18 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

> — İla ilerlemiştik. Bu noktadan © tir., Sabahın alaca karanlığı ile ken- — odilerine veda ettim. y —10 — VAKIT 18 Teşrinsani 1931 yg ug yp ga Mütercimi:Doğan Yıldız pssvvnyyüiiirpgs1i1'ps10 ye yy Çizmelerimi hapishanede aldıkları için ayağımda yalnız çorap vardı.. Karanlık çöktüğü zamanlar gemi demir atıyor, olduğu yerde kalıyordu. Bu uzun yolculuk esnasmda ancak Bi köye tesadüf ettik, Kazan eskiyala yen hüküm sürdüğü bu mıntakada bu köylerin mevcudiyetine taaccüp et memek mümkün değildi. Temiz ahşap, binalar muntazam geniş pencerelerile pazarı dikkatim; celbetmişti. Yolları kumla döşenmiş, bu köylerde yabancı simalar görülüyordu. Öğrendiğime gö re köy ahalisini teşkil edenler ZN nm mühim ( şahıslarıymış, Çarlığın zelmüne uğrıyan bu münevver kitle; Mongolistanın hatır ve hayale sığmı - yan vahşi çölünü kendilerine ( ikinci bir vatan ittihaz ederek bu güzel bina- Jarı inşa etmişlerdi. İlk gece misafir olduğumuz ev; Kafkasyalı bir beye aitti. Beyin ka- rısı çok misafirperverdi. Hattâ diyebi Jirim ki bu ihtiyar kadının bana yap- tığı iyiliği bir anne ancak evlâdına ya par. Bana diyordu ki: “Sizin merle. ketiniz buraya çok uzaktır erlâdım, Tâkin kendinizi burada yabancı değil, kendi evinizde gibi hissediniz... Muhafızlarım gördükleri ikvam *e izzetten çok memnun kaldıkları için bana fena munmele etmiyorlardı. Bi. risi Kafkasyalı Beye sordu: “Efen dim, buraya geldiğiniz zaman belki de sırtınızda gömleğiniz yoktu, fak21 na. sıl oldu da böyle güzel evler yaptı. r?,, “Ya.. Hakkın var ilk zamanlar bu: rada fakir bir vaziyette idik. Lâkin bu köyde meskün bilümüm menfiler bir. birimize yardım etmesini biliriz, Bu suretle cevap veren ihtiyar hey, beni bilâhare diğer on iki aile ile tanıştır. dı, Bütün aileler kadınlı erkekli, hat tâ yetişmiş çocukları bile çok hayır. perver insanlardı. Bunların arasında profesör, mühendis, zabit, doktor, ia Tebe, işci velhasıl her «rniftan füsan vardı. Lâkin burada taksimi: vazife! yapmışlar: Evvelce ruhiyatla meşgul! olan bir zat; marangozluk; bir doktor) demircilik; bir diğeri kunduracılık terzilik vazifelerini üzerlerine almış. Jar. Oturduğumuz odada, ev hanımı ım bir tarafında bana mevki ayır. mışlardı. Alelide bahislerden sonra benden yeni havadisler bekledikleri. nin farkına vardım. Bütün dünya fe e kesilen bu bitle, yeni er ve yeni dünya ahvalini iyı hale i i İşilmiye; Lüzumuna göre cephelerden © ve hiç kritik etmeden komünistlik eereyanla rından bahsettim. Her suretle hakikat ten bahsediyordum. Hattâ başıma ge: len felâketleri onlara da anlattım. Hepsi beni sükütla dinliyorlardı. Ni. hayet birisi dedi ki: “Allah affetsin, Çar taraftarları bize çok zulüm yap. tılar. Herkes kendi cezasını dökecek. © © Ertesi gün bir müddet daha vapur- itibaren vapur (yolculuğumuz bitli Ya. ya olarak yolumuz ormanlara düş müştü. Geceyi ormanda geçirmiye #necburduk. Muhafızlarım - bir Ateşin etrafında uzandılar, derin derin wy. kuya dalmışlardı. Benim için firar et mek çok kolaydı. Lâkin bacaklarımda Küvvet kalmamıştı, Nereye kaçabilir. dim. Hattâ muhafızlar silâh çatmış lardı. Ertesi gün uyandıklarr zaman silâhlağ süngülerile yerli yerinde dü- Tuyordu. Kendi silâhlarile kendilerini öldürüp kaçmadığıma tegekkiir için beni şehire vâsıl olduğumuz zaman bir pastahaneye davet ettiler. Pasta- hane bir Polonyalıya sitti. Ha adam çok nezaket gösterdi ve şehre ajt bil. 'diklerini anlatmayı unutmadı. 'Troyskosavsk şehri, Baykal gölü ci varmdaki Uraga ve Pekin şehirle; birleştiren kervan yolu üzerindedir. gehir Mongolistan hududunda hattâ bir kaç sene evel Mongollara aitken, Ruslar eline geçmiş. içinde .. Ki am Şehrin dünya ile alâkası ancak bir telgraf hattına bağlıdır. Bu hat ayni zamanda Pekini Petersburga birles. tirir, Bkseriya /Çinin deve kerümmları bu şehirden geçerler, . Şehrin telgraf merkezinde tesadüf ettiğimiz Danimarkahlar Alman dos tu olmadıklarını İspat ettiler, Şehrin! şarkmdaki kıslalara esir Avuztu Macaristan zabitanı yerleştirilmişti 'Troyskosavek, sivri çatılarile teferrüt eden Mongolistanm Kiyahta şehri İle, Çinlilerin büyük şehri Maymaçin ara- sındadır. a (Bitmedi) Tediye Muvazenesi IBaşmakalemizden 'rh4baat) da tediyat müvazenesizliği devam ediyordu. Memleketi * felâkâtten kurtarmak için bunün da mutlâka önüne geçmek lâzımdı. Malümdur ki İsmet Paşa hükü- metinin son senelerdeki gayret ve faaliyetleri hedeflerinden biri, hat tâ başlıcasi budur. Ankarada top- lanan yüksek iktisat riçelisinde) iptida ortaya konan tetkik mev- zularından biri gene bu mesele olmüştur. Evvelki sene kabul edi- len gümrük tarifesinin tanzimin- de gene bu cihet bir esâs olarak gözden ayrılmamıştır. Fakat bütün bu gâyretlere ve himmetlere rağmen henüz bugü- ne kadar matlüp olan netice elde edilememişti. Bunun en mühim bir sebebi de bütün dünyayı sar- san cihan iktisadi 'buhranıydı. Her memleket bir taraftan ihva-/ catını arttırıyor. Bazan yok paha sına mal satmak için başka mem- leketlere damping “yapıyor. “Hes sapsız mal sevkediyor: Diğer ta- raftan kendi gümrüklerine hariç- ten vukubulacak ithalâtı tahdit e- diyor. Bazan lüx nevinden olan eşyayı tamamile meneyliyor. Bu sebeple son zamanlarda ihraca- tımız gittikçe azalmıştır. Ve azal“ maktadır. Buna mukabil her tür“ lü ithalât eşyası mütemadiyen hudutlarımızdan ve limanlarımız- dan içeriye serbestçe girmekte“ dir. Bu ahvalin neticesi olarak "| hükümetin tediyat iüvazsnesini temin hususunda şimdiye kadar aldığı tedbirler asıl maksadı te- min edememişti. O halde daha kat'i ve daha e- saslı tedbirler almak lâzımdı. İş- te hükümetin bir kaç gündenberi| fevkalâde bir tedbir mahiyetinde olmak üzere ittihaz etiği kırarlar bu'maksadın iştihsaline matuftu:. Memlekete girecek eşya ile mem- leketen çıkacak eşya, daha doğ” rusu Türk milletinin el emeği ile ile İstihsal edip harice sattığı ma la hariçten aldığı mallar ara” sında mutlaka müvazene temin olunacaktır. Mehmet Asım Grupta ——— Mall söne, Meclisin çalışma zamanları görüşüldü , (Us tarafi Tinel seyıfada) rindeki Hakkı Tarık beyin takriri kabul edildi. Faaliyet aylarının tesbitinde temmuz, ağustos, kâ- nunuevvel, kânumusaniden bâşka- larınm mesai zamanı" olmasında ittifak olubuyor, haziranla eylül- de anlaşılamıyordu. Edip Servet bey 15 hazirandan 15 eylüle diye bu noktai nazar ihtilâfını ortaladı. Nihayet eylül, teşrinievvel, teş- şubat, mart, nisan, ma- yıs aylarının asıl olarak çalışma Sa bilinmesi neticesine va- Saat beşe doğru iktisat Vekili AZ 7 yeni şekilde faaliyete devam edecek Use tarafı 1 inci sayfada | ile görüştüm. Talebenin dersleri hakkındaki malümatını araştır- dım. Muallim mektepleri Muallim mekteplerinin ehem- miyeti Üzerinde. bilhassa tevak- kuf ederim. Edirne, Konya, Niğ- de, Erzurum, Sıvas muallim mek- teplerile Kayseri, Denizli köy muallim mekteplerni de bu se- ne içinde görmek istiyorum. Yalnız bu ziyaretleri muhtelif zamanlara taksim ettim. AÂnka- rada bir müddet kaldıktan son- ra diğer muallim mekteplerini de ziyaret edeceğim. Çok memnunum Seyahatımdan memnun olarak Ankaraya dönüyorum. Muallim | arkadaşlar feragatle çalışmakta- dırlar. Talebe de lâzım gelen ma- lümatı “almışlardır. Ancak ilk mektepler talebeleri de kendi seviyelerine göre aldıkları ders- lerden muhakemelerile neticeler çıkarabiliyorlar ki en çok aradı- ğımiz da budur. : İlk mekteplerde ilk . mekteplerde de rejim hakkında çok güzel malümat sa» bibi talebeler” gürdüm, * Cümhu- riyet rejitti İçin gençliğimiz esas- hı surette Yetiştirilmektedir. Spor sahalarında ve maçlarda bulun- dum. Gençliğin neşeli ve canlı memlekete, millete, cümhuriyete karşı vazifelerini müdrik buldum. Bü, benim için iftiharı mücip bir keyfiyettir. Millet Mekteplerinde Gezdiğim yerlerde geceleri Millet mektepleri derslerinde de bulundum. Gündüzleri işlerile meşgul olan vatandaşlarımızm geceleri bu dershanelerde ha- hişle derslerine devam ettikleri- ni gördüm, En ziyade ilk tahsil ve halk terbiyesi için sarfedilen mesainin kiymetli semereler ver- mekte olduğunu anladım, Resmi ve hususi bütçeler müsait olduk- ça bu mesaiyi kuvvetlendirmek emelindeyiz, Millet mekteplerinin halk terbiyesi üzerinde çok mü- essir old kanaatindeyim. O- kuyup yazma bilen vatandaşlara i yurt bilgisi, tarih, hesap gibi umumi malümat B kurslarında verilmektedir. izmirdeki şepetçilik, çiftçilik, ve şapkacılık mektebi, inkişafı mahalline masruf bir müessese- dir. Bu mektep, diğer vilâyetler- den gönderilecek (o Stajyerlerle memleketin mühim bir ihtiyacını tatmin edecek san'atkârlar ye- tiştirebilecek ( mahiyettedir. Bu mektepler hakkında tetkikat ya- parak diğer vilâyetlerimiz için 1 tatbiki kabil şekiller araştıraca- gız. ği Çocuk bakım yuvaları izmir ve Bursada gezdiğim ço- cuk bakım yuvalarıda güzel idare edilmektedir. Gündüz işle- rine giden işçi kadınlarımız ge- rek terbiyeleri, gerek gıdaları ve bakımları itibarile temamile emniyet edebilecekleri birer mü- essese bülabilmişlerdir. istanbul, bü seyabât progra. mına dahil değildi Fakat buda 3 “yay yy Bey umumi vaziyetin izahına başladı. iktisat Vekilinin izahatından sonra Hasan Bey ( Gümüşhane ) tarafından son kararnamenin izahı hakkındaki süali üzerine izahat verildi.. Saip Bey ( Urfa) dan sonra Adliye Vekili beyanat- ta bulundu. 7 Da Müzakereye yarın üçte devam edilecektir, ad... İ bulunduğum sırada yarım günü- mü de koş geçirmek istemedim. Asarı atika ve Şarkıyat müze- lerimizi gezdim, Her iki müzeyi de güzel tertip ve: tanzim edilmiş buldum. “ Gazi evi,, Şiş'ide Gazi Hazretlerinin ilk inkılâp esaslarını hazırladıkları “ Gazi evi ,, namı verilen ink lâp müzesini de vali beyle bera- ber gezdik. Bu müze için çok kıymetli eşya toplanılmıştır. Bun- ların tasnifile uğraşılmaktadır. istanbul dakimevcut stadyumu gezdim. Yakın bir zamanda is- tanbul şehri için en münasip yer de bir stadyum yapılacağını bu- nun için yakında yer tesbit edi- lerek mümkün olan kısa bir za- manda kullanabilecek bir hale getirileceğini vali bey söyledi. istanbul da, hiç şüphe yek, gençlerimizin. spor sahasındaki kabiliyetierini inkışaf ettirebilecek asri bir sahaya malik olacaktır. çok temenni ederim ki, münevver gençliğimiz adedi çoğalacak bu sahalarde kendi muhitleri ve se- | viyeleri haricindeki gençliğimize rehber olsunlar. Pu sayede içti- mai bir çok faideler edileceğine şüphe yoktur. Hükümetimiz de her sahada olduğu gibi bu sa- badaki inkişafa da daima yardımı- nı €sirgememektedir.Vekâletimiz | 4 mekteplerde gerek bedeni terbi- | yeyi ve gerek“ spor harekâtıni muntazam ve münkeşif bir bale koymakla meşguldür. Yeni tali- matnameler hazırlamaktayız. Spor muallim mektebi Ankarada bir spor muallim mektebi hazırlanmıştır. Avrupa dan 3elecek ve burada mevcut mütehassıslar, liselerimiz ve mu- allim mekteplerimiz için bu mü- essesede teknik bir tarzda spor ve beden terbiyesi muallimleri yetiştireceklerdir. Hulâsa, Türk gençliği fikri sahada olduğu gibi d | ” PAŞA ve ) Garülfünun gelecek seneden itibareı bedeni sahada da tab'an. haiz | olduğu kabiliyetini yükseltecek ve inkişaf ettirecektir. ,, Darüllünun ve mütehassıs Maarif Vekilimiz darülfünunun ıslah ve tekâmülü esaslarını ha- zırlamak üzre celb edilecek mü- tehassıs hakkında da demiştir ki: — Bir mütehassıs intihabı için Isviçre hükümetinden ricada bu- lunmuştuk.Bu mütehassısın seçil- diğini zannediyorum. Fakat he- nüz resmi bir işar yoktur. Çok yakin bir zamanda mütehassıs ölorak kimin getirileceği taay- yün etmiş olacaktır. Gelecek mütehassısın buradaki mesai ve faaliyet tarzı hakkında- ki direktifleri doğrudan doğruya hükümet verecektir. Çünki Bü- yök Millet Meclisi bu busustaki salâhiyeti hükümete vermiştir. Mütehassıs memleketimize ge- lince, mevcut teşkilâtı tetkik edecek, Darülfünunun tekemmü- | lü ve inkişafı esasları hakkında ki “tekliflerini bazırlıyacağı bir raporla hükümete bildirecektir. Bu raporun iki, üç ay içinde ha- urlanacağını tahmin ediyorum. Rapor. verildikten sonra hükö- met lâzım gelen hazırlıkları ya- parak meclise arzedecektir. Bü- tün bunların bu sene içinde ya- pılarak gelecek seneden itibaren Darülfünunumuzun yeni şekilde faaliyetine devam edeceğini kuv- vetle ümit ediyoruz. Arzu ve teşebbüslerimiz bu merkezdedir. * KARLA ? Takvim—Çarşambal8 Te 11 inel ay 1931. 7 Recep 1350 w geçen günleri: 316 kalan günle” y Güneş — Doğuş 630 Papi Namaz vakitleri — Sabi” gel Oğle 11,58 ikindi 14,55, Akşs j Yatsı: 1849. imsak 441 1 Hava— derecei hararet a (asgari) 10 derece. Bugün rürg hava az bulutlu olacktır. Vakıt: Abone şartları: TE YE Dahilde 150 400 750 (400 Hariçte — o 800 (450 2700 “ Mân şartlarımız: Resmi Satın 10 Kş 1 Santim: 20, 95: Küçük ilân şartlarımız: emma amm 3 4 1-10 pek s0 s0 65 75 (o 100 Kurut A — Abonelerimizin her ©ç ayi hı için bir defa meccaneni B — 4 satın geçen İlânları er satırı için 5 kuruş zammoli BORSA a EE Eİİ, 17 Te.sani 9 DE Kambiyo | Hingiliz lirasi Kr. |; 797) 50 | 79 « Tl. mukabili Dolar 0472257 i ci Frank 106 yy Liret 6 ” Beira D İl ş Drahını 51ğ2s | ? Is Freak İs ui eva tab7 i Florin ır dö Kuros 16ğp5 K l 4 Sitlar ler. i Se Pezera da Ji Rİ Mark p Ji r Ziori Ji re Pengü pi i 90 Leş Kertş p | 1 Türk lira Dinar 2005 i Çervameç Korsş Nukut ilsteriin © Cİrgilir; 7 1. #Dotar ÇAmertkaj 20 Frank (Fransız 101 ea hiret Clralya 2 gi. 0 Frank *Melçika) ii , | İzo Drahsi (Yunan) si ” İso Frank Hitvişrel s1: i İ2oLeva Bulgar) 1 Florin (Felemenk) | 8 ç 10 Kuron (Çekoslovak?! Sihing Avusturya i Pezeta Plspanya) 1 Rygmark Almanya) 1Ziei Lehistan 1 Pengö Macaristan 20 Ley Tiemanya) fe) Dinar *Yuzoslovyal 1Çeremeç Seryer 1, İTE ii Atc 5 92. Mecidiye yada | Baakora * l 2 Kasaplar şirketi reisi Emin bey Sabık şehremini opera'ö min beyin et meselesi hakk”, intişar eden beyanatı ki ” şirketi reisini azap etmiştir. ketin reisi bu hususta Emi ye hücum etmekte ve e Emin bey zamânında m fukaraya tevri edilen ski © vakitki dahiliye vekili beyin teklifile yapıldığım * mektedir Kğ Mubadil Rumların sey" Atinada intişer eden Ele gazetesi ortodoks rum mu” lerinin Türkiyeye iki ay mü“ le seyahat için heyeti verilen müsaadeden ba ti ken diyor ki: Şunu itiraf etmeliyiz yahat şartı pek müsait Ve -# badillere Türkiyeye seyahat gösterilen kolaylıklar da niştir; Türkiye ile Yunanistan daki ticaretin inkişafı Öl en zivade Türk ve Rum dillerinin tecrübe ve meb istinat etmektedir. KL EN İİ LZ E pers) 77 7 EA Ri -— Z L PEŞİ PİPE E, EEE z ZE O. E LELE