—10 — VAKITI Temmuz 131 .. | > Büyük jeyi mikyas ittihaz ederek kanun dairesinde Zannı acizanemde hali ve şanı recei tahammülünü imdi arkadaşlar, tesise © gid yazıcının derece ve okuyucunun aramak ilim ve fanına azıl ve k akikaten şahit oldu) fumuz larımızdan fmazar fakat bugün tenkittir o € muhâfelettir diye kalem oynatan, fir saçan bu yazıcıların ahvali kaklım. Malüm olan b 2 tercümei hali ne mazileri ve zi denilemiyecek kadar pek yakm işgal zamanlarında ve müca liye zamanındaki ef" lemizin malümudur fikre müstenit bir te te kemali hürmetle kat bugün bu tenkit muhafelet vadisinde hiç kir beyan etmiyerek, yalı bütün hakikati inkâr ederek şey yoktur diyen bazan n daba cesurane ve n bu mahut k Efendil lâzımdır lâ ve harekâtı cüm Biz müsbet t ve muhalefe- ğeriz. ıliyetinde bir müsbe nane 2 lerin 1! nedir biliye ki müc damlar, mücadele edenlere âli eşkiyasıdır, dedile lar; işgal zam a dızlı o kirmizi bayrak leketin sandetini temvi bayraklar arıyalım diyen adamlar müca fena gören, o bize hain damlar buz lar çok bü , pek âlâ uz milliye 2 yi ük vatanperverdir! ğersö hain biz imişiz. Mücad tirak eden bütün vatanp rinden gelse, haini va Aşkolsun! Fakat işte ay yıldızlı bayrağım bu memlekete saa getiremez alçaklar, mücadeley a serseri adamlardır büyük atgnperve her şey (onlfrdadır. tenkit ed me Vay efendim. mend Eedadımızdan tevarü ler vardır, nura vesalti nakliye durur mikleri üzerine ray saiti nakliye du âlâ, yapmıvalım. maxi efendim, mu yız, Ne yapalım efendi! ve yine bütün dünyada | tasarruf yapalım, n dim, biçare memurları atıyofsunuz, bu t valim eföndiler "bu lerce herifteritoplamış lara bu parayı ren yapalım. “rp “zn dısı) şadn çare arıyoruz. dir, derler. Te sanız, €ı p yok nd Dumlupınar, Dumlupınar nedir. E miyeti yoktur. Başkumandanlık harebesi, Eİ i nedir, mukn ve haysiyetler Hürriyeti math hürriyeti matbuat hatırlarsınız ki, hürr diğer hürriyetler hürriyetine taarruz edilmiştir. Evet vardır. Fakat d başkalarınm hü er jile efen damlar en Ver fendile ni urk D olur arruf tir. Bin- millet bu İyi, 1 duy t nedir d nedir. #rriyetler riyetine tecavüz ein mekle tahdit olunur. Meselâ efendi ler; benim hürriyeti şahsiye ve İktısa diyem vardır. Ben ticaret o yap rim, lokanta açabilirim. Fakat efendi ler açtığım lokantada mağşuş ye muş yemek bulunduğu zaman h fi şahsiye mevzuu bahis olamaz. Kan pençesin Ya efendil natbi ata mekteptir, di , mürei r, di) yoruz. Demek ki matbuat fikir ve ru- hun gıdasını veren bir vasıtadır. Vek! âlâ, fikir ve ruhun gıdası böyle tağsi edilmiş, kokmuş zehirler m Hürriyeti matbuat bu mudu F diler, onlar hürriyetten bahsederle sonra derler ki: Biz mahv olduk bestii matbuat yıkıldı, dünya yerini oynadı. Matbuat hürriyeti bu mıdır? Efendiler; serbestii matbuat mus si sltında bir vatandaşın şan V ref ve haysiyetile (o uğraşılır, bütün. rejime devlete en bunların kuvvei muha birinci makam, yani Gazimize arruz edilir. Hürriy maf dur? (kahrolsunlar sesleri.) Evet hürriyeti şahsivemiz vardır, biz demokr amma, bizim demokra| simix başka demokrasidir. Tarihin # <| bir millete yazmadığı bunca felâketler- den, bunca ıstıraplardan, bunca el İerden sahte hürriyetlerin cinayetlerin| den, en nihayet büyük harbi umumi nin tecrübelerinden istihraç demokrasiyi. biliriz. Bildiğim: ras budur. (Bravo sesleri.) Biz demokrasiyiz; vatanım saadet ve selâmeti için vatandaşın refah ve san»| deti için önümüzde yürüyen büyük Ga xinin demokrasisini biliriz. (Bravo ses leri, sürekli alkışlar.» Efendiler; biz işte memleketi dete, d refaha sevkeden vatandası mektebin evlâtlarıyız. Bir mesleğin sa , kok i 8 n bb olaca nra ve nihayet tr tiğimiz demok- “İlan »icilmlemizin talebi, illef » de Kemal Efendile adalet i ist mevcut | ne bi huz 1 avan er vatani hakkını | nü Yoksa hü heriflerin boğ Manamafih Nasre' riyeli m zıni iphesiz zamanda diyor ki »ldek, ar ayn tanesi koltuğu! xt dök Rasi, " Bey z Antalya) — Onu sö ahudidir, (Handele sa başı kabadayıları Mazhar Müfit Bey devamla Efendiler: bu masa başı ördük, bunlarm i t huzurur yen m y k ikin titriyer ap siz yapmayınız, Bizi tehdit ad yıla bir za ı dedikle mek istiyo ül, rördüler. B enalerh benim talebim, ve zannede' hiçhir zaman h erbesti f , yerlere nar 1 yaptık de gördük si bizi çok bu tbuatı boğmak o ldürmek hat sın, fakat teenvüz ediyor ha seriân korkmu in yaz, belki çık diler; bir şey at m eptir. Bu mel li ştehir zanla yeti buat m k mızdan Y cavüz M yor, edilen adam km m zurt, Saniyen e tiyoruz. M hakl rsi dah lerinin Aui ber bir a mü tak n mİyoruz rik ! veren m Bu fikir ve ruhu bize verdiği » fikir ve ruhu De mAğim » istiyoruz. takım r ter azıcılarımızın bi üş, ilim ve irfana I ta yoruz. u, insanlardı ıftan olmasını Pimiz efend örmils, muktedir Ye npisha ned çmış, eline bir ka ik g a oturmuş İns: Hulâsa e razetenin diye bir şe dürü me rirler, Sonr rasında bu ZAv ider ve hapiste en k p ma muhertirlik verelim, bizim isted ri; “üdürü m Böyle m adamı ş hadise hkemeye £ ırrir efendi başında sövmekte d diş ki; sahibi imtiy muharriri nı koyan vatınd nun ra m iler; ibi yani armış 1 bi a ir Mul masasi . İşte yin am ed vlan, eyahut ıharrir bir gazetenin »zeteye kimse bunlar hücum ettikleri yaman, ve şerefile oynadıkları man bu yazan kinıs ul olsun, bernet etsin, ezasını görsün. Bizim istediğ doğru sesleri) bu hainler mu yazıları o hal d haklı d ise se kanın budur Hulâsa efendiler hakikaten haindirler zam zehirlerini dunlar yılan (gibi bir parça neş görünce zehirlerini kat bazan da öyle sin (Col sa er ki bur "İbir havaya bakarlar. iler; bunun misali « tenemendeki K nd d Efer Şeyh isyanı, Iv meselesi nedir? işte bunlar bu yılanların saçtığı zehirlerin net dir. Sait ü in "fendiler; milletime bu kür inanmayınız, diye bağırıyorum mayınız! Bir haleti ruhiye bir haleti ru te yazar, biz onu / inanırız. Gnzete: m itimadımız yoktur d nanırız. Vergi Çünkü bizim dır. « gibi ına yin mİZ va duğumuz oldu: ği halde bi di y suk zaman t devlet işler Hava ile. kıyor diye yaz NIYIZ, le ya düşünme Efendiler hit n B im k? kimbilir k : büy p ede 1€ milletime bu riyorum ıdır, bir t İnanmayınız dem süden a şeye vira İsviçr efendiler; rsa okuyucu ları an is Aman geçmi. derbeder! V diye) böyle müdürü mes'ul yani mes saçmaktadırlar. yar: »iz yinelna ! ne devam neslin ink an bizd mi itimat old tde (E Ali Kemall8 uğraşırken .. ya Gevher Bey Muhterem arkadaşların da kürs gelmemişti. gaz kadaşlarım g ırın fikirle nin gömüld iğ dım, tekrar ınakkale) mevzuu ba çıkacağım Ç - n bu mu be» i sene eler nim lere on inin leri sist arkadaşın vaktile Ali Ken olan zaman onlar onların fi- arının, yeniden teessüs e alanda bir daha yer bula na hakikaten künidim, Maalte-| u kanaatimde ben o matbuat â- leminin bir müntesibi olarak çok al gördüm. Şimdiye kadar ka n ve o kanunlara istinat © sesalımızın derhal harekete mühim bir mesele ile rsüsüne aksetmiş olu- İyor. Çünkü o kadar ileri gidilmiştir ki en nihayet mill vicdan ile mücrimler ı karşıya bulunmak mecburiye tır. o Arkadaşlarım; bir rd »hsediyorum,kar a r takım mü lerindeki bir takım balta lar ile örerek t . i- yacağ essül andığımı nu den RUMUZ! müe icap ed rin 1 EAT rimli hak E tiğ şımızda ler lar en vardır k rin rlar 1 T mütemad ruhunu,! masum dimağları mü nektedirler. , yalnız yapılan bir n istiyen insanlar de bu) kendilerine hasrettiğimiz en tahripkâr tesir müerimlerdir. B a , kar vicdani n tgâh hrip et in n İstin diyen t vri mat eser al te > erinde istiyen çersind yapmak n bu tahribat bir formül Hürriyeti u da devam (ediyor a İs ebbi tep İ ah h matbuat zim bu sui ve bu rtiy matbuatın fena dildiğidir. Ve da o istimal! davası nsanların yazdık! ğımızı muvakkat , susturara) ün yanılmış olan lı rihin ve arkada bıraktığı bunen zaferler mes'ulü olarak, mev İma Xa hürriye mal halde dır su — i ğer sılmaz z tarmak imi sa da bü nı 6 b ve- olan nlar *iMyebilsek eset rin, mız Diy rel ma zim hell 1 | e birde buna mâ ihalif matbuat de or. Muhalefet, her hangi bir şe muhalefet, gerek matbu k asette , bir esasım, bi m in, bir fikrin, bir eserin bize ortaya konmasıdır. Bize muhal an insanların eserleri, fikirleri, leri, umdeleri nedir ki, biz onları kem-| dimizin karşısında bir muhalefet mü | a gere ksa tem a a de tw leri, iki allı ya. nm biz vicdanları.) esesları, şuurları, hezeyanlar) h yeri olmıyan mı muhalefet ve bunların neşri mi? matbuat muhalefetinin eseri addolunu cak. Bu sadece hürriyeti matbuattan stifade edilerek zehir saçmaktan baş ka bir şey mi olar? Biz hürriyeti mab buatın en şiddetli taraftarı olan bir se, yüksek milli bir ruh taşr n bir müessese İçerisinde bulunuyo- ruz. Burada haki hüriyeti matbuat ne takyit eden ve ne de ona engel ola her hangi bir tedbirden bahsede Biz hürriyete mânin teşkil e-| ti matbuat sözü arkasın yapan ve en katsi hür riyetleri ihlâl eden haşı boş bir hü yeti matbuat telâkkisinden Şikâyv»t Bizim gördüğümüz manzaralar riyeti matbuat formülünün üze- bir takım muzır haşerenin haki katen matbuat hürriyetini yikan mu wr haşerelerin toplandığıdır. Bugün hie birimiz memleketi tahrip edecek n âdi bir hastalığın o başı bos bırakıl jm nk ven müsaadı | Bunun hükümetimizi İzevrattan ne retle hulastırıcı bir mahiyet arzeden bir hastalığın İmemelekette kaldığını ve neden buna İYİ karar tedbir alınmadığını o sormak KU“ mecburiyetinde hulunuyoruz. Arkn- €v- İdaslar, bizim istediğimiz bir hürriveti| edi-) matbuat formülü üzerindeki zehir can ve gittikce vavılan haşereve tantiseptik) O itlâf İcin hir Cünkül » muhalefet asi » 7 y gil miz ca biliriz. den ve hürri dan tahriple nta hü rin ubi- gil edemeyiz. den ekil an çin t eden en bu a bir evi bulmakt formül istiyoruz ne “nu matbuatınm eserlerini ad tekrar etnek hir © 1 iki onların vaz izm arl sözlerini bu e «ür H kım ii tb mensn yet tesi rı İçin husu Onlar , hir Jüzat vaomal asladığımız hizim Külhanbevlik inin kull dır. soka vet v EtAJ e andığı bir Tisan Bireoklarımız. bu mafi» miz fena o ve keni İdüsüncelerinin ivl olduğunu s#ivlerler Arkadaslar: madem ki hu kadar «düsünen ve madem ki bu kadar zeki du Tanrvorl Mar) at bizim işle “lalâk mi *İgelmişl madem bu kadar insanlardır, Mit yorlar. Bir takır afındaki mesai değ » dışardı etmis gayet müh zakere ediliyor, ha iki tanesi kesbi kanuniyet ediy bu kadar yüksek ruhlu olan lar neden bu t kad kndar ğ ", a beri düş tadan ni ta 7m bunun i muş b cuda getiril meb'uslar, © vik ve ayı no lar, hizm belki memle ıydılar emelin tan bir e ol: hata rek bizden veya bu noktadan Onlar abidelere bakamazlar! ünl U makla bir : ye evel z ederlerd Arkadaşlarım ; sizin re zi yoran ve beni kanunlar hakkında tek götdünüz mü? Hayır, onlar yâzamazlar. Ç olan buradan çıkan veya kuvvet alan hükümetin & er bir Fa onlar re bukamazlar, Onların g dır. Onların gözü beri Babrâli kaldırımları altındı lenen levslere bakmaktadır. İzmirde ki faciaları kokusunu (Oaramakt Muhalefet matbuatının dıkları meseleler yalnız 8 bunun bir de ahlâki kıs asi cepheden daha mülex tleri vardır ki daha muzırdır; & nu defi ne siniz, ne de ber defi doğrudan doğruya namus, namusu, saf gençliktir arkadaş! Arkadaşlar, hususi lügatlar cak anlıyabileceğimiz yazılar namusunu, aile bağlarını ev yatını, yetiştirdiğiniz ve üzerind rediğimiz kızlarımızın haysiyeti cuklarımızın şereflerini ihli abancı bir takım neşriyat ile dolu. Türkün en kıymetli fazileti ola musuna dokunan bir paçavra rdir. tahribat ya ları esnada yandan da bizim musumillimizle (o oynıyanlar. riyeti matbuat oObu mudu matbuat bu mudur? Muhalif matbuat bana gittiğim yollar larını anlatmak, öğretmek, göster değil midir? Biz muhalif matbu faydasını ancak tenkit ve muahaza anlarız. “Bizetsumumt'tenkit ve multr lefet- edenlerin “çok'kıymetleri “yardır Phkst kendilerini asla bu yolda gö r in ol rdiği eser abidele özü daima asi de vardır. es bir bağlarımızın edebile sek ı yapanlar memiş gevşemesine kadar tesir bu çirzinliklerle ve bun la mücadele (Gelmiştir tan gelm matbuat hürriş halefeti değil, Onun sabrettik. midir esleri),. Bana kalır ” , geçiyor bile, ti atbuat levis kültürüdür. içindir ki arkadaşlarım Ve bü sabrımız son had bulduğu kanaatindeyim. Bunun dir ki hükümetten sarahaten söyleme a dunls eya » ın MU çok dini i olarak kabul edelim. Diğer filsini istiyorum ki kendileri de bu zama um geldiğine kail midirler? Ka ler de harekete geçmek için önlerind bir mâni mi vardır? Yoksa ellerinde ki k ır harekete geçmelerin mi teşkil ediyor? Şayet öyle ise o za ma.. bizim Üzerimize vicdanımız! düşen vazifeler vardır. Biz bumu fe mine ve kendilerine her zâman yardım « olma ayr olan insanlarız. İşte bunü hükümetten soruyorum: Bu kü elde bulunan kanunlar ihtiya fi gelmiyorsa bunların Üzerinde çalış sir İmemiş mi adaşlarım; zaman zaman kumandası da, kâh takip siyasetin irr olarak kend beraber vazife almağı kendimiz bir şeref bilerek on bir senedir Ot ber çalıştığımız k t1 bir hükü reisinin ve onün etrafında foplanmı kıymetli hükümet adomlarının bu me elede hattı hareketlerini anlamak v bi la onlara tenkitkâr bir lisa bu kürsüden hitap etmek bize çok bir iş olur. Fakat bu levsin © ilerlediğine, kök saldığına bu manevi ıstıraba kapıla di yapmağı ve netice almağı kendin için mecburiyet sayıyorum ettiğ i ve a7 ka Hükümet hesap vermeğe amade Ismet Paşa ve onun hükümeti açıl alınla, temiz viedanile her hangi bi zaman, her hangi bir iş hakkında sap vermiye amadedir. Bundan ç mez, korkmaz, fakat şunu bilmek zımdır ki bunların taktiki her bir namuskâr bir zatın namuskâr vatandaşı hesap vermek vaziyeti de ğildir. Onlarm taktiki daima tar mizde görülen bariz bir noktava mi veceihdir. Muzaffer bir eseri yıkma ta kendilerindeki (o kuvvetin kâfi madığın: görerek başka bir yola sap usulüdür. o Onun için üzerinde tevakkuf © rim. oOnlar bilirler ki bu eseri k, bu eser üzerinde söz &ö kendilerine düşmez. Nundan ler. Çünkü bu eser üzerinde i hangi h iti ak mesele yavr dan!” kelime Yazmazlar, adam asırlardan k- r- bir —— eclisindeki Müzakere hatta istif unu bildiği dar hakları, hakları bil çindir ki | halk « ümhuriyetçidi Büy merbutturla hücü arkala müesi Çün ve Me ı bul ettiği ne merci lisimizdir. k t ildir. Yukarıdan i , Buşvekilinden kücül adar devleti idare ede yollardan rey taktikleri etm or dır. ın için ımile devi ni icum . hücum etm imet dah afa bırakara ğı tesi ab “| vied ıstırap duyuyor, ği b € kadaşlar tının namı a memlekette keler ediy ft bu muhalefet matbu ında insanları ne yı bir eceli bir tyitiği hf, çi vardır ve ne de iste ırtaya atmak fikr bah vicdana, cum ederek, yalnız bir ş isterler, Para kazanmak! E aret m ne (le (alemlerinİ, bir tic tar gibi kullanıyo Bütün *ldiyoru ı kü t ari ve bu su rlerinden i z ölçmekle etle vicd i yalnız si parayı temin ed rini araştırmaktan ibarett bugünden ibaret rettir. Hudutsuz naenaleyh bugü, ip etmedi kle yat n ib; B karşımıza çil n8 if bizin ap ve bugünden ir Milli ren bu mille ar caklarını düşünmek mecburiyeti bu tahribatm (çok lâkete ağ ve heme olacağı değil manın asla d n kuvvetim dadır. şünmüş İnsi z, sarsılmaz n Ine n ctr ketimiz mez İpimiz bir nen ve hangi bir ve ül olarak yan bir t hücumun tesir a kani değiliz name düş saadetini yarınki nesir ailem i 1 idareyi düş ve önün İçin buna b diden bir tedbir işte hükümetin ; i söyliyerek | bulmak açac meh: idd aranı k nokta ve u derd - bulunuyoruz. “İkaşlar, b Ahmet İrem !bir vo sesleri), n Bey (Ordu) ş Mecli: a mizde bütün efkâ- atının rik tah TTNEZEM, ma h en eskisiyi Jtib. eğim, sonra icinizd k a inde konuşurdu Hduğum #|lerin yim; çin, har drımağımd M. Mec te hu rim sizin f ( Efendiler; diliyoru Bu nlad Gayet st urunuzda anlış olduğu- U | en iz ışla nüzakerelerin, en ciddi münaka ındum. İki Buradan hatta in dim. Bu serbest münaka- nliyerek haya en tat ya Bunu . bu benim elli yıldır yazlir yatımı tetkik eden, kitap- bütün milletime kem ei kten te İnansın! bura İsert özlerin çinde bu arın aydır y bir rn İr zam N kürsüden mı okuya Jatımı 283İr liyorun rını rm, den y ki, letin teki sözlerin vo sesleri, alkış I ol hepsi he (Bı lar). Dedim yım. B diyorlar. Gs rih (202) d rih (300) d buatın en emektar şeyhülmatbunt da tecili şlad ta Yazıya hasladığrm * şimdi Gaze e grm ir, Cöğitmepeiy