4 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

——2-- VAKIT 4 Kânunusani 1932 Paramız için yi a Beş numaralı karar- name vekiller he- yetinde Ankara, 3 (Vakıt) — Vekiller heyeti bugün mutat toplantısını yaptı.Bu topletıda vkâletlere ait evraklar tetkik Ooedildiği gibi beş numaralı Türk parasını ko- ruma karanameside tetkik ve intaç edilmiştir. | Gümüş mamulât ve masnuat gibi şeylere gelince bunların yekünunun yüksek bir miktara © baliğ olduğunu) zârmediyorum. Fakat halkm elinde| gümüş tepsi, şamdan, sahan, çatal| bıçak ve kaşık takımı gibi ev eşyası ve avani, kordon, saat, bilezik, çerçevesi, tuvalet takımı gibi (Hulli- yat )ı hükümetin satın alması bun» Jarm Kiymetini derhal arttıracak ve bu gibi mamulât ve masnuatm bozu - Jap evvelâ külçe, sonra sikke haline konulması da ayrıca bir masrafı mu. dip olacaktır. —Eski paralar tamamiyle kaybolup memleketten çıktı mı, yoksa saklı o - lankaşmı var mıdır? — Umumi harpten Karp esnasında olsun basılan gümüş paraların kısmı azamı bugünkü milli hudutlarımız haricinde kalmıştır. Çün) ktü bilhassa umumi harp esnasında bas; sılan gümüş paralar dördüncü ordu) ya, arap aşiretlerinden satım alınan erztk ve hayvanata verilmiştir. Bu-| gün bu gümüş mecidiyeler Yemende; Asirde, Hicazda, Suriyede, Filis - tinde, Jarkta kalmıştır. Müli hudut- larımız dahilinde de bir hayli gümüş para mevcut olacağı (o zannındayım. Çünkü Türkler kâğıt paraya harp es nasmda pek zor alıştılar ve o da her yerde değil, ahali, sakiryabildiği pas| rayı kâğrt değil, belki altın veya| gümüş olarak ithal etmiştir. Hâlâ o altan ve gümüş sikkelerdir ki pek ih- tiyaç ve zaruret zâmanında birer iki- Şer saklandığı yerlerden çıkarılarak! sarraflara bozdurulmaktadır. — Cenup vilâyetlerimizde tedavül en paraların rayiç kıymeti nedir ve miktarı tahminen ne kadardır? İ -»Cenup ve şark vilâyetlerinde gü- (iş para tedavül ettiğini işitmekte» yim, Fakat ne miktarı hakkında, me; de rayicine dair bir malümatım var- dır. VAKIT— Tahsin beyefendiyle bizim noktdi nazanmız arasında bu meselede fark vardır. Bu fark üstdin gümüş para basmayı, sadece bir ufaklık para ihtiya Gnı tatmin için düşünülmüş bir tedbir olarak kabul etmesinden çekiyor. Filha Mka memleketimizde ufak paraya ihtiyaç yoktur. Fakat para azık vardır. Çünkü bütün kâğıt paramızın tcevcudu b mizin üçte ikisi derecesinde bile değildir. Hali hazırda gerek meskük halde, gerek külçe şeklindeki gümüşler tedavül vas $sı yapılabildiği sörette bu para darlı- Bna kars müfir bir hizme olacağı şüphesizdir. Buna imkân mıdır, yok mudur? Meselenin Netekim son zamanlardı Geteyan başlamıştır. Sonra harpten evvel- ki gümüş parsların bugün tedavül mev künde olmaması yalnız (Graşam) kanu nunun bir neticesi değildir. İlükümetin e gümüş parslara muayyen bir kıymet koyarak kabul etmemesinin de bu bu sosta tesiri vardır. Eğer hükümet mevcut gümüş parslara musyyen bir fis koysa | Ve O fiat üzerinden kabul etse bir çok | resim evvel olsun, uhu buradadır. bu yolda bir ve yel Harici Kaçakçılıkla mücadele Lâyiha yarın Mecliste müzakere edilecek Muhtelit encümen lâyihanın 6 inci maddesinde mühim tadilât yaptı Ankara, 3 (Vakıt) — Bütçe encümeni kaçakçılık lâyıhasinın tetkikine bugün de devam etmiştir. Encümen yarın tetikatını bitirmiye çalışacaktır. Bu takdirde lâyıha derhal Meclise sevko'u- nacak lâyıhanın Meclisin salı gönkü celsesinde müzakeresi kuv- vetle muhtemeldir. Muhtelit encümen lâyihanıu 61 inci maddesini şu suret tadil etmiştir. “Kaçakçılık cürümlerine ait davalar asker ve sivil tefrik edil- meksizin ihtisas mahkemeleri bulunan yerlerde bu mahkemeler- de, bulunmıyan yerlerde 56 ıcı maddede mukayyet hükümler dairesinde görtilür. İhtsas mahkemeleri faaliyette bulunacakları mıntakanın hususiyetine göre yalnız adli veya yalnız askeri ola- rak teşkil edilebilecekler. Bu mahkemelere teşekküle göre “Adli ihtisas mahkemesi,, veya “Askeri ihtisas mahkemesi,, unvanını taşırlar. Hangi mıntakada hangi nevi mahkeme teşkil edileceği lera Vekilleri Heyetince kararlaştırılır. Adli ihtisas mahkemeleri Adliye vekâletince sırf kaçakçılık davalarını görmek üzre ieşkil edilecek münferit hakimli asliye mahkemeleridir. Ölüm ve 10 sene veya daha fazla ağır hapis cezalarını müstelzem işlere bu hâkimlerin riyaseti altında bulun. dukları yerde veya en yakın mahkemelerdeki hâkimlerden ikisi- nin inzimam ve iştirakile heyet teşkil olunur.,, Muâllimlerin terfi zamları Maarif encümeni tefsiri Iâyiha halinde hazırladı Ankara, 3 (Vakıt— Geçen celsede hararetli (o münakaşaları muc'p olan ve tetkik ediimek üzere Maarif encümenine iade edilen muallimlerin terfi zamları hakkındaki tefsiri Maarif encü. meni tetkik ederek lâyıha halinde hazırladı. Buna göre muallim- lerin terfi kadroları ağustosta yadılacak ve bu senenin eylülde terfi edenlerde bu kanundan müstefit olacaktır. Madde şudur: 1702 numatalı kanunla kıdem zammına müstahak olan mual- limler İ haziran 931 tarihinden itiearen 15 inci madde hükmün- den müstesnadır. Hariciye vekili bugün geliyor Ankara, 3 (Vakıt — Hariciye vekili (o Tevfik Rüştü bey bu akşam saat altıda kalkan trenle Ankaradan ayrılacak ve yarın Istanbulda tavakkuf etmeksizin-Abnziye vapurile batüma hare- ket edecektir, Tevfik Rüştü beye” Tukrak BöyokElğimiz Hüs- rev, Iş bankası ümüm müdürü Celâl beylerle Hariciye memur- larından üçüncü daire müdürü Hasan Vasfi ve Idris Cura beyler refakat edeceklerdir. Izmirde yeni bir tütün imalâtbanesi açılıyor Ankara, 3 (Vakıt) — Diamerikan Tabako şirketinin İzmirde yaptırdığı tütün imalâthanesi yakınında açılacaktır. İmalâthanenin gümrüğe gelen alât ve edevatının çıkarılması için şirket iktısat vekâletine müracaat etmiştir. Sarıyer bakır madeni imtiyazı feshedildi Ankara, 3 (Vakıt) — İstanbul Sarıyerinde bulunan bakır ma- denini işletemediğinden dolayı Ali Hayrı beyin imtiyazı feshe- dildi. Bu madeni hükümetin işleteceği söyleniyor. Meclis yarından itibaren her gün toplanacak Evkalta tasarruf, lağvedilen memuriyetler Ankara, 3 (Vakıt) — Yarın mecliste ihtikâr kanununun Zinci müzakeresi, İzmir Gazi hayelinin gümrük resminden ve muamele vergisinden istisnası kanuniyle Evkaf bütçesinde yapılan müna- kale ve tadilât müzakere olunacaktır. Yarından itibaren meclisin her gün toplanacağı söleniyor. Evkaf bütçesinde tasarruf maksadiyle bazı memuriyetler lagve- dilecektir. Lağvedilecek memuriyetler şunlardır: Avukat ve muavini, İstanbul Evkaf müdürlüğü varidat müdiriyeti, vilâyelerdeki tetkiki hesap tahakkuk ve tahsil memurlarından iki tanesi, zeytinlikler müdiriyeti ve kâtibi, muhafaza memurları kad- rosundan iki tane süvari muhafaza memuru, dört te odacı, Buna mukabil yeniden ihtas edilecek olan memuriyetler şunladır: 10 lira maaşlı umum müdür muavinl'iği, 45 lira maaşlı İstanbul Evkaf müdülüğü için bir varidat müdüriyeti, kırk lira maaşlı mah- lülât mdürlüğü, 30 lira maaşlı mahlülât mubamminliği, 70 ve elli lira ücretli takip memur'u'lları, S0 lira “eretli 3 tane kâtip. Çoban Mehmet | Yeni Çin Son Telgrailar Tavassut Edeceöiz Rusya- Pomanya ara- sındaki müzakere Bükreş, 3 (A.A) — Romanya | hariciye nezareti, Sovyet hükü- metinin bir Rus- Romen ademi tecavüz misakı akti hakkındaki müzakerelerin dağrudan doğruya alâkadar hükümetler arasında icrası arzusunda bulunmakta ol- duğundan haberdar edilmiştir. Binaenaleyh bu müzakereler Varşova vasıtasile olmıyacaktır. Bu müzakerat, her iki memleke- tin Türkiye hükümeti nezdindeki orta elçileri arasında icra oluna- ye kadar Rusya ile Romanya arasında mutavassıt vazifesini ifa etmiştir. Romanya hükümetinin Fransa hükümetinin telkinile müzakera- tın Pariste icrasını talep etmiş olduğu söylenmektedir. Ancak Sovyetlerin cevabı henüz Bük- reşe vasıl olmamıştır. Hali hazır- da müzakeratı cereyan etmekte olan Fransa - Rusya ve Lehistan- Rusya ademi tecavuz misakları- nın Kellog misakından ve Litvi- noff protokolundan daha kat'i sulh teminatını ibtiva edeceği zannolunmaktadır. Bu misaklara imzalarını vazedecek olan dev letler, bilhassa arazi yamamiye- tine riayet etmeyi ve aralarında birine karşı tevcih edilecek bir ittifaka iştirak etmeyi ve birbir- lerine karşı hiç bir hasmane ha- eker —— mali iktisadi muka- belei bilmisillerde bülümumersi;. taahhüt edeceklerdir. Muhtelif ademi ticavüz misak- larmın o metinleri, oyekdiğerinin aynı değildir. Romanya maman- ya matbuatı, arazi tamamiyetine ait teminata müteallık bir mad- deyi ibtiva eden bir misakın haiz olacağı ehemmiyeti ve bunu Romanyanım Basarebya hududu- nun nizamen tanınmış manasına geldiğini gizlememektedir. Irak Baş vekili Nuri paşa ile müzakere Ankara, 3 (Vakıtı — Irak baş vekili Nuri paşa ile müzakere devam etmektedir. müstacel bir telsizle bildirdi. halledilmişlerdi : * italya konsolos 16 Kânunuevvel 1914 caktır. Türkiye hükümeti, şimdi- | sinin toplarla mürekked dört yüz kişilik bir müfreze tarafından ihata ve konsoloshaneye ateş edilerek kavasın yaralandığı ve k konsolosunan orada zorla biçevkif Fransız #on sen ve İtalya konsolosunun İtalyan harp gemisine Reisicümhur Hazretleri Ankara, (Va! ıt) — Reisicüm- | bur Hz. bugün yeni sinemayı ! teşrif ettiler ve gösterilen filmi seyrettiler kasına dönecek mi? Londra, 3(A.A.' — Sundey Referee, M. Mac Donald'ı tek- rar amele fırkasının böşma ge“ tirmek için müzakereler icra e- dilmekte olduğuna dair bir ta- kım şayialar nakletmektedir. Nüfuslu azadan bir kısmı, baş- vekilin eski fırkasına orucu et- mesi hakkında ekseriyeti iskan- dil etmislerdir Bir tekzip Ankara 3 (A.A.)— Son Posta gazetesinin iki kânunusanide Irak hükxümetininBarzak harabisinden bir kısmını Asurilere vereceği- ne dair yazılan haberlerin aslı olmadığı gibi, Barzat şeyhinin de Asurilerle şimdiye kadar biç bir ihtilâfta bulunmadığmı Irak sefareti Anadolu Ajansına beyan etmiştir. Bütçe Meclisten geri alın- mıyacaktır Ankara, 3 (Vakıt) — Maliye vekâ- leti bütçeyi meclisten geri almıyacak. tır, Vekâlet vergi kanunlarınm tadil tezkereyle meclise bildirecek. Bütçe decektir. Gümrük ve inhisarlar v. müsteşarı Adil B. işe başi Ankara, 3 (Vakrt) — Gümrük ve inhisar vekâleti müsteşarı Adil bey, bugün vazifesine başlamıştır. Kendisi le görüştüm. Bana şunları söyledi: nakli için tetkikat yapıyoruz. Henüz takarrür etmiş bir şey yoktur. Ihtisas mahke: lerde oil Ankara, 3 (Vakıt) — Adilye vekâ. tekir ESİR il ec haken | lerinin nerelerde olacağını henüz tes- bit etmemiştir. Mahkemelerin nereler de olacağı bir komisyon farafmdan tetkik ve tesbit olunacaktır, Iki günde 3000 beyânname Bu aya ait tahdit listesi üze- rinden mahsup yapılarak beyan- name tevziine dünde İstanbul, Sirkeci ve Galata gümrüklerinde devam edilmiştir. Gümrük ida- resimin verdiği malümata göre iki gündenberi tevzi edilen be- yannamelerin adedi üç bini geç- miştir Bu ayın listesine dahil bulu- nan kahve, çam, pamuklu men- sucat ve mücellit kâğıdı tama- mile çekilmiştir. 30 senelik siyasi esrarı ifşa ediyoruz 1914 senesinin kânunuevvelinin 16 ıncı günü Dahiliye nazırı Talat B. Italya sefiri vasıtasiyle Roma dahiliye nezaretine bir şifre çektirmişti. Italyan dahiliye nazırı sinyor Salandra bu şifreyi derhal Talât Paşanın gönderilmesini istediği maballe Şifreler gittikleri yerde şöyle mücehhez asker ve jandarmadan iltica etmiş olan İngiliz la beraber hapsolunduğu Heca eylediği .bildiriliyor Dahiliye Nazırı : Talât onsoloshaneye MaecDonald amele fır- | Terinden sonra yapılan tahsilâtı bir encümeni de lâyihayı ona göre tadil Jmum müdürlüklerin Ankarâya “ Evvelki telgrahma zeyildir : İngiliz kopsolosunu derhal İtalyân Konso- kimseler piyasada hakiki #ymetinden | çok aşağıya olarak sarraflara verilen bu gümüş paraları getirecekler, hükümete Yereceklerdir. Nihayet VAKITın gümüş para basmak teklifi matlaka hükümetin şu kadar milyon Jiralıs gümüş satın als- rak bunlari para basması demek değil- dir. Maremki bir çok kimselerin elinde | eski gümüş paralar vardır. Bu parola ellerinde tutanları değeri pahasından ağa- diya satmya mecbur edecek yerde yeni şekilde bir gümüş paraya tebdil etmek imkânını verme: memleketin ikusadiyatı için faydalı olacakür. Pehlivan Edirneli Himmet pehlivana mağlup oldu Haliç idman kulübü dün gece şehzade başında Ferah tiyatru- sunda büyük birgüreş müsabakası tertip etmişti. Bu müsabakanın ağır sıklet güreşinde Coban Mehmet Edirneli Himmet peh- livana mağlup olmuştur. © Haricive Nazırı Şiddetli bsya.a.ta bulunuyar Nankin, 3 (A.A) — Yeni Çin | hariciye nazırı M. Chen, fazife- sine başlamıştır. Mumaileyh ati- deki beyanatta bulunmuştar : Cemiyeti Akvam mukarreratı- nın da gösterdiği veçbile medeni dünyanın arvusuna rağmen, Ja“ pon mlitarisleri, Mançuride harp haline benziyen bir vaziyet ihsas ettiler. Yeni hükümetin vazifesi, bu vaziyete nihayet vermek ola- caktır. Hükümet, Kintcheou'yu her ne bahasına olursa olsun önüne geçilemiyecek olan inbi- zama kadar mudafaa etmesi için Mareşal Tebang - Süs - L'ang'a | verilmiş olan talimatı ibka ede- Toshanesine inde ederek telgrafla bildiriniz. , Dahiliye Nazırı : Talât Acaba bu emir kime verilmiş bu hadise nasıl çıkmıştı ? Tafsilât yarınki “Vakıt , ta... edecektir. Büyle bir inhizam, millete taze bir kuvvet verecek- tir. Nasıl ki vahşiyana bir su- rette elde edilmiş olan her 2a- fer, bir milletin şerefini payımal eder vs beşeriyet mazarmdaki nuluz ve itibarından düşürür,