16 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Maksim Gorki Hakem olsun Maksim Gorki Türk ediplerile Börüştüğü zaman * — Sizin de halkın hayatından bahseden edebiyat eserleriniz var Bi? diye sormuş ! Muharrirler düşünmüşler, ta- 0) Momuşlar, başbaşa vermişler mü- li ar emil, kendi dn j ir gözden geçirmişler de- Mişler ki; a" — Bizde başlı başına köy ! m, fakir sınıfın hayatın dan alınmış eserler yoktur. Her İİ Buharrir eserlerinde parça, parça N Köyden, fakir halktan bahsetmiştir. . » : Maksim Gorki ile Türk edip- İşeri arasında geçen bu muhavere p izimy hudutlar içinde işidilince mat- at semtinde bir vaveylâdır koptu" Gümbürtü balk romancısı Aka Gündüzün indirdiği şamar sütu- Dühün vurulmasından çıktı. Son- İM sözler aldı, yürüdü. Halk edebiyatı vardır. Muhar- (| Pirlerimiz Maksim Gorkiye bizde | bir hayli eseri olan aşık Tarziyi söylemediler diye sütun, yanlar yazıldı. 'İ, Bana kalırsa sütunlarda esen | havada Maksim Gorki ile görü- | #en ediplerden Rus muharririne | | bir Türk edipleri listesini verme- N lerini bekliyenlerin aldanma hın- | ©“ bir rüzgâr gibi dolaşıyor. Si... Birbirlerinden en az haberdar olanlar bizde muhakkak muhar- ir. Çünki kendi yazılarını ai kitapla- virgi en, noktalardan, harflerden mürekkep bir Kale halinde ruhlarının etrafına çe- virmişlerdir. Onlar kendi ruhla- İ tnın cümleler, satırlar, mısralar, yitler halindeki kale duvarla” i| ndan başka bir yeri göremez- » Dünya onlar için ruhlarının kale bedehleridir. Başka adam Yar mi, yok mu, onlar için böyle bir mesele mevcut değildir. Eş Kalelerin üstüne çıkınız ve ede- biyat âlemimizi böyle seyrediniz. debiyatımızın hudutları için- de yer, yer hususiyetleri taşıyan b likâneler © göreceksiniz. ,malikâneleri hep tanırsınız. 1833 dan sonra başlıyan Garp İareketlerinden ilbam alan ku 1 rde köylü ve fakir ha'k * değildir. Hatta ona acıma. Mahasız birşey telâkki edilmiştir ia Eserlerimizde ya büyük zevgin yat arzuları canlanır, ya- kendisine müreffeh bir ha- Yat atisi anyan kariin eline tu- urulan rakı ve kokain nevin- i den sınıfsız edebiyattır. Köylü ve fakir halk kendini || Nurlu bir şekilde hissetmeden haz sim Gorkinin istediği san'at Türkiyede bereketlenemiye- hr Fakat Türkiyede köylü ve halk tabakası yok mudur? Wun hayatı hakkında eserler birdenbire hayır demek Berke Mahmut Yesari, fakirden | et ve zenginden hiciv lisa-| ie bahseden Slüseyin Rahmi, Düm ulun fakir halk tabakala- semtlerini tanıtan Ahmet bütün inkârlara rağmen Mutulamıyacak ipsanlardır. ... Muharrirlere birşey o tavsiye m, Oogürültüyü patutıyı ie tarafa bıraksınlar, topu topu e heybe yükü #utmıyan eser. Maksim Gorkiye gönder- | Meler. alalım De netice çıkar? 1, i ; Yoktur!,, İa,,7e sarfedilen mürekkebe, tüketilen zekâ- "alan sinire 5 Günün Haberleri Sanayi birliğinde : Yerli mallar Sergisine hazırlık Istanbul milli sanayi birliği ta- rafından her sene tertip edilmek- te olan yerli mullar sergisinin dördüncüsü Ağustosun birinde Galatasaray lisesinde açılacak ve on beş gün devam edecektir. Sergiye iştirak etmek istiyen- lerin 15 Temmuzdan evvel birliğe müracaat ederek kayıtlarını yap- tırmaları lâzım gelmektedir. Sergide paviyonların inşasına Temmuzun on beşinde başlına- nacak, inşaat 25 Temmuzda ta- mamile bitmiş olacaktır. Sergiye Türkiyede yapılan her nevi sınai mamulât kabul edile- cektir. Yalmz bunun için her fabrikanın bulundüğu mıntaka ticaret odasından mamulâtının yerli malı olduğuna dair bir ve- sika gös'ermesi lâzımdır. Paramız Balkanlarda yükselmiye başladı Oğrendiğimize göre, paramızın kıymeti Balkanlarda ve Yunanis- tanda yükelmiştir. Yunanistanda- ki yükselişi lira başına 2,5 di- rahmidir, Eu yükselmenin sebebi hükümetimizce son zamanlarda alınan kararlar ve bankalarda bulunan dövizlerin kaydedilmesi mecburiyetidir. Ellerinde döviz olanlar bunları Türk parasına tahvile başlamışlar, bunun neti- cesi olarak paramızın kıymeti artmıştır. Türk tarih tedkik cemiyeti toplanıyor: 2 Temmuzda,” büyük Câzinin huzurile, Ankarada toplanacak tarih kongresi için hazırlıklara başlanmıştır. Bu itibarle Türk tarih tetkik cemiyeti bugünden itibaren Ankarada toplanmaya başlayacaktır. Bu (cemiyetin #zasından, şebrimizde bulunan Ahmet Refik beyle Köprülüzade Mebmet Fuat bey toplanmalara mi için Ankaraya gitmişler- ır. Randman muayenesi neticeleri Iki hafta evvel yapılan ilk mekteplerin beşinci ve Üçüncü sınıflarının randman muayenesine ait evrakı tetkik için ilk mektep muallimlerinden * 50 kişilik bir grup seçilmiştir. Bu muallimler ayın sonuna ka- dar randman evrakının tetkikini bitirecealerdir. mum izmirli Bektaşilerin Hikâyesi İzmirde Bozyaka'da âyini cem halindeyken (o sabıla tarafından tutulup mahkemeye << sevkolunan ileriye sürdükleri mazeret Nasrettin Hocanın bostan fıkrasını hatırlatıyor. bektaşilerin Fıkra malümdur: Hoca bir gün komşusunun boslanına girmiş, karpuz ve kavunları koparıp bir çuvala başlamış, Bu sırada bostan sahibi çıka gelmiş. Hocayı bu halde görünce ne yaplığın sormuş. Nasrettin Hoca: — Sorma azizim, demiş, sorma başıma geleni. Biraz evvel bir kasırga çıktı. Beni az kaldı, yükle. re uçuruyordu. Bereket versin, sürüklene sürüklene senin bostanına kadar geldim ve burada tutunabil - dim.,, Bunun üzerine komşusu: — Peki, demiş, bu karpuzları ve kavunları bu çuvalın içersine kim koydu?, İ Hoca bu suale birdenbire cevap verememiş, — Evet, demiş, bunu ben de düşünüyorum, yorum ç» İzmirde Bozyaka'da gizli #yin yaparken basılan bektaşiler de zabıta tarafından İsticvap edilince kendilerinin bektaşi olduklarmı irkâr etmemişler. Yalnız tarikatlerin ilgasmdan beri usla bektaşilik pro- pagandası yapmadıklarını söylemişler, Fakat âyini cem halindeyken tutulan bektaşilerin yanında kâ - dınlar da varmış. Hatta bunların arasında genç kızlar bile bulunuyormuş. Bu kızlarm ve kadınların ni- sıl bu gizli âyin yerine geldiklerini sormuşlar. Bektaşiler buna cevap bulamamışlar. Sadece: “Bu kadın - Ekmek narh: Niçin bir gün Evveldeğiştirildi? Fırıncıların neşesine Hudut yok... Belediye, noksan ekmek çıkart- tıklarından dolayı haklarında tah- kikat yapılan ekmekçilerden a- | ğır ceza almaya karar vermiştir dün aynca şubelere telefonla emir avrilmiş, narhdan ucuza sa tılan ekmek çeşnilerinin dikkatle muayene edilmesi bildirilmiştir. Bazı tüccarlar buğdayın iki gündenberi gene o ucuzladığını ileri sürerek narkın fazla oldu- ğunu iddia etmekte devam et- mektedirler. Bu hususta beledi- yede alâkadar zevata diyor ki: “Biz zahire borsasının verdiği fiatler üzerine nar tesbit ederiz. Bu bafıs narhı bir gün evvel tarbik estik. Sebebi de halkın fırınlara tehacümüne mâni ol- maktı. Bu hareket belki de fırıncıların lehine oldu. Fskat fiat tekrar düşerse biz derhal narh tesbit eder, muayyen günü beklemeden narkı indirebiliriz. Bu hususta zahire borsasından daima m3ld- twat almaktayız... Fırıncıların neş'esi Fırmcılara gelince, ekmeğin dokuz buçuk kuruşa çıkması üzerine iki gündenberi tam bir neşe içinde alış veriş yapmakta ve bir kısmı: — Pırıncılıkta şimdiye kadar bu gün- lerden daha tatlı hiç bir zaman alış v& riş yapılmamıştır. Bugünler fırıncılık tari- hinin en mesut günleri olarık tavsif edi- lecektir, demektadirler, Bunun bakiki manasını bir | buğday taciri şu suretle anla- tıyor: — Pazartesi günündenberi buğday 7 kuruş yirmi pörn da dolaşmaktadır. Binaenaley frncilar bugünkü fiatla mal alsalar bile 9,5 kuruşa ekmek sar mak şureşile mükim kazanç elde ede ceklerdir. Fakat bugün un alan biç bir firma da yoktur Ticaret müdüriyetinin de tes- bit ettiği gibi fırıncılar bir haziranda yüzde ona çıkmış olan müamele vergisini vermemek için daha evvelden fırınlara yüzlerce çuval un doldurmuşlardır. Bugün ayn: unla'dan ekmek yapan ve satan fırıncılar evvelâ müöamele ver- İ gisinden daha sonra birdenbire ekmeğin | dokuz buçuğa çıkmasından çok memnun olmuşlardır. Bu memnüniyetlerini izhar için ne söyleseler hakları vardır Un 7 kuruş 20 para Dün ticaret borsadında hara- retli buğday alış verişi olmuştur. Buğday fiatı 7 kuruş 20 parada kapanmıştır. Dün şebrimize Anadoludan 28 vagön ve 1400 çuval buğday bira? o duraklanış, düşünüyorum, lar bizden değildir, demekle iktifa etmişler. Anlaşıliyor ki İzmirin Bozyaka bektaşileri kendileriain nasıl gizli âyin yerinde toplandıklarımı bi- liyorlar, fakat kadınların nasıl olup da bu yere kendilerinin yanına gelmiş olduklarını bir türlü anlıyamıy orlar! Doğrusu bu mazerete akan sular durmaz mı? fakal bir türlü kim olduğunu bulamı- ii, n 3 Taksi şoförlerinin Giyecekleri elbise Takside çalışan şoförlerin ba- zen garip ve biçimsiz şekilde | elbise giydikleri ve bu elbiseler | müşteriler ve bilhassa seyyah | ların nazarında iyi bir tesir bi- rakmadığı anlaşılmıştır. Taksi şoförlerine koyu giri renginde yekpare pantalon ve caket giydirilmesi tasavvur edil mektedir. Kasketlerde aynı renk- te olacaktır. Temizliğinden baş- l ka bu yekpare ve koyu renkte- ki elbiseyi lâbis bulunan bir şo- för bir kaza yaptığı takdirde kolayca da yakalanabilecektir. Memurların yol paraları Belediyenin birinci ve ikinci şubeleri tarafından şimdiye ka- dar 134 müessesede çalışan me- mur ve müstahdemlerinin 932 yol paraları tahakkuk ettirilmiş- tir Belediye zabıtası memur- larının müktesep hakları Zabıtai belediye memurlarının müktesep haklarının muhafaza edilerek tabsisatlarının 932 büt- çesinde de eskisi gibi kabul e- dilmesine şehir meclisince karar verilmişti, Belediye riyaseti, dün şube müdürlerine bu hususta bir ta- mim yollamış, hakkı müktesepleri kabul edilen memurların umumi hizmetlerde ve bilbassa halkın bavayici zaruriyelerile alâkadar işlerde evvelkine nazaran daha ziyade gayret ve dikkat göster- melerini bildirmiştir. Buz mu içiyoruz, su mu? Belediyenin fabrikası tarafın- dan yapılan buzlar, Kâtane sa- yundan yapıldığı için birçok sucuların okkalarca buz alarak erittikleri bardağını kırk paraya sattıkları yapılan tabkikattan an- laşılmıştır. Bir okka buzdad altı bardak su çıktığına nazaran bir okka buz altı kuruşa satılmak» tadır, Maamafih Kâtace suyu temiz ve içilecek bir su oldu- ğundan belediye bu sucular hak- kında takibata lüzum görmemiş- tir, ———— gelmiştir. 2 vagon arpa ve 582 çuval da bulgur gelmiştir. Bunlardan manda 720 çuval fındık içi, 200 çuval un, 732 ki- lo peynir, ve 48 vagon da tiftik gelmiştir. doldurma sonra bir mazeret uydurmuş: ! !' bu şekilde DE — VAKIT 16 Haziran 1932 mx Günün — Meselelerinden Darültühuna Muhtariyet Lâzım mı, değil mi? İsviçreli profesös Malş'in ra- porunda galiba Darülfünunun muhteriyetine temas eden bir fıkra olmalı ki bugünlerde böyle bir mesele ortaya çıktı. Darül- fünun müderrislerinden bazı ze- vat Muhtariyetsiz (o Darülfünun olamaz!) diyorlarmış. Bu sözün açıkça manası böyle bir zamanda (Darülfünun teşkilâtım şu veya tadil etmek yine Darülfünunun kendisine ait bir haktır, buna başka hiç kimse ve müessese karışamaz)demekten başka bir şey değildir. Ve eğer bu prepsip memleketimizde bir kanun kuvvetini haiz olursa Da- rülfünunun 1s'âbı hakkında pro- fesör Malş'in verdiği oraporu bir köşeye atmak lâzım gele- cektir ki o Darülfünunun ıslaha muhtaç olmadığını, kendi ken- dine zaman ile tekemmül edip gideceğini iddia edenler için çok güzel bir müdafaa silâludır. Eğer darülfünun başka mem- leketlede vakıflar ile ve hususi varidatlar ile idare edilen darük fürunlar vaziyetinde olsaydı on- lannki gibi ve onlarınki kadar mublariyeti tabii görülürdü. Hal- buki bizim darülfününumuz böy“ le midir? darülfünunumuzun bü- tün mesarifi devlet hazinesinden çıkar. Bütçesini Büyük Millet Meclisi kabul ve tastik eder, Şu halde vu vaziyet ile darülfü- nun için aranılan mubtariyet ve istiklâl nasıl telif olunabilir? Bir devlet tasavvur ediniz ki | ber hangi bir müessesenin tek- mil mesarifini kendi hazinesin- den ödesin, Bir millet tasavvur ediniz ki bu müessesenin bütün yüklerini (o ormuzlarında taşısın. Fakat bu müessesenin şu veya bu tarzda idaresine hükümeti veya meclisi vasıtasile hiç ka- rışmasın. oicap ettiği ozaman bu müessesenin şu veya bu tarza (Okonması (Oo mes'elesine asla müdahale edemesin. Aca- ba böyle bir vaziyeti makul gö- ren bir tek daröifünun müder- risi bulunabirlir mi? *** Beylerbeyi sporcuları Beylerbeyi gençler spor klübü tarafından yarın Şirketihayriye vapurile Yalovaya bir tenezzüh tertip edilmiştir. Vapur saat 7,15 te Köprüden hareket edecek Beşiktaş, Üsküdar. Kuzguncuk Beylerbeyi, Çengelköy, Kandilli, Arnavutköy iskelelerine oğra- . dıktan sonra tekrar Köprüye gidecek ve 9,15 te hareketle Kadıköy, Büyükadaya uğrıyarak Yalovaya varacaktır. Yalovadan 19 da avdetle ayni iskelelere uğrıyacaktır. Vapurda Beylerbeyi musiki beyetile bir cazbant ve ucuz büfe bu'unacaktır. 'Tedfin Vefatını dün teessörle haber verdiğimiz Dr. Behçet Sabit Bin kain validesi ve merhum Rıza Beyin zevcesi Hanım efendinin. tedfin merasimi, dün yapılmıştır, Behçet Sabit beye taziyet be- yan ederiz. Bakalorya imtıhanları başladı Dün Lise ve Orta mekteplerin wi) j bakalorya imtihanlarına başlan mıştır. İmtihanlâr gelecek h bitecektir. Tr