10 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

| 4 i A nm e Kauçuk halılar bü görmiye başladı | Sened wv rağbet Bütün madde- lerde olduğu gi- bi kauçuk iş- tihsalâtmda da fazla vardır, O- tomobil sanayii- nin O inkişafına tağmen kauçuk, istihsal edildiği Xadar satılmadı- SI için, bunun fazlasından halı- yapılması dü- Şünülmüş ve va- Pılmıştır. Evvelce de ka Uçaktan halılar | Yapılırdı. Fakat | inen parçalanana kadar mu- İ bu kauçuk halıdan konulmuştur. Stadyum için birmüracaat l r yalnız kül rengiydi. Son Zemanlarda bir çok renklerde Ve bildiğimiz halıların motifleri ile de yapılmıya başlanmıştır. Kauçuk — halıların © faydaları $ok büyüktür. Bir defa bu halı- | T ses çıkartmaz, kaymaz ve | “kimek bilmez. Renklerini, ta- Milli takım antrenörü, Atina maçları için ne diyor ? Dün belediyeye bir acnebi Srabun mümessilleri müracaat *derek belediyece inşası tasavvure- dilen sitadyum için bazı teklifat- ta bulunmuştur. Avrupada ve bil- Yumlar inşa etmiş olan bu mü- “sese orada inşa eylediği stad- ( Yumların şartnamelerini beledi- Yöye vermeiye hazır olduğunu bildirmiştir. Müessese bu suretle *lediyenin masraf ederek yeni Wetname . yaptırmasına mahal kalmiyacağını, bunlardan hangi- tini beyenirse kolaylıkla onu tercih edeceği (kanaatindedir. eklif belediye riyasetince tetkik hassa Italyada müteaddit stad. | | ed Amerika ve nasıl Çalışıriar Binalar ve | .. . arülmesailer -— Amerika darülfünunlarınn en bü- Yük haseni mümeyyizesi | darülme- Saileriğir, Dünyada vücuda getirilen â ulan nazariyeler © kadar ço» aldı ki bunların en münasibinin, be- Merİyety en ziyade fayduh olacakların iy an evvel tatbiki için çalışmak ih- ac doğdu ve bu ihtiyacı (Otatmin yi darülmesailer açıld. Gene as- Zin, tabint kanumlarmı ve daha eapirengiz safhalarmı, ancak ve ar- .« dariilmesailerde müteaddit tec- ler yapmakla, fenni taharriyaf-! keşfetmek mümkün olduğu için #Nİ İlim âlemleri yaratmak için tec diği bir surette çalısmak lâzım gel. nf) takdir edildi. Mekteplerde, sis ya pda okutulan nazariyatı, talebe- Tüy atbiki bir surette göstermek, bu büyük en büyük darülfünunlerm Djlk bir siyasetidir. m te bir Amerikan darüMünunu -| Mare, Ütüphane, müze, dershane, Yaş k talebe, yatakhane (binaları Yük X en büyük serveti ve en bü- İlerdiş. (Mesin; teskil eden darilmesa. sen mühendis mektebi”'âli- küli Bu müessesede fizik fa hara der Umumi fizik lâhorntvarı, ratvarı, ziya Jâboratva- lâboratvarı, şii m Sanayi Ofizik tahar- Hböra Mboratvarı, nazari fi-| Varı, tecribevi fizik lâ» Mevcuttur. sini bafaza eder, zemine tamamen intibak ederek döşemeyi muha- faza eder. Üzerine bir şey dö- külüp leke olursa kil taşı ve sıcak sabunlu suyla derhal çı- kartılabilir. Yukarda gördüğünüz resim büyük bir mağazadır. Zemine Atina maçları hakkında mütslealar Atina maçları etrafında mü- | talealar devam etmektedir. Aw- trenör M. Pignam şunları söyle- | mektedir : — Türk muhteliti ikinci maç- ta çok iyi bir oyun oynadı. Tek- | nik ve sür'at itibariyle Yunanlı- | lardamdaha yüksektiler. Hake- | min bariz tarafgirliği altında oy- nanan bu oyunda Türkler bu ne- ticeden başka bir netice alamaz” lardı. Bize yapılan ikinci gol sarih bir ofsayttan yapılmıştır. Zeki beyin talebi Üzerine ikinci muh- ilecek İ teliti ben teşkil etmistim. Oyun- Darüifünuntarı niçin | ? Fizik fakültesinin mesaisi dört bi yük şubeye ayrılmıştır: Nüzari fizik,! tecrübi fizik, tatbiki ve sanal fizik,| elektro şimi, Fizik ve kimya darülmesaisi bina- sı zemin kafına ilâveten dört kattan| ibaret olup yarısı fizik fakültesine! ayrılmıştır. Mütenddit dershaneler, | konferans salonları, hususi kütüp - hane, Seminar odaları (ove mütcad. dit lâboratvarları havidir. Her lâboratvarda bol gazı, elektrik cereyanı, kalörifer ve tecdidi hava vardır, Binanm üçüncü katı kâmilen na.| zari fizik şubesine tahsis edilmiştir.| Hususi kütüphanesinde otuz bin celt- lik fizik asarı mevcuttur. Bu günün gunntum nazariyatı ve maddenin ya- pısı hakkmdaki taharriyatı fenniye, fiziğin diğer klâsik mesnili, elektro manyefizm, hidro dinamik ve miha- nik hakkındaki (o fanliyet butada te. merküz etmektedir. Fizik binasının diğer kısımları tec rübi fiziğe tahsis edilmiştir .Bilhas- sa yeni fizik meswli, yeni sipskros su, . hava mayi hav tesisatı kabun ve O nolomerik Omesailler hususi lâboratvarlarda tetkik edil - mektedir. Gazlarda radiyasyun, termo ipo- tik ve kutu eketrik intisarlar husus si lâboratvarlarda etüt edilmektedir. Dördüncü katin maddenin parça- lanması ve esasının tetkikiyle uğra» gılmaktadır. Rontken şunatı ve ront- yük) | edilerek veni usuller, Kara ağaçtaki , Fabrikalarımızda tet e binlerce soba ve binlerce kumbara yapılıyor ! sanayii madeniye fabrikası dikkât —— 5 VAKIT 10 Kânunusani 1937 kikler 1 ve alâkayla görülecek bir müessesemizdir Son iki sene içinde fabrikala- rımız ve sanayi işlerimizde dik. kat ve alâkayla takibe değer bir ilerleme ve genişleme görülmek «- tedir. Vakıt, takdirle ve ümitle karşılanacak bu hareketleri ya - kından takip ederek memlekete tanıtmayı çok faydalı görmüş ve bir muharririni bu işe memur et- miştir. Bu görüşlerimizi müm - kün olduğu kadar sık ve bugün « den itibaren karilerimize takdim edeceğiz. Sanayli madeniye fabrikasındâ Son seneler içinde büyük bir inkişaf gösteren ve mühim işleri başaran fabrikalarımızın en ba - şında “Türk Sanayii madeniye,, fabrikası geliyor. Bu fabrika E- yüple Kâğıthane arasında, Kara- ağaç mevkiindedir. Fabrikanın sabihi ve başlıca sermayedarı Zümre zade Ahmet Şakir bey, beni büyük bir neza- ketle karsıladı. Gelişimin sebe- bini kısaca anlattım, Gülümsiyerek; (Yaktın gösterdiği o alâkaya çok teşekkür ederim. Bu hususta istediği. niz malümatın fazlasıyla verileceğin. den emin olabilirsiniz. Dedi. Şakir bey bana izahat verirken — Fabrikamızın tesis tarihi 1925 ——— m cular söylediklerime harfiyen ria- yet ettiler. Yunanlılar beniz Türk takımının derecesne gel- i miş değillerdir. Yunanlılar benim Yunanistanda kalmamı istediler, Fakat Türkiyeyi terketsem de 0- raya gitmiyeceğim. Vahap bey Istanbulda Arsenal kulübüne gireceği söy- lenilen Vehap bey şebrimize gel- İ miştir. Arsenal takımına yirece- ! ği haberini doğru bulmamakta, fakat Avrupada bir tetkik seya- bati yapacağını söylemektedir. olarak kabul etmek daha doğru olur. Filhakika daha evvel burada bir fab-i rika vardı. Fakat işgal (o senesinde tamamiyle tahrip edilmiş bir vazıyet-| te bulunuyordu. 1925 te tekrar inşa- at yapıldı. Yeni ve en son sistem makineler konuldu ve şimdi gördüğü. nüz bu tesisat meydana getirilebildi. Bugün için fabrikamız memleket ihtiyacının yüzde 45 — 50 sini temin etmektedir. Mamulâtımız Anadolu. nun hemen her tarafında ve bilhassa Ankara, İzmir, Samsun ve Trab- zonda pek fazla rağbet görmektedir. Ve, birden ayağa kalkarak ilâ“ ve etti: — Buyurun... Dolaşalım, Merdivenlerden indik. Şakir m ilk önümüze gelen kapıyı aça- rak: — Nasıl? Diye sordu. Burast küs tüphanemiz. Bizi alâkadar eden bü- tün dünya hadiseleri günü gününe takip edilir, Fen heyeti ve ustabaşı. (Lütfen sayfayı çeviriniz! uğra ktadır. Tatbiki ve sınai fizik şubesinde | fotoğraf lâboratvarı, radiyasyon me! sahasr lâboratvarı, Ziya lâborütvar| Tr, hararet mesaha lâboratvarı, sma fizik lâboratvarı ve elektro şimi lâ «| boratvarları mevcuttur. : Bilhassa rağdiyasyon mesaha lâ boratvarmda Enfira roj, görünür ve görünmez ultra viyole radiyasyonü foto şimi, o selenyom höcresi, foto elektrik höcresi ve termopiller mese. leleriyle uğraşılmaktadır. Elektro şimi lâboratvarında na » zari ve tatbiki elektro şimik mesaili meselâ, pillerin elektrik Oomuharik kuvvetleri, elektrolin eksidasyon ve redoksyon, elektrolitlerin O havassı elektrik frenleri uzun etütler yapıl- maktadır, Kimya fakültesinde en miihim su- be sistemi fiziktir. 1902 tarihinde, burada Noyes ve Wütney gibj Ame- rikanın büyük âlimlerinden ikisi ta. rafından tesis edilen (Simi fizik) lâ horatvarı bu sahada pek mühim faa- liyetlerde bulunmuştur. Bu faaliye- tin neticeleri hakkımda şimdiye ka - dar Iki yüz kitap ve makale nesre -| dilmöştir, Sanayide senelerce sonra tatbik bu şimi fizik lâboratvarlarında evelden hazırlanır. Bu Tâboratvar dört Şübeye ayrılmış»! tır: Birincisi, cisimlerin terakkiyatı. nın fiziki kassaları ve bu < havassın gayet büyük derecei hararet ve taz - yik tahvilâtr altındaki tetkiki ve bu) suretle kimyevi reaksiyonların termo dinamik havassı daha İyi bilinmesi ken şeaatıyla maddenin kristalik teş.! kilâtı, maddenin elektriki ve müktas! tıshavassı moleküllerin kutbi/ mahiyetleri gibi meselelerle burada| için olan faaliyet, İkinci: Tazyik altında (o kimyevi müvazenet tesis ederek, müvazenet ve mayilerde reaksiyon © hararetleri| haklında malümat elde etmek, Üçüncüsü: Elektrolitlerin mahal leri hakkmda faaliyet, Dördünelsü: Gazların ve kimyevi reaksiyonların atomik O yapılışıyla! olan derecei münasebetler; tetkik et. mektir. Bütün bu faaliyet için, mayi hava darecei hararetlerinden itibaren 500 derece santişrada kadar ve bin- den çok fazla atmosfer (o tazyik elde etmek için tertihatla bir çok fenni â- lat ve edevat mevcuttur. Kimya fakültesinde bunlardan başka uzvi Okimya faharriyatı fens niye lâborutvarı mevcuttur. Gene bu sahada bu lâboratvarda hususi suret te çalışan mesail hulâsatan şunlar - dır: Uzvi mürekkebatta atomların re. aktivitesi ve grupları hakkındaki etüt ler, Klorin atomi, hidroksil o grupu, hidrofsil grubunun hidrojeni ve hid- rokarbonlardakj hidrojen atomları. wn reakti viteleri, Bunlardan başka uzvi reaksyon - lar, gayri meşru hidrokarbonlar, hararet ve ves aitinin tesir; tahtında molekülle. rin tanzimleri gibi meseleler ve daha bir çok fenni taahrriyat Oo meseleleri halledilmektedir. Bu lâboratvarlardan başka, umu mi kimya lâboratvarı, tatbiki kimya fenni taharriyat lâboratvarı, kimya mühendisliği lâboratvarı mevcuttur. Diğer mühendislik şubelerine ge- Tince İnşaat mühendisliğinde, bu gü“ nün en mühim mesailinden olan ve her nevi (Temel) mesailini fenni bir surette halletmek için vücuda geti - rilen toprak lâboratvarı, maden mü Bendisliğine Omaden ve Ometarloji lâboratvarı, mineraloji ve jeoloji lâ. boratvarları makine mühendisliği uş» besinde buhar, tazyik edilmiş hava, hidrolik, incimat malzeme © tecrü- be, gaz makineleri, takat mesaha âl boratvarlarıyla atelyeler ve tayyare mühendisliği (şubesinde mimyafür tayyare hava cereyanları içinde etüt için (Gonhenhaym) tayyare lâbora « İvarı mevcuttur, Elektrik mühendisliği şubesindet Taharriyatı fenniye lâboratvarı, di « namo ve motör lâboratvarı, makine ani hadiseler o lâboratvarı, mesaha alâtı lâboratvarı, yüksek tüter lâbo. ratvarı, telsiztelgraf ve telefon lâ e boratvarları vardır. Bunlardan taharriyatı fenniye l1â- boratvarmda şimdiye kadar halledi- len mühim fenni mesailin neticeleri altmış sekiz adet bultenle neşredil miştir. Bir şebekenin elektrik evsa. fm: tahlil edebilecek tesisata malik lâboratv; kışa devreler, voltaj ani değişmesi, hamulenin ani veya periyodik bir surette tahavvülü neticesi olarak vukua gelen ani hadi selerin etüdü için tesisat (ove dokuz elemanlı dodel osislagraf mâkinele « riyle döner ve kanot şiar osiloğraflas rıyla etüt edilmektedir. Muadelâtı tefadüliye ve temamiyi hal içim ( Otomatik bir sne düşünen) #smj verilen entegraflarda bu lâboratvarlarda vücuda getiril « miştir. Şimdi on beş milyon voltluk Van. der Graf makinesi de burada, Vans der Graf tarafından bizzat (ovücuda getirilmektedir ki bu yeni müvellit, maddenin parçalanmasını, mümkün kılacak ve mühim yeni fen hadiseleri vücuda getirecektir. İşte bu darülmesailerde beş yüz âlim ve üç bin talebe yirminci asrın fenni usullerini tatbik ederek beşeri. yete saadet ve: terakki temin etmek için geçe ve gündüz, çalışmaktadır lar, Hasan Halet Gelecek makalemde, Harvard da rülfünumundan hahsedereğim