20 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

VA Bu KIT 1932 kuponu ke imz ingilteredeki son «© siyasi hadiseler — Tünci sayfamızda « ni idare tarafından hediye edilir 15 inci Yıl * Sayı $ 5099 " (Süncüay) 1932 Sayısı 5 Kuru Mütekaitler inhisarlara yerleşemezler mi 7? Kelimenin izli ottuğı | alakaşa şiddetli oldu şayiası as ıl sız dır — Ben mütekaidim.Açıkta kalırsam yazık değil midir? pes: “ği Ankara, 19 (Vakıt) — Mecliste ba-| kın şudur; senin vazifeni kadro falân İ Bir milyarderin ölümü karşısında Kibrit kıralı İvar Kreuger'in hir kaç gün evvel Pariste vukubulan İns tiharı ne bir kalp, ne de fazla çalış- maktan mütevellit bir sinir hastalığı! i meselesi değildir. Bu intihar vak'ası cihan iktasadi ve mali buhranı için- de bunalmış olan bir (milyarderin müşkülâttan < kurtulmak için başka çıkar bir yol görememesinden müte. vellit meyusiyet tezahuru (şeklinde Made edilebilir, Şimdiye kadar gelen haberlerden anlaşılıyor ki İsveçli kibrit kralı - nm idare ettiği büyük sanayi ve| mali müessesat büyük bir sıkıntı içi ne düşmüştü, Bu müesseseler muhte-| lif memleketler (ve (o müesseselere! karşı aktettiği mukavelelerle borç) lanmışlardı. e Bu borçların her ay vadeleri hulül © ediyor, vadeler hu- İâl ettikçe de milyonlar verilmek Jâzımgeliyordu. Vakıa < diğer taraf. tan Kreuger şirketlerinin (o nlacakla Tı da vardı. Fakat bu alacakları vak- önde alamıyordu. Bilhassa Kreu gerin Almanyada (olan ve (3) mil- v2» frangı geçen alacaklarını tahsil «twek imkânı bulunmuyordu. Bu vaziyet karşısmda (O Kreuger müesseselerinin borçlarını © ödiye - bilmesi için yegâne yol bankalardan istikraz etmekten ibaretti. Fakat bu guretle istikraz yapmak için de isti - nat ve idare ettiği büyük sanayi mü esseselerinin ve kbrit inhisar idarele- rinin kâfi derecede emniyet verici bir halde olması cap ediyordu. Halbuki iptidasmda kısmen beynelmilel bü -! tröstlerin tesirleri ve kombine han buhranı şimdi bu tröstlerin aley hine cereyan almıştı. İşler umumi yetle fenalaşmıştı. Eşya fiatlarmı a Jabildiklerine (o yükselten ve arada ki farkı kâr diye (kasalarına atan bu törstler her memleketin halk tabakalarmdaki iştira kabiliyetini ye yip bitirdikten sonra fintlar eskisin. den aşağıya indiği halde bile malla- rına müşteri bulamaz olmuşlardı. İş- Jer bu derecede bozulunca evvelce altından çok kıymetli tutulan şirket lerin eshamı tepe aşağı tekerlenmriş- 110 kadar ki bu müesseselerin bir se ne evvel (1000) dolar kıymetinde olan eshamı şimdi on dolar etmiyordu. Onun için otuz defa milyarder olan Kreuger (bu defa Amerikadan) Parise gelince vaziyeti her vakitkin-| den çor müskül bir şeklide bulmuş,! bu müşkülât önünde sinirlerinin mu kavemeti bitmiş, kendi eliyle kendi hayatma nihayet vermiştir. Şayanı dikkat olan nokta şudur ki, Kreuger şahsen mütevazı bir İn- sandı. Kendi başına milyonlarca nü- fusu olan bir devlet hazinelerinden daha bir zengin servet sa *| hibi olmasma Oorağmen bir o- Mehmet Asım | Alttarafı Sinci sayıfada | - Evlilik vergisi Fethi Beyin meb'us olacağına dair Dünkü sayımızda kabinede bir tebeddül o vukuu etrafında ba zı şayialar çıktığından, fakat Ankara muhabirimiz (tarafın. dan bu şayiaların teyit edilmediğinden bahsetmiştik, Aynı şayialar dün de devam et- miştir. Fakat Ankaradan gene teyit o edilmemiştir. Tebeddül < rivayetlerinin 1s « rarla devam etmesinde hükü- met mahafilinden bu şayiala- rın (henüz resmen tekzip edil « memiş olmasının da tesiri var - dır. Dün öğleden sonra İstanbul daki ecnebi omahafilinden güs ya muhtelit (mübadele komisyo- nunun Yunan reisi olan M. Fokas'a kabinenin istifa (ettiği hakkında Ankaradan bir haber geldiği rivayet edilmişti. Ba ri vayet de istifa şayiasının biraz ,daha kuvvetlenmesine (sebep olmuştu. Halbuki o bilâhare te lefonla (o vukubulan müracaatir mize (OM. Fokas hiç bir taraftan kabinenin (istifası hakkında bir haber (almadığı, esasen kabine meselesi okendisini asla alâka- dar etmiyeceği cevabını ver « Maamafih dün akşam Ankara muhabirimiz meseleyi (yeniden tahkik ederek telefonla gaze - temize bildirmiş, gerek İsmet Paşanın istifası, gerek Fethi be yin omeb'usluğu hakkındaki ri- vayetlerin (aslı olmadığını söyle miştir. Binaenaleyh enson ve kat'i vaziyet bundan ibarettir. Bu hususta (omuhabirimizden gelen telgraflar şunlardır: Ankara, 19 (VAKIT) — Kabi - ne istifa etmemiştir. o Başvekil Habeş Başvekili Bugün saat beşte Gazi Haz- retleri tarafından kabul edilecektir Ankara, 19 (Yakit) — Habeşistan başvekili M. Beciranda Zallaka ve Pa ris maslâhatgüzarı M. Tagen bu sa- bah gelmiştir. £ Kendilerini hariciye . vekili namma Kudret Bey karşılamış! tır. Ankara Palâsa yerleşmişlerdir.. Bugün saat beşte Gazi Hazretleri ta-| | rafından kabul edileceklerdir. Bekârlardan vergi alınması düşünülüyor ... Bekârlik vergisi # rivayetlerde doğru değildir Başvekilimiz ismet Pş. Hz. Ismet Paşa Hazretlerinin kabi- nelerinde (bazı tadilât yapacak larına dair çıkan şayialar dahi yalandır. Yarın mecliste, oCümhuriyet Halk Fırkası grubu saat 16 da toplanacak; ussin bir seyahaller önmllş > ve #iyesi temaslarda bu “Tanmuş o olan Hariciye (O Vekili Doktor o Tevtik Rüştü Beyin iza hatını dinliyecektir. Fethi beyin meb'usluğu Ankara, 19 (VAKIT) — Sabik Serbest Fırka lideri Fethi Beyin münhal o meb'usluklardan biri - sine . namzetliğini o koyacağına, meb'us ,. olacağına dair oçıkan rivayetler de salâhiyettar maha fil tarafıhdan o katiyetle tekzip edilmektedir. M. Troçki Yakında Çekoslo- vakvava gidiyor Deyli Telgraf gazetesinin Is- tanbul mubabiri M. Troçkinin Çekoslovakyaya giderek istira- hat edeceğini ve tedavi oluna- cağını baber verdikten sonra Çekoslovakya hükümetinin bu münasebetle şu talepte bulun- duğunu kaydediyor: “Çekoslovakya hükümeti Troç- kinin öç ay sonra avdetinden emin olmak için, ailesin- den bir kaç kişinin Türkiyede (Ak tarafı 2 inci sayıfamızda | zı mebusların teşrii masuniyetlerinin ref'i müzakeresinden sonra,devlet ta- rafından idare edilen inhisar idâre lerinde teşkilâtın değiştirilmesi veya darlaştırılması (dolayısiyle (açıkta kalacak memurlara verilecek taz- minata dair encümenden gelen muaddel kanun lâyihasmın müzake - resine geçilmiştir. Gireson mebusu Hakkı Tarık Bey söz alarak demiştir ki: Tazminat noktasında ve mikla - rında kadro dolâyısiyle açıkta kalas! nr ehliyetsizliğinden oçıkarılanla bir tutmamalıdır. Bunu meclis de tasvip etmiştir. Encümen gene eski şekli muhafa- za etmiştir. Encümende bulundum: “Doğrudur, fakat ayirırsak tatbis katta güçlük olur, diyorlar., (Eğer bir memura; sen kabiliyetsizsin, hak- Türkiyede yeni irfan Taymis yeni takdir Asyadan Taymis gazetesi “Türkiyede yeni irfan,, serlevhasile yazdığı bir baş makalede kur'anın Türk“ çe okunmasından bahsederek şu sözleri söylüyor: — Türkçe kur'an tercümeleri- nin intişar, disiplin mefkürelerine çok ehemmiyet veren Türk mil- leti arasında dini bir intibaba saik olması çok muhtemeldir. Taymis daha sonra Gazi Hz. “nin bimmet ve teşvikile Türk lisanının tasfiyesine muvaffakiyet hasıl olduğunu, bu suretle Türk dilinin bağlı olduğu zencirlerden kurtulduğunu söyliyerek “Tür- kiye Cümbur reisi, Türkiyenin edebi kurtuluşunda mümtaz bir rol ifa etmiştir., diyor. Taymis daha sonra Türk tarih cemiyetinin vücude getirdiği ta- ribten bahsederek Gazinin bu “Vakıt,,ın memleket maarifine hizmeti Bir kazanç Yavrularınıza para”; sız kitap veriyoruz | “Vakıt,, karilerinin yayru- larına ilk tahsil kitaplarını pa- rası hediye etmiye karar ver- miştir. Ders senesi başında bu hediyemizi almak için sa- dece “Vakıt,, karii olmak kâ- fidir. Kopunlarımız her gün ga- zetemizin başlığının sağ tara- fındadır. Bunları kesiniz ve saklayınız. Medeniyet,merkezi Avrupaya küçük idi, şubeye verdi. Hakkın budur; demek» te güçlük varsa, sorarım, ovakâlef hangi ölçüye göre bu kanun madde | sini tatbik edecek. Muhtemel şikâyete | lerin önüne nasıl geçecektir. : Refik Şevket Bey maddedeki mes mur kelimesini fazla buldu. Epeyce münakaşa oldu. Bütçe encümeni mazs bata muharriri Kemal Zaim Bey, memur ve müstahdem kaydam | konulmasındaki sebebi izah ederek bu daireler kadrolarında daimi olarak is tihdam edilenlere memur, mütedavil sermayeden ücret alanlara müstah » dem denildiğini söylemiştir. Gümrülü (Lütfen sayfayı çeviriniz) | Mecliste: Mezun meselesi ve son haberler Zinci sayfamızda Türk tarihini ediyor akmıştır İ “d işte de büyük yardimlarda bü- 4 lunduğunu söyliyerek şu mütale- | alarda bulunuyor. “Bir takım teferrüatın tenkit- le karşılanmasına rağmen mu- hakkak olan bir nokta; küçük Asyanın taş devrinin sonlarından itibaren müteaddit muhaceretler için kanal teşkil ettiği, medeni- yetlerin oradan Balkanlara ve merkezi Avrupaya aktığıdır..Ge- niş alınlı, koyu saçlı muhtelif Alp insânlarının Avrupayı istilâ ettikieri, Antoloji alimleri ara- sında bir mütcarifedir.. Büyük alimler, bunların orta Asyadan geldiklerini söylüyorlar. Tarihin ve kablettarihin ba (| noktai mazarına Türkler, demir o | devrinden evvel İngiltereye ka- o (Lütfen sayfayı çeviriniz) | Tarihlerin yanlış “tanıttığı adam 1 Muhammet) smeze Hakiki bir ilim | göziyle tetkik | Şimdiye kadar yazılan eser- | ler islâm dininin zuhurunu, ve l Muhammedin şahsiyetini ya tabiatin fekinde bir hadise ta- lâkki etmiştir. Yahutta bu ha- dise garazkârların kalemiyle tahrif edilmiş, hakikat karar- tılmıştır. İslâm dininin doğuşunu ve Muhammedin hakiki ve müsbet ilim gözüyle tetkikini Vakıt ta okuyacaksınız. , Tarih el kitabımızı takip ediniz. — Her gün 5 inci sayfamızda —