2 Ağustos 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

b v Mİ e —4— VAKIT 2 Ağustos 1932 BM tzUrO 0 0 EU A ENA Ölümpiyat oyunlarından gelen son haberler —e— Los Anceles, 31 (A.A) — A- | yak koşusunun linci turunda hazır bulunmak özere yirm bin seyirci gelmiştir. 100 metrelik birinci tur: Mor- gan Taylor Amerikalı, “ve ovun arkasından Letterson İsveç, ve Cbo Japonyalı gelmişler ve bu suretle ikinci tura ayrılmışlardır. 100 metrelik koşu: Tolan Ame- rikalı, birinci gelmiştir, Almeida Brezilya ve Ortiz Meksikylı ikin- ci ve üçüncü olmuşlardır. 400 . metrelik manialı koşu: Healy Amerikalı, rakiplerine ga- lebe çalmış ve kendisini takiben Adelhim Fransa, ve Ares Rovg İsveç, gelmiştir. Amerikalı Healy bu mesafeyi 25,1-5 saniyede ka- tetmiştir ki bu bir Olempiyat re- korudur. 400 metrelik W oşu: Facelli Jtal- yan, birinci gelmiş ve onun ar- kasından Burgbley İngiltere, ve Golding Avusturalya, gelmiştir. 400 metrelik koşu: Tisdalle Irlanda, Alman Nothbirnk ve Amerikalı Hardin, 100 metrelik koşu: Sinpson i 10.5..1.10, 15 metre ile kaza- Amerikalı, Page Ingiliz, Engel | Çekoslovakya o zaman: 10:910 saniye, 100 metrelik koşu: Janaht Al- manya, Elliot yeni Zellanda, An- no Japnya, 10-3 5 saniye; olem- piyat rekoruna müsavidir: 100 mere; Zuti Aargentin, Koernig Almanya, Viliacıs Ca- | nada, zaman: 10 saniye, 8-10 5x 100 smetrer « Velcalfe Amerika; “55 PaarsonuCanada, Lombron Yu» panistan, İl saniye. Altıncı manialı koşu: Jvobert Genubi Afrika, Vright Canada, Geering Almanya, 11 saniye. Losnjelos 31 (A.A) — Aşa- ğıdaki atletler, bugün yapılacak mütekaddem maçlarda yapıla cak gülle atma finali için aynk mışlardır : Sexton ( Amerika), gölleyi 15 metre, 70 sentimet- reye atmıştır: Bu, bir Olempi- yat rekorudur. Mumaileyhten sonra Robert (Amerika), Gray (Amerika), Hirsehfeld ( Almanya ), Sievert (Almanya) ve Douda (Çekoslo- vakya) gelmektedir. 100 Metre: Yochioka (Japon- ya), Beuger (Felemenk) Berra ( Argentin ) , zaman: 10 9/10 saniye. Gülle atma finali: Sexton, 15-96, Olempiyat rekoru Rot- bert ikinci, Douda üçüncü, Hir- sehfeld dördüncü, Gray beşinci, Siviert altıncı. 800 metrelik koşu: Birinci ravunt Hornbostel ( Amerika), Vilson Kanada, Pelizer Alman- ya, zaman: İ 52 4.10, koşuyu kazanan rakiplerine 5 metre 50 santimetre farkla galip gelmiş- tir. Heksi de seçilmişlerdir. Üçüncü manialı koşu: Hampson (ogiltere) , Martin (Fransa), Tur- “ner (Amerika). Zaman ; 1-35, Kazanan, rakip- lerini 2 metre 60 santimetro geç» miştir. 100 metrelik manialı koşu, ikinci tur: Tolan, Duti, Williams 10-4: Olimpiyat rekoru. Gülle atma Finali: İngiliz kadem ve parmağı hesabile me- safe: 51-8,51-2, 21. 50-9, 49 5. Üçüncü manjalı koşu : Metealfa, Yocbiska, Elliot, zaman 10-7, 9 desimetre ile an | . R Dördüncü manialı koşu: Je- natb, Youbert, Peaison. Zaman: | nılmıştır. 100 metrelik ikinci manialı koşu : Simpson, Wright, Koer- ninğ. 107. 1-10, metre İle kazanılmıştır. Hatit sıklet şampiyonları müsabakaları Los Angeles, 31 (A.A) — Ha- fif siklet şampiyonları arasında yapılan sıklet kaldırma müsaba- sında Fransiz Duvergen 715 Jib- re kaldırarak bisinci olmuştur. Avusturyalı o Hass, ikinci ol- muşlur. Los Angeles, 31 (A.A) — Hass 675 1:4; Italyan P.erinti 671, Italyan Gabetti 660; Ame- rikalı Sundberg ve Zagurski 627 libre kaldırmıştır. Yarım ağır sıklet Los Ange'os, 31 (A.A) — İ mensup olduğu memleket içinde Frarsız İHostin, 813 libre kaldı- rarak yarım ağır siklet şampi- yonları müsabakasını kazanmıştır. Davis kupası Fransızlarda kaldı Paisten gelen son haberlere göre Davis kupasının son maç- ları yapılmış Borstra rakibi Ame- rikalı Alisson'u yenmiştir. Cochet ise hariku'âde bir maç yapmakla beraber mağ up olmuş neticede Davis kupası Fransızlar- da kalmıştır. Stadyom * klüpler Ankaradan gelen haberlere göre stadyomun Yeni bahçede yapıl- ması kat'i surette kararlaştırıl- mıştır. İsliblâk heyetleri de se- çilmiştir. Vilâyet bütçesine tah- sisat köyacak, Bükümette yârdım edecektir. Dört sene sonraki Balkan oyunları burada yapıla- caktır. Aynı telgraf klüp'erinde inzibat altına alınacağını ve bu mevzu üzerine bir kanun tanziminin muhtemel bulunduğunu bildir- mektedir. Sağ tarafta Kalp olur mu? Geçenlerde İngiliz doktorları, kalbi herkes gibi sol tarafta de- ğil, fakat sağ tarafında olan bir adam keşfettiler. Muayene neti- cesinde bu adamın sol tarafında olması icap eden bütün azasının sağ tarafta ve sağ tarafında ol- ması icap eden azasının ol ta- rafta olduğu anlaşılmıştır. Azasının bu şekilde ters mev- kilerde olmaşsma rağmen balin- de hiç bir gayri tabiilik yoktur. Hatta bu adam, umumi harbe iştirak etmiş, o sırada vaziyetin» deki terslik görülmekle beraber bunun harbe iştirakine mâni ol- madığı anlaşılmıştır. Londra doktorlarınm gazete- lere vukubulan beyanatma göre bu gibi tabiat yanlışlıkları elli milyonda bir oluyor. Bu gibi a- damlardaki yanlışirklar çocukla- ra intikal etmemektedir. Meşhur muganninin Açtığı dava ! Meşhur muganni Çalyapin, Sovyet Rusyanın Fransadaki ha- belki bir genç kız için arzu edilecek İ en büyük birzevk ve gurur ve- SAADET Mi FELAKET Mi? Türkiye güzeli Keriman hanım dünya gözeli ilân edildi. Bu netice | silesidir. Hiç şöphesizbu kızın belki bir propaganda muvaffa- kıyeti olarak telâkki” edile bilir, Fakat aceba genç bir kızin böy- le dünya güzeli ilân edilmesi onun şabsi saadetine ve âilevi iyiliğine hizmet ede bilir mi? Şimdiye kadar gördüğümüz yakın tecrübelerden hiç biri bu suale (Evet!) diye cevap vere- cek bir netice vermemiştir. Bil- akis bu kızların hemen hepsi için saadetten ziyade felâket adde- dilecek hadiseler ile karşılaşmış» tır. Netekim evelki sene dünya güzeli ilân edilmiş olan Yunanlı matmazel diplârakunın Aynaroz vak'ası halâ kulaklarımızda akis» ler yap maktadır. Hatta genç bir kızın dünya güzeli olarak ilân edilmiş o'ması | ilk bakışta zannedildiği gibi o- nun izdivacını bile teshil etmiyor, Bilâkis müşkülâta uğratıyor. Çün- kü bu gözel kızı almıya talip olabilecek gençlerin gözünü onun güzelliği etrafında yapılan dağ- dağalı neşriyat korkutuyor. Çün- kü güzellikkraliçesi ilân edilen kırı alacak gençler şabsan kral olmadıklarını düşünerek kendi- lerini ona muvafık bir eş olarak yakıştıramıyor. Netice itibarile güzellik şöhreti zavallı genç kız» lar için bir saadet değil, belki | bir âfet oluyor. Masraf! Silâhları tahdit konferansı | Altı senede miiyonlar sarfetti! Cenevrede toplanan teslihatı tahdit konferansının dağılmasın» dan sonra; onun masrafı nazarı dikkati celbetti. Londra gazete- | lerinin verdiği malümata göre | son altı sene zarfında Cenevrede harcolunan para, birinci sınıf bir harp gemisinin masrafından pek az farklıdır. Milletler cemiyetinin teslihat konferansı için tahsis ettiği mas- raf 140 bin Strelindi. Fakat iktı- sadi buhran yüzünden bu para nın ancak 35 bin sterlini harce- dilmiştir. Bununla beraber muh- telif murahhas heyetlerin mas- rafları oldukça ağırdı. Hesap e- dildiğine göre, muhtelif murah- has heyetlerin demiryol masrafı 37 bin sterlin, sonra bunların iaşe masrafı takriben bir milyon ster- lin tutmuştur. Telefon, telgraf masrafları da 500 bin sterlin kadardır. Nazır ve mütehassısların seyahat mas- rafları da bir hayliye varmış bu- lunuyor. Milletler cemiyetinin ihzari iç- timaları da 25 bin sterline var- mıştır. Velhasıl dünya milletleri- nin teslihat konferansının ihzari celseleri için beş milyon sterlin sarfettikleri anlaşılmaktadır, Cenevre i konferansın iç" * timar için tahsis olunan salon rici ticaret mümessilliğini dava | etmiştir. Bu davaya sebep şudur: Sovyet hükümeti kitapçılık resmi mümessilliği olan Fribai müessesesi, Çalyapinin (Hatırat) “İ isimli eserini müsaade almadan © İ küm edilmiştir... ik iğ a İl lili. mukabilinde 40 bin sterlin almış tır, neşretmiş ve müellifin iddasına nazaran Hatırat'ta br çok yerleri de tahrif etmiştir. Bu eserin bir çok nüshaları Fransada basıl mıştır, Çalyapin mahkemeye mü- racaat etmiş, dava neticesinde harici ticar silliği müel- life on bin vermeğe mah- (it GObi çöllerinde Türkçeye çeviren OMER RIZA —46 — Yayın. SVEN 2222 GRİ ÇÖLLERİNDE 3 ,Norinin irtifalarını kemali dikkatle ölçerek tayin © veçhile Tarim gölünün kaybolmâsındanberi arzın kıştı B tahavvüllere uğramıştır. Çünkü şimal sahil hattı şarltan doğru bariz bir surette düsmektedir. Şayet Norin Lon Lana” malindeki sahil hattında bir noktaya “sıfır,, ile işaret ni hat, Aksu yakınında 300 metrelik irtifa peyda ediyor” fazla garpta irtifa iki yüz elli metreye iniyor. . İle Arzın kışrındaki bu tahavvül ve hareket peticesi Tarim gölü şarka doğru atılarak ve havzanın şark tarafında" rinin “Büyük Lop Nor,, tesmiye ettiği bir göl hasıl olmuştü”” v Buz devrinin en fazla kuvvetle eridiği devrin bu * nihayet bulduğu anlaşılıy. >. Çünkü daha evvel Tarim gölü rın metrükâtı ile garp tarafından dolmuştu. ol — | Büyük Lop-Nor gülü küçüle küçüle küçük bir tuzl4 döndü, Son iki bin sene zarfında gölün bir ada deli ısına 49” seyyar. bir hal alması tarih devrine tesadüf eder. Fakat telâkkisine göre büyük Lop Norun sahillerinde insanlar 79. du. Çünkü endisi eski gölün şimal ve garp sahillerinde 795 den yapılma ok bazları bulmuştur. Büyük Lop Norun sabi Çir yaşıyan insanlar mebzul miktarda içilecek su buluyorlard” kü bu su da, selefi olan Tarim suyu gibi tatlı idi, gi” Çinlilerin Ho nehri dedikleri Tarim nehri binlerce sen “ği! Memleketin düzlüğü ve arazinin yumuşaklığı odolayısile ” bir çok tahavvüllere uğrıyarak bir yataktan bir yatağı ? ve her sene, kâh burada, kâh ötede kendine yollar bulmuf Bu tahavvüllerin en mühimlerinden biri de takriben | 330 senesinde vuku bulmuş ve Şarki Türkistan havalisini? 2 taraflarının şeklini Han hanedanının devrinden, belki de eskiden haiz olduğu şekli değiştirmiştir. 7 Bu sırada Tarim nehri ile onun kolu Konçe derya ad ralarını şarka doğru bırakmışlardı. Onların bıraktıkları gi benim 1900 de keşfeniğim Kuruk derya yatağı idi. Bunlar © Yagar ve cenuba doğru, gire Astin dağı şimalinde yer, kil etmiş) bunda bilâhare Kara Koşum mamile tanılan gölü | Przhevoli “lü 1877 de keşfederek onun Lop Net” duğunu iddia etti. Yirmi bir sene sonre yani Tüğa senesinde Tarim nebi en şayanı dikkat tahayvüllerinden biri dat. yuku buldu. B* havvülün pek mühim olmasının sebebi, bizim Zimanımızdi 4 gözlerimizin önünde vukubulması, bizim bu hadiseyi sakiktiy! kân bulmamızdır. Yoksa hakikatte on altr asır #vvel v “ tahavvül daha mühimdi. Çünkü o tahavvül neticesi olarak. 4 & yanın kalpgâhındaki hars ve medeniyet sahası zeval buldu. p hayı Tarim asırlarca iska etmiş ve tahavvül neticetinde ei il terkolunarak harabezara dönmüş, insanlar hicret etmis, la hatları ve yollar kesilmiş, göller kurumuş, nebatlar ve İ lar mabvolmuştur, Tarim ile Lop Norun vaziyetindeki son tahavvül pe” çi ; SEZ 09 saman GOBİ ÇÖLLERİNDE “fi yük bir siyasi ve tarihi ehemmiyeti haiz değildi. Çünkü bu vül vuku bulduğu zaman nehir kıyılarında ve Kara Koş! üzerinde Loplik kabilesine mensup bir kaç yüz fakir bali le yaşamakta idi. Bunlarsa cenuptaki en yakın vabalara ettiler, Gölün şimale doğru seyri daimi ise o zanıan ce milyonlarca balıklar, mafsalsız hayvanlar ve haşerat mah€ küm olacaklar, belki kuslarla dört ayaklı hayvaa'ar ken kurtaracaklar. gi Fakat bu tahavvüllerin coğrafyayi kıymeti pek bül Bunların siyasi ve ticari ehemmiyetleri de, belki bizim j mizden de büyüktü. yı Turfanda aldığım malümata göre 1921 de Tarim hrien, yahut Kara Kum namındaki küçük kasabanın dan 15 kilomstre mesafede mecrasını değiştirerek kendini ni bir yol açmış ve Kuruk deryaya doğru giderek K»nçe da birlikte alıp götürmüstür. ei Norin 1930 Şubatında ve Martında bu havaliyi yaret ederek iki sene evvelki tetkikatını ikmal etti. Nort ge” naatine göre 1600, 1709 sene evvel Lon Lonile dağ * La Nesi arasında göller ve bataklıklar vardı. Bu suretle Lop hinde yeni bir devir açıldı. 3 MiLop-Nor Vuku bulan tahavvüller hakkında tarihi bir kaç 6öZ deb i lemek ican ediyor. ” Doktor Albret Herman 1910 da intişar eden eseriİir 4 sene evvel Çin ipeklerini ramaya getiren yolları Alima? - rette tasvir etmiş, bu yolun asıl Çinden başlıyarak N kip ettiği ve Tun Huaag, Yu Men Kuan şehirlerine & son şehrin tam garbında ikiye ayrıldığını, şimal Turfan, Kuca ve Küşgüra, cenup yolunun Lon L.on. Küâşyâra vardığını gösterir. K Dördüncü asrın başlangıcında Tarim ile kolu olar derya yollarını değiştirerek cenubu şarki ve cenuba h*, g0. tikleri ve bu suretle şimaldeki göller ve su yolları kur OR man bu yol ehemmiyetini kaybetmiş ve bu yol ile münakalât durmuştur. Son tahavvüller ile vaziyet 2000 sene evvelkin€ Ve eski ticaret yolunu açmak imkânı hasıl oluyor. P* “ler bu yolu dört ayda geçiyordu. Bugün otamobi!! ni Pekinden Ki yarkına kadar olan yea ii #