15 Temmuz 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2582 'Başmuharrlrt YUNUS NADİ İDAREHANESİ: HuMinnuııiiiini'i LUMVH.J ıuım ntalısusd "* Telgraf: fstaobul Ctımhurivet ' Posta kutusu: N° 2 4 6 Başmuharrir 22366 Tahrir müdUrü 23236 Idare müdüru 22365. Matbaa 20472 mhuriy ÇARŞAMRA 15 TEMMUZ 1931 ABOIVE ŞERAİTİ IMflshası h e r yerjfe = 5 Kurnstnr Mecliste dün bütçenin müzakeresirıe başlanıldı ve münakaşalardan sonra bütçe heyeti umumiyesi alkışlar arasında kabul edildi Ne yapıp yaparak Buğday ziraatini Kurtarmak lâzım... Daha evvel Bursa havalisinde ve ahiren de Eskişehir'de yaptığımız kısa seyahatlerden aldığımız intiba, dünya iktisadî buhranının bizim memleketteki ziraî şeklini gözleri miz önünde bir daha canlandırmış • tır. Bugün hiç aldanmaksızın diye biliriz ki memleketimizi tehdit eden bu buhranın muhtemel ve mühim tesirlerinin önüne geçebilmek ve bu buhranı memleketimiz hesabına binnisbe kolaylıkla atlatabilmek için aIınacak tedbirlerin başında buğday îstihsalinin himayesi geliyor. Buğ • day istihsalini maliyet fiatlarını koruyacak veçhile tanzim edebilirsek Türkiye hesabına buhranı kat'î surette halledecek baş tedbiri almış olacağız. Bu itibarla biz me»'eleyi ehemmiyetle ve acele tetkike değer bir mes'ele görüyoruz. C. H. Fırkasının umumî kongre sinde bu mes'elenin muhtelif şekilleri mevzuu bahsolrauş ve her birinde bir bütçe mes'elesile karşılaşılmıştı. îşin bir ucu kısmen bütçeye dahi temas edecek olsa esasen ona bütçeye pek fazla temas etmiyecek bir hal suretini memleketin kendi hayatında bulmak ta kat'iyyen gayri mümkiin değildir: Ekmek fiatını iki üç kuruş artırmak suretile. Müstehlikin okkada v«eceği iki üç kuruş büyük bir şey değildir. Fakat müs «.L.M:.. U . i , KH Usi üc Irurıı* fari» memleketi maruzu bulunduğu büyük bir tehlikeden çekip çıkaracak ka dar büyük bir şeydir. Umumi hayatın muvazeneli tam bir tanziminde ekmek fiatının müstehlik hesabına dahi hatta bîr kuruş fazla veya eksik olmasının ehem • miyeti yok değildir. Fakat umumî cihan buhranı neticesi olarak halen umumî hayatta muvazeneli bir ni zam yoktur. Bizim memleketimizde bu nizam müstahsil aleyhine olarak büyük mikyasta bozulmuş bulunu yor. Memleketimizi tehdit eden tehlike istihsalin kıymetsizliğindedir. O halde bu tehdidi bertaraf edecek tedbir istihsalin kıymetlendirilme sinde olacaktır. Almanya dehşetli bir Maliye Vekili mühim bir nutukla yeni tehlike atlattı bütçenin esaslarını izah etti Alman bankalarını, halkın hücumlan Vekil Beyle Bütçe Encümen Reisi muhtelif tenkitlere cevap karşısında polisler muhafaza ediyor verdikten sonra maddelerin müzakeresine geçildi Son dakikada beynelmi > lel Tediyat Bankası A! manya'ya kredi açtı Bâle 13 (A.A.) M. Luther, (Almanya Devlet Bankası reisi) buraya gelir gelmez beynelmilel tediyat bankası içtima etmiştir. M. Luther, Alman hükumetinin vazi yetini izah eylemiştir. Bu izahat saat 20 ye kadar sürmüştür. M. Lut her'in tezi şu suretle hulâsa olu bilir: Almanya'nın malî vaziyeti he men ümitsiz bir haldedir. Almanya öyle para müşkülâtı karşısında bulunuyor ki bu müskülât ancak para vasıtasile izale edilebilir. Diğer vasıtalar hiç bir seye yaramaz. Mer (Mabadi 4 üncu sahifede) Mecliste dünkü münakaşalar JJ Alman parası birdenbire düştü! Yenı butçe esaslarını izah eden Mahye Vekili Mustafa Abdulhalık Bey Dunku nutkıle butçeyı mudafaa eden Butçe munasebetüe umumi tenkıtlerde buEncumen reısı Hasan Fehmı B (Gumuşane* bulunan mustakıl Kocaeh meb'usu Strrı B. Ankara 14 (Telefonla) Millet Meclisi bugün s&at 2 de Kâzım Paşanın riyasetile toplandı. Bazı meb'usların mezuniyeti kabul edildikten sonra reis Pş.: " O11 kütoosinîn lıoycti umu nacak» dedi ve Vekil Mustafa Abdülhalik Bey kürsüye çıktı. Maliye Vekilinin nutku « Muhterem arkadaşlar; 1931 bütçesini huzuru âliı ıze takdım ve tasvıbınıze arzederken dî ğer bütçelerden farklı olan bir iki noktası olduğunu da arza mecbu miye müzakeresine geçiyoruz. Maliye Vekili beyanatta bulu rum. Bu bütçenin varidatını tak • dir ve tahmin ederken malî tahmin usullerinde olduğu gibi bir kaç se nelik varidatın yekununu alarak •asatismi almış değiliz. Bütçenin marznrası geçen seneki bütçeden yüzde 20 derecesinde bir tenzilâtı ihtha etmektedir. 927, 928, 929 büt(Mabadı 5ıncı saıfede) Alman Başveküı M Brumng Buhranın tesirleri Dün Doyçebank ve Doyçe Oryentbanktan 2,000,000 lira mevduat gerialındı Faysal Hz. hareketinden evvel beyanatta bulundu Kral yolda Alpullu fabrikasım gezdi, doğru Viyana'ya gidiyor r Daha iki üc sene evveL.. 16 kuruşa, 18 kuruça yediğimiz ekmeğin okkası ni bugün 10 veya 12 ku ruşa yiyemez miyiz ?.. Bugün Türkiye'yi buh randan kurtaracak tetbirlerin başında bu zaruret bulunuyor. Bir noktaya pek ziyade dikkat olunmasım talep ederiz: Mem • leketimizi tehdit eden tehlike diyoruz. Müstahsili tehdit eden tehtıke demiyoruz. Memleketi tehtîit eden tehlike demek, müstahsil ile beraber müstehliki de, yant bîitün milleti tehdit eden tehlike demektir! Böyle zamanlarda ahnacak ted bir kimsenin aleyhine değil, fakat umumen memleket ve milletin lehinedir. Mes'ele zâhirde buğday istihsali mes'elesi, fakat hakikatte bü tün bir memleket mes'elesidir. Eğer bu sene biraz pahalı ekmek yemeği göze almazsak gelecek sene hariç ten buğday ithali mecburiyetinde kalabiliriz. Bu tehlike cok büyüktür. Bu tehlike çok büvüktür. Çünkü: Şimdi mahsulün para etmeme sinden muztarip olan çiftçi o za man elinde şimdiki istihsal de bu • lunmıyacağı cihetle daha çok fena bir vaziyette bulunacaktır, bu bir. Denilebilir ki bu takdirde memlekette şimdiki para etmiyen bolluk yerine para etse de mal bulunamamaktan mütevellit bir kıthk vukuundan bihakkın korkulur, bu iki. Yukarıda Kral Faysül Hz. Sıricecı garında, c *aqıaa gara gırerken te bîr portıelerı Doyçe Banka ve Doyçe Oryent Bankın Galata'dakı merkezı ıdarelerı Almanya'da malî vaziyet kül bir vaziyete gelerek iflâs tehlikesi karşısında mark dehşetli bir sukuta ve mevduatı bulunan halk MIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilll Bugünkü Başmakalemizi dikkatle okuyunuz! çok miişhükumet kalınca başlamış paralarını (IIIIIIIMI geriye çekmek için müesseselere hücum etmiştir. Ayni hal Istanbulda da kendisini göstermiş, şehrimizf Mabadı 2 ınci sahifede ) IIMMİIHIlllIMIinillirillllllUHIinimillllHlHIIIIHIIUIHIIIMIIIIIMIMII lllllllllllllllllllll J Güreşçilerimiz Pire'ye gittiler, ilk müsabaka cumartesi yapılacak! Eskişehir Muhtarları «Yarın» ın neşriyatmı nefretle karşıhyorlar [Dün Eshişehir'den, halkın en yakın mümessillerini teşkil eden bütiin muhtarların imzalarile şu mektubu aldık:] Cuvıhurtyet gazetesı tohrır mudurluğune Şehrimizde bulunan Irak Kralı Faysal Hz. dün öğleden sonra Sonra memleket iktisadiyat ve maAvrupa'ya müteveceihen İstan liyatı hariçten buğday getirmek bul'dan müfarekat etmişlerdir. mecburiyetinin tahmil edeceği kamMuhterem misafirimiz dün öğbiyo külfetine kabil değil dayana leye kadar Dolmahçe sarayında maz, bu üç. istirahat etmişlerdir. Saat 11 de Ne yapmah? İstanbul gazetecilerine atideki be Yapılacak sey gayet basittir: Ekyanatta bulunmuşlardır: mek fiatını her yerde şimdikinin iki « Uzun seneler kaldığım seüc kuruş yukarısına çıkarmalı, ve bu iki üç kuruş fazlanın müstahsilin ceviroli Türkiye'ye vuku bulan bu bine girmesini temin etmeli. ziyaretim münasebetile her yerde ( Mabadı 2 mcı sahıfede ) mazhar olduğum hüsnü kabul ve meveddete karşı derin bir hissi şükran duyduğumu beyan et mek isterim. Türkiye'nin son senelerde ümitbahş bir surette ilerlodiğini görmekle hakikî bir meserret duydum. Memleketin hemen her köşesinde ve milletin hemen her tezahüründe hakikî ve esash bir intibah asari gördüm. Türk milletinin bu kısa zamanda ileriye doğru metin adımlarla kateyle ( plabadı 2 ıncı sahıfede ) Aziz Türk Cumhuriyetini bir takım gizli emeller taşıyan meskuk hüviyetli eşhasa karsı kalemi ve efkârr iie müdafaa eden Muğla meb'usu Yunus Nadi Bey hak kmdaki tezahürat baştanbaşa Es(Mabadı 4 uncu sahifede) Yunan'hlarla guresmek u^eıe dun Pireue hareket eden guresalerımız Dördüncü sahifede: Eskisehir'den bir ses *. .Beşinci sahifede: T Mecliste matbuat celsesi: Halil B. in nutku Yunan güreşçilerile karşılaşmak üzere Atina'ya gideceklerini yazdigimiz Kumkapı kulübü güreşçileri dün Ege vapurile Pire'ye hareket etmişlerdir. Ğidenkafileye Kumkapı kulübü reisi îsmail Hakkı B. riyaset etmektedir. Güreşçiler de Saim, Adnan, Vefik, Cafej, Bedri, Mustafa Beyî^rdir. Güreşcilerimizin üçü cumartesi, üçü de pazar aksamı Atina'da maç yapacaklardır. Kendilerine muvaffakiyyet temenni ederiz.