvah! Boğazici gidiyor..... İk eaziminden daha tantanalı bir Şu binaları yıktıran sahipler ne | hayat imrar ediyorlardı. Ne oldu münasebetsiz adamlardır. Bunlar | onlar..... Onlar ermiş muradı - Celâl Nuri ORTA MEKTEPTE VE ARKA 1 Kânunusani 1933 “ EMİL DAŞLARI BU AKŞAM: MAJiR' te lliyük Ilâveten : TAKVIM Pazar Pazartesi IK.sani (2 Ki. sani 4 Ramazan 5 Ramazan Gt doğuşu 126 Gin any 1651 Sabah namazı © 640 Öğle namazı 1217 #kisdi nsmap as um Akşam namazı 1681 16,52 Ya'sı sama (829 180 imsak 530 540 Yılın çeçen gönleri « Kalan İSTANBUL — 1 den 18,45 e kadar Ni- hal hanım, 1845 ten 20 ye kadar orkestra, 20 den 21,90 m kadar Bedayil musikiye he yeti, 2140 dan 72,80 a kadar gramofon, &- Sans ve borsa haberleri, saat ayarı 220 dan 2830 a kadar alaturka saz (Ramazan günlerine mahaıs) (Darittalim heyeti tarafmdan. Darülbedayi Şehir Tiyatrosu Temsilleri i Bey tayin edilmiştir. Nail Bey dün ! Bu akşam İSTANBUL BELEĞİYES. Mm KARİM | Erkekleşince Yazan: Hüseyin Rah- mi Bey | IN z 2 İlm | Halk gecesi Şebit yetimleri ve aileleri Üsküdar As, $. den Malâl sabitan ve ofretin şehit yetimle- rinin ve on seneliğini almış efratia gehit allelerinin 993 tütün izramiyesi kaydına 1. İkinci könun 233 de taşlanacak ve 20 mart 993 te nihayet verilecektir. Altkndaranm rermi senat, ve maaş eliz. danı, ve malüllerin raporları il (birlikte | şubeye müracaatları, Icra daireleri üç gün kapalı İstanbul müddetamumlliğinden: Yeni sene dolayrsile tasfiye ic- ra edileceğinden 933 Kânunusani sinin 1, 2, 3, üncü günleri icra dai- relerine müstacel hususlar müs- tesna olmak üzere, müracaat ka- bul edilemiyecektir . Isranbul dördüncü icra memurluğundan: Tamamına 2400 ira kiymet takdir edilen Beyoğlunda Beşiktaş Meşretiyet mahallesinin atik mulla ayazma halen kodaman sokağında atik 43 mükerrer No. hı arsanın bodudn hazırası sağ tarafı Simon kalfa Apartımmanı sol tarafı Behice hanım. apartmanı arkası Taş ocakları kısmı cçurum vaziyetinde ölüp cephesi yol ile mabdud kayden ve mahallen 600 arşba murabbaında olan ârsânın tamamı açıl artırmaya vaz edilmiş olup İ K Sani 933 tarihinde şartnamesi o divanha- neye talik edilerek 92 K. Sani 933 tari- hine müsudif pazar saat 14 den 16 ya kadar açık artırma suretile Istanbul döt- düncü İcra dairesinde satılacakur. Arur- ma ikincidir birinci artırmada en ziyade 5C0 liraya talip çıkmıştır. Bu kerre en çok artranın üzerinde Bırakılacaktır. Ar- turmaya İştirak için yüzde yedi buçuk teminat akçası alınır. Mürerakim vergi belediye ve vakıt icaresi müşteriye aittir. 920 tarihli icca kanununun T(9 uncu maddesi ahkdmma tevfikan hakları tapu sicillerile şabit olmayan ipotekli alacak» hlar ile diğer «lâksdarının ve irtifak hakkı sahiplerinin bo haklarım ve husu- l sile İsiz ve masanla dair olan iddialarını ilân tarihinden itibaren 40 gün içinde evrakı müsbite ile bildirmeleri İdzımdır. BORSA RADYO dünya havadisleri.. Sfenks Konuştu Maurice de Cobra'nın son romawndan muktebes Lily Damita Yakında Majik” te 31 Kânunuevvet 1932 Nukut (Satış) Kuru 1 Şila Av g— 201 Franz -174 1 Sterlin 7i9— | | Persia 7 1 Dolar 213, 1 Mark 9— 30 Lirot M0, ı 2 r g4,— ei 1 Peari 31— 20 £ Delçiks Hİ ta “— 20 Drahmi o 2—İ Sb Dize Sd B0lsviğre: 1 Şervöneç .- m Leva LR 420, 3. Seçin 1 Metxdiye o 84.— 20 Kuron Çek W 0 Banknot 243.- Çek fiatları Paris 1206 Londra Yor — | Viyana NevsYork 04706 | Madrit Milâno 9.1668 ; Berlin Brüksel © B3roS| Vesşova Atina 8743— | Peşe Cenevre oo 243$9| Bükreş Sotya 656975) Eelgrar Amsterdam (1659) Miskova Esham 15 Mankas 10 | Terkos 3— Anadole 2880 | çimernâr, 855 Reji a0 | ÜsyorDey, o 24— Şir. Hayeije 18, | Şar Dey, 100 Tramvay 430 | alya 2— U. Siporta O SA—İ Sar m ceza 205 Vomont 7065 | Telefon istikrazlar Tahviller Ter. dahili Sark P.yolları D.Muvahhide Günirlikler 0475 | Elektrik $,a3 | Tramvay 10,25 59, — | Tümel 420 $55 | Ruhum 1880 Saydı rsahi 415 | Anadnte 1 4015 Bağdar 450 | Asadolu Vi Aşkeriy e — ! A, Mömeseii Romen evrakı naktiyesi Borsa ve Osmanlı Bankası ko » miserliğinden : (Yüz) Leylik Romen evrakı naktiyesinin tedavül mevkiinden kaldırılması hakkımdaki mühletin 31—2 inci Kânun 1933 tarihine kadar temdit edildiği Romanya milli bankasının resmi tebliğinden anlaşılmıştır. ölüm Ağabey zade merhum Hiza Bey keri- mesi ve Akmet İlsan bey haremi Hilmiye hanım irtihsi etmiştir. Cenazesi burün (pazar) saat 11 de Kadıköyünde Pazaryolu civarında Ağabey hamamı ittişmindeki ha nesinden kaldıracaktır. Allah rahmet ey. lexin, (8078), Beyoğlu dördüncü salh hukuk mah- kemesinden : Beşoğ'unda Aynalı çeşme- de (29) numara bâncde sekin iken 72932 tarihinde vefat eden Yunan devleti tahasından madam İ8ksi Persi- nakinin vasiyeşmamesi açılarak vsülen tenfizine başlandığından bu bapia bir güna kirazı olanların tarihi ilândan İ- baren bir ay zarfında Peyoğlu dördüncü Sulh Kukuk mebkemesine müracaatları lözomu ilân olunur 16088) İstanbul üçüncü İcra memurluğun- dan: Bir borcun temini İstifası için mahcoz ve paraya çevrilmesi mukarrer Aksi balde haklari tapu sicillerile #abit | öç re'is inek Kadıköş Cevizlik Hasırcı olmayanlar satış bedelinin paylaşmasın- dan bariç kalırlar o Alâkaderların işbu maddei kamuniye ahkâmına göre hareket | etmeleri ve dsba fazla malümat almak isteyenlerin 9321141 dosya No #ile memuriyetimize müracaat etmeleri ilân olunur. | Çıkmazı — ihlas sokağındaki © ahurda #1933 Çarşanba günü saat on birden on İkiye kadar birinci açıi arınma sw retiyle satılacaktır. Taliplerin meba'linde bulanacak memuruna müracaatları ilân i hadi da