11 Ağustos 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Almanya mektupları İntihap esnasında Yalnız 9 kişi ölmüştür! Yazan: Suat Derviş Haftalardan beri Berlin bü - yük bir faaliyet içinde intihaba- ta hazırlandı. Herkes buna faz- la ehemmiyet veriyordu. Çünkü bundan çıkacak neticeler al - man hükümetinin yeni şeklini tes bit edecekti. “Von Papen,, mec- liste ekseriyete istinat etmiyen kabineyi dağıttığından beri, mu haliflerinin protesto ve tenkit- lerine rağmen, devleti sükün i- çinde idare ediyordu. Hükümet tebeddül ettiği za - man “komünist,, ler, umumi grev yapmak istediler, Fakat “Sos - yal demokrat,, lar buna iştirake razı olmadılar. İki fırkanın ara- sının yeniden açıldığı rivayet o lunmakta idi. Fakat son günler- de bütün amelenin fırka şefleri- nin arzularına rağmen müşterek bir cephe yapacakları ve milli - yetperverlere karşı beraber mü- cadele “edecekleri söylenmiye başladı, Diğer taraftan bir çok mahafilde “Hitlerist,, lerin, bu intihabatta, mevkii iktidara ge çecekleri kuvvetle zannedilmek- te idi. Çünkü “Hitler,, cereyanı, bilhassa son zamanlarda çok bü yük bir kuvvet kazanmıştı. Bu fırka, ateşli gazetelere, o hususi kışlalarında oturan, talimli, üni- formalı taraftarlara, bol paraya, mükemmel bir teşkilâta, iyi bir propagandaya malikti. Bu inti- habatta “Muhafazakâr milliyet - perver,, lerin onlara iltihak ede- cekleri pek muhtemel addedili- yordu. İntihabat propaganda- ları çok hararetli oldu. Bu pro- paganda yalnız gazete sütunla rma, köşelerde yapıştırılan renk- li, resimli beyannamelere mün - hasır kalmadı. Her tarafta siya- si toplantılar yapıldı, konferans- lar, nutuklar verildi. Son gün lerde Berlinde her bina muhte- lif fırkaların bayraklarını taşı - yordu. Pencerelerden sokakla- ra “Hitlerist,, lerin, ortası kıv « rık salipli, “Sosyal (demokrat, larım üstü üç beyaz oklu, “Ko- münistlerin, orak ve çekiçli, “Muhafazakâr, ların eski al- man imparatorluk bayrağı sar- kıyordu. Berlin bu halile bana mütareke senelerindeki İstan - bulu hatırlatıyordu. Sokak kö- şelerinde o bu bayrakların küçük- leri dağıtılıyor, fırka © rozetleri satılıyordu. Küçük çocuklar, s0 kaklarda, “Hitlerist,, lerin bay- raklarile askerlik oynıyorlardı. Üniforma giymek modasını “Faşistler - Hitlerist,, ler birkaç zamandan beri çıkarmışlardı. İntihabat günü yaklaştığı za- man “Sosyalist, lerin “Demir cephe,, si de üniforma ile dolaş- mıya başladı. Bunların arasında, kızıl gömlekli “Komünist,, ler de görünmekte idi. Bu muhtelif fır kalara mensup insanların büyük bir kısmını kadınlar teşkil edi - yordu. “Demir cephe,, nin, lâcivert etekli, mavi gömlekli, kızıl kıra- vatlı kadınları, “Faşist,, lerin de ri ceketli dilberlerine (o düşman ! tem. Buralarda adım başında kü- ahmer teşkilâtma mensup iki Günde bir iki münferit vak- adan başka kayde şayan hiç bir şey olmadı. Yalnız intihabat gü- nü arifesi olan cumartesi akşa- mı her fırka üniformalı tartaf- tarlarını sokaklara dökmüş bu » lunuyordu. Biribirlerini o ünifor- maları ve rozetlerinden tanıyan fırka müntesipleri kendi hususi selâmlarile selâmlaşıyorlardı. Hitleristlerin o selâmı, İtal- yan faşistlerinin selâmıdır. De mir cephe yumruğunu sıkar ve havaya kaldırır. Komünist yum ruğunu sıkar ve omuzunun biza- sına kaldırır. Gece, şehrin fakir o kısmının kalabalık mahallelerinde dolaş çük grupalr toplanmışlar, yavaş sesle dertleşiyorlar ve ya yük - sek sesle münakaşa ediyorlardı. Nasyonal sosyalist ve komü - nistlerin her semtte devam et - tikleri bir nevi lokantaları res - toranları vardır. Ve ekseriya kavga burada çıkar, Şehirde müsellâh polis dev- riyeleri sabaha kadar (dolaştı. Şehir geç uyudu. Pazar sabahı Berlin sükünet i- çinde idi. Sandıkların bulun - dukları binaların önünde her fırkadan bir kişi bulunmakta ve reylerini atmıya gelenlere son propagandalarını yapmakta idi. Şehrin fakir mahalleleri olan ve ekseriya münazaa çıkan yer- lerine bilhassa ( gittim. Fevka - lde bir şey yoktu. Yalnız eş lalarından çrkan bir Hitlerist mo tosiklet alayma tesadüf ettim. Ar-| kalarında kendi hususi salibi - sıhhiye neferi gittikleri yere ih- tiyaten bir sedye götürdü. Heyecan saat beşten sonra kendini gösterdi. | Üniformalı Hitleristler bisiklet ve motosik - etleri ile kendi kolları önünde hazır duruyorlar ve radyolar mü temadiyen intihabat netayicini bildiriyorlar. Ve işte bu netayiç: Nasyonal sosyalistler 230 meb us, Sosyal demokratlar 133 meb us, Komünistler 89 meb'us, Mer- kez 75 meb'us, o Milliyetperver muhafazakârlar 37 meb'us, Bav yera halk fırkası 27 meb'us. On altı fırka içinde hiç rey kazanmıyanlar da vardır. İntihabat hiç bir netice ver- memiştir, Çünkü hiç bir fırkanm ekseriyeti yoktur. Hitlerist ve nas yonalistlerin beraber nispetleri yüzde 44 tür, Sosyal demokrat ve komünistlerin o zannedildiği gibi bir cephe yapacak olsalar dahi ekseriyeti kazanamıyacak, - lardır. Ancak merkez onlara il « tihak ederse ekseriyet olacaktır. Fakat merkezin O komünistlerle anlaşacağına imkân görülmemek tedir; belki sağ cenaha iştirak edecektir. O zaman kuvvet mil liyetperverlerin eline geçecek- tir, Fakat merkezle Hitlerin u- yuşacağı da zannedilmemekte - dir. Reichtag ağustos sonunda a Senede 60 milyon VERPE re Şehirde Tramvay yolcu taşıyor Çoğalan şey araba değil kazanç ! Dün çıkan Belediye mecmua- sında İstanbulda nakliyat hare- ket ve faaliyetini gösteren Or- han imzali bir makale çıkmıştır. Şayanı dikkat gördüğümüz bu makalenin en mühim kısımlarını iktibas ediyoruz: “Karada, yani doğrudan doğ- ruya şehir içinde faal bulunan ve- saiti nakliye müesseselerinin bi- rincisi İstanbul Tramvay şirke- tidir. Bu şirket 1285 tarihinde teşekkül etmiş olup imtiyaz müd- deti 123 senedir. Şu hale naza- ran şirket daha 60 sene burada faal olacaktır. İstanbul ve Beyoğlu semtlerin- der bu şirkete ait hatların tulü 1924 senesinde 30 kilometre 700 metre iken 1925 senesinde 31 ki- lometre 230 metreye, 1930 sene- sinde ise 34 kilometre 357 metre- ye iblâğ edilmiştir. Şirketin yolcu nakliyatına ge- lince; 1915 de 30, 1916 da 36, 1917 de 4I, 1918 de 38, 1919 de 31, 1920 de 48, 1921 de 55, 1922 de 59, 1923 de 55, 1924 de 58, 1925 de 60, 1926 de 62, 1927 de 61, 1928, 1929, 1930 senelerinde 60 milyon yolcu taşınmıştır. Bundan anlaşılacağına göre yolcu nakliyatı 1915 senesinde 30 milyon iken tedricen yüksele- rek 1917 senesinde 41 milyona çıkmış ve 1918 de 3 milyon fark- la 31 milyona inmiştir. 1920 den itibaren tekrar yükselmeğe ba 60 milyona baliğ olmuştur. Şirketin muhtelif senelerde birinci ve ikinci sınıf vagonlarda taşıdığı yolcu miktarı da muhte- lif senelerde şudur: Birinci sınıf yolcu adedi: 924 de 13, 925 de 14, 926 de 15, 927 de 14, 928 de 15, 929 da 17, 930 da 16 milyondur. İkinci sınıf yolcu adedi ise: 924 ve 952 senelerinde 45, 926 da 47, 927 de 46, 928 de 44, 929 da 42, 930 da 43 milyondur. Tramvay şirketinin 1930 sene- sinde elinde 115 i birinci, 205 i ikinci olmak üzere 320 vagona malikti. O zamandan bir yüksel- me kaydedilmemiştir. Şirket ayni sene zarfında gün- de birinci vagonlardan 100 da- nesini, ikincilerden 149 danesini kullanmıştır. Şirketin 1924 teki senevi gayri safi varidatı 2,240,158 lira iken tedricen yükselerek 1930 sene- sinde 3,022,096 liraya baliğ ol- muştur. Buna mukabil 1924 senesinde gayri safi masarifi 1,892 813 Ji- ra iken masraf dahi yükselmiş 1930 senesinde 2,535,529 liraya baliğ olmuştur. Gayri safi varidat ve masari- fatın mukayesesi neticesinde şir- ketin temin eylediği kazanç 1924 te 347,345 lira iken 1930 sene- sinde 466,060 liraya çıkmıştır. kül edeceği malüm “değildir. Bütün intihabat esnasında Al manyada yalnız 9 kişi ölmüştür. gözlerle bakıyorlar, “Komünist,,| çılacaktır. Başvekil “Von Papen,,| Yalnız gece geç vakit “Königs- amele kadın kırmızı gömleğile | şimdiki halde yeni bir kabine | berg,, de kanlı bir takım hadise beyannameler rei örfiye kalktığı halde Berlin | Kendisi ufak bir seyahate çık - de fazla taşkınlıklar yapılmamış- | ti. mıştır, Hükümetin ne şekilde teşek- dağıtıyordu. İda- teşkilile meşgul görünmemektedir. ler vukubulmuştur. İki komünist şefi evlerinde öldürülmüş, sos - yalist gazeteciler yaralanmış ve muhtelif binalara ateş verilmiş- tir, .. sane sera an en ka e | 7“ Su— Hava ii Ğün Ş —- Yalova bugün yer de bir cennettif yuzu Istanbul kadar tarihi bir şöh- rete malik olan bu kaplıcalar bugün Avrupanın en iyi ve en güzel kâplıcalarile mukayese adi- lebilir. Binaenaleyh mevcut kaplıca- lar arasında Yalovaya eniyi bir mevki temin eden ve burasmı “Yalovada bir"otelingece” manzarası. fizik ve moral bir istirabat için | dünyada belki eşi olmıyan bir yer haline koyan sebepleri gerek Türk gerek cihan efkârı umumi- yesine (bildirmek Türkiyedeki doktorların bir vazifesidir. En küçük bir kaynak için baş- ka memleketlerde çok büyük propagandalar yapılır; buralara ziyaretçi ve bilhassa ecnebileri getirmek için ne gibi vasıtalara öğ e olmaz. — Bugün İstanbulun. yanı başın: da bir sıhhat ha inesine malik bulunuyoruz. Hastaların menfa- ati bu hazinenin işletilmesini ve zepginleştirilmesini âmirdir, Hastâların ve ziyaretçilerin Ya: lovada tedavileri için her ş:yi bu malarını musırren istemeliyiz. Çok eski olan bu kaplıcaların yeniden doğması, hayat bulması pek yenidir. Üç sene evveline kadar yeşil otlar ve tozlar bura- larını tamamen (gizliyordu. Bazı *serler bize yirmi beş asır evvel- ki tarihi hatırlatıyor. Burala- rını yenileştirmek ve asrileştir- mek için iki sene kâfi geldi. Mil letine her gün yeni bir saadet vesilesi bulan ve viren Gazinin irşadı buna saik oldu. Gazi'nin gören büyük güzü ile ve Seyri- sefain müdürü Sadullah Beyin yo- rulmak bilmez ve metudir çalış- masile bu sular, gömüldüğü yer- lerden çıkarıldı ve bu günkü ih- tiyaca uygun hale getirildi. Mükemmel yollar, güzel pavi- yonlar, şelâleter, havuzlar, ban- yolar, ormanlarda açılmış güzel gezinti yollarile gözü kamaştıran bir park, gazinolar ve saire... Ve bu imar faaliyeti durmuyor... Yeni Yalova, Yeşil Yalova ziyaretçilerine sıbhat ve saadet veriyor, Fenni noktai nazardan Yalo- va ayni zamanda: 1 — Kaplıca tedavisi- 2 — Vücudün heyeti umumiye ve bil- hassa asabın istirahat ve tedavisi yeridir. 1 — Kaplıca tedavisi Suların tahlili derültünun pro- fesörlerinden Liyor ve İlbami İ her hangi bir aksülamel te Yazan: Dr. Orta beylerle profesör Fayben p fından yapılmıştır. Terkibaf dur: Potasyom, Sodyom, Ame Kalsyom, Magnezyom, y Manganez, Alüminyom, Rat (ii Sülfirik, o Mitrik, Mhrs Flüor, Iyot, Karbonik, Fi Arsenik... Bu cedvelden anlaşıldığı solarda demir,manganez, mi yom ve radyomun mevci çok kıymetlidir. Bir çok fenni araştırmalaf bilhassa profesör Delye ei belerinin tecrübeleri bu mefii bilhassa kanser hastalığının ; ne geçmek için ço müessf duğunu meydana çıkarmıştı” Diger taraftan Yalova si İ LL e müsaittir ki bilâ istisna ii olmaksızın bunlardan mi olabilir. # Romatizmalılar, nakrisler, pi çekenler, artiritlikler Yale banyo tedavisinden sonra bulurlar, Bazı nevralji age muhtelif tarz siyatikler Yalo" iyi olurlar. ye ilçme)'den içilen su baz ciğer ve antrokolit hastal çok nafitir. Bazı göz hasta4 çekenler harici lâvajla çabuk oluyor. i sek Müzmin bronşitler, polmonerler, hususi bir ved yaptırılan o inbalasyonla edilmektedir. Bazı cilt bastalıkları, vi ) psoryaz ve ekzema 149 tedavi edilmiştir. islirahat tedavisi Genç ve ibtiyar herkesi” ö hangi bir aksülâmel 1 il olmaksızın tamamen "9 yy edebileceği su tedavisinde” ka Yalova eşi olmıyan b'' çe# rabat tedavisi yeridir. p hiç olmazsa senede birkac mutlak bir istirahate mW y Ormanları, mutedil << havası, (o bahçeleri, kask” ; ırmakları, o serin geceli iy Yalova, yorulan cümlei e yl nin dinlenmesi için © yerdir. pi Etraf tamamen orme e ğundan toz bulunmam##' tül © şuaatınin tamamen icra”! mesine çox müsaittir. a Mübalâgaya düşmeksiZ" e bilirim ki Yalova bugü” zünde bir cennettir. idi? Doktor: Ort sn sasi