15 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

<a m 931 Bütçesinin Büyük Mil Ankara, 14 (A.A) — B.M. Meclisi bugün reis Küâzrm Paşa hazretlerisin riyasetinde (toplanmıştır. (o Celsenin küşadını müteakip makamı riyaset 1931 bütçesinin heyeti umumiyeye verlimiş) olduğunu ve müzakerenin başlanana- ğın bildirmiş ve bunun üzerine Mali- ye vekili Abdülhalik Bey söz alarak bitçe heyeti umumiyesi hakkında ati- deki beyanatta bulunmuştur: “Muhterem arkadaşlar; 1851 bütçesini huzuru Alinize ##ke mış olan 1 milyon 884 bin lira birli di diğer; ) > m ve tasvibinize arzederken ğe: İpara vardır. Bu vaziyete göre yalnızldır. Diğer yerirde İse tenakus vardır.| bütçenin! Büt, üfredatı tetkik edildiği 1 rza un, Bu büt)... çiğ i yer Şe mired olduğunu da ata meeder içinde görülen miktar 182 milyon 184İman görülecektir ki müdafasi memle- bütçelerden farklı olan bir iki nok'ası devletin Adi hizmetleri için enin vardatını takdir ve tahmin ede” z çel mali tahmin usullerinde olduğu bin liradan ibârettir. gfbi birkaç senelik varidatın yekünutu alarak vasatisini almış değiliz. Büt çenin manzarası geçen seneki bütçe-! den yüzde 20 derecesinde bir tenzilât: ihtiva etmektedir. 927 - 928 - 929 büt: çelerinin varidat vasatisi alınarak tak- dim edilse idi o zaman (bütçenin 201 jyrak 40 milyon liralık bir fark var. ük bir (Oo rakamı (o ifadelger, o Açık bütçenin tevlit edeceği ma- etmesi lâzım gelirdi. Halbuki, hAVa-İy; çelâkati daima nazarı itibara almak ke ğin bm yakn mecburiyetinde olduğumuz içindir kil Bütçe hazırlanırken bütçede sağ” bir rakama vasıl olmak için esas rak en yakm sene vraidatını ve bu vari ridatın tahakkukatını değil tahsilâtıno. nazarı itibara aldık. Bir mukayese Huzuru âlinize bu suretle geldik. Binaenaleyh bu bütçemiz norma! he sapla yapılmış bütçelerden bu nokkta. dan farklıdır. Bu noktayi * tebarü:! ettirdikten sonra rakamları mrzedece- |: #im. 1990 senesi zarfında ( tahsilâte mız 159 ile 190 milyon arasındadır. Osdan evelki senedeki ( tahsilâtırız 206 milyondur. Tahsilâtımız bu kadar tentkus edince bizim için en muvaf * Dörtte bir tenakus ye selâmetli usul son sene tahsilât.” - Eğer bütçe encümeninn kabul bu. mı esastutmak olmuştur. Varidatımt yurduğu rakamları nazarı tetkike alır! m bu suretle tahmin ettikten İçer İSİsanız göreceksiniz ki geçen seneki büt tediğimiz tahsisat miktarmı e çe ile bu seneki bütçe arasında hemen uydurmak çaresi ee mühim bİr hemen her bütçede dört dalre müstes- mary gk Bütçe te) na olmak üzere mühim derecede tena-| m > ger et, ei mim us ÜN lak RE düyuhu «e er etti ime 186 ütçesi mum'vo, müdafad ariliye Iktisat b e 850 bin lira olarak tekbilt etmiştir. - Ba|çanlatn yerl gene bazan, ies *İryilesi İNE tenzilâtın dörtte üçünü teşkil etmek- 928, 929, 930 seneleri bütçeleri ile a)dı- Hımız tahsisat ile mukayese edersek), devaire verilen tahsisattan yal ur en az tahsisatı iktiva a — pore emen İn vak ne nazaran (takdim » iz se lar da adliye, jandarma, deniz ve haya ğe ve a Elli ai Orada geçen seneden faz noksan » a tahsisa' görülebilir, irat bir taraftan da enseye Senenin vaziyeti ve mevaddı, Yl len tayyare gemiyi o ri deki ucuzluğu nazarı itibara alarak! 422 bin lira da da e m al, in$€ tertipleri mevcut olan idarelerin #oğrudan doğruya vergilerim nd bütçelerinde mümkün olan miktarda mak istediğimiz 184 milyon — İri AN tenzilât yapılmmıştar. Marettir. Müdafaai Milliyede bu noktadan ya. 410 milyon Ilra fark pılan tenzilât bilhassa nazarı dikkate! i inde 927 bütçesine|carpar. Bu jandarma bütçesinde de — e let irhe ettiği|göze çarpmak icap ederse de jandarma fark 10 milyon liradır, Müteakip s6 kuvveti bu sene bütçesile tezyit © edil; Belerde verdiğimiz tahsisatlarla bu mek kararı karşısındadır. tahsisat bidayeten B. M. Meclisinin k- Adliye bütçesi bul ettiği münakaleler o v9 tahsisi) payia görülen bütçe adliye biltçesi munzammelerle kabul edilenden tahsi-İ dir, Bütün bütçelerde tenâkus oldüğ: sat hariç olmak üzere arasındaki farkİhalde burada 324 bin liralık bir teza- daha , 92 Senesinde 220 — yüt göreceksiniz. Adliye kuvvetlerimiz! yön 800 bin olmak üzere arasındaki şimdye kadar (tebligatı jandarma va türk daha çoktur. 929 senesinde 220İsıtasile Jera ederdi. Mahkemelerimiz! milyon 800 bin, 930da 2 ef tam tebligatın zamanında ve usulile! bin Tiradır ki bu rakamlar iptida yu )vuk ubulmümasindan dolay dalma Meclisinin kabul ettiği tahsisattır. a teahhürata mâruz kaliyordu. Bu se sene tayyare si yi ne bunun için mübağirler ilâve ediyo. hem masraf ilâve © suretile) ruz. i milyon 400 bin lira da da- deyi a tediğimiz tahsisat Deniz ve hava bütçelerimiz İle müyon 480 bi nir solmasına GÖT) geniz ve hava bülçelerimizir. De i ri zdir. Ves yüksek el a ağ niz bütçesinde normal olarak fazlalık .yurmuş © e iiraya ünmek” İçim NO yoktur. Bilâkis iaşe noktasında kara MR ar sailiindiği tahmin |bütesinde olduğu gibi tenakus yüpre sJmıştır. olunabilir. Şunu da ilâve etmeli | Görülen bu fazlalık Yavuz gemisi fevknlâde tahsisatla ves ona ol nin bü seneye âit verilecek taksitinden bal umumiye kanununun çerviç et e eeeir. Hava büteesind , tahsisat dahi nazarı itibara (alınırsa) 300 bin Biralık alir ağismeniş senenin tahsisatı 230 milyondur. milyon 300-bin biralık fazlalık da doğ- geçen rudan doğruya tayyare cemiyetinden Mali Pm amam bu a sleek olan — tayyarelerir Mali işlerde daima ihtiyatlı davran-; temini için konulmuş iki milyon o 40 mak ül imi Bunun İçinİbin liradan mütevellittir. Esasen arzet dünya buhranının — ia | tiğim hava kısmının tayyare cemiyetin sirâyetini de nazarı dikkate alar den gelen parası tenzil edildiği halde bütçeyi bu suretle huzuru âlinize trk-İtenakus vardır. Deniz faslı mahsi- dim ettik. Hatta Zoğrudan doğruyulsunda Yavuzunicap ettirdiği masrat Geçen sene bütçesi tahsisata göre medik. Bu bütçeyi takdim ettiğimiz si âlide tetkik ve tasdik © buyurulma- miştir. zilât yapmak lâzım manada bütçe encümeninde vuku bulan in masrafları üzerinde dahi tengilât doğrudan doğruya vergilerden aldığı. mız vardatı cemettik. Bütçeyi tetkik (o buyurduğunuz Ziv) /sına dokunmadık. mendifer siyasetimiz için bilhassa Şi- Geçen sene mike yek olsıİmendiferdeki taahhüdata ait olan pa: i zam ve fevka'ide raya da dokunmadık. Bu esaslara do- ve maliyenin doğrudan doğruya muha'İkunmamakla beraber her iki bütçeden sebei umumiye kanunu mucibince ili-İç ila 4 milyon liralık bir tasarruf yp- ve etmekte olduğu tahsisattan hariç o: gır. K dilen bütün malzemenin mukabilini ta- geçen sene filen yaptığımız tahşişat,mamile muhafaza ettik, Ve fasiz mah-İmugtur. AMİ fevkinde tahsilât istemeyi doğru gör, susunu aynen bütçeye koyduk. 0 hat de bu iki bütçedeki tenzilât müdafaai esnada henüz varidat kanunları raçcii.|miliyede ve tasarrufatnı büyük bir kısmı da memurlar üzerine Bunlar tetkik v ekabul edildi, aldık. Şimdiye kadar açık kalmıs © yö Sam deler etmiştir. ği zaman 189 milyon Jiralık teklif etjlan yerlerimizi kadro halinde Matte hisarlar dediğimiz zaman bizim kuvvet! tiğimiz bütçe üzerinde umum bütçeden) V€ kadroya açıklar yokmus GökEn pr daha beş buçuk milyon liralık bir ten,Jkadro yaptık. Zaten takdim ettiğimiz geldi. Bundan|bütçe kanun biri de bir senelik maddelerle diğer “e|925 te elimize geçtiğinden üzâkerat neticesinde ilhak bütçele.|€ bütçelerinden ayr! olarak fili kad- dığımız varidat 6 senede roları tesbit etmek ve fİlİ kadro üzeri- yaparak oradan aldığımız varidat ile/ne tahsisat almak olmuştur. Maliye vekili Aptülhalik Bey mühim bir nutuk irat etti, muhtelif hatipler bütçe etrafında mühim beyanatta bulundular ———— A Maliye vekilinin verdiği izahat kâfi görülerek bütçenin umumi tasıllarının müzakeresine geçildi iz — ap yag kü bütçemizin içinde teşekkül etmiş o-'de tezayüt vardır. Bunlardan birisi|bul buyurulmuş bulunan lan eümhuryet merkez bankasına ay-emniyet ve asayiş diğeri de adliyedir. t retir, Cümhuriyet merkez bankası serma.İlar hakkında teme, yesi hakkında da biraz malümat mek isterm. Kabul buyurduğunuz ka- 15 nunla banka sermayesi 150 bin hisse ile ket için yaptığımız taahhüdatın para-|15 milyon liradan ibarettir. Ayni zamanda Şi-|22 bin 500 hissesi doğrudan doğruya al tin mukabilinde hükümete aittir. buçuk milyon lirası da genebi mii sat ve imtiyazlı şirketlere, ecnehi han kalara, mütebakisi halka aittir. O müddet zarfında tabii hari bulu mahvetmekt, men kupatıl-'ki ve inkişaf hi, “> © İmiş. Eenehi bankalara (ve şirketlere huyor, sym a Müdafaai memleket için SİPATİŞ ©-| git olan bir buçuk milyon Jiraya mu olaca kabil 2 milyon 400 bin İiralık talep ol- kisi de emniyet ve asayişle alâkadar- ua“ Sipariş edilen malzeme unun baris farklarından Açıkta kalacak memurlar ait olan birinci kısım tama dan biri de yaparken !sene kabul buyurduğunuz yar, Onların bütçeleri müfretatile hu- kanunların atbiki ile ihzar edilen netayiçten iba- Bunun! Bir se- Bizim en büyük mali membalarıduz inhisarlarımızdır. Geçen bir kanun Esasen bütçe In- li olarak evelee elimizde bulunan tuz inhisarından maada tütün, hisarı anlaşılır. Tütün itibaren al 500 bin liraya baliğ olmuştur. nu slırken dört milyon lira Tetkik buyurulduğu zaman görü'€:İ milyon Jiradır. | cektir ki bu dört milyondan fazl apara tutar, Bunu yaparken mesai saatleri- ni tezyit ederek memur adedinden ta- muvafık — bulduk /Ereğli, Balıkesir, sarrufat arzetmeyi saati mesanin tezyidine karar verile- rek onda nsonra memuradeğinden ta- sarrufata arzeti lan ssnemurlara iv açık «maaşları nö “âürtle —Temn © edileceğini tetkik: Gettik.; Öyle ümit edi yorum ki bütçeden dolayı açıkta kala» cak olanlar hem kanuni olan maaşları edilecektir. O suretle ki hükümet de açık parası vermekten kurtulmuş ola- caktır, Zaten bütçe kanununun bir maddesi le arzediyoruz ki terfilerden mütevele) lit farklar bir sene müddetle verilmis yecektir. Bilhassa 3 Öşeneyi ikmal © dip de tekaüt olanların alacakları pe ra bu suretle çıkacaktır. Varidat kanunlarmın açmış oldağu sekiz buçuk milyon kadar bir açığı ka» padık. Tahmin için aldığımız en yakın sene hakikaten nazariyata muhalif bir sene idi. Dünya krizi öyle bir halde dir ki böyle olduğu halde 206 milyon liradan evel bizim tahsilâtımız — #YDİ malf senesi İçinde ayni nisbetteki ver gilerden 17 milyon lira iken tahsi et tik, bunu böyle görlince artık 3 — 4 *© tinde masraf kabul etmektkir. Bütçe de vardatımızın fevknde (bir masraf kabul etmek bizi yarın öbürgün şimdi: ye kâdar çok kudret ve kuvvet sarfede rek tesis ettiğimiz istiklâli malider a7 çok fedakârlık etmek gibi bir neticeye vardırabilir. Zanmderim ki | istiklâli mali bütün istiklâllerin o fevkindedir. Tenzilât yapılan vergilerden birisi ve belki de en mühimmi hayvanlaran alman vergidir. Bu sene hayvan ade dinden o hissolunacak odereceğe te zayüt Olmasına rağmen ( verginin tenzilinden dolayı bu sene 60 Obin lira daha az varidat almak mecburiyetim deyiz. Biraz da milli paramızın var yetinden bahsedeceğim. Geçen (sene İkabul buyurduğunuz bir knaunla milli paramızı tespit edecek bir vaziyet ib- das buyudunuz. Paramızı bir seneden beri hemen hemen ayni vaziyette tut» mağa muvaffak olduk. Bunun böyle olmasına sebep bir ta- raftan ticareti hariciye ve dahiliyemiz- df masraflarımız için istediğimiz pa-İlardan başka iaşelerde de tenakus var. ra bu miktardan da daha azdır, çün-/Demek ki umumi bütçemizde iki yeride olan tevazün diğer taraftan da hir mey muvafık “bulduk. Ulukışla Bütçe encümeni ile müştereken açıkla! pm siaesklar “ m de maddelerde gö un sene nihayetine kadar verilmemiş rüleceği veçhile" münhal vuku buldağ"| an borçların erlesi sene verilmesini zaman 6 tercih edilerek hizmete İSYİNİ temin edecektir. | mâliyeti!nız, intihar haberi taahhüdatını günü gününe ifa etmekle'ler hiç ruhiyat dersi sör muamelâtını ikmal e-|Bu haberlerin insanlar ü dememesinden ve yahut şu veya bu s€İcağı tesiri hepimiz m taahhür eden borç yazanların kalemini kır. irtoda da dört senede 14 milyon lira aldık. Bu paralarla arkadaşlar! gördüğünüz Sivas — Samsun, Malatya,! yapılmıştır. ÖY! lecek sene Sivas ve Samsun, eek ve 9H te Fevzi Paşa hattı da Erga- i madehine gitmiş olacaktir. 'u seneki bütçe Vi aptığımız bazı maddelerin bu tereken ir ki bu maddeler borçlarımı-' Biz bilhassa cümhuriyet iftihar edebilir; beplerden dolayı larımız da nazarı itibara alınmış bu gene ne suretle verileceği tayn miştir. Maliyemiz varidatından bir masraf iyen olmadığı gibi esasen böyle bir fikir olsa bile heyeti celileniz kat'iyen müsaade etmemelidir. Ve et mez de. Biz her ne pahasına olursa ol| sun istikbali malimizi muhafaza o ve müdafaa etmek istiyoruz. Zaten diğer istiklâlleri kaybetmek tehlikesi evvelâ istiklâli malinin bozulmasından İleri nenin vasatisini alarak (| bir VATİdA*İgelir. İstiklâl mali durduktan sonru tahminatı ve bir masraf (o tahminatı rlerine daha bir emin bir şekilde yapmak imkânı olmad. (Esasen müdafaa hep ii hasıl . olur. isbe.| (Bravo sesleri alkışlar. prensipimiz kendi yaridatı miz m Arkadaş > Bü rada bütçe müzakeresi esnasın. da hepinizin bize yapacağınız irşadat bizim hamli muvaffakıyetimiz olarak. tır. Maruzatım bundan ibarettir. (Al kışlar). Maliye vekilinden sonra bütçe encü- menimazbata muharriri Kemal Zaim Bey söz alarak bütçenin umumi hatla. rı hakkında beyanatta © bulunmuşlur. Müstakil meb'us Sırrı Bey (Koca leli) söz alarak evvelâ hamillerle olan 'inlkta aleyhinde bahsetti. Maliye ve. kilinin açıkça inkıta olup olmadığın. "dan bahsetmediğini, verdiği o cevabım arefesinde düyun tahrilâtının İstanbul da sekiz kuruş düştüğünü beyan ile yeniden Maliye vekilinin izahat verme. sini istedi. Tayyare cemiyetinin verdiği parala.! rın bütçeye maledildiğini, bunun doğ: ru olmadığını, cemiyetin verdiği pa- raların bütçeye konulmıyarak zamime- ten sarfedilmesi, böyle olursa faydası 5 — VAKIT 15 Temmuz 1931 let Meclisinde müzakereine başlanı bütçesinde yer bulamadığını söylüyorum. için insanın tahsilini olması lâzımdır. vam etti: ser-için ayı oda kırtısı içinde ten bahisle dilmesini si İetmemiştir. milli bankalara, muatımı değil, İceğim, leri.) Bir rıhtım Sirket, za transit muameleleri, engeldir. Yunan mul nistanı İmar ederek ut ettiler, bizim rumlar yaptılar, rımız yoktur sesleri,) müskirat in hemmiyet verilmedi “nhisarındanjâhare istikraz ee ” e 109 milyonjten para gelmez; ü Biz ©-'temin edemeyiz, tank yani 40 çarelerine bakmalıyız. milyon frank verdik. 6 sene zarda” halk zengin olmalıdır. da hazineye giren paranın miktari 110) Aolarsa, devlet hüzlüğle (Balıkesir) Kütahya hatları» le ümit edyorüm £ e-İyon lira çıkarmalıdır, Kayseri, kuvci muharrike fiatlayıdi hatları da tamamile birleşe- tıdır. Dedi. B yihasmda © “elin tedbir olarak bânka 4 “Eğ biter meli : nda elleri büüün kâfi öldüğünü, pa ; ci a le müstakir yapmak icap N Şevket Bey gazetelere bütçe encümeninin koymus ld Bey (Gümüşane), e 1, ğu bir madde ile 928, 929, “30 borçlasİgöz önünde bulundurulan t rının edil varidat tahminatındaki n esanlana dair izahat vermişti yakın isal ihtiyar eilerek devleti daha ağır yük-|de müzakerenin İere koymak fikir ve tasavvurunda katjrek fasılların müzaker, ve Millet meclisi büt " buna/cümhuür, let bütceleri kah yarın (bugün) Sirri"Bey (Yozgat) söze k ; ca Bunu sen sö; üyorsun, Di Sır Bey (Kocaeli) cevaben; — Ülemanın, cihanın öl Buna itiraz ed n o kadar yil Diyerek sözüne g Bizde denizcilik — Encümen mazbatasında daki nnİ var, Daktil olsun, Simdi daktii iş yürümez, visefnine geçerek v seferlerin her yer i n öyliyerek dedi kia — Bizde henüz denizcilik £ Transite Gelince; müsahedatımı. liman Şirketi edir. Piredeğ ERİ am geçi k ingali i Astaş Ben Sey İstanbul mize büj hacirleri, me: rek müreffeh y8 fabrikalar Yaptılar (Bizim # İstikraz zararlı değil Badehu Seyrsefaine Keçerek bahisle — Istikraz zararlı değildir. Ni Evel Halkın N de , Dedi. Sonra söz alay gerer a — Memlekette refahı g için hükümet yeniğen elli Vergi Maliye vekilinin ç Abdülhalik, Bey. ceyayesö Bilâhare söz alan Bu Gazetelerin hangisini ti a, vardır. Gız ei Mediler. zerinde yil iz, m; Bütçe encümeni reisi alıdır, nz Bütçenin hepeti iii 2 kifayeti kabul ne ze ve divanı mahassi e riya ul edilmeği iOpYamaK ARL Demiryollarda : Ankara 13 — Büt ni Kaç Devlet demir. çesinde noksan kal tetkike devam en, a Devlet Demiryolları pp | maaşalında yapıl oi a göre 70 liraya all Se aşara dokunulmıyacak 100 raya kadar olanlardan dı 150 liraya kadar yüzlü) za liraya kadar yüzde 10 e daha yukarısı için yapılacaktır, yüzde 20 tenzili ——- kanunda tadilt Ti nkara 13 Ceza kanunu ii k nunun 158 ingi maddesinin tadili kanun lâyibası mec- Saşlar € encüg Yolları bü hakkındaki lise gelmiştir.Reigi ştir.Reisicümhi | cn velevki ima terle ERİ i olsa, yapılan tecavüz vaki ok muş addedil. verilecektir, erek nn İTİZAR 3 Kızlar çukuru,, tefrikamız mündesi daha çok olacağını, bunun hiç bir x)ricatımızın çokluğuna ( mehmi ercedilemedi. Jman maliyecilerin ve iktısatçılarza di “Ğİ an ra ..