17 Ocak 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Fransa ile ingiltere Saracoğlu Şükrü bey : tamirat meselesinde dainler ile müzakere için | uyuşamıyorlar. iöhn Bala , f — Sene 14 — No: 4768 — Fiatı her yerde: 5 kuruş PAZAR — 17 kânunusani 1932 Telefonlar: Tahrir 21686 — Idare 21434 — Klişe 20113. : Sonu gelen Osmanlı borçları AAA A LALA LAZ AA i ir vazi Şükrü bey .. |e bir vaziyet ü bey yarın ir tü j Avrupa karıştıkça karışıyor. Ik- tisadi perişanlıktan muztarip kıta üstünde, şimdi de, elektrik dolu ağır bir politika havasının kara bulutları dolaşmaya başladı. Fırtına kopmak üzere... Sağnak geliyor! Kıyametin mweşeini, bütün siyaset falcıları, Almanyada görmüşlerdi. Troçki yoldaş öyle söylüyordu, Lüdendorf böyle yazmıştı. Filha- kika patırdı Almanyada çıktı. Alman © Başvekilinin “Tamirat bedelini artık © veremiyeceğizl,, sözü, ortalığı velveleye vermeye kâfi: geldi. Almanya, Hoower moratoryomu mucibince, bir senedenberi zaten para vermiyor. Tamirat meselesini tetkik eden Bâle komitesi, Alman- yanın bu paraları şimdilik tediyeye muktedir olmadığına karar verdi. Yakinda Lozanda ( toplanacak tamirat konferansı, ihtimal, bu borçları iki üç sene daha tecil edecektir. O halde, ancak üç dört sene sonra tediyesine başlanacak bir para için, şimdiden bu gürültüye sebep ne? Dünva neden altüst oluyor ? Bu telâşın sebebi Almanyanın para vermemesi değildir. Zira, zaten para vermiyor. Bütün me- sele, Almanyanın “Para vermiye- c ğiml,, demeye cesaret edişidir. Fransayı ohiddetlendiren, telâşa düşüren şey, paraların verilme- mesi değil, alman başvekilinin bu sözüdür. Bu söz, Almanyanın Versay muahedesini tanımamaya karar vermesi demektir. Bu söz, mağlup büyük bir milletin baş kaldırması demektir. Bu söz, istik- bale ait bir nevi cüret, serkeşlik ifade eder. Fransa, bundan dolayı gazaba geliyor. Bu haleti ruhiyeyi Temps gazetesinin baş makalesin- deki şu satırlardan anlıyoruz: « Artık hiç kimse şüphe etmiyor ki iyice tanzim ve tesbit edilmiş, usul dairesinde -ani bir felâkete müncer olsa da - merhale merhale tatbik edilen bir: Alman plânı müvacehesindeyiz: Dün Ren hayalisinin Versay muahedesince tayin edilen müddetten evel tahliyesi, bugün tamiratın ilgası; yarın muahedenin askeri marldelerine rağmen © serbesçe silâhlanmak kudreti; - öbürgün Lehis- tandaki kor.dor meselesinin zoru bazu ile;halli ve bunun gayrı kabili ietinap nelicesi olarak harp... » Filhakika, Frasız gazetesinin dediği şimdiye kadar oldu: Ren vitâyetlerindeki askeri işgal zama- nından evel |kaldırıldı. Almanya, bügün “borçlarımı vermiyeceğim!,, diyor. Yern, yani (gelecek ay, Cenevrede Terki teslihat konferansında: “ Ya siz de ordu- larınızı, bahriyenizi, teslihatınızı, beni icbar ettiğiniz hadde indi niz, yahut ben de istediğim gi silâhlanmakta hurrüm! ,, diyeceği de muhakkak... Çünki, Versay muahedesinde oAlmanyayı, terki teslihata icbar eden madde, diğer devletlerin de teslihatı © tahdit edeceklerini vaadediyor.. Günün birinde, Almanyanın, Lehistan hududunu tashih talebin | de bulurmâsi da mukarrer... Bütün mesele mevcut ahvalin- gayrı tabii olmasında ve bir kısım devletlerin de, bu gayrı tabii, suni, vaziyeti me etmeye uğraşma- larındadır. ( Devamı ikinci sahifede ) iğ Parise gidiyor Ecnebi dayinlerden neler isteyeceğiz Ankara 17 (Hususi)— Sa- racoğlu Şükrü ve Nurullah Esat beyler ya- N rın Parise mü- teveccihen ha- reket edecek- lerdir. Şükrü bey, fl hamiller mü- messillerile ce- reyan edecek olan müzake- rede Paris iti- Saraçoğiu lafnamesi esas- Şükrü bey larının temamen tadili, harç mik- tarının ve dolayisile senelik tak- sitlerin tenzilini talep edecektir. Bu müzakerede yeni itilâf esas- ları tesbit edilecek olursa tediya- tın hiç olmazsa 937 mali senesin- den itibaren başlamasını da talep edeceğiz, İlk muallimler Darülfünuna hangi kanaldan girebilecekler Ankara, 16 — Muallim mek- tepleri mezunlarının darülfünuna | girebilmeleri için yaptıkları müra- caat vekâletçe tetkik edilmekte- dir. Maarif müsteşarı Salih Zeki bey bu hususta dediki: Henüz bir karar verilmiş değil- dir. Maamafih şahsi kanaatıma göre muallim Mektepleri mezun- larının Darülfünuza girebilmeleri için iki kanal vardır: Biri orta muallim mektebi, diğeri de baka- lorya imtihanları. Alakadarlar bu iki kanaldan her zaman istifade edebilirler. Lise bakaloryasını vermemiş ve yahut liselere muadil mekteplerde tahsil görmemiş olanların bir kül- tür tahsili görmüş oldukları iddia edilemez. Kaçakçılık kanunu Ankara, 16 — Inhisarlar kaçak- çılığın men ve takibine dair olan kanunu gümrük idarelerine tamim etmiştir. Gümrük idarelerince (o tanzim edilen ve kenüz kati'leşmemiş ! bulunan müsadere mazbataları ve kaçakçılığa müteallik tahkikat ev- rakı derhal müzakere ile müddei- umumiliklere tevdi olunacaktır. bırakmak için mesai sarfediyorlar (| borçlarının ilgası meselesinde İngiliz ve Fransız noktai nazarları arasında mevcut olan mubaye- net, gün geçdikçe daha almaktadır. Lozanda tamirat meselesinin halli için bu ay toplanacak olan konferansta, ekalliyette kalma- sından “korkan Fransa hükümeti, tehiri için sarfı mesai ediyor. Fakat İnğiltere hükümeti, konferansın tehirine taraftar olmadığı gibi, Lozana gidecek olan murahhaslarına da Fransızların manevralara karşı tedbir almak için talimat vermiştir. İngiltere ile bırakmak için yapacakları ihtisas mahkemeleri İntihap encümeni dün toplandı Ankara 16 — Adliye vekâleti intihap encümeni bugün içtima etti. Encümen riyasetini Temyiz mahkemesi ticaret reisi Halil bey ifa etmektedir. Temyiz âzaların- dan Niyazi, Nail, Taha Beyler encümende âzadırlar. Encümen ihtisas mahkemelerinin hâkim, müddeiumumi ve müstan- tiklerini kendilerine tevdi edilen namzet İistesi meyanından seçe- cektir. Diğer taraftan ihtisas mahkeme- lerinin mıntakaları da bu günlerde heyeti vekilede tesbit edilecektir. 19 ibtisas mahkemesinden üçü askeri olacaktır. Askeri mahke- melerin mıntakaları Şark ve Cenup vilâyetlerimize tesadüf edecektir. Istanbulda iki ihtisas mahkemesi çalışacaktır. Istanbulda iki ihtisas mahke- mesi teşkili için İstanbul adliye- sine tebligat yapılmış ve bu mah- kemelerin hâkimliklerine üçüncü ceza mahkemesi reisi Kudretullah ve birinci ceza âzasından Kemal tayin edildiği bildiril- Dahiliye vekili Ankaraya döndü Gazi hazretlerinin refakatlerinde şehrimize gelmiş olan dahiliye vekili Şükrü Kaya bey dün An- karay avdet etmiştir. Urla kasabasında Yenice mahellesi Tütünlerini satamayan Urla ve Kemalpaşa köylülerinie ihtiyaçla- | | rını tehvin için hükümetçe | başlamıştır. Ziraat bankasının âhınan tedbirler, köylüyeaçması semerelerini vermeğe beklenen kredilerin | vaziyetin daha ziyade ıslahına medar olacağı ümit edilmektedir. ( ) ( ) | Londra 15 ( Hususi ) — Tamirat ve harp bariz Fransa arasında çıkan noktai nazar ibtilâfı şundan ileri geliyor: Fransızlar, Amerikadan harp borçlarının bağış- a lanacağına dair kat'i teminat almadan evvel, z tamirat borçlarının üzerinden bir sünger geçiril mesini istemiyor. ) Halbuki İagiltere ile Italyanın noktai nazarı, * © gerek tamiratın ve gerek karp borçlarının temi- (&( nat alınmasına lüzum görmeksizin ilgasını mu- 7 sırran müdafaa eylemektedir. Ingiltere ve Italya, Avrupadaki vaziyetin te- minat almak için iptidai itilâflar aktına müte- W o hammil olmadığı, tehlikenin kapıya dayandığı ( | fikrindedirler, bir şekil konferansın içtima: oakim odası (| Istanbulda tesis edilecek oda için o | yakında karar verilecek 4 Balkan konferansı idare heyeti bu ay için- de şehrimizde toplana- caktır. Idare heyetini © teşkil eden muhtelif memleketlere (Omensup © murahhaslar bir kaç güne kadar şehrimize © geleceklerdir. Aldığımız malümata göre, heyetin içtimaımde | Balkan ticaret odas meselesi görüşülecektir. Bundan bir kaç ay! *& evel şehrimizde topla- # nan Balkan konferan- sında, Balkan memleket- leri arasında bir ticaret ! odası teşkiline kara: verilmiştir. Aynı kararda Balkar ticaret odasının İstan- : bulda bulunması görü- BAP # ii şülmüştü. Tm 3 3 P i Balkan konferansı Balkan konferansı idare heyetinin içti- i i içti ma edeceği Ticaret odası binasının in ei ei BANA Vakıfhanı geçilmesi tetkik edile- cektir, ticaret, sanayi, deniz işleri, nakliye Balkan ticaret odasının altı | ve posta mali şubelerden ibaret şubesi ( olacaktır. Bu şubeler (Devamı