9 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 13

Rus gazetesinin makalesi Yakın Şarkta Fransız - ingiliz rekabeti —— — rm — İngilterenin beş senelik plânı — Musul petrol- rı mücadelesi — İngiltere ne düşünüyor ? Moskobada çıkan (İz tesi, “yakın şarkta F kabeti, serldvhası altında petrolları münasebetile çok değer bir makele neşretmiştir. ziy naklediyoruz; Fransa ve İngiltârenin beş senelik plânı Hayfa — Bağdat Gergük şimendife; ri, Ceziretülaraba büyük bir ve Musul r hatları yapmak fik- ehem-| vestiya) gaze | yapılacaktı. 150 kilometrelik müşterek) ansız İngiliz re-|bir kol Gerkükten Koditaya gidecek © radan ikiye ayrılacaktı. Tahminen 850 dikkate) kilometrelik olan bir kol, Şama gide- Bu yajcek, Vübman ve Palmirden geçecekti. Öteki ingiliz kolu da, Hayfaya vara cak ve 1.000 kilometre olacaktı. Fran-| sız kolu hem daha kısa, hem de arazi! , Trablus Şam daha müsait olduğu için dahaucuz ©- "Tuyordu. İngiltere ne düşünüyor ? Yüksek Sıhhat şu- râsı toplanıyor İlk içtima Ankarada ayın on beşinde fevkalâde olarak yapılacak Yeni teşekkül eden Yeksek sıhhat şurâsı âzalıklarına Besim Ömer Pş., Maz- ye e | har Osman, A- 5 i i kıl Muhtar Neşet # 7 A mer, müderris / £ z da Refik, Gülhane * tatbikat mektep ve sereriyatı em- © razı hariciye mu- * allimi öperalör Mürat, © Askeri sıhhiye müfettişi Talim ve ter 13 — VAKIT 9 Temmuz 1931 — | biye meselesi Orta tahsilde üzerinde durulacak noktalar... Birkaç gün sonra, Ankarada, mi/mektep hocası kürsüden tıpkı bir da. him bazı talim ve terbiye esasları üz rinde mukarrerat ittihaz edilec lenmektedir. Verilen malüm p rinde, orta mektep müni ile bir k temmuz 2 lerinin burada | k, gramları üze e yapılar a mektep pr Ulfünun profesörü gibi dersini der, çikar gider. Nkmektepte çocuk, hesap hendrse lerin halli için kullanabilmek dıma göre hazırlanmış olduğu rinde tadili tasavvur edilen lisimlür/orla mektebe girdiği gün teorik esi üzerinde müzahereler olacak, bilhassa,İlar karşısında kahır ve büyük bu orta meklej alıştırmak meselesi mevzuu be lecektir, cocuklarını ameli hayata! devre geçirir. Her ders orta mektepte buna gö Filhakika, herkesin tahtı itirafında rinci sınıftan ikinci sınıfa geçiş dir, Bunun için bütün mekteplerin *£ miyet verilmektedir. 4 Fransa ile İngilterenin petrol vellaca şimendifer yolları için beş senelik plâna nazaran ruları bulunan bir şey varsa o da maarif ve-|tistiklerini tetkik ediniz, 40 - 59 li pler|lu bir sınıfta ancak 3 « 5 talebe iki de.siz sınıf geçmiye muvaffak oluyor. D esaslı tadilât yapılmış olmasına İğer talebe ya dönüyor veya birkaç dı men; orta inhsil müesseselerile bu ka İten ikmale kalıyor, j dar yakından alâ Bu vaziyet karşısında, orta miralay Mazlum, sabık hudut ve sahiller o umum Vüksek sıhhat şursu müdürü (Kilis izalığına tavin olu- Rifat, izmir Eşe vanlardan ope 1985 senesinde inşaatı bitirilmiş o- k olan İngilizlerin Bağdat - Hayfa yaptlıkları|şimendifer hattı çok ehemmiyetlidir. . petrol bo.) Bü, onlara 4 gün iiçnde, Filistinden ve arı ile şimendifer yolları 1935 se-|ya Mısırdan Iraka asker sevkini terin mesinde burada bitmiş, ve yapılmışledecektir. Halbuki denizden o Süveyş Kâletinin, şimdiye kadar, ilk mek de terbiye ve tedris farzları üze ın tör Murat B, lâkadar olmadığı idi. olacaktır, da Fransiz ve İngiliz menfaatleri için bir taarruz teşkil etmektedir. Rakip iki (O Emperyalist parçalanmış Aarabistanda, kendileri. me müfuz osahaları aramaktadırlar. Arabistan, ne yazık ki, Hindistan “e Sovyet Rusya yolu (Üzerinde, ve hu sebepten birinci derece sevkueceyşi bir dünüm vaziyetine bu lunmaktadır. Bundan başka, Musul, dünyanın yüzle üç, ilâ beş petrol hazinelerine miliktir ki senevi istihsalât ilâ dokuz o milyon tona Musul pefrollar, sekiz rakip şir- ket tarafından işletiliyor. Bunla dan iki grup İngiliz, bir Holânda — İngiliz grupu, (Bu grupun ismi Re yal Duteh Shelidir ki meşhur pet- rel kıralı Deterding tarafından idare edilir), bir Amerikan grup (Standard Oilco), bir Fransız grup, bir İtalvan grup ve bir de İsviçre — Fransız yru- pu. Bu gruplardan en rakip olanları Fransızlarla İngilizlerinkilerdir. Musul petrolları mücadelesi Musul petrollarını elde etmek icin mücadele son üç dör" sene zarfinda şiddetlenmiştir. Amiral Leri Wallisin idare ettiği ve Lert İsverfarcenin hi- maye ettiği British Petrvleum grupu ile birkaç başka tinden Musul vilâyetlerindeki petrol ları işletmek selâhiyetini istediler, Bu grup, Bağdattan mendifer de yapacaktı. Bunun üzerine Ba İstinat ederek Fransa, ibi ol .r İngiltereyi tazyik etti. Çünkü Fran. #anın pettola ihtiyacı vardı. Malümdur ki Fransa ne kendi m-m leketinde ne de petrol madenlerine sahip Mall ve siyasi mücadele 1916 muahedesi Fransaya Musul pel rollarının yüzde yirmi beşini veriyor. du. Ru yedi baliğ olur. değildir. indirilecek petrol kuyularının Suri. yedin zetmesini ister, Fransiz mal bust “Musul — İskenderon en Zeçmek © ıztıratla olan Rağ TAN Hayfa hatlından daha kısadır iye makaleler yezdilar. Silin sene, “Temps, gazetesi, pet ei KA da İngiltereye bahşeden >> İngiltere münhedesi aleyhine makaleler yazdı Ve Amerikalıları (Standard Oit) bomonuyule karşı, Fransızlarla birleşmeğe davet etti. İngilizler awrar ettiler. O zaman Fran. sızlar (Trablüs Şam — Gerkük petrol boruları projelerini ileri sürdüler. Ra-| Irak hükümetir) nun üzerine İngilizler, ni tazyik ederek Fransız, imtiyazını im za ettirmelidir. Fransa Lehistan İni liz bankalarındaki altın mevduatını çek meğe başladı. Tazyik sadece bahri mua ehdedeki noktai nazarlarını kabul irin değil, Musul petrollerindeki projeyi de kabul ettirmek içindi. Bundan baska Fransız matbuatı, Irakın cemiyeti ak vama girmesine mümanaat edecekleri. ni de yazıyordu. İlalbuki İngiltere, 1 rakı cemiyeti akvama sokmağı vadet. mişti. Nihayet iki samimi rakip anlaştı. lar. İngiltere bazı müsaadatta bulun. du ve 24 mayısta, Irak parlâmentosu İngiltere ile Fransonın müşterek İmti. yazlarını tasdik etti. Bu muahedeye nazaran İki kollu bir pet Fakat bu plân haddizatın. hükümet, ehemmiyette| grup Irak hüküme. Hayfaya şi- Suriyede mandası- müstemlekelerinde alevlerdi. a dayanarak Fransa, Sahile hatt, i Bahriahmer - Acem körfezi yolundan başka yol yoktur. Bundan başka Lon- drn » Bağdat » Rombay hatt, Londra Süveyş - Bombay hattından daha Kısa- dır. Bu yeni şimendifer hattı ile Hin- distan ve Acemistan yolu 17 günden 14 güne indirilmiş oluyor. Daha bu senenin mart ayında K rak parlâmentosu bu imtiyazların ka- bulünde tereddüt ediyordu. Muhalefet edilen müazkeratın bırakılmasını isti. yordu. Fakat kürtlerin isyanı, o Irak milliyetperverlerini derhal imzaya mecbur etti, Musul petrolları meselesinin bu su retle halli, İngiliz siyasetinin mağlöp ve Fransiz siyasetinin galip olduğunu göslerir. Şimdi Fransız - İngiliz reka- beti yeni bir safhaya dahil oluyor. Şimendifer hatları ya nında havai hatlar tesisi rekabeti de vardır. Bu hatlar şunlardır. (Londra Kahire - Bağdat) İngiltere için, Fran. sa için de (Marsilya - Berat - Bağdat). İngilizler Hayfa - Zirka « Aknhe Madavra hâttında 15090 yerli çalıştırı rak şimendifer hattını bir an © evvel Yapmak "Tek Çalşifdtlir.” Fransa da Suriyede şimendifler hatları mukabele ediyor, Yakın şarkta Fransa » İngiltere re kabeti hakkında söylediğimiz. Şu söz ler, Bu rekabetin tamamını göstermek. ten cok uzaktır. Musul petrolları mua- ihedesi bu rekabeti azaltmaktan ço" «- zaktır, ve gittikçe bunun siddetlenme- sine birçok sebepler uyandıracaktrı. inşası Ticaret odasında verilen kararlar Dün Ticaret odası meclisi toplanmıştır. Müzakere edilen maddeler şunlardır: 1 Kazanç vergisine itiraz, takdiri veraset ve emsali komis- yonlara intihap edilen Oda mec- lisi azalarından komisyonlara de- vam edemiyenlerin yerine tüc- carlar arasından münasipleri ta- .l yin edilecektir. 2 —iflâs ve terki ticaret edenlerin zimmetinde kalan ve tahsiline imkân bu unamıyan 530 liralık Oda matlübatı iptal olu- nacaktır. 3 — Limanımızda © gemilefe ihrakıye olarak verilen kömür- ler için her defasında gümrük- | ten alınan müsaadenin müşkülâtı mucp olduğunu nazarı itibara alan Ticaret odasının bu hu- susta vekâlet nezdinde yaplığı i teşebbüs neticesi olarak kömür bayilerine birer sergi defteri verilmesi usulünün kabul olun- duğu hakkında istanbul gümrü- ğü baş müdüriyetinden gelen tezkere okunmuştur. 4 — Toptan manifatura satış- ları hakkında ölçü ve yarde ve yahut metrenn esas ittihaz edilmesi hakkında odanın vekâ- lete vaki müracaatine vekâletin verdiği cevap okunmuştur. Ve- kâlet bu cevabında odanın noktai nazarını muvafık buldu- ğunu 5 wrlenan ölçüler ka. (Sir John Cadman) tarafından idare| cihetin nazarı dik- , : N > ni i v İRİ ref paşa hasi nesi ser tabibi Cevdet Fuat B. ler tayin olunmuşlardır. Keyfiyet, tastike iktiran etmiş ve alâkadar- lara bildirilmiştir. Ankaradan gelen malümata nazaran, sıhhat Şurâsı, ilk içtimamı ayın on be- şinde Ankarada yapacaktır. Bu ilk içtima, fevkalâde bir içtima- dır. Mutat üzre, sıhhat şurâsı her sene Teşrinisani, Şubat ve Mayısta toplanacak, her devresi asgari on gün sürecektir. ğ Bu içtimalarda sıhhat ve içti- mâ muavenet vekâletince tev- di edilecek yüksek sıhhi ve içti- ma meseleler hakkında rey ve muialea beyan olunacak, sıhhi içtimai hizmet ve muavenetlere ait kanun, nizamname ve tali- malnameler birinci derecede tet- kik olunacaktır. Tababet ve şu- beleri san'atlarını ifadan müte- vellit adli meselelerlede iştigal edilecektir. Muhtelif sahalarda mütahassıs dokuz doktordan teşekkül eden yüksek sıhhat şurası azalığına tayin olunan operatör, kayma- | kam Murat bey, ilk tip kongre- | sinde cerrahi tüberkülozun mem- leketimize has içtimai onoktai nazardan mütaleasına dair ra- | por vermiştir. Önümüzdeki ey- İ lâl içtima: içinde ictimai hıfzız- sıhhayı alâkadar eden raşitizm bahsine ait bir rapor hazırla” | maktadır. Tedrisatı, harp cer#- hisi, adli mesaili alâkadar eden | cerihalar (o bahisleri üzerinedir. | Muhtelif tıp mecmualarında tet- kik ve tetetbbü mahsulü yanları çıkmıştır. Tabsilini Almanyada ikmal eden Murat B., harbı umumi €s- nasında muhtelif cephelerimizde çalışmış, istiklâl harbinde milli ordu umum cephe fenni cerrabi İ müşavirliğini ifa etmiştir. 4 sene evvel mürahhasımız olarak, A merikada toplanan Beynelmilel cerrahi köngresine gitmiş orada Türk ordusu tababetini temsil etmiştir, Diğer âzalarla birlikte, Murat Beyin ihtisas ve vukufunun yeni faaliyet sahasında da çox kıy- metli semereler vereceği mu hakkaktır. Tebrik ye muvaffa- kıyet temenni ederiz. natamam german ezana a Kate alınmış olduğunu binaen aleyh şimdilik malın kaç yarda veya metre olduğunun tasrihinin maksadı temine yeteceğini bil- dirmektedir. 5 — Borsa heyetinin müddeti ağustos ayı içinde hitam bula- cağından yeni intihabı yapacak olan heyete Necip, Ziya, Mura Akif, Muhsin, Vebpi ve Niza- meddin Ali Beyler ayrılmışlardır. 6 — Odaya kayıt ücretlerinin cezasız tahsili müddetinin eylül nihayetine kadar uzatılması ka- bul edilmiştir. 7 — Odaya kaydolunmıyan yi i sili Gün ge: arzeden terbiye ve tedris mesaili, ber derecedeki tahsil müesseselerimizde ay ni derecede kıymet ve ehemmiyele har olması icap eder. bizde ilkme epsi| lik, müterakki milletlerin kabul ve tat rine uygun bir şekilde yürü | Bilhassa etimhuriyet maurifinin tahsil İmerdiyeninin bu basamağa gösterdiği alâka, atfettiği ehemmiyet her türlü tahminin fevkindedir. Bugünkü ilkmekteplerimizin gayesi, doğrudan doğruya çocuğu hem haya hem de orta tahsil müesseselerine h zırlamaktır. Bu gayeye ulaşmak i€'r mekteplerimizde esaslı tedris usulleri, terbiye tarzları tatbik edilmekte, iIk tahsile devam eden çocuk da, ilk sınıf lardan itibaren bu gayeye uygun ola- rak yetişmektedir. Burada nazari malümattan ziyade, ruretler karşısında kaldığı 74 üşküllerini yenecek bir tarzda bilgiler tahmil edilmektedir. Bu yüzden ilk tahsili bitiren hir gocuk, icabında hem hayata atıldığı zaman kendisine her hangi bir ei faydalı bir unsur olabilecek cemiyet çinde üzerine alacağı bir vazifeyi, faz Ja güçlük çekmeden ifa edebiliyor hem de orta tahsil müesseselerine £ zaman orada icap eden mesaiye ti tak edebiliyor. Bu — suretle ilk tahsil müesseselerinin gayesi o tamamile ve çok vazıh olarak tesbit edilmiş olu Bilhasen iki senedir mekteplerimizde tatbik edilmekte olan (ilk mektepler ta limatnamesi) bu hususa dair Türk cw miasına, Türk demokrasisine en uygun! esasalı ihtiva etmektedir. İlk mektep hocaları, küçük bir de mokratik cemaat halini ifade eden ilk mektepte muasır terbiye tarzlarının en ini, en uygun fedris şe ik etmekle ilk mektepcili- #in gayesini tahakkuk ettirmeğe çalı şiyorlar. Fakanat.. orta mektepler, ü| zerlerinde henliz bir işleme ameliyesi yapılmadığı için, duha bir yenilik üvze demiyorlar. Daha açıkçası bizim orta mekteplerin gayeleri henüz tesbit edi miş değildir. Liselerimizin gayesi mü- lümdur. Yüksek tahsil müesseselerine talebe hazırlarlar lâkin ortamekterler kızlar da, oğlanlar da, eve ânne mi, ba ba mi, işadamı mı?.. yetiştiriyorlar bel Ni değildir. En evvel hatıra gelen yanlışlık, das) ha birinci sınıfta nazari derslerin baş» lamasıdır. İlk mektepte iken hocasını) daima kendi yanında, masaları, sırala rı arasında dolaşırken gördüğü haide,! orta mektebe girince, onu, mutleka kürsüde oturur gör r. İlkmektep ho- cası, çocuğa öğreteceği her veni b vi, onan eski bilgisini göz önünde tu) tarak cocuğa hatırlatarak, onunla ko nüsarak, görüserek verdiği halde, orta! i RE aa ve ücretlerini vermiyenlerin tec- ziyelerile borçlarının icraen tah- hakkında idare heyetinin je *ineticey de hazırlanmadığını iddia ve hatta yepyeni bir manzara muailimleri, talebenin istedikleri ediyorli i ilk mektep muallimi kadar vardırıyorlar, Halbuki bu vazis yetin hudusuna yegâne sebep ne tahsil programlarının zaifliği, me. bik etmekte oldukları terbiye sistemlelilk mektep hocalarımın yattim mal ramlarının ilk mektebe göre h maması ve çocukların ameli sişade nazari hayata doğru ektedir.İhlığıdır. Asıl sebep orta mektep meleridir. İlk tahsil; bitiren çocuk ia tahsili takip için mektebe gittiği a man hayati mesgil karşısında dı e nazari malümat kumkuması içinde bo ğulup kalmasıdır. Maarif vekâleti, bu vaziyeti iyies telkik etmiş olmalı ki bu sene orta mel tep müdürlerinin huzuru ile kongrede bu mühim işi; çocukları a meli hayata alıştırmak meselesini e bağlamıya teşebbüs etm İOrta tahsil müesseselerinde ameli hayatla karşılaştırma işi azl » dildiği gün bugünkü ilki vesine doğru daha emniyetle yürü lecek, orta tahsil müesseseleri kı rinden beklenilen vazifeyi 0, hakkin ifa edebileceklerdir. © yi Kastamonulu ie Totât Mü Evkafta: i Manzum istida! Adil: bey isminde bir Evkaf müdürlüğüne manzum istida ile müracaat ederek. zade başı civarında hane mahallesinde eskiden minaresinin tamirini a vs r Li RK: iğ jeh- KN bulunan ve ilise olan camiin ve istidanın bir parçası şudur: A “Saika isabet etti minaresine Lavieyle acilen tamiri çaresine Simdi az masrafla tamir olabil Yoksa bu meşhur abide elden gi amme Ee Kaza, nahiye ve köyle gösteren cetveller yapılıyor Vilâyet dabilindeki kaza, ni biye ve köy adedini iki cetvel yapılarak mesi dahiliye vekâletinden yete bildirilmiştir. Aynızamanda panayır ve Se mahalleri de bildirilecektir. ——e—— PE Bulgar gazetesinde çıka: beyanat meselesi Sofyada Fransızca olaral tişar eden “La Bulgarie,, tesinde Fethi Beye alfen yazıl beyanat üzerine yapılan ne tedir. . Fethi Beyin beyanatı & etmesi fakat mülâkatı teklif itasvip edilmiştir. 8 — Mısırla yapılacak ticaret muahedesinde nazarı itibara alı- nacak ihracat mallarımız bakkın- / da idare heyetinin hâzırlad rapor tetkik ve tasvip edilmiştir. Bu raporda izah edildiğine göre Mısıra o'an ihracatımız itbalâtı- , mızdan fazladır. : B. tekrar demiştir ki: Priminin yazdığının doğru 0 ğunda israr etmesi Üzerine . — Bulgaristan sefaretinde düğüm bir çok zevat meyi belki M, Primide vardı." bu namda bir zatla ne gazı ne de başka bir sıfatla mediğim gibi: münakaşa € miş değilim. 4 i ö «Ee 5 el ve söylenen sözler devam etmeli