12 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
Darülfünundan üniversileye . e Türk üniversitesi kafa yapacaktır! Şimdiki Darülfünun yarı 1 bir medrese | yarı bir Avrupa kopyesidir .. Falih Rıfkı Beyin bu husustaki sözleri Darülfünunun takviyesi ve baş- ka bir görüşle yeniden kurul ması, memlekelin ilim ve irfan hayatım alâkadar eden en ileri meselelerden birisidir. Genç ve değerli Maarif Ve- kilimiz Reşit galip bey efendi- nip, Darülfünunu ziyaretlerinde işaret ettikleri gibi, önümüzde Darülfünunun ku günkü memle- ket ve inkılâbın ibtiyaç'arına da- ha iyi hizmet edebilecek şekilde | takviye edilmesi gibi bir maksat ( vardır. özlü Vekil, Darülfünunda şöy- le demişti: “Darülfünunun en iyi bir şe- kil alabilmesi lâzm geliyorsa bunlar hep be- raber düşünülecektir. Vakit Bu, beraber düşün- meye ilk kolaylığı vermek için sayılı ve tanınmış vatendaşlarla konuşarak düşündüklerini öğren- mek ve bunları meşrederek bu vadide küçük bir mak istedi. Muharririmize, hizmet yap- düşüncelerini söylemek cömertliğinde bulunan | bu | bu vatandaşların sözlerini günden başlıyarak okuyucuları- mıza bildiriyoruz. Falih Rı/ kı Bey diyorlu — Birinci sualiniz nasıldı ? — Darülfünunun ilgası ve ye- rine üniversite kurulması mev- zan bahsediliyor. Bu, Dartilfümu- nun vazifesini yapamadığını gös- termez mi? — Peki, Dakikalar geçiyor odada biç ses yok. — Ikinci.. karşısındaki vazifesi. değilmi idi? —Bu, üçüncü idi efendim. ikin- | ci sorgum, beynelmilel ilim sa- basındaki vazifesi idi. — Evet. Odada gene derin bir sessiz: lik başlıyor. Falih Rıfkı Bey, konuşmaktan ziyade yazmayı tercih etmişti, nu masaya bafifçe da- ş, muntazam ve rahat ya- j i. Yüzünün genişliğinde kıpırdıyan bir çizgi, buruşan bir kısım yoktu. Geniş beyaz kâ- ğıtlarm üstünde satırlar, aynr hızla akıp gidiyordu. — Bitti efendim. Bir kere beraber okuyalım sizinle. Baka- | ım sizi tatmin ediyor mu? Gizlice saatime baktım. Tam on yedi buçuk dakika olmuştu. Gene gizlice içimden: — İşte bir rekor.. dedim. Darülfünun vazifelendiri!- memiştir. Falih Rıfkı Beyin yazdıkları şunlardı : — Darülfünun vazifesini yap- mamıştır, değil, darülfünün vazi- felendirilmemiştir demek daba doğru olur. Darülfünuna A — Nasıl talebe verildiğini, B — Nasıl müderris verildi- ğini, düşününüz. Verilen vazifenin de şöyle böyle, bürokrata yakın i ne talebe, için ne yapmak | | rülfünunda üniversite kürsü üniversitenin inkılâp | gençler yetiştirmek olduğuna hü- küm edersiniz. Darülfünunun bu zayıflığı, bize mirss olarak kaldı. Biz Darülfünunun haklarını sağlamladık. Hak ne müderris, ne de derstir. Darülfünunda ebli bulunmadı- ğı için boş körsü olabilir. Fakat doldurma kürsü olamaz. Size sormak istiyorum: Şahsına hürmet ettiğim Ali | Ekrem bey, bir Darülfünun ho- cası mıdır? Ali Ekrem beyin Falih Rıfkı B, müderris olduğu mektep, ancak, eski “menşei kifap,, ayarında bir müessese olabilir. Yapabildiğini yapmıştır. Darülfünun vazifesini yapabi- lirde . yapmamış “eğil. weşetii- diğini yapmıştır: Fakat bu tığı vazife Darülfünunun değildir. Şunu söylemek isterim ki D öne çıkacak müderrislerimiz vardır. Bunlara da yalnız vazife vermek değil, karşılarına seviye otur! mak lânm gelir! En güç şey Dünyada ep güç şey medir; birlirmisiniz ? Kafa yapmak! üniversite kafa yapacaktır. Biz sırasile Türk toprağını, Türk yazısını, Türk taribini, Türk dilini yaptık. Şimdi Türk kafasını yapa" cağız. Bunun tezgâhı yeni üniversite olacaktır. Türk kafası tercüme bir kafa olmıyacaktır. En yeni ilim ve fen bilgisi, en son me- totlar içinde, Türk düşünen, Türk yaratan bir kafa... Bu kafa aynı zamanda ideal ve ablâk kafası olacaktır. Medresenin devamı ve kopye! Şimdiki Darülfünun bizde yarı | yarıya medresenin devamı, yar yarıya da Avrupa üniversiteleri nin kadro kopyesidir. Medresenin devamı derken, bugün, belki pek az medreselerde rast geldiğiniz kadar, kızıl taasenplu bazı he- calarımızın kürsü sahibi olduk- larını söylemek istiyorum. Avru- pa kopyesi derkende tercüme edilmiş bir program, talebenin eline tercüme edilmiş bir kitap vererek, kendisi de bir iki Firenk müellifine tercümanlık eden mü derrisleri hatırlıyorum. Yeni üniversite bizde Kafa ocağı ve dava ocağı, inkılâp (o Türkiyesinin büyük davasının ocağı olmalıdır. Bunun nasıl kurulacağı, bir ihtisas ve teknik meselesidir, ona karış mam.. ,, A, Sırı Kadınlar arasında İsO0küğE bir kadın| | grupu şehrimize geliyor Amerika kadın birliği murah- baslarından madam Andree Ri- | gelerek “Halkev,, inde “Hayat- ta kadın,, verecektir. mevzulu bir konferans Diğer taraftan iki, üç yüz ki- şilik bir Romen kadın grupusun yakında Istanbula geleceği kadın birliğine baker verilmiştir. Hey- et azalarından bazıları da bura | | İ der bir kaç güne kadar buraya | | da bir kaç konferans verecekler» ! dir. Kadin birliği bu bususta bir | program hazırlamaktadır. Tütün az Istihsal mıntakalarından gelen miktardan 2z olduğu anlaşılmış- tır. Bu azlık İzmir, Manisa, Muğla, Aydın, Eskişehir istihsalâtında bilhassa göze çarpmaktadır. Umumi rekoltenin 20 milyon kilo raddesinde olacağı tahmin alınacak malümatlar üzerine re- kolte hakkinda ayrica. tahmin yapılacaktır. * Tütün satın alacak — Os- tru Türk tütün şirketi umum müdürü M. Horrek Avusturya tütün inbisarı namına hükümeti- mizle Ankarada İ.mübayaa etmek gitmişlerdir. Bu zevat cuma günü Ankara- ya giderek tütün mubayaası için hükümetimizle müzakerede bu- lunacaktır. —eme— Hamdullah Subhi B. Bukreş Elçimiz Hamdullah Suphi Bey dün sabah Ankara- dan şehrimize gelmiştir. Ham- dullah Suphi Bey birkaç güne kadar Bukreşe gidecektir. ———— Deniz ortasından Ikurtulan tayyareciler Rangoon, 11 (A.A) — Tayya- reci Von Gronau ve 3 arkadaşı buraya gelmişlerdir. Hepsi de sağ ve salimdir'er. ——— Cihan ipeklileri ve Japon ipeklileri Yapılan bir istatistiğe göre cihan ipekli mensucat sana Japon ipeklileri karşısında mü biş bir buhran geçirmektedir. İ sı, diğer sanayicilerin İ rekabet edememesidir. Istatistikte deniliyor ki: Ja- pon ipeklilerinin ucuza mal ol- masının en büyük âmili amele kolluğudur. Bundan başka üc- retlerin azlığı, İŞ saatlerinin uzunluğu da buna ilâve edilince Japonlar istihsalâtı en az bir masrafla elde etmektedir. — Bütün doktorlar hep bir ağızdan “'vitamin,, lerin sa hk için lüzumundan bahsedi- yorlar, — Vitamin nedir? — Vitamin : Üzüm, İncir, Fındık demektir. (MINI iktisat ve Tı sarrui Cemiyeti yp malümata göre 1933 tütün re | koltesinin evvelce tabmin edilen | edilmektedir. Diğer mıntakalarda | müzakeratta | | bulunmuş olan M. Sekkel tütün | üzere İzmire.| Bunun en büyük sebebi Japon ! ipeklilerinin çok ucuz mal olma- | bunlarla | My yy yg gg yy ya ZN yg yy Bu akşam MELEK ww ELHAMRA »"“ Dünya sinemacılığıma en büyük eserinden biri ihtiras irrtına MELEK | Eihami i sinemasında Fransızcası. | sinemasında Mümessilleri ; Mümessillefi CHARLES BOYER EMIL JANE Armand Bernard ANNa S Dikkat; Filmlerin her ikismi görmek istiyenlere *0 w vardır, Filme ilâve : Paramount dünya havadisleri: DA Cochet'nin Vines'e mağ'tıbiyeti, Amerika'da dünyam? kudın vücudu müsabakası vesrire. vi e > o 2 “© Nuket Karış | Maallim Beylerin ve mektepli efendilerin dikkatine : Muhterem Maarif Vekilimiz Reşit Galip beyetendi TÜRK Dili hakkında çox ehemmiyetli ve kıymetli bir hitabesinin Ipekfilm stüdyosu ıaısfından filme çekilmesine müsaade etmişlerdir. Bu kıymetli film Bu akşımdan itibaren münhasıren EL HA MRA Sinemasında gösterilecektir. 20 (. Fransiz 1 Berlin 1 Dolar 20 Löret 20 Dram 20 laviçre 20 Lava 1 Florin 20 Kuron Çil v9 ” Çek mayayı Gap: Parla Londra Ne York Müfno Ersel Atina Cenevre Nİ soy Kederlerinizden kurtulmak ve , dertlerinizi avutmak isterseniz? Bu akşamdan #tibaren OPERA sinemasında iraesine başlanacak olan Şeyhin DOSTU Sözlü ve şarkılı komedisini gö- rünüz. Mümessili : Geçen sene “Haydi Asker” filminde gör- düğünüz ve alkışladığınız Meşhur komik Leslie Fuller | bütün kederlerinizi unutturmayı Va taahhüt ediyor. “istikarzler Tat dahili 9680 Fer 103 Gümrükler 5,10 aydı » Bağdat Askeriye ahi “ 45 Çarşamba , 12 T.evvel 13 M1 Cema.shir 12 Gün doğuşu 613 Gün batışı 1. nb nama 601 İkindi bamam Akşam namazı İN Yatsı Bamazı Imsak Yem geçen günleri Yum kalan günleri gm Yarn akşam GLORYA".. Müstesna bir temaşa Mevsimin en şen, en gülünçlü ve en eğlenceli opereti: Paris kızı) İ Paris bulvarlarında 8 aylık parlak muvaffakiyet GRAZIA DEL RIO ve | HAVA — Dün sıcaklık İ 18 derece dinrâk teshit edil” | rüzgüt poyrazdan m e | cek, hara ekseriyetle RADY Bugün ISTANBUL - pe de LUCIEN GALLAS Şeytani bir cert beze i le dans ve tagan dönd işi z filmi wüteakip Jurnalin &n son halihazır dün ya havadisleri. Fi'min şarkıları üze rine yapılan bir fantezi GLORYA CAZI tarafından çalınacak ve bu İtdif yepi ne öperene parlak bir meral teşkil edecektir. Istanbul Belediyesi: Darülbedayi Şehir Tiyatrosu Temsilleri : ii ip | 21 45 musiki, 21,40 moda, 2“ Kadro mec" 9 oncu sayısı bil 0 w yazılarla çıktı. , lık Türk bütçesi m yunuz. Bötün gençler bu me' melidir, Bu akşam Suvare saat 21,30 da Pazartesi « Perşembe Yazan: Musship zade Celâl Bey Zabitan gecesi aa Çi
