22 Eylül 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Sinema sayfamız okuyucularımız hatırlarlar: mühim Biz | göstermek istediğimiz zaman mu- sütunda bir kaç defa bahsetmiş- | hakkak ve mümkün olduğu kadar tik ki, bize, bir havadis gazetesi | büyük ve çok resim koyarız. lâzımdır, ve bu havadis gazetesi aynı zamanda yarı kültür, yarı 3 — Yirminci asrın iki büyük ve genç milleti olan Amerika ile propaganda gazetesi olmalıdır. | Sovyet Rusyada sinema, halkı bil- O zamanlar, bu ihtiyacı bir te. | hassa gençliği ve köylyüyü tenvir menni olarak göstermiş, buna rağ- | için en büyük âmildir. Bu iki mem men, yapıldığı takdirde, noktadan olsun, mali ve pratik manevi cihetlerden olsün, hangi yolları takip ve hangi neticeleri ceğimizi de yazmıştım. Artık bugün için bir havadis gazetesi Türkiye için bir temenni olmaktan çıkmış, bir ihtiyaç ha line gelmiştir. Artık bugün, memleketin bir | film gazetesi yapabilmek kabili- yeti vardır. Zira, İpekçi kardeşle» rin delâletile filim sanayii başla- dı. Sesli olarak bir film gazetesi de gösterildi. Bunun yaptığı tesir, alınan netice görüldü, takdir edil di. Yalnız benim söylemek istedi» ğim nokta nazardan ölçüldü mü, bilmem., İşte bugün bu noktaya bilhassa dönmek, evvelce yazdık- larrmı hatırlatmak istiyorum. Meseleyi mümkün olduğu ka- dâr kısaca görüşelim. # » “ 1 — Türkiyede her gün sine- maya gidenlerin sayısı, her gün güzete oküyahlirın sayısmdan az değildir! 2 — Sinema, yani müteharrik resim san'ati doğrudan doğruya göze hitap eder, Sinemada gör- )lekette seyyar sinemalar ve” kül- alabile- | | 1 takip etmek / lay çıkmaz, Bunun içindir “ki biz | ri gösteren sinemalar yapılmıştır. | zahmetinde ve lâtfünde bulunan | gazeteciler bir havadisi 5 — Türkiye şehir ve kasaba- ları birbirlerinden uzak, nakil va. sıtaları hem pahalı hem de az o-| Meselâ bir Trabzonlu, bir Adanalının lan bir memlekettir.. nasıl yaşadığından, bir İzmirli bir Edir İ nelinin ne iş gördüğünden, bir İs- tanbullu, bir Diyarıbekirlinin hu- | susiyetlerinden haberdar değildir. İ “6 — Bazı vekâletler, köylüye Bu çareyi Fransa, İngiltere, Al- manya, İtalya, Amerika tatbik et- mektedir: Kontenjan! Herkes bilir ki kontenjan de - mek sadece ithalâtı tahdide matuf bir tedbir değildir. Belki ve yal- İ nız, dahildeki istihsalâtın sürümü» nü temindi. Bu neviden olarak ve Avrupalıların yaptıkları gibi, her sinemayı, muayyen bir miktar yer- li olarak yapılan yukarıda mev- yaşaya ag Soldan sağa vö ilk resimde t Janet Şanaier, Sesliiya Parker, Juno Vlasok ve Vivyan Royt isimli dört meçhul artist — belki yarın meşhur olurlar — siiâh başına ! emrine itaat etmiş- lerdir. Aynı kızlar ikinci resimde bombardımana hazırlanıyorlar. Tahdidi teslihat konferansı, teslihatı böyleleri için yapsa şüphesiz ki herkes gönüllü asker yazılır vekimse itiraz etmezdi. yy yag tür, havadis filmleri, malarla eğlence filmlerinin sayı» larından daha çoktur. 4 — Gazetecilik bile yavas ya- vaş'sesli havadis filmciliğine doğ- | ru gidiyor. Avrupa ve Amerikada çıkan büyük gazete binalarının | alt katlarına, hemen hemen kâmi- düklerimiz aklımızdan kolay ko- Jlen, yalnız sesli havadis gazetele- m EV 1 GE 0G OE AL Bu artist kira? Güzel ve şuh bir yıldız. Bu resim altındaki yazı yanlışlıkla yazılmış zannetmeyiniz Bu saçı bâşı dağınık sefil dilenci herkesin sevdiği ve beğendiği Liane Haid'dir. Bu güzel ve şuh yıldız, sinemada olduğu kadar tiyatroda da muvaffak oluyor, ve bilhassa ““makiyaj,, yapmakta, Bu resimde Liane yaid'i bir dilenci kıyafetinde görüyoruz. Zirâ, kendisi Viyanada yapılan bir makiyaj müsabakasına iştirak et- miş, ve birinciliği kazanarak “makiyaj ktaliçesi,, ünvanını al- mıştır, yy yg yy gg yy ay ir usuller öğretmek istiyor, bir sü- kitaplar bastırıp dağıtıyor. Bu kitaplarım nasıl yazıldığı meçhul dür. İyi bile olsa, oküyan köylü- nün bu üslübu anlayıp 2 mi» İ yacağı şüphelidir. Fakat bu usul- ler, eğlenceli bir halde filmlerle | gösterilse her halde daha iyidir.. 17 — Açılışlarının ilk haftalarm- da (Keriman Halis) Hnrmm dün- ya güzeli seçilişi, İstanbula dönü- şü filmlerini gösteren sinemalar fevkalâde rağbet gördüler. Bu da havadis gazetesinin ehemmiyetini gösterir, Bunadan başka Şükrü Naili Paşanın nutku artık bir si- yah şerit üzerinde nesillerce din lenebilecek bir vaziyete girmiştir. Bu vadide söylenecek, hatırla- nılacak nice hakikatler var. Bu Kadarını kâfi görerek bir hava - dis gazetesi yapıldığı takdirde bunun nasıl kabil olabileceğini söyliyelim.. Evvelâ, böyle bir gazetenin baş- | Bi- İs lca iki şeye ihtiyacı vardır. rincisi istihbarat ve malzeme, kincisi filmleri çalıştıracak sine « ma. İstihbarat yapacak kimseler, bir plân dairesinde hareket edece- Bi için kolayca bulunabilir. Hem i- şin bu kısımı oldukça güç olmak- la beraber; kolay.. Malzemeye ge- lelim. Bugün elimizde, sesli ha- vadisleri alacak makine ve mal- zeme var. Belki operatör bulmak güç olur. Bu da kolay.. En mühim kısmı, yapılacak o- lan filmleri, sinemalara tevzi e Hip gösterebilmektir. İşte bu nok- | ta, havadis gazetesi yapmak isti- yenleri düşündüren en derin me- seledir. Zira, hiç bir sermayedar, ne kadar vatanperver olursa olsun sermayesini boş'yere sarfetmez. Muhakkak surettte, hiç olmazsa başbaşa sarfettiği parayı geri la- mak ister. Bugün bu işin bir tek çaresi vardır. ay e yy büyük sine- | bir çok işleri nasıl yapacağıma da- zuu bahsettiğimiz havadis gazete- lerinden göstermeğe mecbur et « mek lâzımdır. Yani, her yeni prog ram gösteren sinema, xmecbüren bu havadis gazetelerinden birisini göstermiye mecbur olacaktır. Burada ince hesaplara girmeği fazla buluyorum. Yalnız şunu söy liyeyim ki. Türkiyedeki sinemala- | KIŞA HABERLER $ Bançıştayın'ın Göerl olar öğ piyesinin fransızca bir de almanca nüshası yapıl?” $ Brigitte Helm Viyanayt ? dip Albert Prejanla buluşmu#!” dır. Orada, Jaklin ve Aşk isi li bir film çevireceklerdir. “İ $ Lilyan Harvey son filmi Konrad Vaytla beraber oynan! $ tır. Yakında Hollivuta gidiyor” $ Alman sansörü Mata Har! minden birkaç sahne çıkart” i bu suretle gösterilmesine müs? de etmiştir. ti $ Anni Ondra da Hollivuda diyor. i $ Harri Litke — doğrusu PF* soğuk bir artist — gene bir şip yapıyormuş. $ Olga Çekova “Parisli dilet” &i,, isimli bir film yapıyor. $ Bundan sonra “Mickey Hot se,, lar renkli olarak yapılacak” tır. $ Şimdi de yeni bir moda çif tı: Meşhur adamların hayatları” dan filmler yapılıyor. Meselâ ki” 4 rit kıralı Krögerin, geçenlerde © lan Ziegfilt'in gibi... olduğu # me rm sayısı tahminen yüz otuz ke dar, Bir şehirde mevcut muhteli sinemaları göz önüne getirsek b” le gene asgari 50 sinema var mektir ki bunlar, bir havadis 8” zetesinin masrafını koruyabilir” Hulâsa edelim: Türkiyeye m“ Wetdenk surette Kir Film lâzımdır: Bu iş için de, müteşeb” bis vaziyette olacak kimseleri” ora” | mazarı dikkatini celbetmeyi ken” 'dime bir vazife telâkki ediyoru”” önle ninni işime em aaa Bugün için 9 uncu saylfamızda