17 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

——4— VAKIT 17 Kânunusani1932 Bizde piye Meraklı bir istatistik s muharrirleri ne kazanırlar? En çok hasılât getiren eser hangisi : Komediler mi, ciddi piyesler mi rağbet görüyor ? Darülbedayide 1927 — 1928, 1928 — 1929, 1929 — 1940, 1930 — 1931 temsil seneleri zarfmda yetimiş dokuz eser sahneye konulmuştur. Bunlardan on dört t telif, yirmi beş tanesi ter- cüme, kı” tanesi adaptedir. 1927 1978 temsil senesinde beş tane tel! * oynannışlır. Bunlar Abdülhak İlâmit beyin (Tezer), Halit Fahri beyin (Sönen kandiller) isimli manzum piyesleriyle Refik Nuri beyir (Kör düğüm), Müsahip zade Celâl be- yin (Fermanlı deli), Vedat Nedim be yin (Fevkalâsriler) isimili komedile« ridir, 1928 — 1929 temsil senesinde dört yeni telif eser oynanmış, eski telif e- serlerden ikisi de tekrar olunmuş- tur. Yeniden temsil olunanlar Halit Fahri beyin (Nedim) isimli manzum piyesiyle Yakup Kadri beyin (Sağ» nak), Vedat Nedim beyin (Kör) isim- Mi piyesleri ve Müsahip zade Celâl be yin (Aynaroz Kadısı) isimli komedi -| sidir. (Tezer) Je (Fermanlı deli) de tekrar olunmuştur. | Telif eserler 1929 — 1990 temsil senesinde üç yeni telif eser sahneye konulmuş, es ki teliflerden de ikisi tekrar olun « muştur. Yeni oynananlar Vedat Ne! dim beyin (Hayvan fikri yedi), Cer. det kudret beyin (Tersine akan ne - hir) isimli piyesleriyle Müsahi pzade' Celâl beyin (Kafes arkasında) komes| disidir. Tekrar olunanlar (Kör) le (Aynaroz Kadısı) dır. İ 1930 — 1981 temsil senesinde sah-' neye konulan yeni telifler yalnız iki taneciktir. Bunlar Cevdet Kudret be- yin (Rüya içinde rüya) isimli eseriyle Müsahip zade Celâl beyin (Bir kavek devrildi) komedisidir. Bu mevsim es. masında eski teliflerden (Kör), (Fer manlı deli) ve (Aynaroz Kadısı) da tekrar olunmuştur. Bunlardan (Tezer) sekiz temsilin»! de 3932 lira hasılat yapmıştır, müel- iife düşen 229 liradır. (Sönen kandil- Jer) bu müddet içinde bir defa oynan| mıştır. 162 lira hasılat temin etmiş. tir, müellifi Halit Fahri beye düşen telif hakkı on üç liradır. Halit Fah- Ti beyin (Nedim) isimli O eserj yedi temsilinde 1419 lira hasılat yapmış, tur ve şair bu eserinden 146 lira telif hakkı almıştır. (Kör düğüm) komedi! #i bir defa oynanmış, 186 lira hasılat olmuştur, Müellif hakkı on bir lira! dır. (Sağnak) üç temsilinde 1065 Ji. ra hasılat yapmıştır, Yakup Kadri beye düşen telif hakkı 109 liradır. Vedat Nedim beyin eserlerinden (Kör) üç senede on altı defa temsil! edilmiş, 6150 lira hasılat olmuş, müs. > harririn hissesine de 636 lira düşmüş tür. (Hayvan fikr; yedi) bir senede dokuz defa oynanmış, 2294 lira hası- lat yapmış, Vedat Nedim bey bu ese- rinden de 236 lira almıştır. Mumaileyhin (Fevkalâsriler) isim Mi komedisi bir senede dört defa oy» manmış, 17li lira hasılat olmuştur, müellif hakkı 141 liradır. Vedat Ne dim beyin darülbedayiden dört sene de üç eserinden aldığı telif hakkı ye künu 1013 liradır. Cevdet Kudret beyin (Tersine a- kan nehir) isimli ilk eseri bir senede yedi defa oynanmış, 1705 lira hası Jat olmuştur, telif hakkı 175 Hradır, bu muharririn (Rüya içinde rüya) ad) Ir ikinci esri de bir senede yedi defa temisl edilnviş, 2090 lira hastlat yap-' mıştır, telif ücreti 215 liradır. Cey - det Kudretbeyin darülbedayiden iki senede iki eserinden aldığı telif hak- kı yekünu 390 liradır. Müsahip zade Celâl beyin eserle rinden (Aynaroz Kadısı) üç senede otuz yedi defa oynanmıştır, 14842 lis) ra hasılat yapmıştır, müellif hakkı 1527 liradır. (Bir kavuk devrildi) bir senede yirmi yedi defa temsil edil - miş, 8771 lira hasılat temin etmiştir, telif hakkı 525 liradır, (Fermanlı de-| Mi) dört senede on bir defa oynanmış, | 4629 lira hasılat yapmıştır, müellif! hakkı 430 Tiradır. (Kafes arkasında) bir senede sekiz defa temsil edilmiş, 2843 ra hasılat olmuştur, müellif hissesi 293 liradır, Müsahip zade Ce, Bir senede 27 defn oynanan piyes : Bir kavuk devrildi isi beyin dört senede dört eserinden aldığı telif hakkı 3102 liradır. Tercüme eserler Tercüme eserler arasında en çek rağbet gören Almancadan çevrilmiş olan katil dramıdır, iki senede on yes; di defa oynanmış, 7255 lira hasılat yapmışlır, mütereimi Cemal Rifat bey 299 lira tercüme hakkı almuştır.! İkinci derecede rağbet görmüş olan tercüme eser Fransızcadan çevrilmiş olan (Topaz) isimli komedidir, bir se nede on beş defa oynanmış, 4069 Hira has'lat yapmış, mütercimler; İ. Galip ve Hasan Rasim beyler 167 lira ter - cüme hakkı almışlardır. Üçüncü de- recede rağbet gören tercüme eser Sa it Âli beyin Fransızcadan lisanımıza çevirdiği (Zehirli kucak) piyesidir, Iki senede on iki defa oynanmış, 3673 li ra hasılat yapmış, mütercim; 151 li» ra almıştır. Dördüncü derecede Ha - san Cemil beyin Şillerden tercüme et- miş olduğu meşhur (Haydutlar) piye si geliyor, bir senede yedi defa oy - nanmıştır, temin ettiği hasılat 2900, mütercimine düşen 119 liradır. Be- şinci Şekspirin (Hamlet) idir. Ham- let iki senede yedi defa oynanmıştır, 2764 lira hasılat yapmıştır, müterci- mi Ertuğrul Muhsin bey 113 lira ter, cüme hakla almıştır. OMesidüzen da-| vası) isimili piyes bir serede on iki defa oynanarak 2449 lira hasılat te-| min etmiş ve mütercimi Kema) Emin bey 101 Bira tercüme hakkı almıştır. Tasiçi Pirandello'nun (Altı şahıs mw harririni arıyor) isimli eseri bir sene| de dokuz defa oynanmış, 2105 lira ha| silat yapmış, mütercimi Halit Fahri| bey 99 lira tercüme hakkı almıştır. Tristan Bernar'ın (O(Reisin karısı) isimli komedisi dokuz (temsi e 2950 lira hasılat temin etmiz, müterci mi Şaziye Berrin hanım 96 lira ter - cüme hakkı almıştır. Şekspirin (On ikinci gece) isimli komedisi altı teim-| silde 2307 Vira hasılat yapmış, miter- cimi Mehmet Şükrü bey 95 lira al » mıştır. Tolstoy'un (Yaşıyan kadavra)! ve Şekspirin (Venedik taciri) isimli eserleri de yedişer temsilde 2140 ar lira hasılat yapmışlar, Brinelisinin mütercimi Reşat Nuri, ikincisinin mü| tercimi Mehmet Şükrü beyler bu e- serlerden 58 lirn tercüme hakkı al » mışlardır, Macar muharrirlerinden Molnar »i m (Şatoda bir oyun) isimli komedisi yedi temsilde 2097 lira getirmiş, mü- tercimi Nabj Zeki beyin hissesine 86 lira düşmüştür. Şekspirin (o (Hırçm kız) isimli komedisinden yedi temsil. de alınan hasılat 2049 liradır, müter- cimi Mehmet Şükrü beyin aldığı 84 liradır. Karel Çapek'in (Yapma a »| damlar) isimli piyesinden yedi tem - silde 2017 lira hasılat temin olunmuş, mütercimi Halit Fahri bey $3lira tercüme hakkı almıştır. Adapte eserler | Bu dört sene içinde oynanan dis| fer tercüme eserlerin bir haftada gel tirdikleri hasılat iki bin liradan aşa- ğıdır. Bunlar arasında Suat Derviş hanımın Andiryef'ten tercüme ettiği (Tokat yiyen soytarı) yedi temsilin- de 1690 lira hasılat yapmış, mütercis mi 69 lira almıştır. Şillerin (Hile ve sevgi) isimli eseri beş temsilinde 1207. | yin aldığı telif hakkı on iki liradır. M. Kemsi ve Vasfi Rıza Beyl lira hasılat yapmış, mütercimi Sabri bey 53 lira almıştır. Bu dört sene içinde darülbedayide oynanmış olan adapte eserler arasm- da en yüksek hasılat yapanı M. Ke- mal beyle Seniha Rauf hanımın Mor yer'den adapte etmiş oldukları (müs rai) isimli komedidir. Dört senede on sekiz defa oynanmış, 5540 lira hası- Jat yapmıştır, muharrirlerine 292 li. ra ücret verilmiştir. İ. Galip beyin Fransızcadan Adapte ettiği (Hızmr aleyhisselâm) İsimli komedi iki sene- de on üç kere oynanmıştır, temin ef. tiği hasılat 4209, muharririne düsen 173 liradır. Nabi Zeki beyin Almancadan a - dapte ettiği Yasin hoca) komedisi on üç temsilinde 3931 İira hasılat te- min etmiştir, muharririne düşen 176) Kradır. Fransızenadan adapte edil - miş olan (Teyze hanim) isimli komes di 12 terasilinde 3474 lira hasılat yap- mışter, telif hakkı 142 Jiradır. Kemal Emin beyin Fransızcadan adapte et-| tiği (Kokotlar mektebi) on temsilin-| de 3463 lira hasılat yapmıştır, Kemal Emin bey bu eserden 142 lira almış: tır. M. Kemal, Nabi Zeki beylerin Almancadan adapte ettikleri (Bekâr lar) 3249 lira hamlat ve nakillerine 199 lira telif haklı getirmiştir. 1. Ga lip beyin Sasa gitriden adapte ettiği (Bir kitap) isimi; facia sekiz temsi - Yinde 3208 lira hasılat yapmıştır, kiline isabet eden 132 liradır, 1 .Galip| beyin Fransızcadan adapte ettiği (A- vukat Zehra Ferit) isimli komedi 14| temsilinde 9060 lira hasılat m) na tir, nakilinin aldığı 153 liradır. Bu dört sene zarfında oynanmış olan diğer otuz iki adapte eser ara - smda Mebrure Hurşit hanımm Fran-! sızcadan adapte ettiği (Kız kardeşim ve ben) dokuz temsilinde (2298 lira hasılat yapmış, nakili 92 Jira almıs- tır. Dökobra'nın romanmdan piyes şeklinde tanzim edilmiş olan (Fazilet kuklası) sekiz temsilinde 2068 lira has gılat yapmıştır, Mebrure Hurşit ha- nım bu eserden de 5 lira almıştır. (İpsenin hortlakları) yedi temsilde 1942 lira hasılat yapmış, makili Er - tuğrul Muhsin bey 112 lira telif hak- kı almıştır. Ertuğrul Muhsin beyin Almancadan naklettiği (Renki; fe « ner) dört temsilde 1621 lira hasılat yapmıştır, nakiline düşen 93 liradır. Ştrindberg'in (Cehennem) isimli fa- ciası bir temsilinde (213 Kra hasılat yapmıştır, nakili Ertuğrul Muhsin be R.A. Darülbedayi Temsilleri | Bugün akşam saat Tkienbut Beledişesi 2130 da o ŞehirTiyafrosu Müsahipzade Celâl sikili komedi. TN Gi ark eri m Yazan: | | . Türküsü ilk mu- (ONLAR ERMiŞ MURADINA) Ressamı : Münif Fehim Hem kim bilir belkide zavallıyı öldü: müşlerdir bile .. —70— — Sen şunu al ve bu adamla bera! ber hemen Üsküdarı tut! Şu adamı! ben bu halde birakamam.. — Peki ama, kim bu? — Şimdi sen git te, zamanı gelin- ce anlarsm., Yalnız şu kadar bil ki bu adamı ben bu halde birakamam. Yesarj arkadaşına dert anlatamı- yacağını anlamıştı; (o beyhude vakit kaybetmektense onu dinlemeyi evlâ| buldu. Çekmeceyi kaptığı gibi: — Hadi. — dedi — Bir Hhza sonra ikisi de koşarak köşeyi dönmüşlerdi. Veysel hir iki dakika kadar yerde yalan adamın ellerini ve bileklerini! oğuşturdu; baktı ki hâlâ baygın yat yor; hemen sallasırt etti, eve götür- dü, Kuyudan bir kova su çekti, yaz“) masını ıslatarak, alnmı, şakaklarını oğdu. Bu işleri öyle acul, öyle dikkatli ve mütehalik bir çalışmayla yapıyors! du ki değil bir baygın, hatta bir #lü bile dirilirdi. Netekim bir kaç dakka! sonra adam, hafif hafif gözlerini! açmış ve derin bir nefes alarak ya- yaş yavaş doğrulmuştu. İlk sözü, hay retle etrafma bakmarak: — Neredeyim ben? — demek oldu Veysal şimdi gözlerin; ona dikmiş, her lâhza bir parça daha tatlılasan bir bakışla en ufak bir hareketini bi- le kaçırmıyordu. Nihayet; — Çekinmeyin, ehemmiyet verme yin. — dedi —Burası dost evidir Ba- ki efendi hazretleri. Evet.. Veyselle çarpışan ve (Paat!) diye sokağın ortasına arka üstü dü- şen adam Bakiden başkası (değildi. Fakat nereden tanıyordu Bakiyi Vey- sel? Ve galiba Baki de onu tanıyamw mıştı ki; ayağa kalkmca yüzüne ga- Tip garip halta; bekii — Siz kimsiniz? Sizde koşuyor « dunuz değil mi? — Evet. Ben de koşuyordum ve! cidden fena çarpıştık ama, bu ne yâ- bancılrk hazret. Kırk yıllk bir ahpapmış gibi lâ“ ubaM konuşuyordu: — Tanıyamadınız galiba? Baki müteredârt; — Hayır. — diye mırıldandı — — Teessüf ettim, oMamafi bana! benzer dünyada sayısız ayı vardır. Tanrmasanız ne lâzrm gelir. Fakat unutmamış olsanız gerektir. Bundan iç sene evvel. Anlatmak istediği vak'ayı hatırlat mak istiyormuş gibi bir an durakla-| dı, sonra devam etti: | — Kariye semtinde, dar bir sokak ta bir adam boş avlanmış, üç serse ri arkasından saldırarak canma kas, tetmek istemişti, Bakiden gene bir ses çıkmadı; yal nizi — Kariye benim semtimdir. — di” ye mırıldandı — — Hatta biri bir pala sallamıştı | &i, az kalsın kolu kökünden kopuyor- du. Fakat Allahm izniyle adam bir davrandı birin; derhal yere serdi, çe riye kalanlar tabana kuvvet kaçtılar. Hadiseyi olanca O korkunçluğuyla yeniden yaşıyor gibiydi. Alnmda no-| hut tanesi gibi terler belirmişti: Bereket versin ki kaçmışlardı. E- Glorya'da Ramr--- Miinasebetile Bugün ve bütün hafta ğer kaçmamış olsalardı şu anda Ş# koskoca Veysel çoktan öbür dünyayi! boylamış olurdu. Çünkü, herifi yere serdikten sonra, ben de yere serilivef” miştim. Han; bir çocuk bile bir iğ * neyle üzerime saldırırsa canımı çıkar” bilirdi. O zaman Baki efendi siz kw pınızı açmış ve beni hiç tanımadığını halde, evinize almış, günlerce baş cumda bekliyerek iyileşmeme çalış * mıştmız.. Siz büyük bir insanlık gös termiştiniz Baki efendi. Yıllar geçti. Belki Wr çok yıllar daha geçecek- Fakat bu Veysel o insanlığı unutam3 dı, unutmaz Baki efendi. Şimdi şairin yüzünde bir tebessüm belirmişti. Bir dostla karşılaştığın memnun; elini uzattı: — Çok sevindim arkadaş! — de di— Serde dalgınlık var. Seni tanıya” mamaklığım gayet tabii. Dün akşam yediğim yemeği bile unuttum. Hele yarım saattenberi, o kadar darmadi” ğen ki kafam.. —Hayır ola, Fakat sizde bir few kalâdelik var. Öyle hızlı koşuyordu * nüz ki, 1 — Nasıl koşmam.. Hem bak. İyi ki hatırlatın. Kaybedecek tek san” yem yoktur. Ve Veyselin omuzuna vurarak: —Neyse. — dedi — Tekrar gö“ rüştüğümüze merinun oldum. He* men gitmeliyim. Biraz daha gecikir” sem. Hem kim bilir belki de zaralir yı öldürmüşlerdir bile, — Öldürmek mi? Veysel, onun son sözlerini işitince birdenbire gükreyivermişti; o derhal şairi önledi: — Sizi bu kadar alâkadar eden bü zavallınm kim olduğunu öğrenebilir miyim? Baki elini kapmın mandalına at“ mıştış yüzünde acı bir çülümseyiş de Taştı: i — Anlıyorum arslanım! — dedi— Ne dome #tedismianıyorum.. Bo na bir yardım yapmıya niyetleniyor” sun. Fakat ne yazık ki tehlikede olan zavallı.. Zavallı dediğime bakma, bir şehzadedir.. — Olsun.. — Ve canına kasteden de yaban * essı değildir. Padişah olan kardeşi * dir., (Bitmedi) m Ihmal Etmeyiniz Beyoğlunda Baker mağazaların- daki mevsim sonu büyük satışı- nın hakiki fırsatlarından istifade etmeyi ihmal etmeyiniz. a Ri e el ela almAl m Reşit Rıza tiyatrosu (Şohzadebaşında) N 17 ikinci Kânun pazar akşam seat 2140 da Galip aranıyor komed 4 perde Nakleden: Mahmut Yesari Bey: 18 19 ikinci Kânun pazartesi ve salt akşamları sınt 21,30 da KOCAMA BİR METRES vodvil $ perde Tercüme eden A: Murat Bey. a Şehzadebaşı Ferah sinemada Bu gece 990 da 50 aris 4i nu mara fevkalâde varyete, İsncmlarımızı | gündüzden tedarik ediniz Ölüm pren- debaz kumpanyası İtalvadan geldi SARI ODANIN ESRARI filmleri temdider VE SiYAHLI KADININ | KOKUSU| Ver gün 9 mesine ve T severe olarak ikisi birden Mat'ns'er anat 14,50 ve *B15 ie, svwöre saal 9,45 te. Bir biletle 2 FILM BiRDEN görülebilir.