15 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Sayıfa 2 Harp borçları meselesi Avrupa ile Amerika arasında fırtınalar koparıyor (Başmakalemizden devam) | Bu cevabı salâhivet ile vete- bilmiş ölmak için Fransız başve» kili M.Herrlot evvel emirde meb'u- san meclisinden geçirmek istedi. Fakat hariciye ve maliye encü- menleti azasından mürekkep o- larak teşekkül eden müşterek komisyon bu teklifi reddetti, iş meclis heyeti umumiyesine geldi. M. Herrlot burada da ekalliyette kaldı, Şimdi Fransız meclisi meb'u sanının aldığı bu karar Fransa hükümetini çok müşkül bir va- ziyete sokmuştur. Fransa ile bir | taraftan Amerikanın, diğer ta. raftan İngilterenin arası açılacak. tır. Bunun için Fransız başvekili M.Herriot meclisi meb'usanında Fransız milletinin imzasım inkâr etresi demek olan bir vaziyetin vulsuuna meydan verilmemesini israrla İstediği ha'de sözünü dinletememiştir. Fransa ile İngil tere arasında mevcut bir itilafın bozulmasından mütevellit muhs zurları da hatırlatmış, bu sözleri tesir uyandıramamıştır 0 0 Ingiltere ile Rusya arasındaki hadise Günün en mühim siyasi badi- selerinden biri de Ingiltere İle Rusya arasında notalar teat'sini Mucip olan komünizm propagan- dası meselesidir. Bu hadise de Şu svretle başlamıştır. Oltava konferansı mukarreralı neticesi olarak Ingiltere hüküveti Rusya ile evvelden akdetmiş olduğu ticari. .mükaveleleri | feshetmiş, bundan Sönta iki memleket ara sındâki mühasebatın yeni es18- lara göre tanzimi için müzake- rata girişilmesi kararlaştırılmıştı. İngiltere bu fırsattan istifade ederek Eilndintanda komünizm propa- ye Yapmıyacaklarına dair s'ardan teminat almak istedi. Bi sirada bantiya Moskovada memurlarına Mos- kova hükümetiyle Üçüneti Enter- yn bitlik olduğu hakkın- rine dale emir verdiğini ele VAKIT Türkiye — İran Dostluk, emniyet, bitaraflık ve iktisadi emek beraberliği muahedenameleri ANKARA, 14 (A. A.) —Hü kümetimizle İran devleti arasm- da 5 ikinci teşrin 1932 tarihinde ada akit ve imza edilen dostluk muahedenamesile | emni- yet, bitaraflık ve iktisadi emek beraberliği muahedenamesi ber veçhi atidir: Bir taraftan Türkiye Cümhuriyeti, Diğer taraftan İran devleti Aralarında teyemmünen mev- cut olan öz dostluk bağlarını kuv vetlendirmek ve siyasi ve iktısadi münasebetlerinin inkişaf şartları- nı tayin etmek lüzumunu göz ö nünde tütarak 22 nisan 1926 - 1 Ordibihişt 1308 - tarihli dostluk ve emniyet o muahedensmelerini yenilemeyi kararlaştırmışlar ve bu husüsta murahhasları olmak tü“ zere! Türkiye relalelimhüru hazretelrli Harlelye vekili ve İzmir meb'uâu doktor Tevfik Rüştü Beyefendiyi, Alâhazsreti hilmayun İran Şahın şahı? Hariciye veziri Cenabı Eşref Akay Mirza Mohanai Ali Han Frugi'yi tas yin etmişlerdir. MADDE: 1 — Akit taraflar dan birine karsı bir veya birkaş üçüncü devlet tarafından bir as“ keri hareket yapılırsa akit taraf öbür nda bitiraflığını muhafaza etmeyi taahhüt eyler * ler, MADDE: 2 — Akit taraflar « dan herbiri diğerine hiçbir su * gerek İngilterede, gerek | Tetle tecaYüz etmemeyi ve bir ve ya birkaç üçüncü devlet tarafın» dan aktolunup diğer akit taraf “ leyhine veya onun memleketinin kara ve deniz emniyeti aleyhine | bük man İngiltere | müteveccih siyasi, iktisadi yahut | name tasdik edilecek ve tasdik - mali hiçbir ittifak veya itilâfa girmetneyi taahhüt eyler. Bundan başka âkit taraflar- dan her biri bir veya birkaç ii“ eden bir yazı heşretmiştir. Bu ü devlet tarafından diğer ta“ İngiltere hükümeti tara dar Malay klnk tevcih edilmiş her kendisine bakaret mal telâkki edildiği ii bakta yam seni a r t fından yazılmış m Ne hangi düşmanca bir harekete ka- tılmıyacağını taahhüt eyler. MADDE: 3 -- Bir veya birkaç üçüncü devlet âkit ( taraflardan mes'uliyetiui Üzerlerine alarak, | birine karşı düşmanca muamele- tarziye vermiye taraftar değildir! | ler ve hareketler icrasma başlıya- Fakat İngiltere hükümetinin bu- na karşı nasıl vazıyet alacağını kestirmek de müşküldür. rak diğer tarafın topraklarmdan asker, silâh ve mühimmat geçir- mel, erzak, hayvanat veya harbe Yalmz bu arada şayanı dikkat | Yarıyacak olan başka şeyler teda olan bir nokta var ki bu da bu mesele hakkında bazı Fransız gazetelerinin neşriyatlarına ver- dikleri istikamettir. riki , Yahut ric'at eden kıt'aların nakli suretlerile istifade etmek ve ya ahalisini tahrik ve teşvik ile kendi maksatlarına göre küllan- Ezcümle bu gazeteler İngilere | mak veya bu topraklar üzerinde hükümetine bu bahiste hak ver- | askeri istikşaflar ya; için dikten sonra Moskova hükümeti | diğer tarafın bitar. eyl i ile Ücüncü Enternasyonal danilen ve gayesi cihan ibtilâli ayrı şeyler olmadığını ileziye sü- MEN be meseleye Fransanın da alâkadar olması lâzım o göstermektedir. Fransa ile Rus ya arasında daha bir iki hafta evvel imza edilen ademi tecavüz bedesinin beşinci maddesi iki tarafın biribirleri aleyhine nda yapmıyacaklarını ha- Sir taahhüt mahiyetinde bu- lunduğundan bahisle Moskova hükümeti Üçüncü Enternasyona- lin ieraatından dolayı mes'uliyet kabul etmek istemediği takdirde is Lİ di ii ya kalkışirsa o taraf yapılan bu pmya | hareketlere bit e e matuf olan teşkilâtın birbirinden 1âbla mü ke itaraflığını si lar. MR dan ir veya kaç a devletin düşmanca ayara maruz kaldığı takdirde diğer tas 1100 1, bu maddenin hiç bir ameli kıy. imet ve manası kalmıyacağını id- dia etmektedir. Bakalım bu mesele İngiltere ve Fransanın Rusyaya karşı ye- niden çephe almasını intaç edecek kadar ileri gidecek mi? Mehmet Asım raf vaziyeti iyi yola koymak için bütün gücü ile çalışacaktır. Eğer bu gayretlere ki âkit taraf yüksek menfaatleri» ne uygun bir hal çaresi bulmak maksadile vaziyeti aralarmda ye- niden dikkatle ve (o hayırhahlıkla tetkik etmeyi taahhüt eylerler. MADDE: 5 — Akit taraflar kendi memleketleri içinde diğer taraf memleketinin huzur ve em» niyetini bozmak veya hükümetini değiştirmek maksadını güden te- şekkül ve tecemmülerin vücut bul masina ve İkametine ve gene di - ğer memlekete karşı propaganda yahut herhangi başka bir vasıta İle mücadele maksadmda bulu * han şahısların veya tecemmülerin İkametine “meydan vermemeyi taahhüt ederler. MADDE: 6 — Yüksek âkit ta- raflar aralarında ( iktısadi emek beraberliği şartlarını mümkün ol- duğu kadar kısa bir zaman için de tanzim etmek hususunda İtti- fak etmişlerdir. İktisadi emek birliği vasıtala- rının tayinini biribirinin toprakla rından serbest transit yapılmasını ve iki memleket arasında her tür- lü münakale ve muvasala vasıta larının tesisine âkit tarafların göstereceği Mütehassıslar tetkik edeceklerdir.” * “5 MADDE: 7 — Şurası mukar- rerdir ki âkit taraflardan her bi- ri İşbu müahedenaMede tayin e - dilen karşılkılı “taahhütler hari cinde diğer devletlerle her türlü münasebetlerinde reketini tamamile muhafaza ede- cektir, MADDE: 8 — İşbu muahede- nameler mümkün olduğu kadar az bir zaman içinde Tahranda teati edilecektir, Muahedename tasdiknamelerin teatisinden #on- ra derhal mer'iyete girecek ve 5 yıl sürecektir. Şayet muahedena - me fesholunmazsa (kendiliğin - den bir yıl daha muteber olacak ve fesih keyfiyeti o ancak 6 aylık bir müddetin bitmesinden sonra hüküm ve tesiri haiz olacaktır. İki taraf murahhasları yukar- daki maddeler hükümlerini kabul ederek bu muahedenameyi imza- lamış ve mühürlemişlerdir. Ankarada 5 sonuncu teşrin 1932 tarihinde iki nüsha olarak tanzim edilmiştir. M. A. Frugi Dostluk muahedenamesi Bir taraftan Türkiye cümhuriyeti, Diğer taraftan İran dötleti. MADDE: 1 — Türkiye cüm * huriyeti ile İran devleti ve iki ta- raf tebaaları arasında bozulması kabil olmiyan sulh ve samimi ve ebedi dostluk cari olacaktır. MADDE: 2 — Yüksek âkit ta raflar, her birinin diplomasi ve konsolosluk mümessillerinin ö - büliüin toprak Yi I: olmak şartile hukuku düvel ka- ideleri ve teamülü dairesinde mu- amele görmekte devam edecekler rini ve bu muamelenin her halde ve gene karşılıklı olmak şartile D, Tevfik Rüştü tağmen | harp bir emrivaki halini alırsa, i- | serbestçe has | en çok müsaade gören millet dip- lomasi ve konsolosluk mümessil « lerine bahşolunan © muameleden daha az müsaadeli olmıyacağını kabul ederler, raflar memleketleri arasında kon» solosluk, ticaret, gümrük ve ge - milerinin seyrine müteallik müna- sebetlerini ve her birinin tebaası» nın diğeri arazisinde ikametlerile tevakufları şartlarını hukuku dü- vel kaidelerine ve teamülüne va tamamile karşılıklı olmak esası « na uygu mukavelenamelerle tan- zim etmek hususunda mütabık kalmışlardır. MADDE: 4 — İşbu munhede» name tasdik edilecek ve tasdik: nameler mümkün olduğu kadar az bir zaman içinde Tahranda te- ati olurscaktır. Muahede tasdik namelerinin teatisile mer'iyete gi“ recektir, İki taraf murahhasları yukarki maddeler hükümlerini kabul e- derek bu muahedenameyi imzala“ mış ve mühürlemişlerdir. Ankarada bin dokuz yüz otu? iki senesi sonuncu teşrininin bi « rinci günü iki nüsha olarak tan- zim edilmiştir. M.A, Frugi OD. Tevfik Rüştü Beyoğlu cinayeti sararan soana9AMENmenae sean Asıl katil i Dün yakalandı, itiraf etti Beyoğlunda Rumeli hanında Madam Evantiyayı parasına tama ederek elektrik telile böğünlar- dan Antüvan ve Pandeli Adii- yeye verilmişti. Zabıtanın takkikatı neticesin- de asıl failin Sokrat isminde 22 yaşında bir Yunanlı olduğu an laşılmıştır. Sokrat bir müddet evvel Yünanistandanh İstanbu'a gelmiş, Anluvan ve Pandelile Yunanistandan tanışlığı için he- men münasebet tesis etmiştir. Sokrat dün sabah evinde yaka- lanmış, Madam Evsntiyaya ait mücevherler, tabakalar ve 70 lira kadar para ele geçirilmiştir. Sokrat cürmünü tamamen itiraf etmiş, Pandeli ile Anluvanın Madamla münasebet tesis ettik- lerini, bir gece beraberce eve girerek onların gözcülük yaptık- ları sırada kendisinin Madamın ağzına evvelâ mendil tıkıyarak başına odunla vurduğunu, sonra elektrik telile de boğduğanu söy- lemiştir. Sokrat: — Boğmıyacaktım, fakat bizi haber vermesinden korktum! de- miştir. Amerikalılar gayri memnun Vaşingtow, 14 (A.A) — Frao- sanın İ5 Kânunuevvel taksitini İ ödememek bususundaki kararı kongrenin bugünkü içtimaıda teessür ve infialle karşılanmıştır. Riyaseticümbur dairesinde ve hariciye nezaretinde ihtiyatlı bir süküt muhafaza edilmektedir. MADDE: 3 — Yüksek âkit ta» | i nebileceği, bii mü, doğilğkeli ami med dh iiinlnin e ük yn a Yİ kreş şi 15 Kânunuevvel 192... Gülünç Ahmet Cevat Bey, kendisini protestan olduğu hablon daki iddinlara bu cevab! veriyor j Sofyada Türkçe olarak çıkif “Çiftçi bilgisi,, atlı bir gazete! son sayılarından birinde “ Davut,, imzasını taşıyan bir ya? çıkmıştı. > Bulgaristanda Tü çe olarak inlişar eden ee gezetelerin, kendisinin prot o'duğu hakkındaki yazıları cevap veren .bu zat kendisi müdafaa ederken hiç te mör” sebeti olmadığı halde garip “ iddinda bulunarak : il “Karadeniz baş yazıcısı kulla dığı sözleri bana değil “Mubi imecmnasının baş yazıcısı Cevat ve Ahmet Haşim Beyi€ gibi o Türkçülerimize (söyl Çünkü onlar çoktan Protes lığı kabul etmişlerdir.., Diyor! Gazetemizin Ankara muha bu yazıda mevzvubabsedilen met Cevat Beyle dün götüşmi tür. Ahmet Cevat Bey muhal rimize şöyle demiştir: — Bu gülünç bir münakaşa Benim böyle maneviyat ve w hiyetle alâkam yoktur. 16 yâğ danberi mutlak surette lâik materyalist bir adamım.,, Kadın iktisat | sergisi Bugün açılıyor, Sergi çok güzel bir şekilde ta o edilmiştir Ankara, 14 (Hususi) — Bi rinci kadin iktisat sergisi yal" İsmet Paşa kız enstitüsünde ag lacaktır. ( Setgi bugün maarif vekili Re şit Galip Beyle gazetecilere bi sust surette gezdirildi, bir »iyafeti verildi. Sergi pek m” vaffakiyetli bir şekilde tertif edilmiştir. Bir kadın ve ev |! resine lüzumlu eşyanın. hi her çeşidi yerli malı olarak W hir edildiği gibi, bir evin g ve ucuz bir sürette nasıl di bir mutfağın idare edileceği, çocukla bir €€ nasıl olması lâzım geldiği 8” 8yrı temsil edilmiştir. Küçük parçalardan neler ; pılabileceği örneklerle göste! y miştir. Sergiyi tertip eden erstitüsü müdürü Münür Hs ve enstitü talebesi çok tak” edilmiştir. “ Sergi yarn (bugün) saat beşte Meclis reisi Kâzım Pş: * tarafından açılacaktır. mn Meclisencümenleri! verilen takrirler Ankara, 14 (Humesi) — gat meb'usu Sırrı Beyin, ba! den bedeli taksitle öd Üzere mal almış olanların sitlerinin tecili hakkındaki fi Maliye ve Bütçe en lerine havale edildi. Belediye vergi ve kanununun altıncı madı “apartımanlar,, kelimesinin siri hakkındaki Yozgaz meb Süleyman Sırrı Beyin ** Dahiliye, Maliye ve Bütçe menlerine verildi.