22 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

113 Temmuz Cinayeti 13 Temmuz Cinayeti 1932 se nesinin bütün dünyada en çok okıman ve en çok beğenilen zabıta romanıdır. Ya rından itibaren neşre başlıyo ruz. um CukUZUnCU S6H6: NO. 3 0 1 0 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrir mfidürü: 23236, İdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 Maktul Vezirler «Maktul Vezir ler» Osmanlı tarininin kanh yap raklarını bir araya tophyan heyecanlı, meraklı bir eserdir. Bu tarihî tefrikayı yartndan itibaren okumağa başlıyacaksınız. ?&%"& ve mektup adresi: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: lstanbul, No. 248 •«•?»««»• " Pprcpmha 2 2 Evlul 9 3 2 t J »» 1 Kontenjan listelerindeki tahditat azaltıldı ve Devlet yalnız büyük I muafiyet listeleri yeniden ihdas edildi sanayi ile meşgul olmalı! Sevdiğimiz Hakikatler BSySk Gari'nîn Türk tarihi ve diline f f wmmmWlnB,ı,,,,,,,MBUnwwnMMnnnı ^ ^ Ve Döviz Kararnamesinde MUhim Tadılât rıııııııiMiıııijııiMiııııııııııııııııııııııijiiinıiMiııtııııınıınıııııııııııııritııııııııııırnıı • • '""""'""'"•"•"'•••"HlllırıIIIIIIIIIIUIIIlIllllMlllimilllllllfMIHIMNIIIllUllllllllMIMIIItMIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIII iiiıiMiıııııııııınııııınıınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiNiııııııtııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııyıııııııtııı Sanayi siyasetimiz nasıl olmalı? beyannamesi usulü kalktı daır ortaya çıkardığı hakikaüer ve Dü Kurnltayı için (Cumhuriyet» te basılan yaalar her soydaş okuyucumuzun yüreğinde yeni yeni sevinçler uyandırmışür. Dünyada insan hayatile hemen be. raber başlamış olan Türk'lük hayatına w n aaırlar zarfında verilen fena yerler üe, ona yapılmak istenilen fenakklar, *ü rölmek istenilen iftiralar ile ezilmis yüreklerin, bu yeni dünyaya gelişten se vinç duymaması kabfl midir?. Bütün Avrupa birliğini yenmiş, ayağa kalkmış koca Türk'ün bu hakikat savasmda da yenmesi iâzundır. Fakat, yenmenin ilk şartı imandır. Onım içindir ki; evvelâ Türk medeniyetine ve Türk Ankara 21 (Telefonla) Heyeti dilinin analığına inanmahyız. Bugün, Vekile bugün tsmet Pafaam riyasebu güzel topraklar iizerinde Türk [ * ] tinde, saat beften ona kadar devam olarak yaşamamızı nagıl mfllî savaştaki eden urun ve mühim bir içtima ak ımanımıza borçlu isek yarm kütür sa tetmistir. vaşındaki yenmemizi de bu imana borçlu Bu içtnnada doğrudan doğruya olacağız. yalnız iktisadî mesail müzakere e Bu birinci şarb elde ettikten sonra, dilmis, ve memleketin iktisadî vaziüst tarafı daha kolay olacakhr. Kolayyetinde cidden büyük teairler yapa f lık ta çalısmak ve araştırmakla elde edicak mühim tedbirler ktihaz oluomuslecektir. Fakat, doğrusunu söyliyelim tur. ki, ban soydaflarîmızm heniiz bu haBunların en mühimmi teşrinievvelkikatlere alışamadıklarını göriiyoruz. den itibaren üç ay muteber olmak üÂma, rasgeldiğimiz bu alışkınsulığın zere hazırlanan kontenjan listesidir. bir kaç sözleşme sonunda kuvvetini Liste paramızın aldığı müsak vazi • kaybettiğini de görmüyor değiliz. Bizyete göre genis esaslar dahilinde tanzat, ben de ilk günlerde ayni vadyette zim edilmiş, şeker, kahve ve çay konidim. tki üç sene evvel, bir soydaşunı tenjana ithal olunmus, muafiyetler zm Avrupa'da basbrdığı «Türk diinluteleri de areçenki kontenjan gibi yey» v e t»»*l" 'fıtTÎT kîtalıuuB îUt saİd ihdas olunmuştur. tufelerini tuhaf bir duygn He ekudum. Kontenjan hariei listeler: Bu Idtapta ve ona dair elime geçen btr A. B. C. D. harflerile kontenjana kaç el yazîsından sonra öyle hakikatler Tüccara muamele vergisi makbuzile döviz almak serbestisi verildi Dünkü Heyeti Vekile 5 saat devam etti Nazmi Nuri, Mehmet Ali ve Salih Rıfkı Türkiye'nin «anayi «yaseti nasıl olmalıdır? Bu suale cevap almak ve bu suretle sanayiimizin ihtiyaç ve zaruretlerini tebellür ettirmek üzere bir anket açtık. Suallerimiz şunlardır: [1 Devlet hangi sanayü yapmalı, tiangisini yapmamalıdır? 2 Evvelâ iptidaî maddeleri memîeket dahilinde olan sanayü mi hima • ye etmeuyiz>' .. , 3 Sanayü zrraiyeyi, diğer sana yiden evvel mi, sonra mı düşünme Byiz> 4 Devletin Hissedâr olduğu sa nayie halkın iştiraki için ne gibi şart • lar düşünüyorsunuz} V e ne gibi şart lar bona mani olabilir?" 5 lYerli mallanmızin natlân KakEnda ne düşünüyorsunaz, yefli ma fam daha ucuza satmak için ne yapmaIıdtr? Anketmıize eJdığımiT ilk cevar> B. lerin anketimize verdikleri cevaplar Kahve, şeker, çay tekrar kontenjana tâbi tutuldu. Yeni esaslarla hazırlanan listeler bugünlerde neşredilecek Sanqyi BirUği Umuml kâttbt NcumiNuriBev Karamürsel fibn* kan müdürü Mehmet AH Bey ları bugünden itibaren neşre devam ediyoruz: Nazmi Nuri Bey diyor ki Sanayi Birligi Umumî Kâtibi NazLutfen tahifeyi çeviriniz Gazi Hz. nin riyasetlerin de aktedilen iki içtima Tent Ma&*J,Xğkai &tU GAUp Beiftn istikbaU Dil Kurnltayı muteşebbis heyetinin hazırladığı esaslar tetkik şdiWî Azaların davetiyeleri Gönderilmeğe başlandı Türk Dili Tetkik Cemiyeti önü müzdeki 26 eylul pazartesi günü toplanacak olan büyük ku • rultay için ihzarî faaliyetme devam etmektedir. Şimdiye kadar kaydo Iunan azanın yekunu hayli kabarmıştır. Bu hususta dün Dolmabahçe sarayında gazetecileri kabul eden Cemiyet Umumî Kâtibi Ruşen Eşref Bey şu beyanatta bulunmuştur: « Türk Dili Tetkik Cemiyetmin Kurultaymda cemiyet namma söz alacak zevatın evvelce tesbit ve neşredilen programa göre hazırla mış oldukları tezler ve hitabeler Cemiyetin hami reisi Reisicumhur Hz. nin riyasetinde toplanan müte şebbis heyet azası tarafından evvelki günkü ve dünkü içtimalarda tetkik edilmeğe başlanmıştrr. Bu içtimaa Kâzım Pş. da iştirak etmiştir. îçti raptedümiftir. Bundao başka evvelce nefredilen bef numaraL karanume de tatile uğf ) ( Mabadi 6 mcx sahifede ) gormege başladun ki; mesleğime, ha • zırlanmama hiç uygun olmadıgı halde gittikçe inanmam arttı. Biz, bazı şeylerde, ilimlerde Âvrupa'hlara çok inanmz. Bu kitapta da Türk'lüğün büyüklüğü, Türk medeniyet ve dilinin analığı için Avrupa'lı bilgi adamları sayılmışbr. Meselâ, elime ge çen kitap ve el yansında: (Lenormant) adında bir Avrupa'lının (tlk medeni yetler) atlı kitabından bahsediliyor. Bakıruz; bu bilgi adamı ve onunla birlikte yürüyen garp turkoloklan türkçemizin yalnız: Ü, um, erte, er, ur gibi sözlerindeki dil analığinı nasıl gösteriyorlarL. Yunanca'da (ilios) olan ( ü ) Turan'ın ilk güneş tannlığıdır. Güneş alfandaki Türk topraklannm adı ü, el, ülke olmustur. Turkoloklan hayret îçrade bırakan (il) sözünden gelen (yıl) yerin günes etrafında dönmesi zamanınî ifade etmiyor mu? (Yıldız), (yıldmm) sözlerinin de bu günes parçalan olma sındaki büyük manalar kadar Türk'ün ta tarihten evvelki medeniyetini îsbat edecek kuvvetlî işaretler Önünde en insafsız adamın imana gelmesi beklenmez mi?.. Daha ileri gîderek Arap'lann bu (il) güneşinden ^îlâh) sözünü çıkardıklarını söyliyenler de vardır!.. Gene bu bilgi adamlanna göre; türkçede (um) akıl taşıyan mahluka, yani insana denilir. (ummak) : akıl yolile bilmektir. (Umaci) : Akıl oynatandır. Arük; (homme); (humanite) nin bu »na sözden geldiğine inanmamak kabil midir?!.. Lâtincede: (Erti) söziinün arapçada (irs = erth) olan ve bize atalanmızdan (arta) kalan (erte) olduğuna d/ı şüphe etmemek gerektir. İşte, irs, miras, (erte) den Fransız'lann (heritaje) ini de bulabüırizL. . ' .... Hulâsa, herkesin ihtisası içinde ol mamakla beraber Türk varlığuun ilerisi için çok ehemmiyetli olan bu tarih ve dfl işlerinde her soydaşın bpkı mQH savaş. teki gibi tam bir iman sahibi olman lâzımdır. Çok ehemmiyetli olan bu tarih ve dü işlerinde her soydaşın bpkı millî savaştaki gibi tam bir iman sahibj olması lâznndır. Yer yüzündeki medeniyetin ilk be şiğini sallıyan Orta Asya'daki Türk anaIığınm güçük Asya medeniyetini ve diğer bir çok medeniyetleri doğurduguna hıanmalıdır. Son iki üç asîr zarfında uğradıgimiz bozgunlar bir çok medeniyet seviye • .[•] (Türk) hür ve müstakil adam de mektir. iç Rusya'da hâlâ hür olmıyanlara (tutsak) derler. Tevfik Rıiştü B. dün gitti 26 eylul içtimaina iştirak edecektir M. Yenizelos'un | Belki de bir gün tek bir devlet teskil edeceğiz Atina 21 (A.A.) Atina A jansı bildfriyor: M. Venîzelos söyledîği bir in • tihap nutkunda demiştir ki: < Türkiye'de üç mümtaz şahsiyet buldum. Gazi, İsmet Paşa, Tevfik Rüştü Bey. Onlara ellerimizi uzattık. Bu suretle bir dev let diğerini tamamlamaktadır. Belki de bir gün gelecek, tek bir devlet teşkil edeceğiz. Tevfik Rüşü Bey bir gün An kara'da demişti ki: Bizi yalnız, Meriç nekri ayırıyor. Günün birinde belki de bu nehir bizi ancak, idfarî mua meleler hususunda ayıracaktır.» Hariciye Veldlimiz Cemiyeti Akvamin Mühim beyanatı 7 ü?k Düi Tetkik Cemiyeti Kâtibi ümumlsi Ruşen Bfref Bey malara bugün ve müteakıp günler de devam edilecektir. Şimdiye ka • dar Kurultaya aza olmak için müracaat eden muhterem yurttaşlann a(Mabadt 3 üncü sahifede) Şark'm en Duyuk koprusu Dün akşam Cenevf&y'e hareket eden Heyeıı murahhasamiz sirnecl istasyoriunlla ziyaretlerini kabul etmiştir. Bulgar sefiri M. Pavlof Sofya Hariciye Nezareti umuru siyasiye umum müdürlüğüne, ttalyan mas • lahatgüzarı M. Kock ta hükumeti tarafından Tiran sefirliğine taym edildikleri için Hariciye Vekilimize veda etmişlerdir. Tevfik Rüştü Bey dün akşam re(.Mabadi 3 üncü sahifede) Alaturka güreşler Müsabakalara dün stadyomda başlanMüsabakalara dün Stadyomda başlaıv Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey, dün öğleden sonra Dolmabahçe sarayma giderek evvelâ Reisicumhur Hz. ne ve sonra Büyük Millet MecHsî Reisi Kâzım Pş. Hz. ne veda etmiştir. Hariciye Vekilimiz akşama doğru Tokathyan oteline avdet etmiş ve Bulgar sefiri M. Pavlof ile Italyan sefareti maslahatgüzarı M. Kock'in Bu hafta İsmet Paşa tarafından açılıyor ııııiHiııınııuıııııııııııııııiHiuııııııııııııınııııııııiMinııııııııınnnıııiHiııınııııııııııuıııııııınıınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı sudur. Yunancada Demiurgos, lâtincede lerinden aşağı düşmekligimize sebep olDemiurge denilen san'at tanrısı Türk'mnstur. Fakat, bundan alacağnnız dersleri ancak dünyanm medeniyetüe be • tür. Arapçanın (Hars), lâtincenin (art) sözleri Mars'uı kardeşleri olan nefis raber bu medeniyete malik büyük ma san'at tannlarmdan Ars Ariyas Arad zîmizi bümekle istifadeli kılabiliriz. (Kur'anda Harot) membalanndan Orta Asya'daki Türk medeniyetinin gelme Türk sözleridîr. insanlıkta ilk defa demirciliği meydana Bu kadar büyük bir medeniyet anaçıkardığını, Mars oğlu Kalib'in (Cha lıgına sahip olduktan sonra çocuklanlybe) Amasya'da ilk defa demire su vererek yapbğı ilk çelik üe küçük Asya'da nın medeniyet seviyesine yetişmek için çalışırken şerefli mazimize iman et Türk medeniyetinin ne kadar ulu ol meliyiz. ' ' r£«;&vy3if. duğuna anufmamalıviz. Türkoğlu Türk lstanbul meb'usu olan Mars • Mart (Kur'anda Marot) ALÂETTİN CEMİL hep Efes ye'demirci ocağuun Türk ulu» Firat üzeriride Ism'etpasa köprüsü tsmet Paşa önümüzdeki hafta refakatinde Sıhhiye Vekili Refik Beyle . . . . Dünkü ffüreşlerden Umum Jandarma Kumandanı olduğu Himayeietfal.Cemiyeti tarafından halde şark vilâyetlerinde «eyahate , çıkacak, on beş gün sürecek, bu miîd tertip edilen alaturka güreş müsa bakalanna dün öğleden sonra Tak det zarfında Urfa, Elâziz, Malatya, Maraş, Gazi Antep, Diyarbekir Vilâ sim stadyomunda başlanmıştır. Şim (Mabadi 3 üncü sahifede) diye kadar sporların bîr çoğüna sah bir mamara ne olan köhne stadyom, dün Tttrk'ttn millî sporu olan alaturka güreşin sert, dolgun ve mertçe hareket ve akislerile inledi durdu. (Mabadi 4 üncü taMfede}