22 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
lar yüzden ziyadedir. « odam olur. bahanesile, OSMANLI DEVLE ÖLÜRKEN... 9 Mubarriri: Celâl Nuri * İktibas, Bakli, tercüme hakları mahfuzdur, ie Türk milletine zaman zaman musal!lat olanlardan bir nüm une : Mizancı Murat — Derhal İkenderon gümrüğü» ! ne telgrafla emir veriniz. Rasim Efendi adlı yolcunun sandığında Murat Beyin tarihi varmış. Eğer bu haber doğru çıkarsa, sahibi- ni tevkif etsinler, Gerçek! Yolcunun üzerinde altı cilt tarih bulunmuş. Zavallı Rasim Efendi memuriyetinden o- Jur ve Rodos adaşına, günde beş kuruş yevmiye ile, sürülür, Murat Beyin tarihi ne idi? Mü- ellifin firarından evvel mektep» lerde çkunan şöyle böyle bir ta- rih kitabı, telif şeklinde bir ter - cüme.... Murat Beyin köhne tarih kita- bınt sandıklarında bulunduranlar | böyle... Ya bu adamın Frengis » tanda bastığı “Mizan, © gazete» sinin nüshalarmı alanlar, getirten ler, okuyanlar, saklıyanlar..... O | bedbahtlara işkence bile edilir - di. Murat Beyin uğuruna yanan» Açık söyliyeyim: Hakikat bu | merkezde iken, yani “Mizan, 1 | okuyanlar cezadan cezaya çar pılırken Murat Beyin gazetesini ötekine berikine göndermesi bir cinayetti. Bundan dolayı ne ka- dar aileler mateme uğradı... Bu Murat Bey kimdi? Kendi- sini pek âlâ tanıdığımdan, müsar adenizle, devrin tarihine bir yar- hakkında bir kaç söz söyliyeyim; Gayet hâris, kendini beğenmiş bir Dağıstanlı. Alâfranga rüp tiye tahsili derecesinde malimat edinmiş. Harfiyen şöyle düşünü - yor: — Osmanir Türkleri, (hattâ bunların büyükleri geri, iptidai, şaşkın bir millettir, Rus müslü- manları onlardan üstündür, Ben ise onların en ileri geleniyim. Körlerin İmparatorluğunda tek gözlüler kral olurlarmış,, Ben ki, İstanbulun vezirlerinden daha siyasi, profesörlerinden daha â- lim bir adamım, beni padişahtan “sonra en büyük makama çıkar. malı idiler, Benim Şürayı Dev- veya Düyünu Umumiyede bulunmaklığım, Türk milletinin Rankörlüğüne delâlet eder. Meş- rutiyetten yalnız ben anlarım. Bâ- bıâli, bir uyuşuklar tekkesidir. İşte, Murat Bey, böyle düşü- yordu. Vezir, nazır, sadrâzam yınca fena kızıyor, baba hindi gibi kabarıyor, söriniyordu. Kendini dev aynasında görmekle cidden sapıtmıştı. Hasta, fena hasta aklından zoru var, Yarım yamalak, az, eksik, ba- yat, kokmuş meşrutt ve tarihi ma- lâmat.. Fransada, o devirde, so- kak malı olmuş fikirler. Ve, her seyden fazla Frenklerin (Toupet) dedikleri hudutsuz cür'et. Hiç bir kimseyi beğenmemek bu zatın şiarı idi. Kat'i vatanı, kat'i milliyeti, kat'i âkidesi, kat'i ahlâkı yoktu. Yani, daha açık ve isterseniz pek açık, donsuz, gömleksiz söyliyeyim: Murat Bey Rusyada biraz yüz bulsa, Rusluk- ta sebat edebilirdi. Türkiyeye kaçacağına, başka bir yol tutup İrana gitse, orada büyük adam olmak isterdi. Kendini dü. Memlekette hürriyet moda olsaydı, her halde (Âdil istipdat) taraftarı olurdu. Ahlakının da ns mertebe te- | melsiz olduğunu, Avrupaya kaçıp âlemi velveleye verdikten sonra Aptülhamit tarafından avlanıp Şürayı Devlete yerleşmiş olduğu tamamile gösterir. Murat Bey, Sürayı Devlet âzalığında bağdaş kura dursun, onun şerrine uğra- yıp Trablusa, Akkâya, Rodosa sürülenler, o yerlerde cehennem âzabı çekiyorlardı. Murat Beyin Avrupadan dön- düğünde, Sulhan Hamit birine demiş: — Millet bu döneğin arkasm - dan mı gidecekti?.. Heyhat!. Bu gibilerin ipi ile kuyuya inilebilir mi?. Elbette di. Bu adamın Avrupada göşter- mediği kıskançlık, imtizaçsızlık , huysuzluk, ahlâksızlık, kalmamış- tı. Meşrutiyetin(İttihat ve tarakki) tarafından istihsalinde gayet çir- kin bir vaziyete girdi. Nasıl bir vaziyet ? . Bunu tarif için bir misal ileriye sürmeliyiz: Ma- halleye giren *yabancı köpeğin vaziyeti... Murat Bey, fransızça ıstılâhı ile su katılmamış bir aventurier idi. Bu memlekette rol oynıyabi- lirse ne âlâ. Bu takdirde Türki- yeyi sever, Aksi takdirde Türki- | ye memleketlerin en berbadıdır. | Arnavuda sormuşlar: — Ce benneme gider misin?. Cevap ver- miş: — Aylık kac? İşte Murat Bey de, nerede bir ışık görürse v- raya gidebilirdi. Onun için Mi- sırlı, Tunuslu, Hintli, Efganlı ol- mak da kabildi.. Otuz paralık âlâfranga kaba malümat.. Fransıçası kötü, Türk- Sultan Hamit haklı gesi kötü, Rusçası da öyle, her dilde üslübu berbat... Yalnız cür'eti büyük.. Tevazu nedir? Bilmez. Korkunç bir serseri. Son günlerde İttihat ve Terak- kiye yalvarıyor, lâkin cemiyet o- na, her defasında; — Hoşt, hoşt.. diyordu. Rus mu idi, Türk mü idi, Kaf- kaslı mı idi? Neo,neo.. Müşlüman mı idi, şii mi idi, dinsiz mi idi? Neo,neo. Akıllı mı idi, budalâmı idi, deli mi idi? Neo,ncow. Ahlaksız mı idi? Evet.. Hâris miidi? Evet. Veçhen çirkin bir adam değil- di. Telâffuzu çetrefil olmakla beraber sözü, sohbeti yerin idi. Hele, kendisinden daha az ma- Kimatı olan kimselerin âleminde zatmı pek ağır satardı. Aptülhamit bir kuvvetli mabeyn ci almak istemiş, O muhitte iki kişiyi gözüne kestirmiş: Biri Mu- rat Bey, öteki Arap İzzet... Lâ- kin ikincisi üstün çıkmış. Murat Bey için, Sulhan Hamide nedim olmak gayet mümkündü. Eğer Arap İzzetin yerine © geçseydi, gemisinin dümenini meşrutiyet. ten istipdada çevirecekti. Hem öyle bir müstebit olacaktı ki, ka- basakal paşa yanında haltetsin . göster. Murat Bey yazılarında Osman- mek için Kürriyetperver, görün: | İı hanedanını daima söver bir a-| VAKI Erenköy ve civarıli pu akan: GLORY A'da Büyük Gala Güneş Prensi Gaya eğlenceli ve STOLZ mesikili operet Mümessilleri : LİANE Hald ve WİLLY Forst Elektriği için alınan paralar geri veriliyor Elektrik şirketinin daha henüz elektrik verilmediği halde Gözte- | pe ve Erenköy sakinlerinden saat kirası ve saire nâmile para tahsi- lâtmda bulunulduğu malümdur. Elektrik şirketinin verdiği malâ - mata göre şirketçe saat kirası nâ- mile bu mahallerde bir güna tah- silâtta bulunulmamıştır. Bazı tesisatçılar ve yine tesisat müteahhidi olan Satie arzu eden kimselerin evlerinde dahili tesisat yapmışlardır. Tesisatı yapmış o - lan tesisatçı, müşteri ile şirket ara sında münasebatı teshil için ve şir ket veznesine yatırmak üzere ni- zami depo akçesi ve masarifi rap tiyeyi tahsil etmişlerdir. Göztepe ve Erenköy elektrik ce reyanı tecbhür ettiği cihetle, elek trik şirketi abonman senetlerinin akti maksadile verilmiş olan bu | depo akçesiri ve masarifi raptiye | yi iadeye âmâdedir. Şirket bu maksatla bazı me - murlarma ku akçeleri vermiş olan kimseleri gidip mahallinde ziya - ret ederek arzu edildiği takdirde tahsil edilen mebaliği geri over - mek için emir dahi vermiştir. damdır. Niçin?. . Sebebini söyli- yeyim: Çünkü Sultan Hamitten yüz bulmamıştır da onun için. Sultan Hamit, kendisine yüz ve- remezdi, imtizaçsız olduğundan... Sert bir poyraz rüzgârının Kafkasyadan Türk diyarma sa- vurduğu bu cehennem dikeni, baldıranı vatan evlâtlarından bir çoklarma battı. Bu zavalit çocuk- ları Murat Bey siyasetine, şer- rine âlet etmişti. Şu hâdiseyi kaydedelim ve unutmıyalım. Eğer | Murat Mey fırsat (o bulsaydı, | yalnız bu gençleri değil, bütün | memleketi ve milleti siyasetine | kurban edebilecek hir kabiliyette | görünüyordu. Halbuki, Murat l Bey, Sultan Hamidin şiddetli sultasını nazara alarak o sultaya karşı gelmeleri maddeten müm- | kün olmıyan, biçare çocukları körüklememeli idi. Avdetinden sonra benide kışkırttı. Henüz çocukluktan yeni çıktığım halde sözüne kulak asmadım. Murat Bey klâsik inkılâpçılara hiç ben- zemez.. Kafkasyalının serrine uğrıyan- lar, 10 Temmuzda affa uğrayın | ca, o zaman intişar eden “Mizan, | ım sahibini bir akrep, gözsüz bir | akrep, bir ejderha gibi görüyor- ardı. Çünkü boş yere hayatla- | rının bir kısmını bu çiyan mah - vetmişti.... Türke milletini, hâmiyetini, vatanını öğretmiye çalıştı. İbli- sin dindarları âyartması kabilin - | den. Halbuki, en koyu istibdat | zamanlarında Türkler, yani baba- | larımız, dedelerimiz milliyetper- ver, hâmiyetli, vatanperest idiler, Eğer öyle olmasaydı, bugünkü ne sil yetişmezdi. ! Hakiki bir vatandaş, ciddi bir : milliyetperver, vatan ve milleti- nin muzaffer ve mes'ut günlerin- dede, mağlüp ve betbaht saat- lerinde de Türktür, istiklâli için savaşır. Halbuki devlet bir he-| zimete uğramıştı. O kara ve ka- ranlık hengâmda Murat Bey mil- lete ne tavsiye ediyordu, bilir mi- siniz? -— Rusya Çarınm hima- > ere Kafkasyalı ser- seri: im olduğunu siz takdir ediniz, a ri Neşe — Şenlik — FOX Jornal'de bütün halihazır dünya havadis'eri revti halinde Yarın saat 11 de tenzilâtlı fiatlarla matine FRANZ LEHAR' Bu akşam ARTISTIK| Sinemasında FEVKALADE GALA OLARAK Büyük temaslı, mükemmel şarkılarile Gefiş musikli ve emealsiz bir tarzı temsile. talik Bekârlığa Veda Öpererini takdim, ediyar Baş ro'lerde MARTHA Egzert - Ernst Verebes ROLF VON GOTH Yerlerin evelden temin edilmesi rica olunur. ysasyasmana sassonapass0sunasa spa pap as00sanması Artistik sineması müdiriyert; bu İllmi mehterem müdavimlerine tavsiyeri bir vecibe addeyler, esya eryee same 14 0UN8 bak AABAN AAA ERA ANMA MATA Hari GRETA GARBO ve RAMON NOVARRO Turafısdan varanlan bu muazzam şeh eser börün İstenbul halkını Melek ve Elhamra Sinemslarına iopluyor. Bu derecede güzel bir film henöz görülmemiştir. Kabkaha kralları “A Emsalsiz komikler STAN Laurel ve Oliver Hardy gelmişler ve bu akşamdan itibaren Asri Sinemada Fransızca sözlü ilk büyük Kafesçiler görülmemiş filmlerinde görünüyorlar Buhrandan mütevellit bütün kederleri unutturan tuhaf entiikalarla dolu iki saatlik kahkaha, ilâveten » Her akşam ve Cuma Cw matteşi ve Pazsr günleri 430 mati- nelerirde zeegin varyete programı OPER A'da Sinemanın beş büyük artisti EDMON LOWE MYRNA LOY — LOIS MORAN JEAN HERSHOLT ve GRETTA NİSSEN tarafından temsil edilmiş Transatlantik Fransızca sözlü film semali muvalfı fakiyede devâm ediyor Yeni icra kanunu hakkında mühim bir eser Muruf hukukçu arkadaşlarımızdan “Tokat meb'usu Nazım İzzet ve Kayseri o smebusu Salt Azmi Heylerin pek yakmds çıkmak &- sere yeni icra kanununun gerhi için müGt bir eser hazırladıklarını baber aldik. Kami kun hini tansiminde bu iki arkadagımızm | da Adliye encümeninde pek gok masal emr - | feliniş olduklarını yaktnan bilmekteyiz ve bu itibarla eserlerinin Kiymeti hakkında çüp be etmemekteyiz. Yeni kanunun tştbikini tea hil için sırt bi? hizmet gayesile gösterdikle ri himmetten dolayı kendilerine teşekkür e- derken eweri de bilcümle hukukçulara tav- İ 49445 ten 20 kadar Kitar 7) Kânunüevvel 193 2. Zevk ve eğlence l TAK VIM Çarşamba — Perşembe i 2 K. evel (o 23 K. evel * 23 Şaban (o 24 Şaban Gün doğuşu 72 7» a Gün barış 16,44 10 Sabah namazı 6,46 04 | Öğle sümazı iz 218 iklödi Hami | (BR a Alşım namazı o 1644 16,85 Yaşı deme “Te 183) | Ho amsak 534 Yıla geçen günleri 356 talan , 0 Radyoda : 18 den 19,48 kadar Saz (Nebi oğlu Hakkı Bey. N 1845 ten 19,20 kadar Orkestes, 3 19,30 den 10,45 kadar Franszça ders w 1emiş olanlara) ti 20 den 20,30 kadar Baz (Seniye H.) n 20,20 dan 71,30 kadar Tanburi Katık, Fe arkadaşları 71,50 dan 23 kadar Doktor. AN Şükrü © tarafından shhi konferans (Rari hastal dan çöcüklürımızı nasi korumalı) 22 den 22,30 Kadar Örnmeten, Ağını ve” an haberi, sest ayarı , Istanbul Belediyes”. Darülbedayi Şehir Tiyatros” Temsilleri : €| Bu aksam sna gn saat 21, 30 da nl iç in SİK İl ur Umumun arzusu Üzerine hafta daha temdit edilmiştir. Opereti 3perde27tablo Yazan; Ekrem Reşit 8, Bestieliyen: Cemal Reşit B. KADIKÖY BUREYYA SİNEMASİ 31 birinci künun çarşamba gününden 1GP ALEV ŞARKISI Musrsam renkli opsret BORSA 21 Kânunuevvel 1932 Nukut (Satış) mİ 20 0 Fransız tan, — 1 “ilin Av 1 Sterlia iii 1 Pezeta 1 Dalar 213, 1 Mark 20 Üret gız — i Zoleti 20 4, Belçika Giz) Don #9 Drakmi #4 İ gu Dina 20 İsviçre ME—İ ş çeryoneç 20 leva 27. İ| 1 Aim “ ilmek *S— İç Mecediye Mm Kuron Çek 124— 1 Benkeor Ki Çek fiatları kap. sa, 161) 4 Parts 1203 Proğa tondra TO: | “Yiyen | Ner-Yark © G41— | Madi | Milâne 917— | Berlin Brüksel 3.0041 | Varşova i Atina 079150 | Peşe Cenevre — YAŞA | Bükreş | Sofya 6473 | Beler İl Amsterdam L1ĞSI | Me skovs Esham İs anka 0 | Terkos j Ansdola 2480 | Çimentn Ar İl Reji Kia | Onyön Day. İl Şir. Hayriye — 18 Sİ Sarklley Tramvay *3n ? Kalya U. Sigorta 24.— ; Şart m cez aman 78.05 İ Telefon istikraz'ar Bt, dahin .4, ' Elektrik “ark İ.yollam Kd İ Tramvay a D.Mavahihide 8525 ' Tünet a Gümrükler $ 00 | Ribtim v Saydi maki © 440 Anadol Bağda 450 | &nmdnle Aşkeriye — İLA. Mümessil
