9 Eylül 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
Yunanistanda beş vas omeareireamaperm asia saneamaresne rar era ser vArEEREMNENAN Venizelos Türklerle Yunanlıların tarihi davası ne yaptı? Avrupada Yunanlıların Asyada Türk- lerin hakimiyetile halledilmiş .. 1924 senesinden 1932 senesine ka. dar Yunanistanda Venizelor kabine - sinin yaptığı işler üç yüz sayıfalık ve 21 fasıllık bir kitap halinde neşredil. miştir. “Messager d'Athöns,, gazetesi bu eserden huldaalor çıkarmıştır. Bu hulâsalardan o Türkiyeyi (alâkadar eden kasımlarını şöyle anlatıyor; M. VENİZELOS İŞ BAŞINA GEÇTİĞİ ZAMAN YUNANİSTAN NE HALDE Di. Anadolu felâketinden © sonra Büyük Yunanistan siyaseti bit » müşti. Yunan halkı Mösyö Veni - zelosun bu büyük gayesinin iki sene gibi kısa bir müddet içinde, gayri lâyık ellerde nasıl mahve - dildiğini bilir, Bu emsalsiz feci mağlübiyete ve felâkete rağmen, Mösyö Ve - nizelos Lozan müahedesile, siya” setinin Yunanistana Avrupa kıt - asında kazandırmış olduğu arazi- nin mühim biz kısmını muhafaza» ya muvaffak olmuş, mübadele işi ile de Türkiyede bulunan Yunan vatındaşlarının kurtulmasına yar- dim ve ana vatanda yerleştirilme» “ini temin etmişti. Anadolunun elden gidişi, he - men hemen bütün Türkiye rumla» rmın Yunanistanda toplanmış ol » ması ve nihayet harp sonu Avru - pasınin iktısadi, siyasi ve umumi şeraiti, Yunanistanm 1920 senesi nihayetine kadar takip etmiş oldu- ğu ve gayesi sabık Osmanlı İm- paratorluğu dahilinde (toplu bir halde nerede rum halkı varsa © araziyi Yunanistan hudutları içi - ne almak olan harici siyasette de- vam imkânını bırakmamıştı. Çün- kü Lozan muahedesinden (sonra bu siyasetin bütün o mevzuatı ve şeraiti yok olmuştu, Mösyö Veni» zelosun söylediği gibi “Türklerle Yunanlılar arasında tahaddüs €- den “Tarihi dava,, nn artık kat'i ,hükmü Avrupada ekseriyetle Yu- nanlıların ve Asyada da Türkle - rin hakimiyeti suretile verilmişti. Yeni vaziyete nazaran tamamen yeni bir harici siyaset lâzımdı. TÜRK - YUAN MÜUNASEBATI NE VAZİYETTE İDİ? Bundan sonra Yunanistanda Ana dölu faclasından sonra altı sene geç- miş olmasına rağmen henüz bir hari. ci siyaset tesbit edilmemiş olduğu, Yunanistanın bütün Avrupa, Yugos. lavya, Bulgaristan ile fena münase - betlerde bulunduğu (kaydediliyor ve gene Türkiye işlerine ardet ediliyor: Türkiye ile de vaziyetimiz iyi değildi. Mübadele işlerinin bittiği zamandan beri, Yani 1924 ten 192 8e kadar, Türk « Yunan müba dele komisyonu işleri bir adım bi- le ilerlememişti. Patriğin Türki - yeden çıkarılması, İstanbul rum - larınm avdetleri, etabli meselele- Tİ, iki memleket arasmdaki emni- yetsizliğin birer delilleridir. Şüp- hesiz muallâkta kalmış malf me- selelerin halli için muhtelif teşeb- bünler oldu ve bu meselelerin hal- hi bu şüphe havasını kaldırabilir - di. Fakat müzakereler hiçbir neti- ce vermiyordu. Zira, hiçbir za - man meseleler, cezri bir surette ve cesurane mevzuu bahedilmiyor du. Bu müzakerelerin sürünceme- 'de kalması, ne biz Yu lar, imar I değildi. Türk - İtalyan muahede - sinin imzalanması, Yavuz zırhlı - tai nazardan Türkiyenin vaziyeti- ni bize karşı kuvvetlendirmiş ve i ayni zamanda takip edilen siyase- | tin ne kadar yanlış olduğunu gös- termişti. Fakat kuvvetli bir hü - ! kümetin yokluğu, değil tatbikme fakat makul şeraitin ortaya atıl - masına bile mâni olmakta devam İ ediyordu. İ YUNANİSTANIN TÜRKİYEYE KARŞI VAZİYETİ İ Mösyö Venizelos böyle bir vaziyet İ karşısında hükümetin başina geçmiş. | fi ve 22 temmuz 1925 de söylemiş ol- ! duğu nutukta, Türkiyeye karşı prog ramanı şöyle Izah ediyordu: | — Cümhuriyet Türkiyesi ile sadece döstane değil, fakat kabil olduğu kadar dost münasebet te- sis ve İdame etmek istiyoruz. Türkiyenin topraklarımızda gö- zü olmadığını biliyoruz, buna mu- ! kabil bizim de onun toprakların: | da gözümüz olmadığına emin o - labilir. İki devlet münasebetleri - ni dostane bir esas üzerine halle- | derek, iktisadi ve ticari münase » betlerinin mütekabilen inkişafına | xardım ederlerse, kendilerinin da- ba ehemmiyetli ve kuvvetli iki âmil olacakları şüphesizdir. Mual lâkta > hill a kalan mübadele islerini bak ra — Halledemediğimiz meselele ri hakeme havale suretile bu ka » bildir — Türkiye ile gayet geniş ve uzun vadeli bir dostluk ve ha- kem muahedesi imzalamıya hazı « vız, Bu sözlerden #onra, neşredilen © ser, Türk - Yunan muhtelit mübadele komisyonu ihtilâflarım bülün tefer « rüatile anlatmakta, bu mesele hâlle - dildikten sonra Mösyö o Venizelosun Ankarayı ziyaretini, aktedilen muh - retmekterir. Viyanada bir reza- let : Erkekleri akim bırakanlar Viyana, 8 (A. A.) — Erkekles ri akim bırakma yolunda meyda- na çıkan rezalet gün geçtikçe te- vessü etmektedir. Viyana zabıtası Hietzing nahiyesi dahilindeki ma sun bir amelenin evinde ikinci bir takim kliniği keşfetmiştir. 3 kişi tevkif olunmuştur. Maznunların ifadelerine göre bu şubede yüzden fazla insana a kamet ameliyatı yapılmıştır. I Bilâ tevakkuf devam eden tah- kikat neticesinde iyi tanzim edil- miş bir teşkilât © muvacehesinde bulunulduğu ve bu teşkilâtın A - vusturya dahilinde bir çok şubele re ayrıldığı anlaşılmaktadır. Bu teşkilâtı Pierre | Rammir namile maruf anarşist Grossman- ndır. Merkumun ikametgâhında bu sabah yeniden taharriyat icra edilmiştir. Doktor Hafız Cemal Dahili Hastalıklar Mütehassısı Cumadan manda her gün öğleden sonra sanat 230 dan & e kadar Jstanbulda Divan” yolunda 118 numaralı hususi (kabinesinde yn | Hâlâ binlerce Avru- ipalıyı, medeni insanı heyecana getiriyor. İ smın tamire başlanması, ruhi nok i | daki hayvanları himaye cemiyeti j döğüşçüler, aşağı yukarı Ispan- telif muahedeler ve mukaveleleri zik. | Riviyera'dâ bu sene buğa dö- | ğüşleri yapılmış, Bayondan Per- pinyana ve Marsilyadan Nise ka- dar bütün cenubi Fransa ahalisi, | bu İspanyol eğlencesine karşı fevkalâde alâka göstermiştir. Ancak burada yapılan buğa döğüşleri, Ispanyada yapılanlar- dun mühim bir noktada farklı olmuştur. Buğaların oyunda şiş- lene şişlene öldürülmesi oşid- detle yasak edilmiştir. Fransa- azası, bü yasağa rağmen buğa- | İ ların öldürülmesi ihtimalinin önü. | ne geçmek için, bütün oyunları muntazaman tâkip etmişlerdir. Yalnız, bu oyunların kansız olması, Fransızlardan oçoğunu memnun etmemiş, hükümete mü- racaatla bu husustaki kanun maddesinin dediştirilmesini ve | oyunda buğanın üldürülmesine müsaade edilmesini istemişlerdir. Bunlar, oyunda buğanın şişlene şişlene can çekişmesini, kan için- de bağırmasını görmek, iştmek arzusunda İmişler. Oyun böyle bitmezse, tadı çıkmıyor, kendi- lerine zevk vetmiyormuş! Bu tale- bi, ileri sürenler, bilhassa Fran- ! Sanın cenup larafındaki ahali | imiş... Şimal tarafındaki ahalinin da- ha mutedil o düşünecekleri ve esasen hükümetin de böyle gay- rı insanı bir harekete müsaade etmiyeceği ümit olunmaktadır. Fransada yapılanv e bir kısım ahalinin könsiz olduğu için bo şuna gilmiyen buğa döğüşlerinde yadakiler gibi alaca bulaca süs- lü giyinmektedirler. Yalnız ellerinde şiş yerine değnekler ve bunlurn ucun - da üzerine yapışkan bir madde sürülmüş kırmızı kokartlar bu- lunmaktadır. Döğüşcü, al örtü karşısında açılınca hücum eden buğaya değneğinin ucu ile dokuwdukça bu kırmızı kokart, hayvanın öze- rine yapışmakta, göğde kana- makta, kanamış gibi görünmek“ tedir. Herhalde vahşi zevke hitap eden şeklin çok modern, çok insani olarak tadil edilmiş olma- 8, her insan tarafından tasviple karşılanmak: lâzımgelirken, bir kısım Fransızların böyle düşün- | memeleri, birçok yerlerde tees- sür ve teessüfle kaydedilmek- tedir. — a — Amerikada felâketli feyezanlar Nevyork, 8 (A. A) — Rio Grand nehri taşmiştır. o Nehrin Meksika cihetindeki setleri yıkıl- mış, fakat Amerika tarafındaki - ler mukavemet etmiştir. tında kalmıştır, Hasarat yüzlerce milyon dolar tahmin edilmekte - dir. Şimdiki halde telefat mikta- rı İZ ye baliğ olmuştur. Bir çok kasabalar suların hücumu ile tec rit edilmiş bir halde kalmıştır. — alm Mersin zahire borsasında Binlerce hektar arazi sular al- | Mersin, 8 (A.A) — Dün bor- sada 6 kuruştan 100 çuval fa- | anil bastatıkları #munyena ve tedavi eder. | Sulye, 260 kuraştan $ bin bat- Buna mukabil Amer! eği, Se Cihan iktısat konferan) Konferansın meşgul olacağı mesele N devletler arasında münakaşalar?f sebebiyet veriyor Dünyanın #ktısadi ve mali vazi- i yetini islâh maksadile toplanması beklenen konferans hazırlıkları devam ediyor. Milletler cemiyeti" nin bu konferansı ihzara çalışacak heyetinin azası seçilmişlerdir. İh- zari komitenin gelecek aydan iti- baren faaliyete geçmesi bekleni- yor. Amerika hükümeti de ihzari komite ile birlikte çalışacak iki A- merikalı murahhas tayin etmiştir. Buna rağmen konferans, son derece esrarengiz bir mahiyet al- makta ve konferansın hangi mev- zularla meşgul olacağı anlaşılma- maktadır. İngiltere namına Ottava konfe- ransına iştirak eden murahhaslar İ Londraya muvasalâtlarindan son- ra neşrettikleri bir beyannamede Ottavada kazanılan muvaffakiye- tin ilhamile, cihan iktısat konfe- ransına derin bir itimat ile iştirak edecsklerini söylemişler, ayni kon feransa Avusturalya namına işti- rak eden Mister Bruce irat ettiği bir nutukta cihan iktısat konferan- mın Ottava konferansı izinden giderek muvaffak olacağmı ilân etmişti. Ottavada kazanılan muvaffaki- yet, gümrük itilâfnameleridir. Hal buki Amerika hükümeti konferan- sa iştirak etmeğe karar verdiği Za“ man gümrük tarifeleri ile harp borçları meselelörihin konferans- ta hiç bir veçhile mevzuu bahse- dilmemesini şart koşmuştu. İktr- sat konferansında gümrük tarife- leri meselesi görüşülemiyecek ol- duktan sonra konferansın iktısadi buhran ile nasıl meşgul olacağını daha doğrusu konferansın ne gibi meseleleri mevzuu bahsedeceğini tahmin etmek oldukça güçleşir. Dünyanın mali ve iktisadi me selelerini tetkik edecek bir konfe- ransın toplanacağı geçen haziran- da şâyi olduğu zaman onun “ han buhranına sebep olan ve bu buhranı idame eden meseleleri tetkik ederek icap eden tedbirleri alacağı,, ilân olunmuştu. İngiltere maliye nazırr Mister (Nevel Çem- berlen) o sırada irat ettiği bir nu- tukta böyle bir konferansın içti: maını son derece musip telâkki e- derek onun şümullü bir mahiyette olmasını dilemiş, onun içtimama saik olan âmilleri biribirinden a- yırmanm çok müşkül olduğunu ilâve ederek mali meseleyi hallet- mek için tamirat, harp borçları, gümrük tarifeleri, ithalâtı tahdit siyaseti ve ticareti kayıt altma a lan diğer kayıtları da tetkik etmek icabeder,, demişti. Esasen Lozan misakı da neşro- lunduğu zaman ona merbut bir karar, milletler cemiyetini mali ve iktisadi meseleleri müzakere edecek bir konferans toplamağa davet ediyör ve tetkiki icap eden meseleler şu şekilde tarif olunu- yor: “Gümrük tarifeleri : siyasetini bilhassa nazarı itibara alarak is- tihsal ve mübadele şeraitini islâh etmek ve tizarete karşı dikilen mâniaları ortadan kaldırmak,, ci- hükâ. ve tarife meselelerini konut sını İstiyerek konferansa bi para ve gümüşü kı meselesi ile meşgul olmasın! miştir. p Fransa matbuatr Ai leri sürdüğü bu kuyut ve protesto ile karşılamışlar V€ ya buhranının asıl sebeP., mevzuu bahsetmiyecek bir ransın hiç bir netice verm ni söylemişlerdir. Hatta bugünkü Fransi? metinin fikirlerine tercümtf” Volonte gazetesi “gittikçe * kesbeden himaye usulünün. ranm en başlıca sebep olduğunu, onun için bunu " bahsetmemenin manasız cukça olduğunu söyliyecek #| u ileri gitmiştir. el Fransiz gazetelerine inl miyen bü protestolara rağf şington hükümeti noktai # tadil etmedi. Son günlerde İngiltere ; leri de Amerikanın hattr har? 4 ni mutedil bir lisanla tenkid€ / ladılar. Taymis gazetesi, Ni selesini halletmenin faydalı cağını, fakat paranın bir M le vasıtası olduğunu, milletle” badeleyi tahdit etmeğe de! tikleri müddetçe bu mübas' yi | sıtasını ıslâh etmenin bir İ©. ölmiyaciğın, onun'dir tarifeleri ve harp borçları lerinin de konferansta bahsolması icap ettiğini rüyor, d Amerikanın harp borçieğ gümrük tarifeleri hakkınd , yıt ve şarlının, Amerika vi, tile alâkadar olduğu şüph Onun için Londra gazeteleri feransı ihzar ile meşgul ola" yetin Amerika riyaseti cüm”” | tihabınm ikmalinden sonr#fi rakılmasını daha münasip tedirler. Çünkü Amerikan” cümburiyetçileri, hem dem ları bu meseleleri progr koymuş bulunuyorlar. İ mücadelesinin ver meselenin hararetli mü: id saik olacağında şüphe » merikanın bu meseleler Ü ki noktai nazarı cümhur intihabından sonra pe için cihan iktisat koni mukadderatı ancak © zam” ayyün edecektir. » dl Manisanın kur” | luş yıldönü” Manisa, 8 (A.A) — ME. ii” kurtuluşunun yıldönümünü 100 büyük tezahüratı içinde, | edilmektedir. Halk dükkö kapatmış, hükümet koni de toplanarak minne' hislerinin büyük halas fi böyük halâskârm © yde" : daşlarma arzını vali tirham etmiştir. Saat 9 da şehitliğe ! < | > AE ELLİE Tİ > in şehitlerimizin ruhları “©. miş ve fırka kararg' bir geçit resmi fener alayları tertip. sit tezahüratı,
