23 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

"41 “ isinde liberal burjuvalarla, smokrat, zamanda da ——— YANI 42 CDMUZ 1721 GÜNÜN - Demokratım fakat liberal değilim! Muhalif gazetelerin (dilinde yeni bir ses: — Hükümetçi gazeteler de- mokrasi düşmanlığı ediyorlar. Muhalefetin muharrirleri bu tabiyede el birliği ediyorlar. Li- beral düşünceleri Demokrat fi- «kirlerin müteradifi gibi görerek el çabukluğu marifet gösteriyor- lar. Haftalardır allâme kılıklı yazılar hükümetçi ve devletçi muharrirlere türlü, türlü vesile- lerle çatıyorlar. Liberalizm'in, kaknem, köhne bir on sekizinci asır matahı oldu- — İŞARETLERİ Etel ri Hayatta bir istikrar nok iii ie Gece âlemleri — Bir kaç sima husran ayinleri — Üç bekâr bir arada — Kadem hayra bir selâm — da Gi) Askerlik, Yazan tası ararken lahattur — Hicran ve Halit Ziya | Onun gece Alemleri, sekiz on gün'teessürlerini ketmetmek için mutfak de bir, sekiz on kişi, bir gün İzmir.littihaz ettikleri yere koşarlardı. den kaçarak civar köylerden birinde, y Bucada, Bornovada, Karşıyakada, Soğukkuyuda musiki ile geçirilen Pınarbaşında, Bu 8on âlem Süleyman Beyin İs- içki ve |tanbulda Yerleşmek için İzmire ve biz. gecelerdi. Önünilere Veda rasimesi olduğu gibi he daima meyus aşkları — meyus, ziralnim de aile evlerine veda tarihime mutlaka tahakkuk edemiyecek emeller|tesadüf etti. Karataş evine arkasından koşar, geçtim. sanki bililtizam)Geçtik demeli. Zira Tevfik Nevzatla o neviden oplanları intihap ederdi —'Ali Galip de yatak takımlarını ve hu ya seyehatlerde ya bu tarzda eğlence-İsusi eşyalarını alarak bana iltihak et- ğunu herkes duydu şimdi onu sinsi|!eTde bı şif : poltisyenler “Demokrasi, fikirleri sinin şefkati cebinde bol paralar veha| Ali Gâlip rüştiye arkadaşlarımdan geniş müsaadeler kordu. Rejve en sevgili dostlarımdandı. Rüştiye. fakatinde bulunanlar da İzmirin heplden sonra İstanbulda mülkiyeden ne- Türklük kaynağının berrak ruhlara malşet etmiş ve İzmire vali maiyetine me- diye, ileri sürüyorlar. Liberalizmin nazariyeleri makiyajlanarak sal- diriyor. Kahraman ayni kahraman. Yarı allâmeler, el birliği, dil birliği ederek ve teşkilâtı esa- siye kanunu siperi altında akına bazırlanıyorlar. Liberal mutlaka demokrat de- ğildir. Bazan demokrasi ile li- beralizm birleşir, birleşmiyebi- lir del Demokratım fakat liberal de- ğilim diyebilen insanlar bu dün- ada yaşamışlar ve dünyada İk tabakalarımızı temsil et- mişlerdir. Biraz tarih Hükümetçi matbuat demok- rasi doğmalı diye ateş püsküren- ler hazariye olarak 'layandıkları 1789 ihtilâlinin beşer haklarını biraz dikkatle tetkik * etsinler, 1789 o senesindeki (Fransayı, doğan liberal ve demokrat fi- kirleri hatırlasınlar. “Beşer hakları ,, Fransız meç- de- fakat liberal olmıyan halkçılar arasındaki muharebenin bir neticesidir. Öyle maddeler vardır ki liberallardan kuvvet almıştır, Öyle maddeler vardır ki demokratlardan kuvvet almış- tır. Beşer hukuku O beyanname- sinde liberallarla demokratların ya gayet aşikâr görü- ideal olarak gösterilen bu maddeler Ruso ile Monteskiyo arasındaki (boşluğu bir türlü dolduramadı. ibtilâlın daha baş- lanğıcında liberallarla demokrat- lar ayrılmak mecburiyetinde kal- dilar. Bu basit tarih hakikatini inkâr ederek demokrasi diye liberalizmi müdafaa etmek için bizim muhalifler kadar düzenbaz, veyahut yine onlar kadar cahil olmak gerektir. Fransız Liberalizmi hiç olmaz- sa sadece ai sermayedarların emellerine hizmet ederdi. Halbu- ki bize ka demokrasiyi libe- ralizmi müdafaa edenler yerli sermayenin değil, yabancı ser- mayenin avukatlığını ediyorlar; Ya bilerek ya bilmiyerek siz neticeye bakın. Demokrasi ve Liberalizm mü- dafaa ediliyor. Liberalizmin Tür- kiye için iktisadi bir cinayet u bile bile bucinayeti yatma ilik saf delikanlıları içinde esbabı şifa bulduğundan anneltiler. saz çalanlar, O busnsile güzel idi. RBunlarınlmur #fatile avdet eylemişti. (ANİ Galip en son memuriyeti o sesliler vardı. Sofuların Raşidin tizilan Kosova valiliğinden ittihadı te sesi, hayatı hep mahrumiyet içirdelrakki hükümetinin yanlış bir telâkki. geçen bedbaht Azizin davudiye yakın selsile ayrılarak'harp senelerinde #efat dası nöbet nöbet yüreklerinin elemileri- ne terciiman olurken bilâihtiyar eller kadehlere uzanır ve böyle ların miyen desine elemlerin in'şiale müstait rma miştir. Ali Galihin Haldun; n, Sadun isminde “üç oğlu vardı ki; bir yandanlüçü de milletin şayanı iftihar erlâ. musikinin hep ağlıyan şekvaları ruh-|dındandır. Bunlardan Hasnun, ki üzerine katre katre naleleri-)spor âleminde pek meşhur idi, Çanak- ni dökerken bir yandan tefsir edile-İkalenin fedakâr şehitlerinden biridir.) dertlerin, bir meşkükiyet per bürünerek rakınm alevler icat eden kezibana ait Karataş evi İzmirin uyuşmuş duaran)tin evlerinden biriydi ki, küçük fakat kıvilermlajbize göre: pek büyük idi. olan eşyayı zaril, me Ben beraber al. #abi püskürürdü. Böyle, bir naliş ayi-lmıştım. bunlara ufak tefek şeyler nine benziyen bu âlemler çafak sö-lilâve €tmekle burasını süslü ve sevim; li bir yuva haline getiriyordum. Bu ben delrada ilk gece öyle geniş bir nefes üç yarım kadeh.laldım Ki mukayyet hayatla bu müs. etmiyen|takil hayatın mukaddemesi edereklgiren bU #eceyi bana bir leylei tesli- bu #lemle.|yet ve İnşirah hükmüne künceye kadar devam ederdi. Ekseriyet üzere teşrik edilirdim, len. fazlasına midemin hükmüne tebaiyet ben de bunlara tahammül onlarla beraber rin müştakı idim. Onun için son tek-jdu. Nifi kabul ettim ve İki limanı İbekçilerin misafiri olduk. geçen ve bir mehtaba tesadüf eden olgenç sıfatile ONA dadi hatırası hâlâ beynimin i-/mezdim ama sıfatı o İdi. " hayatınınibir de yemeğimizi pişirmek vazifesi gecelerin çinde gece o İzmir methalinde fener mes'ut bir cennet Burada | mişlerdi. yadigârı olarak kalmıştır. bu ayni za-Jinzrmam etmişti. simesi oldu. Bu âlemlerin Süleyman Beyle bir veda ra» arasına girmiş ol Banâ müteverrimen vefat eden Dil dubasında |huş dadıdan sonra Kademhayırı Artık yirmi yaşında ver bir unvanını ver, Bu sıfata . Hanımınm vefatmdan sonra ken- disine zindan kesilen evden kurtulup istihzaratı alle ei)benimle beraber büraya gelmiş olmak varında yetişmiş büyümüş iki kişininlonu da o derece sevindirdi ki mutfak uhdesinde idi ki bunların — hâtıranna)hizmetinin ağırlığına bir hiffetle kat- burada içemiyeceğim. Arap Apti ve Şahbaz Ali. st idi ki tevakkıf iverecek dirayet gösterirlerdi. Civar. bir selâm göndermeden © şeljlandı. Karataş evinden başlıyarak İzmir- den müfarekatime kadar hana beşeri- daki köşklerden temiz yataklar tedarik) yil etmek, mak, ve sabaha karşı ne Bunların ikisi de biribirinden halis,İyette sadakatin en büyük nümünesini biribirinden saf iki İzmir delikânlı.İgösteren çavuş. hututu zapta şayan bir karışık birçok tertibata mü-İsimadır ki, kendisinden bahsetmek &- olan bu #lemlerde hayretİçin başka fırsatlar bulunacak, Burada başlıyan tamamen müsta- hayata muvakkat bir zaman İ- akla zelmiyecek mezeler bül-İçin bir mukayyediyet karıştı: Asker zamın)lik. Bedel verecek kur'a efradının g#- pişirdikleri sezilmemiş ekşisi bol terbi-lliha iki ay filen hizmeti mecbüresini yeli çorbadan kuzu,kızartmasından İZ“ emreden yeni bir kanunun mebdei tat mir usulünde çiğ pirinçle pişmiş zeytin) biki bu seneye tesadüf etmişti. Bu be yağlı enginar dolmasından, bir PATİni manen ve bedenen takviye eden mak kalınlığında kaymak tutmuş SÜt|bir hadisei mes'ude oldu. lâçtan mürekkep mükemel bir ziyafeti çekmek onlar için alelâde meharetler|ye deyam edecek #irette müsait şe- rait bahşolunmakla beraber bu wüd- Yine bu Aâlemlerde bazan bana 54İdet zarfında muntazaman talimlere de! de kalben, sinnen değil ismen de peklvam etmek, ve hiçbir Zaman çocukluk desti hü-lmaklan hali kalmadığım nefer elbisesi dendi. yakın olan bir Pana mektebe, bankaya ve gazete taşı» Junurdu:'Halit Eyüp... Hayatımın enİle işlerimle meşgul olmak imkânını hal! İtemiz ve müstesna birini teşkil eden bu ta hatıratımın tevakkuf dukça adeta yorgun bir yolcunun bİr ait hatıralardan bahsederken den dostluk anları Oİ- kesilmesine merbutiyetlerin- muş oluyordum « (Haşiye: Aile evlerile irtihatımın müsadit olan bu tarihe işaret, demokrasi fikirleril keliyerek lütufkâr ağaç serinliğinde İnşirahmal edeyim ki İstanbul ve İzmir evlerinin e maskeliyer, benzer hir lezzet duyarım. Onun da ne içinde ve civarında tanılmış simalar. güzel bir sesi vardı, bu sesini ne derindan birçokları uzun seneler geçtik bir hassasiyetle istimal ederdi: ve Melten sonra bana küçük hikârelerim- hakikate hücum, olur yüssüzlük değildir. Liberallık demokratlık değil- dir. Maşkesiz konuşmağa alışalım! Röso demokrattır. Cemiyetin idaresini hakim kılmak ister. Monteskiyö bir liberaldır. Fer- din devlet hukukuna temdit et- mesini İster,. 1931 Tarihteki manzaralardan niçin bahsettim. Harpten sonra ki dün- ya için ancak müstahase olan liberalizmin yeke ça SADRİ ETEM | zaman coşup da bir gazel oktüsa onulden bazılarını ilham etmistir. pi. bitirince sanki hınçkıra hınckıra ağ huş dadı hakkında kitap haline ko yatak ruhünün aerlarmı serbest bit namamış hikâyeler arasmda kalan üç feverana bırakmış gibi bitap bir hali| tanesinden olurdu. Böylece, bu gece Alemleri, Mü-lhattur ediyorum: Ferhunde Bunla zaten rdan başka sikinin arasına karışan tuhaf nfk) mahalleye mevkuf, telerin, hoş Jâtifelerin kahkahalarına|ziye kadın, Ayini şikem, Altm mine. rağmen bütün bu çenelerin müçte'İyyhtaer kayittir ki hikâyelerin kahra- mian hüsran icra ettikleri bir âyini mahiyetini alrr, bahsetmiştim. şu hikâyeleri ta- kala, Raife olla, Ra. hicran velmanları nadiren onları ilham eden hatta sahsiyetlerin birer tasviri sadıkıdır. bazan içlerinden biri kendisini zâptede- Bunlar daha ziyade kismen muhtelif miyerek ağlamağa başlarsa göz YAS simalard. Har. | role Tinbeeri | Gene kaza Bir gocuk otomöbil altında parçalanarak öldü Dün saat 3,30 da Taksim tramvay kulübesi: önünde sekiz yaşlarında Artin isminde bir ço- cuk 1679 numaralı şoför Rem- sinin idaresindeki o otomobilin altında kalarak parçalanmış «ve derhal ölmüştür. Çocuğun Dolapderede Dere- boyu caddesinde 44 numaralı evde oturan Şaram Efendinin oğlu olduğu anlaşılmış şoför yakalanarak tahkikata . başlan” mıştır. Mahallebi tablasının başına gelen Dün çarşı içinde 121 numarâlı ! dükkânda fanilacı Hasan Ef ye fanilâ almak özere Cahit, Niyazi ve Hasan isminde üç kişi gelmiş, fakat fiyatça uyuşamadıklarından kavgaya tutuşmuşlar ve biribir- lerini güzelee dövmüşlerdir. Bum- dan başka kavga esnasında 7 liralık mahallebi tablasını da de- virmişlerdir. Tahkikat başlamıştır. Deli Petronun tehdidi Dün akşam bir sandal mese- lesinden Deli Petro isminde bir sabıkalı Kasımpaşada Mehmet Alinin kahvesine gelerek taban- ca çekmiş ve orada bulunanları ölümle tehdit etmiştir. Kendisi yakalanmıştır. ( f Balıkçının kırdığı ceviz Üsküdarda Tayyarda orta 50 kakta oturan balıkçı Salâhattin yeğeni 18 yaşında Salihi ceviz kırmak meselesinden dolayı bi- çakla yaralamıştır. Cürete bakınız Dün Beyarıttan geçmekte olan nüfus 'memüru *Hamdi-efendinin zevcesi Makbule hanımın yanına sabıkalı güllu kadın yaklaşmış ve bir sırasına getirerek Makbu- le hanımın kucağındaki çocuğun boynundan zinet altınlarını ça larken yakalanmıştır. Ağır surette yaraladı Ortaköyde Cavit isminde birisi Arnavut Müslim ile ehemmiyetsiz bir meseleden dolay: kavga et» mişler ve Cavit, Müslimi'ağır suretle yaralamıştır. Fakat der- hal yakalanmış ve mecruh'da | hastaneye kaldırılmıştır. Uçan paralarla sensei Bakırcılarda Alibeyhanında © turan kunduracı Hüseyin efendi dün akşam Saliha isminde bir kadınla beraber Gölata da bir ote'e gimiş ve gece orada kak mışlardır. Sabahleyin: uyanan Hüseyin efendi. yanında: kimse- nin olmadığını ve 15 lirâsile 100 liralık bir senedin de yerinde yeller esdiğini görmüş vak'adan polisi haberdar etmiştir. Tabki- kata başlanılmıştır. Doğru ise çek “çirkindir Taksim bahçesi müsteciri Di- iitri EF, maliye'müfettişlerinden Celâl Sait ve Halil Beyler tara fından zabıtaya müracaat etmiştir. Di. mitri efendinin * iddissına göre, Celâl Sait, ve Halil Beyler ev- velki akşam Tâksim bahçesine giderek gartöndan raki istemiş mişler, Dimitri EF. bahçede raki satılmadığını söyleyince Ceiâj B. kızarak Dimitri efendiyi döv- müştür. Zabıta bu iddianın sıhha- tini tahkik etmektedir. dir. Yokarda “İeimleri zikreder ni. toplanmış ve kismen — köyelerde üislina, hatta İsmile en zi ları hepsine sirayet ederdi. Yalnır. As hatta daha büyük mikyasia — mür|yade sadık olan “Altın mine, Gir) İrap Apti ile Şahbaz Ali bu serada İharririn hayalinden doğmuş şeyler” edi Halit Ziya: Uşgakteörle' KL İLALİMASEN RİK 2 zina da dövüldüğünden bahisle | kis iniin"6 bilir zehtif, Yunanistan ve mirat borçları Atina, 17 (Hususi o muhabii den) — Tamirat borçlarının bir tecili hususunda Amerika o reif huru Mösyö Hover tarafından kubulan ve itilâf derletlerince edilen teklif, Yunan başvekili M. zelosun bu sıcak mevsimde yol gumluklarını göze alarak (o Lond kadar uzun bir seyahat ihtiyar sine sebebiyet verdi. Yunanistan, çesinin müvazenesin! temin için dat bütçesinde gösterdiği mebaliğ yanında Bulgaristandan alınmak lan tamirat taksitleri de mühim yer işgal eder. Şimdi Mösyö H teklifi Bulgaristana da şamil old dan ve bü sene Bulgaristandan rat taksiti nmile hiçbir şey alımii yacağı tahakkuk edince, OY bütçesinin de muvazenesi bozulmuş yor. Vakta Yunanistan (O hük Makedonya ve Bulgaristandaki gar ve rum ahalinin mübadelesin kalan emlâkin tazmini için M. Kal daris ile M. Molof arasında mün" İtilâfname mücibince (o Yunanist Bulgaristana ödemesi lâzım gelen lâğa M.. Hoverin teklifini kendili den teşmil ederek muayyen taksiti demekten İstinkâf eylemiş ise de dan tasarruf edilecek para, hili tamirat taksitinin yunan bü açtığı rahnevi doldurmağa kifayet mez. Yunan başvekili M. Venizelos riyeti İngilir ricaline anlatmak ve dram bu meselelere malt yardı temin ve talep maksadile Londrayâ miştir, gelen ilk haberler, oümitbahş gör yorsa da bunun me dereceye kadar di ru olduğu şimdiden kestirilemez. rasi muhakkaktır ki Yunan hükt bülgar tamiratını bir sene tecilindi dolayı, bütçesinde açılan © tahn kapıyabilmek için itilâf murahi nm ve bilhassa İngilterenin mali dımına muhtaç bulunuyor. Frasen Hoverin tektir Van ikahinesinin verdiği çevapts muvafa İtini İtilâf devletlerinin mukabil yardımına muallâk tuttuğunu nazs' itibara almırsa Yunan başvekilini Londraya seyahatinin maksat ve yesini keşfetmek için kehanete lüzu kalmaz. Şunu da söylemek icap ed ki; yunan mükelleflerinin Bütçede! İaçığı kapıyahilmek için yeni vergile İmütehammil olmadıkları. düşünülür! İYunanistanda bin mihnet ve meşe /katle temin edilebilen mali muvazen' inin idame ve muhafazası, itilâ( de' letlerinin yardımına mütevakkıf old: Iğu kolayca anlaşılır. Bütün yunan efkârı o umumiye! başvekil M. Venizelesum Londrad temas ve teğehbüslerini büytik bir rgk ve alâka ile takip eylemekte v' herhalde bu seyahatin semeresiz kal muyacağını ümit etmektedir. Rusyanın harici ticareti Rüsyanm hariel ticareti hakkınd hazırlanan istatistiğe nazaran Avru imamleketlerile Amerikanın — Rusya: 7 iyaptığı ihracat ve ithalât şu şekilde zahür etmektedir. | © Almanyanın İNS senesi o garfındf Rusyaya yaptığı İhracat 270 milyof mark, Rumradan yaptığı ithalât dif milyon marktır. Fransanm ihracatı 169 milyof İ frank, ithalâtı 446 milyon franktırı İtalyan: ihracatı 102 milyon Vİ ret; ithalâtı 553 milyon lireitir. İngilterenin ihracatı 6,700,000 iste lin, ithalâtı 3,400,000 isterlindir. Amerikanın — ihracatı il er dolar,. ithalâtı 22 milyon delacdır. Bu rakamlardan anlaşıldığına gi re Almanya, Fransa ve İtalyanın Ru# yadan yaptıkları ithalAt bu memleket* İyaptıkları ihracattan pek fazladir. 1# gilterenin İse İhracatı ithalâtinm bef mislidir. Amerikaya gelince, Sovyef Rusya İle siyast münasebata o resmet İgirişmemiş olmakla beraber ticaret hk süsündaki verdiği serbesti, - Rusyay? olan ihracatını çok arttırmıştır, “ dd |