20 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

li Lil İY Nİ Fethi B. meb'us Ve Halk fırkasında Bir haber: Sabık Serbest fırka li- deri Ali Fethi bey münhal mebusluk Jardan birine namzetliğini koyas - taktır. Bir başka haber, Ali Fethi Bey! tekrar Halk fırkasmın kadrosuna gi recektir. Bu iki haber günlerdir gazetele- Tin birinci (sayfalarında, resimler - le, kocaman, kocaman el kadar harf Terle anlatılıyor. ... Fethi Bey tekrar politikayla uğ - raşacak mıdır? Bumu şu dakika bilmiyoruz. Fethi Bey Halk fırkasınm kadro- suna öbür (arkadaşları gibi tekrar girecek midir? Buna da evet, veya hayır demek bize düşmez. Bize düşen sadece bir tahmindir. Ali Fethi Beyfendi çok kuvvetli bir fırkaya karşı, bütün cephe arka. daşları Halk (OFırkasma girdikten sonra tek başma meclise girerek ne yapacaktır? 13 meb'usuyla Millet meclisinde ne yaptıysa gene onu yapacaktır. Her şeyden evvel sayı meselesini dü şünmek lâzımdır. o Millet meclisin - de bir reyin beyaz veyn krrmızı ol- ması ne hükümet üzerinde, ne de meclis frrka grubunun çalışmasında! bir tesir yapamaz. Meclis (tekniği (itibariyle Ali Fethi Beyin bütün rolü sadece swal| takrirleri vermekten (o ibaret kala » taktır, Böyle bir vaziyet icin zan- nedilmez ki Ali Fethi Beyfendi parlimentoya o Kirmeyi arzu etsin - ler. İkinci htimal Al Fethi Bevfen » dinin Halk (ofrrkasma dönmesidir. Serbest fırkanın o umum! kâtibi Nu. ri Beyfendi bile Halk fırkasma dön- dükfen sonra (Ali Fethi Beyfendi iğ yanlıs değildir. Fakat AN Fethi Beyfendinin bu mantığa uya « caklarmı (o tahmin etmek müşkül » dür. © Çünkü Ali Fethi Beyfendi ister akalliyette kalmış olsun, (ister ken di tarafından © feshedilmiş olsun bir fırkanm ( İlideridir. Ru İlder - lik sıfatiyle SAli Fethi Beyfendi orta ya bir takım prensipler atmıştı. Bu prensipler (o Cümhuriyet (Halk fır. kasım Oo prensipleriyle (o taban ta bana zıttı. Fethi Beyfendi liberaldi. Halbuki (Halk fırkası her gün bir sx daha devletçi oluyor. Baska fark! lardan sarfmazar (o Fethi Beyfendi-! nin Halk fırkasmdan ayrılması i! çin mevcut olan bu sebep hâlâ baki- l dir. Şüphesiz ki (Ali Fethi Beyfen. di hentiz bu fikirlerine sadıktırlar. — olunes Feth Beyfendi Halk! Mtalyanın müttefiki mi? Adım adım ldrisinin elinden, dayandığı kuvvetleri çekip al mak, onu taraftarsız, yalnız bı- rakmak istiyorduk. Sonbahara kadar bu yolda muvaffak ola- bilirsek artık harekâta hiç hacet kalmıyacaktı. Bu sebeple bize karşı muha- rip kabilelerle temasımızı ve münasebetimizi başka şekle dök- tük ve yavaş yavaş bu kabilelerin çoğunu İdrisiden yüz çevirerek bize tevcihe muvaffak olduk. Nihayet bizzat İdrisiye bir mektup yazdım. İdrisi, Recep be- Yin (Beni Neşir) muvaffakiyetin- den ve etrafındaki kabilelerden — birçoğunun kendisini terketmiye m en fırkasınm kadrosuna (ogirmiyetek - Mahmut Nedim Bey 30 Senelik Siyasi Esrarı ifşa Ediyor | anarım Tefrikm67immu” Belediyede : Yeni bü içe İ Nisan Devresinde Müzakere Edilecek Daimi encümen belediyenin yeni sene bütçesi hakkındaki tetkikatını ilerletmiştir. Zütçe bir Nisana kadar bitirilecek ve Şe- bir meclisinin Nisan devresinde müzakere edilecektir. Encümen, belediyenin fen he- yeti bütçesine yeni yol yapılması veya mevcutların tamiri için hiç para koymamıştır. Yalnız kay- makamlara mütemadi tamirat için cüz'i bir para verilecektir. Bundan başka tenvir, ve tan zifiye resmine yüzde otuz zam yapılması kararlaştırılmıştı. Bu husustaki tarife hazırlanmış olup şehir meclisinin bir Nisan günkü celsesinde müzakere edilecektir. Bu zam belediyeye 90 bin lira kadar fazla varidat temin ede- cektir. Iktısat müdürlüğü raporunu hazırladı Belediye iktısat müdürlüğü ha- vayici zaruriye fiatları üzerinde esaslı tetzikat yapmış ve rapo- rupu kazırlamıya başlamıştır. Bu rapora nazaran bazı maddelerde ibtikâr yapıldığı neticesine varıl- mıştır Iktısat müdürlüğü bu ra- poru makama verecek, Muhittin B, tetkikat yapacak, lüzum gö- rürse keyfiyetten Müddeiumumi- liği haberdar edecektir. Çürük-ayakkabı ,yapılmıyacak © Ayakkabıcılar cemiyetinin çü- rük imalât etrafında mücadeleye giriştiği malümdur, Ayakkabıcı- lar cemiyeti bu arada ticaret odasına da müracaat etmiş ve odanin müzaheretini istemiştir. Ticaret odasınca tetkikat yapıl- maktadır. ler demektir, Ve tabiidir ki Halk fır kasınm — nizamnamesini, £ progra » mi inkâr ederek (derletçilik pren sipinden © ayrılarak Fethi Beye ilti- hak etmesi mümkün değildir. Bu iti- barla Fethi Beyfendinin Halk fırka- sına girmesini de mevzuu bahsetmek zannolunur ki bir gazeteci acelesin- den ibarettir. Celâl Muhtar Beyin vadi Benli ServetiniPastörmües|Basmamak nak yüzünden sesesine bırakacaktı Fakat bu tâsavvurdan yaz geçerek yeni bir şekil buldu Celâl Muhtar B, Doktor Celâl Muhtar beyin birkaç sene evvel her sene Av- rupa ilim müesseselerinde birkaç Türk gencinin tahsil ettirilmesi mukabilinde servetinden bir kıs- mını Tıp fakültesine bibeyi va- dettiği mevzuu bahsolmuştu. Dün, Celâl Muhtar beyin ser- vetini Tıp fakültesine hibeden vaz geçerek aym şeraitle yani her sene üç Türk gencinin tahsil ettirilmesi şartile Paristeki Pas- ter müessezesine terketmiye ka- rar verdiğini işittik. Duyduğumuz bu haber üzerine doktora tele- fonla sorduk. Şu cevabı verdi: “— Evet, böyle bir tasavvu- rum vardı Pasteur müessesesini düşünmüştüm. Fakat sonra vaz geçtim. Başka bir şekil buldum.,, — Bulduğunuz hal sureti hak- kında bizi tenvir edermisiniz? — Hayır. Bu hususi bir key- fiyettir, Kimseyi alâkadar etmez. — Tıp fakültesine olan eski vadinizi tutuyormusunuz ? — Hayır onlara da vermiye- ceğim. Fazla tafsilât istemeyiniz. Ticaret mektebi talebesi Viya- naya gidiyor Yüksek iktisat ve ticaret mek- tebi talebelerinden otuz kişilik bir gurup, mektebin müdürü | Hüsnü beyin riyaseti altında Ni- SADRİ gr EM ( Son Yemen valisi ) Tercüme ve iktibas hakkı mahfuz hazırlanır bir vaziyet almış ol- malarından dolayı son günlerde endişedeydi, bu mektubum tam zamanında yazılmıştı, bana ver- diği cevapta: “Ben, diyordu, olduğum yerde duracağım, bana ilişmezseniz be- ni kendi halime bırakırsanız hiç bir harekette bulunmıyacağıma söz veririm.,, Bu, çöl işi, bedevi işi bir mü- tareke teklifiydi, benim ondan istediğim de zaten bundan baş- ka birşey değildi. Kabileleri bi- ze daha iyi, daha esaslı ısındıra bilmek için hükümetin o bavali- de eskidenberi kendisine müte- addit vazifeler tevdi etmiş oldu- ğu Şerif Hammut beyi “İtalyan- sanın onunda Viyanaya bir tet- kik hatine çıkacaklard larında o sırada fazla bir ebem- miyet atfettikleri mühim bir li- man olan: Lahayya'ya kaymakam tayin ettim. Beni Abbas kabilesi, topu olan, eslehası bol bir düşman kabilesiy- di, Idris de en çok bunlara gü- veniyordu. Bu kabileyi yola ge- tirmek için çalışıyordum, bir gün rüesasından birine dedim ki; — Demek Siz İtalyanın müt- tefikisiniz ? — Idris öyle diyor, ve baki- brsa da öyledir. Italya Trablus- garpta barp ediyor, biz de bu- rada... Ve birbirimize imzayla da bağlıyız... Fakat doğrusunu ! de 5 Ankaraya gidecektir. ister misiniz... — ve hemen ke- sesine sarıldı, paraları şangırda- tarak — Beyfendi, dedi, biz bunun, yalnız Ve yalnız bunun müttefikiyiz!.. Üst tarafı lâftır. Idris, bir başka mektubuma da şu cevabı vermişti: “Ben bükümetime asi değilim, benim düşmanım imam Yahya- dır, bilhassa son defa aramızda ki ihtilâf artk tamamiyle had ra ği Açılan Dava! Banknot basmadığı için Dev- İ let matbaası müdürü Hamdi E- min B. aleyhine Hikmeti tabiiye ve tabip dava vekili Ali Rıza B. imzasile açılan davaya önümüz- deki perşembe günü saat ikide Sultanahmet ikinci hukuk mab- kemesinde ( başlanacaktır. o İlk mahkeme on beş mart salı gü- pöyken davacı talikini rica et- miştir. Bu talep özerine Devlet matbaası müdürüne ikinci bir celp gelmiştir. i Kaçakçılık davaları Üzerinde 57,840 varak kaçak cigara kâğıdı çıkan Kemlikli müezzin oğlu Mustafanın muha- kemesine dün Ibtisas mabkesin- başlanılmış, ortağı diğer Mustafanın celbi için dava baş- ka güne bırakılmıştır. Gene aynı şekilde maznun olarak muhakeme edilen Ibra- him oğlu Mehmet 6 ay hapse mahküm edilmiştir. Zeynep Hanımı öldürenler Kasımpaşada ilkmektep hade- mesi Zeynep Hanımı öldürenle- rin wubakemesine dün de de- yam olünmuştur. Dünkü celsede maznun vekilleri müdafaalarını yapmışlar, dava karar için 13 Nisana bırakılmıştır. ” Piyami Safa ve Burhan Cahit beyler davası “Son Posta,, muharrirlerinden Piyami : Safa (beyle, . Burhan Cabit B. arasında © vuku bu- İan yam münakaşasından sonra Burhan Cahit B. tarafından ga- zete ve muharrir aleyhine açılan hakaret davasına dün Sulh bi- | rinci ceza mahkemesinde başla- nılacaktı, Burhan Cahit, Piyami Safa ve Son Posta gazetesi neş- riyat müdürü Selim Ragıp beyler mahkemede hazır bulunmuşlar fakat maznun vekili Irfan Emin beyin burada bulunmaması do- layısile mahkeme 23 Marta bi- rakılmıştır. Reşat Nuri 6. Maarif vekâleti umumi müfet- tişlerinden Reşat Nuri B. bugün Çünkü o, bana haber verme- den, evvelden benimle anlaşıp uyuşmadan hükümetle müzake- reye girişmiş ve nibayet bir iti- lâfoame akit ve imza eylemiştir. Bu bal aramızdaki münasebatı külliyen iblâl ve beni ona ezeli ve ebedi bir düşman kılmıştır. Elbette kendisinden intikam ala- cağım!,, İdrisiye yazdığım bir mektupla, İmamın arlık bizimle anlaşmış ve bir itilâfnameyle bize bağlanmış olduğunu, ona tecavuz vaki olur- ra bizim kendisini müdafaaya mecbur bulunacağımız, binaen- aleyh ber hangi bir taarruz- dan katiyen mücanebet eyleme- sini bildirdim. Bu muhaberatımı muntazaman İzzet Pş. ya da yaziyordum, lü- zumlu gördüğüm noktaları İmam Yabyaya da bildiriyordum. Günler geçiyordu. Beni Neşir hareketinden beri belli başlı bir hareket ve vak'a olmamış gi- biydi, bu suretle asker istirahat edebiliyor. Asilerse günden gü- ne sonbahara kadar isyandan 3 — VAKIT 20 MAR 1932 — Bir senede Ne kadar kibrit kullanıyoruz Kibrit şirketi tarafından Büyük « derede inşa edilen kibrit fabrikası bir aydan beri işlemiye başlamıştır. Fabrikada (250 amele çalışmakta « dır. Fabrika şimdilik ameleyi alıştır mak için tecrübe makasadiyle işle « mekte ve imal ettiği (O kibritler, şir ket mukavelesi mucibince memlekete dokuz (aylık ihtiyaca tekabül ede- cek miktarda kibrit ithal etmiş bu lunduğu (o cihetle piyasaya çıkarıl » mamaktadır. Fabrika kibrit çöpleri için Baltık den ağaçlar (o getirmektedir. Şirket mensuplarma göre (memleketimizde iyi cins kibrit imaline yarıyacak a ğaç yoktur. (o Binnenaleyh (o şirket fabrikâsımda, © ecnebi kibritleri aya- rında kibrit imalini taahhüt etmiş bu lunduğu için o hariçten ağaç getirmi ye mecburdür. Kibrit çöpleri titrek kavak denk len bir cins ağaçtan yapılmaktadır. Bu ağıca memleketimizde dere ke « narlarında (o bazan fesndiif edilmek” teyse de orman halinde yoktur. Fa- kat o şimdiden işe başlamak suretile takriben yirmi sene içinde bu ağaç « tan büyük ormanlar yetiştirmek ka“ bildir. Masmafih Oo şirket fabrikasm da (yerli ağaçlardan kibrit imali kabil olup olmadığmı anlamak için tecrübelerine (o devam etmektedir. Yapılan bir istatistiğe göre geçen sene içinde memleketimizde © 21,86$ sandık içinde 55 milyar çöp kibrit sarfedilmiştir. e Memleketimizde bir kisinin bir senede sarfettiği köbritin miktarı 400 çöptür. Kibrit şirketi er « kânı memleketimizde (senede takri» ben 11 milyar sişara sarfedildiğine İ göre kibrit sarfiyatmm da ayn nispette (Oçoğalmasının, çakmak » Jar menedildiği (o takdirde, kabil ola cağımı iddin etmektedirler. Türki « yede kibrit sarfiyatı bu sene geçen senekine (ogöre yüzde altı; yedi nis petinde azalmıştır. Şirket mukave lesi mucibince (Oher sene 25 bin san- dık kadar olan istihlâkât için maktu olarak 1 milyon sekiz yüz bin Jira vermektedir. o 25 bin sandiktan faz. Ta istihlâkât (o için sandık başma hü kümete 30 lira verecektir. Şirket 100 paraya satılmakta olan bir kutu kib rit başma hükümete 66 para verme yi taahhüt etmiştir. Italyan vapuru ken- dini kurtardı Birkaç gün evvel Karadeniz boğazının beş mil şarkında Ada- cıklar denilen yerde karaya otu- ran İtalyan bandiralı Markera vapuru kumsal yerde bulunduğu için dün sabah kendi kendine kurtulmuş vu tur. haleti ruhiye alıyorlardı. Bittabi oOAhmet İzzet Paşa San'ada gece gündüz meşgul bulunuyordu. Her ihtimale karşı sonbaharda yapılacak harekatı- askeriye haylı hazırlığı icap et- tiriyordu. Bilhassa a: ) talim ve terbiyesi kadar harekat es- nasında sevkiyat ve n t meseleleri, hele su temini bir işti. Çünki sonbabar demek ge- ne serin ve lâtif havalar demek değildi. Suysa allahın bu vahşi ikliminde okadar nadir ve kıy- mettar bir matahtı ki her işte evvelâ onu düşünmek ve evvelâ onunla meşgul olmak icap edi- yordu. Diğer taraftan da askere yar- dımıcı bir milis kuvveti hazırla- mak, bunu da İmamın mâav tile temin etmek icap ediyo Imam bize yirmi otuz bin bir yerli kuvveti verebilir | biz onu techiz ve teslih, ber fını da kabul ederek mize yarıyacak bir hale g bilirdik, ç GE e işime KARİN İS Bid, j İka Kg