24 Temmuz 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— i— VAKİ 24 lemmuz 1932. Günün Haberleri Cenevrede bir islâm kongresi toplanacakmış Bir Mısırlı gazeteci şehrimize geldi, bu mevzu üzerinde fikirlerini söylüyor Mısır gazetecilerinden ve Mısır k mubtelit mahkemeleri sabık hâ- kimlerinden Mahmut Bey Salem Kudüsten Suriye yolile şehrimize Geçen kânunusanide Kudüste toplanan islâm kongresine Mısır mümessili «larak iştirak ettiği ve umumi harpten evel Parsie Fransızca olarak çikan “Arafat,, adlı bir gazete cıkadığını söyle- yen Mahmut Bey Salem dün bir muharririmize şunları anlatımışlır: — Kudüse, Avrupada yaşa- yan islâmlar arasında kir kongre aktı fikri etrafında bazı temas. larda bulunmak üzere gitmiştim. Kongre Cenevrede toplanacak ve tamamile gayrı siyasi mahi- yette olacaktır. Kongrede ta- kip edilen maksat Ayrnpada bulunan İslâmlerii tanışmalarını temindir. Bugün Avrupanın bir çok yerlerinde Polonyada, Yu- goslavyada, Romonyada ve Bul garistanda, Yunanistanda İslâm kitleleri vardır. Kongre hilâfet (Omeselelerile alâkadâr olmıyacaktır. Esasen buna ben de aleyhtarim ve bundan senelerce (oevcel de aleybtarılğımı izhar etmiştim. Avrupa islâm kongresi, Tür- kiye Cümburiyeti iştirak etme- diği takdirde ehemmiyetinden çok kaybedecektir. Bunun için Türkiyenin kongreye iştiraki me- selesi bizi çok alâkadar ediyor. | Türkiye Akvam cemiyetine da- hildir, Sovyet Rusya ile ve diğer bazı devletlerle samimi münase- batı vardır, Yunanistanla bütün ihtilâfları halleden bir itilâf ak- tine muvaffak olmuştur. Bu iti- barla kongreye iştiraki, içtimaa i büyük bir ehemmiyet verecektir. Burada, Türkiyenin mümkün- se, kongreye iştirakini temin maksadile bazı teşebbüslerde bulunmak ve temaslara girişmek ist yorum, Euradan Eulgaristana giderek Bulgaristan müslüman- larının kongeeye iştiraklerini te- mine çalışacağım. Kudüs kongresinde mezvuu bah - sedilen meselelerden biride bir İslâm vakfı (oolduğu halde Fransızlar ve İngilizler tarafın- dan işletilmiyen Hicaz demir yol- larının işletilmesi meselesi idi. Kongre teklifim (oüzerine bu mesele hakkında Türkiye Reis Cümhuru hazretlerile bütün kıral ve hükümdarlara Hicaz demir yollarının işletilmesi için teşeb- büslerde bulunmalarını rica eder birer mektup yollanmasına ka. rar vermişti, Bu mektuplar ev- velde Iranla Türkiye sefiri olan Mirza Tabatabai Efendi tarafın- dân yazılmıştı, Fakat bunlar çok müphem olduğu için yeniden birer mektup yazılmasına bu se- ferki Kudüs ziyaretim esnasında karar verildi, Ayaspaşa Komisyon talikika- tını bitirdi Tetkikat esnasınum pek şayanı dikkat vesikalar bulunmuştur. Yani belediye kanununun 160 inci maddesi mucibince Taksim- de Ayaspaşa kabristanı namile yadedilen mezarlıkla diğer umu- ! | mi vakıf mezarlıkların kanunen | belediyeye devredilmesi lâzım geleceği malümdur. Fakat bu devir muamelesi Evkafın çıkar- dığı birçpk müşkülât hasebile şimdiye kadar ( yapılamamıştı. Evkaf ile belediye atasında çı- kan bu ibtilâfın hal ve tetkiki başvekâlet tarafından mülkiye başmüfettişi Hacı Hüsnü, maliye müfettişi Osman Cemil, adliye müfettişi Raşit Beylerden mü- rekkep bir komisyona bavale edilmişti. Komisyon ikibuçuk ay- lk bir mesaiden sönra bügün- lerde tetkikatım bitirmek üzre- dir. Tetkikatm vermiş olduğu neticeler hakkında komisyon pek ketum bulunmaktadır. Yalmız mevsuk bir membadan aldığımız malümata göre komis- yon bu tetkikatı esnasında pek şayanı dikkat vesikalar elde et- miştir. Bu ibtilâhn iç yüzünü, komisyon tanzim etmekte olduğu mufassal bir raporla başvekâlete bildirecektir, Tayyareci Vecihi Bey bir 'ktep &çmak istiyor Tayyareci Vecihi Bey Kadı- köyünde bir tayyarecilik mekte- bi açmak Üzere alâkadarlara müracaatta bulunmuştur. Müra- taat tetkik edilmektedir. © 4 meki... Gümrüklerde : Şeker hakkında emir Henüz gelmemiştir 31 Mayıstan evvel sipariş edil- mş olupta 5 Temmuzdan evvel gümrüklere gelmiş olan şeker ve kahvenin ihracına müsaade edildiği bazı gazeteler tarafın- dan yazılmışlı. e Tabkikatımıza göre bu haber asılsızdır. Bu gibi şeker ve kahvelerin çıkarılması- na ait kararname metninin Hay- darpaşa gümrüğüne gelmesi, bu baptaki kararnamenin mer'iyete vazedildigi zabnını tevlit etmiş- tir. Mamafih emrin bugün, yarın gelmesi beklenmektedir. Garbi Irakyalı Gazeteciler gittiler On gün kadar evvel 'şebri- mize gelen Garbi Trakyalı sey- | Z İ musiki, 91 radyo, yahlar ve Garbi Trakya matbuat cemiyetine mensup gazeteciler dün akşamki konvansiyonel tre- vile memleketlerine dönmüşler- dir. Türk ve Yunan bayrakla- rile söslenmiş vagonlara binen seyyahlar matbuat cemiyeti re isi Hakkı Tarık Bey ile matbuat erkân ve tanıdıklarından müte- şekkil bir kalabalık tarafından teşyi edilmişlerdir. Halyan filosu gitti Bir hafta evvel limanımıza ge- len Kuarto krovazörile Bassini, Cairoli ve La Farina torpitola- rından mürekkep İtalyan filosu dün sabah saat beşte Pireye müteveccihen hareket etmiştir. Filo Pirede birkaç gün kaldık- tan sonra İtalyada Taranto li- manına dönecektir. Takvim Pazar Pazartesi 24 Temmuz 25 Temmuz 20 Rebiülevvel 21 Reb!. evvel Gün doğuşu o 449 449 Gün batışı 1983 1952 Sutah numa 3.1/ 3,10 Öğle 12,90 12,20 Ikindi * 1618 16,17 Akşan " 1933 1952 Yata” 28 217 İmssk.. 241 243 $u e eği 199 200 Güner | Yum kalan | 165 104 Günleri | KR RR ma | HAVA — Dün sıcaklık azami S0, | asgari 18 derece olafak tesbit edilmiştir. Bugün rüzgâr mütehavvil süratle esecek hava ekseriyetle âçık olacaktır. | RADYO | rai elan ISTANBUL — 18 den 19 za kadar gramo'on, 19,30 den 9030 > kadar | Bedayi musiki heyeri tarafından saz, 90,30) dan Sie kadir gramofunla ozer, 21 den | 93 ye hadar Tanburi Refik Ber ve arka- | 22 den 2240 a kadar tango atl, UTEostrı, VİYANA (5172 my — 10,20 kenser, 1080 aenlorik konser, 13 konser, 14,5 Konanr, İĞ, ikizmrtet, 7 serenat, 19 konser, 20,20 piyano) kanseri, 21 piyes, 7246 Konser, BÜUKRES (3042 my — 21,00 musiki, Vi 45 kuru, 12 koüser, 13 piâk, 14 piük, 18 ro- men rüasikisi, 19,10 konser, 2040 opsra. ROMA (441,3 my — 1045 rush, 11,15 musiki, 13,30 hafi? mualkl, 1$ orkestra kon-! seri, 21,45 operet RUDAPEŞTE (850,5 my — 1l dini me. rasim, İZIS orkestra, 15 plik, 1646 sulun orkestrası, 1950 haber, 20,40 dans ve ae ser musikisi, 22.30 tagunri, 73 Jazbanı, 24 Gigan mumlüsi, OSLO (10714 my — 15445 mk, 2030 piyano Kanseri, 21 konser, 2115 dana MOSKOVA (1304 m) — 13 havadim, 14 edebiyat, 15,10 müslki, 15,50 haber, 17,10 mu siki, 18/10 asüslki, 10,10 musiki, 20,10 me) siki, 21 ingilizce negriyat, j VARŞOVA (isli m) — 10,45 musiki, 33) 15 musiki, İ4,10 konter, 15,15 kanser, 18,25 konser, 17,05 plir, 17,45 baber, 18 konser, 10,20 musiki, 21 konser, 2219 konmer, 23) dana, 2i Gans, il KÖNİMÜSTER HAYZEN 0655 m) T Jimnastik, T.20 konser, 1215 Okohser,.13 könder, 1480 Oda İnusilüsi ve IZAS konser, 19 konâer; 20,05 nouslld, 21 asker konser, 2140 dans, PARİS (1725 m) — 8,45 pâk, 9.30 Jhn mastik, 13 dimi müsababe, 18,20 Könmer, Vi könser, 1440 konser, 19 Münser, 1445 kon - ser, 7045 curtazate, 71,80 r091 i —— VİYANA (817,3 m) — 12.30 karser, 18,40) , 18 konser, "2040 kenger, 21 i, 23,15 derma, BÜKREŞ (394,2 m) — 18 plük. 14 plâk. 25 jar, 18,10 jar, 2040 plak, 21 od& muuai kiki, PLAS Balalaykn künseri, 2105 oda Dn sikisi. ROMA (4417 5) - 18.46 pihk, 18 meles! tet, 18,30 orkestrs, 22 plâk, 21,45 mümiki | BUDAPEŞTE (5506 my — 1015 lop; orketirase, 13,05 konper, 16 iogser, 045 çi- güz orkestram, 2105 klâsik musiki, 23 çi - gan musti OSLO (10714) 19 konser, 1,30 konar, 2210 aiyaa! haberler, 22.15 konser. MOSKOVA (1304 ray — 13 haber, 14 e| debiyat, 15,10 zeWsizi, )710 zmaslki, 182 —usiki, 19,10 mür'k, 2010 müstk, 277 ber. VARŞOVA (1412 ra) — 1845 plâk' ıda Plâk, 18,16 plâk, 16,40 plak, 15 konssr, 10,90 dans, 21 pİAk, 20.45 dane, KÖNİGVÜSTER HAVZEN (1685 ay— T jimnastik, TAB trusiki, 15 komser, 1730 konser, 21 Hranlifuritan malik, 2148 mus ki, 2210 orkestra Konseri, 28,40 musild. MM) — 20 kitabiyat, 20,20 40 haber, Nışanlanma Kıymetli hocalarımızdan Ismet Beyin oğlu Mehmet Bedit Beyle ağa ber zade Ibrahim Beyin kiz: Müveddet banımın perşem- be akşamı nışânlanma merasimi yapılmıştır. Gençleri ve âilelerini tebrik eder, kendilerine saadet dileriz. Irtihal ve tedfin Mülga harbiye nezareti hesap müfettişliğinden mütekait sabık | iaşe encümeni reisi Salih Bey kısa bir hasta'ığı müteakip Kar- tal'da oturduğu köşkte 22 Tem- muz 93? akşamı vefat etmiş mahalli mezkürdaki kabristana defnolunmuştur. Cemabı hük aj- lesi efradma sabrı cemil ihsan etsin, sa ans şaman yormak i tesi gün çölde yuvarlanıyatduk. © © 222 GOBİ ÇÖLLERİNDE Nihayet padişat hazretleri bize veda ederek ey çi lar arabalara koşuidu. Bütün Mongol adamlarımıza j Larson, Marşal, Maşenbah, Muhlenberg, sonra Yuan, “el Çen, Liu ve Kung ancak bir hafta sonra hareket edec: vi Hareket ettik. Yolbars hanın muhteşem oğlu yan” Büyük bir kalabalık bizi teşyi ediyordu. Çok geçmeden #* rimizde kaldı. Söğüt ve dut ağaçları arasından yuvarli id yorduk. Akşam muhteşemdi. Güneş ufkun ucuna temas ortalığı kırmızı, sarı gölgeler içinde bırakmıştı. Arabalardan müteşekkil kafilemiz, güzel bir mans? kil ediyordu. Binlerce sene evvel de buradan geçenler, erki geçmişlerdi. Sanki biz bir şehri yağma etmiş te ganime”“£ diyorduk. i Benimle profesör Hsu'nin arabaları samandan Yi beyaz pamuklardan şiltelerle, iki taraftan camlı penf vi teçhiz olunmuştu. | İlerde Profesör Hummel ile arabacı İbrahim gidiyo". Atların dizgini yoktu. Fakat İbrahimin kırbacı hayvanlar” fından itaacla karşılanıyordu. Ben, yolların pek feci bir halde olmasına rağmen, lar, pamuklar, battaniyeler, kürkler, y. arasında fi Buna rağmen denize tutulmuş gibi idik. Geride ezeli “ örtülü dağlar görünüyor, ve biz bedir temın ışıkları altınd£ liyorduk. i Doktor Hummel uyumuş ve bhomurdanmağa başi Bir köy civarında yarım saat kadar mola verdik. Sant 9 da ret lahtessıfır 12 idi. Tekvar çöle dökülmüştük. Yalnız! küneti bizi kaplamıştı. Sabah saat ücte To-Po köyüne Ve Mongol prensine ait bir evin önünde durduk. Arab dan inereke eve girdik. Önümüze yığılan yemek ve tatlı önünde az kaldı ezilecektik, Ancak yedide istirahat IK. pa “a p “ Şubalın beşinci günü tekrar hareket ettiğimiz zam” Möngol atlı bizi teşyi ettiler. İsteplerden gidiyorduk. Yol gibi beyaz pamuklar taşıyan kafilelere rasgeldik. Astani den sonra tekrar çöl basladı ve Sonpo köyüne kadar de Subatm altıncı günü gene çöl içinde idik. Fakat çe meden kayısı, erik, kavun, elma bahçelerine kavuştuk. Bur” yer altındaki kanalları gördük. Bunlar yer altında dört derinliğinde su taşıyor ve cenuptaki köyleri irva ediyordu" i geçirdiğimiz Tarançi köyünde iki aile yaşı Biri Zungarlara, bri Şark Türklerine mensuptu. ; Sürücülerimizin başı olan Adil Ahun her gece bana # rek emirlerimi alıyor ve ertesi gün geçeceğimiz yerler haki malümat veriyordu. Yolbars han bütün sürücülerimizin mea Şule Bulak namındaki köyde düğün vardı. Her muhteşem ye ver taraf sükünet içinde idi. Akşam üstü Ö —— 4 | GOBİ ÇÖLLERİNDE köyünde iki saat istirahat ettik. sonra tekrar yürüdük ve Lo köyüne vardık. < Burada atlarımızı bir gün dinlendirmek icap ediyord Şubatm dokuzuncu günü (Dokuz Davan) yani doku# ” çit namındaki bir yere vardık. Oradan İvan - Çuan köyüne © dık. Buradan Ricong kasabasına giden havaliye “Rüzgârl, lü,, diyorlar. Çünkü burada arabaları da altüst eden, det deviren bir rüzgâr esermiş! Dedikleri yanlış değil, burada" na müthiş esiyor. Nihayet buradan Çi-Ki-Lu-Çuan yani “1 lekli araba,, pırarıma vardık. i Ertesi sabah güneşin parlak şuaları altında hareket © Dolambaçlı bir vadiyi geçtik. Ci- in köyünde bir telgrfi tasyonu vardı. Yuandan bir telgraf aldık, Bu telgrafa göre sonun kolu kânunu saninin 12 nci günü hareke etmişti, Ertesi giin Tong Yen Ça yani “Şark tuzlu 951” ünde duk. Ortada göl filân yoktu. Fakat bir evliyanın mezari Mezarın içi Çin yazıları ile dolu idi. Müslüman sürücül burada namaz kıldılar. Mezarın kandillerini yağlarla de! lar. Fakat burayr ziyaret edenlerin ekserisi Zungarlardan©” Tekrar hareket ettiğimiz zaman daracık bir yola 24 sant sonra Hsi-Yen-Ça köyüne vardık, j Şubatın 13 cü günü ortaya çıktığımız zaman kend” kapkara dağlarla muhat gördük. Arabalara tekrar bindik. söyliyen arabacılar bizi götürdüler. Biz arabalar içinde he” rültüye rağmen uyumağa alışmıştık. Bir Bulak yani Tek Pınar köyünde Müslümanlar, bt mısır ve kavun alıyorlardı. Âdil Ahun'burada bir gün isti etmemizi istedi. Onun için Piçang'a ilerledik ve orada di Burası serapa Şark Türklerile mesizündur. Doktor Hummel da bir sürü hastalarla karşılandı. Kızamık, cüzzam, göz ## rından ve sari hastalıkldan muztarip olanlar pek çoktu. O Döktor bunların hepsine yardım etti. " Burası tam bizim yüzüncü konağımız idi. r gi Şubatın on sekizinci günü yolumuza devam ettik. gölde idik ve deniz sathımdan 30 metre yükseklikte idik. * nın cenubundaki Lukçun namındaki alçak sahalara yi | duk. Sir Orel Ştayin'e göre bu havali deniz sathından 798” yarışma doğru Tı yö rn re alçaktır. Fakat bu rakam tahkike lâyıktır. Yakından bir cami belirdi. Gece bir hanına indik. Turfan şehrinde bi gün kaldık, Profesör Hsu ile şehrin belediye reisini ve kumandan Huang Darin'i ziyaret Akşam üstü Profesör Hsu, benim yıl dörümümü bir 7 tes'it etti ve ziyafete belediye reisi de iştirak etti. Tur smühim rapor elde ettim. Bunların biri Koruk derya ““wf def'atle giden ve oradan (Dikenlik) yolile Konçe derys7? zi oradan koyun satın alan Tokta Ahun nesmında bir y Diğeri oturduğumuz evin sahibi Koca Abdul'dendi.. |, Tokta Ahun'un arkadaşı tarafından teyit olunan İM