25 Kasım 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

Sayıfa 4 Belediye Terkosu nasıl idare edecek ? Şehrin tarihi kıymetini vöcude getiren abideler harap olüyor; Vali Bey bu hususta ne düşünüyor ? Şehir meclisindeki müzakereler İstanbul umumi meclisi dün birinci reis vekili Sadettin Fe. rit Beyin reisliği altnda toplan- mışlır. Geçen celseye ait zabıt okunup kabul edildikten sonra belediye reisliğinin gönderdiği bir tezkere okunmuştur. Bu tezkerede geçen sene bütçeye terkosun satm alınma ve işletme masrafı O'arak konu- lan 800,000 lirayı bildiren faslın Wnvanmm bütçede yalnız terko- Su salın alma faslı olarak gös- tetildiği, bunun ileride bir ka- rışıklığa sebep. olabileceği, bi- macnaleyh terkosu satın alma ve e fa8'ı olarak tashih edil- mesi bildiriliyordu, Valinin izahatı Tezkere okunduktan “sonra Vali ve belediye reisi Muhittin Bey izahat vermiştir. Mabittin Bey bu tashihin Tü- zumundan © bahseltikten sonra geçen celsede Mehmet Ali Bey (Beyoğlu ) tarafından e verilmiş takrire de cevap vermiş, şunları söylemiştir : — Terkos 1 künumüsanide elimize geçmiş bulunmak lâzım- dır. Nafia vekâletinin emrile hükümet namma © müzakereyi ben idare ediyorum, Ortada şimdilik bilinen yoktur. Mübayaayı mukavele mucibince hükümet yapacaktır, biz bilâhara bükü- metle karşı karşıya geleceğiz. Terkosun mubayaadan sonraki idare şekli hakkında henüz kat'i birşey yoktur. Bu kabil işleri ya mevcut kanunlar abkâmı dahi- linde idare etmek lâzımdır, ya- but da ticari mahiyette idare edilmesi istenilirse yeni bir ka- »un bazırlamak zarureti vardır. Terkosun yeni idare şekli hükü- metçe ve Büyük Millet Meclisin- ce ittihaz edilecek karar ve ted- birlere göre tayin edilmiş ola- caktır, Mehmet Ali Beyin sözleri » Vali Beyin izahatı burada bi- tiyordu. Takrir sahibi Mehmet Ali — aldı: — Bu telep ve izahattan şu mr m taksitle şir- ,owen alınacak eşya ve tesisat — ilk taksitte verilecek para 600,000 Kiranın pek az bir — teşkil edecek, ann gerisinin U işletmiye hasredileceği le Şu hale de öteki taksitleri nasıl temin edeceğiz? Biliyorsunuz ki bu 800,000 lira hazır Paradan ve- rilmişti, belediyenin mevcut ve daimi masrafları içinden para ayırmak müşkül olacaktır, Sonra işletmenin tarzım tayin mesele- sini şimdiden düşünmek te çok muvafık olur. Buraca yapılacak bir talimatname ilede bu iş şevrilebilir sanıyorum, mamafih mutlaka hükümetçe karar ittiha- zna lüzum varsa buraca pro- je hazırlanıp hükümete teklif edilebilir, şimdiden idari makam- — Jar bir noktai nazar tesbit edip hükümete arzetmeyi düşünüyor- larsa bu noktadan meclisin fik- rinin iltihakı münasiptir. Vali beyin cevabı Vali Muhiddin bey tekrar söz aldı, müzakere safhasındaki bir mesele içn fazla konuşmanın faydah olmadığı noktasında israr etti. Sonra inhisar idarelerinin devletçe kabul edilmiş bir şekli olduğunu, Ankara imar müdü. riyeti içinde bususi kanuni hü- kümlere göre idare edildiğini, bunlardan istifade edilerek ter- kos idaresi içinde mümasil bir şekil düşünüldüğünü, bu hu susta teklifler bazırlanılmakta ol. duğunu, fakat ber halde işte Büyük Millet Meclisinin noktai nazarının bâkim olacağım söy- ledi, ilâve etti; — Vaktiniz olursa hükümete yapacağımız teklifi bir kere de umumi meciise getiririz, olmaz- sa doğrudan doğruya takip ede- riz. Her halde çalışıyoruz, mut- main ola bilirsiniz. Yangınlara karşı Galip Pahtiyar Bey — Bu ha- yırlı işte belediyemize muvaffa- kıyet temenni ederim, idari ve mali cihetle beraber teknik hu- susla da izabat verilmesini rica edeceğim. Şimdiki halde Beyoğ- una daha fazla, İstanbula daha az su isabet ediyor. Ceşmeler faali- yette iken bu suya yetiyordu şimdi vaziyet öyle değildir. Çeşmeler kurumuştur. Yeni teşkilâtta Istanbulun ihtiyacı tat- min ediliyor mu? Sonra bir mesele daha vardır. Su yangınlara yetecek mi? Yan- gn en büyük afetimizdir. Yan- “ların tevsii daima susuzluk yü- zünden oluyor. Medeni * memleketlerde yan- gınlara su verecek tesisat ayrı- dır. Bu cihette nazarı dikkata alınmalıdır. Vali Muhittin Bey-mali, idari, teknik, bu meselenin her nokta- sındaki müzakere bizim şirketle olan müzakeremize müessir ola- bilir. Bu bususta müsaadenizi rica ederim. (Müzakere kâfi 1) sesleri. Galip Bahtiyar Bey — Mu- vaffakıyet temenni ederim, he- pimiz bu işin büsnü suretle hal- lini istiyoruz. Muhittin Bey — Teşekkür e- derim. Meclis, terkos hakkındaki iza- hatın kâfi görülmesine karar verdi. Kadıköy ve Üsküdarda kanalizasyon Fen işleri müdürlüğü, makamı vasıtasile gönderdiği tezkerede Kadıköy ve Üsküdarda kanali- zasyon ihtiyacından bahsediyor, bazırlık olmak üzerede şimdilik avan projelerin yapılmasının mü. nasip olacağını bildiriyordu. Tezkere (Nafia encümenine bavale edildi. Belediyeye alnacak memur- lar maaşlımı, ücretli mi olmalı? | Belediyeden çıkarılân memur- z (8 larının tekatdiye maaşlarının gü- | nün birinde belediyeye hem bir yük mahiyetini alacağı düşünü- lerek bundan sonra belediyeye maaşlı memur alınmaması, bütün yeni memurların ücretli olarak alması kararlaştırılmıştı. Daimi encümen bu mesele hakkında meclise bir tezkere göndermişti. Yepi tekaüt kanumanun bu işi hallettiği, mevzuu bahis mahzur kalmadığı onun için belediyeye artık maaşlı memur da alınabile- ceğini söylüyor, karar istiyordu. Meselenin evvelâ kavanin en- cümeninde tetkiki kararlaştırıldı. Abidelerimiz mahvoluyor! Adalar âzası Emin Âli B. in iki takriri vardı, onlar okundu. Emin Âli Bey takrirlerinden birisinde öz Türkçe iddiasına çalışılan şuurlu bir ifadeyle şeh- rimizin güzelliğini, tarihi kıyme- tini mevzubahs ediyor, şehrin bu kıymetinin bir kısmını da âbidelerinden aldığını bunların ihmal içinde olduğunu, günden güne yıkılmıya doğru gittiklerini söylüyor. makamın bu hususta ne düşündüğü anlaşıldıktan sonra müzakere cereyan etmesini isti yordu. Emin Ali bey şifahen de iza- hat verdi: Bu takrire vermesine sebep iki müşahedesinin kendi- sinde uyandırdığı teessürdür. Ge- çenlerde bir gün Yüksek kaldı- rımdan çıkarken Fransız sefaret- hanesine mebsup bir kavasla ban ecnebilerin o civarda yıkık bir mezarlıkta bir şey aradıkla- rım görmüş, alâkadar olunca mühtedi Fransız kumbaracı Ah- met paşanın mezan karşısında olduğunu görmüştür. Tarihimizde ehemmiyetli bir sima olan Ah- met paşanın kabri bu gün söylenilmesinden çekinilecek bir pislik ve bakımsızlık içindedir. Emin Âli Beyin ikinci müşa- hedesi de şudur: Yedikule hari- cinden geçerken © civarda taş kıran âmelenin kırmakta olduk- ları taşın üzerinde, eski harflerle koca koca yazılar görmüş, yak- laşmış, kırık taşların üstünde şunları okumuş: “Kostantaniye fethine iştirak etmiş olan Bolvadinli serçeşme bilmem nereli Osman.,, Emin Âli B. bunları anlattık- tan sonra ilâve etti: — Bizim için mücibi hicap ve müstelzimi hicap olan bu vazi- yet karşısında kıymetli Süleyman Nazife, sevimli Ahmet Rasime mezar yaptırmak meye yarar? Sonunda onlar da bu hale ge- lecek olduktan sonra!.. Adalara su lâzım Emin Ali Beyin ikinci takri- rinde adalara elektrik getirildiği zaman su ihtiyacının da gideri- leceği vadolunduğu, bu vadın geçen sene mecliste de tekrar edildiği hatırlatılıyor, henüz fiili sabada ihtiyaç giderilememiş olduğu için vali ve belediye re- İsi beyin yeniden teminat ver- mesi İsteniliyordu. Takrirlerin ikisi de makama havale edildi. Meclis pazartesi günü bir saat on dörtte topla nacaktır. Çarşamba günü de devre hi- tam bulmaktadır. Onun için çarşamba akşamı içtimalara ni- bayet verilecektir, Fransızlarla itilâ- fımızdan sonra.. EDAK (Baş taralı 1 inci sayıl amızda) için Parisi çokiyi tanırım. Tah- silimi bitirdikten sonra Şama dönerek babamla beraber çalış- mıya başlamıştım. İstanbulda bazı emlâkimiz bu- iunduğu için buradaki ikamet müddetimi biraz uzatarak muğlak i bazı meseleleri halle çalışacağım. 5 Muğlak meme demekle neyi kastediyorsunuz “— Memleketimiz şimdiye ka- dar Türkiyeye karşı istisnai bir | vaziyette bulunuyordu. » Siyasi amg im etmek istemi- yorum, öriyeliler Türkiyede ne mal alabiliyor, ne mevcut mallarımızı satabiliyor, © hatta ipotek edebiliyorduk. Yeni Tür- kiye » Fransız anlaşması bu me- seleleri memnuniyet verici bir şekilde halletmiştir.., — Bu anlaşma bakkında ne düşünüyorsunez? *— Son itilâftan evvel Türki- ye ve Suriye arasında mevcat olan kararsız vaziyet ilânihaye devam edemezdi, iki memleket arasındaki dostane münasebet- lerin iadesi için bazı eks klikle- rin mevcut bulunduğu bhissedili- yordu. Suriyede sevinçle karşı- lanan yeni mukaveleler bütün bu işleri yoluna koydu. Babam şimdiki vaziyetin hu- sulü için çok çalışmış ve bunda büyük bir amil olmuştur.,, Suriyede kadınlar Nasuhi Bey Elbabip bundan sonra Sariyedeki kadınlık hare- ketlerinden bahsederek demiştir Seriye kadmlarnın elân kapalı ve geride bir hayat ya- şamalarından teessüf duymık- İlim kabil değildir. "Tasavvur ediniz: Seryede bir evde - aile “erkekleri için “bir mutbak, bir yemek salonu, bir salon bulonduğu gibi gene o aileye mensup (Olan kadınlar için de ayrıca bir mutbak, ye- mek saloou ve oturma odası vardır. Yani bir. aileden olan erkek ve kadınlar ayni çatı al- tında ayrıl ayrı yaşarlar. Zanne- diyorum ki, Suriye ve Arap erkeklerinin sert tabiatlı, kav- gaya âşık ve politika entrikala- rma mütemayil bulunmalarının sebeplerinden biri de budur. Memleketim urf ve âdetlerinin kadınların O kocalarının, erkek kardeşlerinin işlerine veya mü- kâlemelerine karışmalarına mü- sait olmamasına çok teessüf ederim. — halde feministsiniz ? — Evet. Hattâ ması,, grubunun başında bulu- nuyorum. Benimle ayni fikirde olan kız kardeşim Leylâ bana | mesaimde yardım etmektedir. | ikimiz birden evvelâ aile baya- ,tmda “harem,, m kalkması ve kadınların umumi hayata iştira- kini temin için çalışıyoruz; Fakat bunun için evvelemirde peçe nin kaldırılması lâzımdır. ,, Meşe i Bey ehe ri da doğmuştur. Kendisi buna ait bir ti şöyle anlatıyor. — Büyük babam İzzet paşa Abdülbamidin müşaviri idi. Bü- yük babam tevellüdümü haber vererek kendisinden bana bir isim koymasını rica etiği zaman || padişah bir tarih kitabı oku- makla meşgulmuş. Büyük ba- bamın ricası üzerine şöyle de- miş: — Kanuni Süleyman zama- nında Nasuh paşa isminde ce- sur bir kumandan yaşıyordu. Eğer benim bir oğlum olsa ken- dısine “nasihat verici,, manasına verirdim. Siz be- “Müslüman | kadınlarının serbestiye kavuş- | 25 Teşrinisani 1 Melek Sinemasi vasi salonu ömealsiz ve Hİ hayret bir harika ola9 MAVi TUNA filmi ile alkış tafanlarile layor ve ilâhi artist y BRiGiTTE HELE ve Budapeşte'nin meşhur de,, Z.GAN orkestrası takdirle seyrediliyor. ilaveli Paramount Jurnal. Bugün 11 de tenzilâtlı fiatlarla tine | GE ikin, (ni idm: Dez Istanbul Belediye Darülbedayi Şehir Tiy: Temsilleri : Bugün matine ISTAIL pi i sasli5,30da ak su saat 21,30 de fi ! İNN (üç saat) |“ Opereti 3perde27tablo Yazan: Ekrem Reşit 8. Besteliyon: Cemal Reşit 8. ul ui Cuma Cumar 25 T.sani 26T. 25 Recep 26 Ri Gün doğuşu 65» 7 Gün batışı 145 1643 Sabah nama 618 090 Öğin namaz ii) 1204 #kindi namaz KM Ya Akşam namam 1645 10,13 Yatım samazı © #422 18, İmsak 53 ai Yalın geçen : eli j 3 214 isı s9 günleri j dereco İdi, Bugün havs hai? buluf cak ve rüzgür poyrazdan esecektir. ©. Radyoda : 3 ISTANBUL — 17 den 17,45 e Bi Oüşerref Hann), 1745 ten 18 © Gramafon, 1 Sden 19 a kadar ems Bey ve arkadaşları, 19 dan 20 ye Örkestza, 20 den 20,30 a kadar Ses © Hunum), 2030 dan 21,3 Ga kadar Fİ saz hayati, 21,50 dan 2230 « kadar O Ajans ve Borsa haberleri, saat yari 24 T. sani 1932 (Satış) Muht Kuruş | * Şilin Av 1 Posta © 1 Mark 20 £, Fransız 17i 1 Stertin #3 1 Dolar 210, 210— 34038 Varya 83,24—; “ e 2.4519 Talkraş t673— Bölgrat 1780, Lame