30 Aralık 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
VWienemenden sonraizmir üstüne yürüyeceklermiş ni , (Üst zaralı birinci sayıtamıda) Kaya R., dün neşrettiğimiz ve hita- İtinin sonunda? /Bu münasebetle millete sürülmek leke ve bize karşı yapılan ta- iz ancak © zaman temizlenebilir,, ii ve geç vakte kadar orada tah- İla meşgul olduktan sonra gece ya- MS İzmire dönmüştür. Vekil Beyin tekrar Menemene gitmesi bekleni-| Şükrü Kaya B. İzmire döndü. Vâkit ihtisasını bir muharrire: -- Hâdise çok fecidir, demiş ve jan-| kumandanı hakkındaki tevkif” kararile, kaymakamın vekâlet emrine alımmasını işaret etmiştir. Tevkif e-| Jandarma kumandanı Fahri Bey Mürteciler Kubilây Beyi keserlerken| ere ateş açmamış, Ragıp Hey ma-| heli tüfek başıma geçerek ateşe başla MIŞ, canileri yere sermiş ve hâdise bu bastırılmıştır. ,, HAİNLERİN MAKSADI İzmir, 25 — Menemen ve civarında sükünet vardır. Tahkikat etra. büyük bir kütümiyet gösterildi- #inden kat'i bir fikir dermeyun! müm. kün değildir. Mürtecilerin sekiz gün Jarı Bozalan köyünden yetmişi nezaret altıma alınarak Menemene Ketiril miştir, © Alt mürteci hainini gördükleri hal de hükümete haber vermiyen ve bu yüz! ii) tevkif edilenlerin isimleri şunlar.) ir: Müezzin Ahmetle arkadaşı iki Se Satter hainlere ip veren arnuvut Kâ ri allkışlıyan: İsmail. Manisada yakalanarak o Menemene! Retirilen tabur imamı İlyas ifadesinde: “Biz Menemende galip (geldikten sonra arkadaşlarımızdan Saffet hoca! Yı Mencmene kaymakam yapacak ve) İzmir üzerine yürüyecekti! demiştir, , Alaşehirde tutulan Şeyh Abdülkadi| Tin de tevkifine karar verilmiştir. HAZİN BİR HAKİKAT emen, 29 — Menemen İle havai isinde çok sıkr inzıbati tedbirler alın. dr. Bu tedbirler arasında vilâyet jan-| ' dakârlığı bütün münevver gençlik vi türk muallimliği için bir örnektir. ıtı salâhiye) ciler meselesine benzetil mektedir. MECLİS REİSİMİZİN BEYANATI Şehrimizde bulunan Meclis Reisi Kâ zım Ps. Hz. irtica hüdisesi ve alına jeak tedbirler hakkında şu beyanatta bulunmuşlardır: — Rükümet çok esaslı tedbirler al 7 — VAKIT30 Kânunevel (330 » Teviik Rüştü B. harp şa yiaları için ne diyor? L üst tarafı birinei sayıfada ? Görüyorsunuz ki, bu itibarla Her derecede bulunan mekteplerde| maktadır. Ve bu tedbir derhal tatbik| Türkiye teşkilâtı csasiyesinin ve bu hafta içinde yurt bilgisi, tarih ve içtimaiyat derslerinde Kubilây beyin yüksek fazileti ve vazile o uğrundaki fedakârlığı talebeye anlatılacak © ve fal yapılacaktır... Bu tamim dün İstanbul maatif e lere hildirilmiştir. TARİKATÇILARIN IÇYOZU; Ankara, 29 — Camilerde mevcut bü- tün bayrakların kaldırılarak müzeler- den birine nakledileceği söyleniyor. Menemen hâdisesinin şümulüne nakşi- bendi tarikatınm ve bu tarikat mensup larının vasıta oldukları anlaşılmıştır. Bu tarikatin merkezi evelce Sivasta i ken tekkelerin kapanacağı sırada Ra- bkesir havalisine inkılâp etmiştir. Tarikât müntesiplerinin Balıkesiri) ve İzmir havalisinde son günlere ka- dar gizli âyinlerine devam ettikleri ta- hakkuk etmektedir. Vali ve idare âmir lerinin en ziyade mes'uliyetlerini mu- cip olan nokta da budur. Nakşibendiler tarikat erbabı arasm-| da en çok hilâfetci ve padişahçı olanr- dırlar. , Padişahlarm birçoğu bu tari- kata mensuptular, Menemendeki ilk silâhı atan bir mü ezzin olduğu anlaşılmıştır. Kubilây g) Beyi silâh istimaline lüzum görmeden da bulunan gazeteci » vaka *mâhalline gelmesi felâketine se- *bep olmuştur. Menemen hakkında burada çok sid- detli hükümler vardır. Kubilây Beyin müdahülesi olmasaydı, irticam orada tevessü edeceğine muhakkak nazârile bakılmaktadır. Ayaşta da bir hoca tevkif edilmiştir. Bu tevkif Menemen hâdisesi ile alâka! dar görülüye ERZURUMLULARIN TEESSÜRÜ Menemendeki cinayet ve irtica hâ- disesi iiemleketin her tarafımda nef. retle've teessürle" “karşılandığını yaz- mıştık.* Dün de Erzurumdan: şu tek darma kumandanı İbrahim ve bölük i 1 İzzet Beylerin daimi suret i€mende meşgul olmaları da | ç ir etti, , Adliyenin tahkikatı süratle ilerle © mektedir. Şimdiden anlaşılan mühim mokialardan bir tanesi şudur: İ Bidayette hâdiseye seyirci kalan! arasında üç beş kişinin el çırptık.| tarı söylenmişti. | nm bu alkışm hâdiseyi bastır-| koşan jandarma için yapıldığı id. pahasına 'elde etmiş olduğu bu kudsi yıkçı bizde silâh olduğunu grafi aldık: Erzurum, 2 Vakıt) — Menemende' vuku bulan ve bugün haber alınan ir- tien hâdisesini bülün Erzurumlular çok derin teessür ve nefretlerle karşı lamışlardır. Mevzii olmakla beraber © müküddesi cümhuriyetimize karşı ayak takımı ser-İ seriler tarafından ika edilen bu çirkin hareketi bütün mevcudiyetimizle tel'in ederiz. Necip türk milletinin kanı olunacaktır. Mer halde mürteciler lâ! yık oldukları cezayı görecekleri muhak kaktır. » | Paşa Hz. takriri sükün kanununun İmekteplerinde bu genç şehit için ihti.|iade edilip edilmiyeceğine dâir bir su- ale cevaben: — Hayır böyle bir sey mevzubahs İminliğine de gelmiş ve derha? mektep) değildir, demişlerdir. İZMİR GAZETELERİ NE DİYOR? | İzmirde muvafık ve muhalif gazete-| ler arasındaki münakaşa hâlâ devam etmektedir. Son posta ile gelen gazete! lerde hu münakaşaların o bulüsası Şu- dur: (Serbest Cümhuriyet) ile (Yeni A- sır) avni iddiadadırlar. Birincisi söy le diyor; — İrticaa karşı en büyük şiddetli hareket edilsin. Fakat fikir ve kalem| hürriyetine karşı değil, Yapılan sey bir cinayet memlekete, terakkiye, münev- verlere, milletin huzur ve saadeline karşı sui kasttır. Bunda hepimiz mütte fikiz. Fakat hâdiseyi bazı gazetelerin yaptığı gibi dir.,, Yeni Asır da şöyle diyor: Fırkacı gazeteler âteş püskürüyor- lar. İrtica baş kaldırdığı yerde muhaliflik, muvafıklık yoktur. Ha- kikat bütün çıplaklığile meydandadır. Samimi cümhuriyetçi olarak aralarm- arkadaşları it- hamların en ağırı olan mürtecilikle le- kelemek istemelerinin manası nedir? İrticat muhalif gazetelerin tahri ketti ği iddiası aklın ve mantığın haricinde- dir.,, 2 İZMİR GAZETELERİNDE TAFSİLAT İzmir gazetelerinin hüdise hakkım. da verdiği tafsilât Istanbul - gazetele-! rinden fazla değil eksiktir. Bunlardan unlaşıldığına göre tah kikat esnasında hâdise ile alâkadar mü him iki irtibat minlakasr bulunmuştur. YOBAZLARIN İTİRAFLARI Yobazlardan iki Hasandan biri mü. him itiraflarda bulunmuş ve demiştir kiz — Maksadımız şeriati ihya etmekti, Rüyalarımızda 40 — 50 bin kişilik or dular görüyorduk. Rüyamızda bu işte muvaffak olacağımızı da görüyorduk. Nihayet bu bizde itikat haline geldi. Bir gün Manisadan kalktıktan sonra Mepemene gidertkn büyük bir çay var dır. Oradan halk kayıkla geçer. Ka- görünce büyültmek doğru değil coğrafi vaziyetinin istilzam ettiği hususlar temin edilinceye kadar, Cemiyeti Akvam müessesesine dahil olmak için intizar etmek vaziyetindeyiz. Bununla beraber, siyasetinin esaslı mihveri sulha istinat eden Cümburiyet hükü- meti, bu gayeye matuf bilümum teşebbüsatta ve milletlerin refa- hanı istihdaf eden müzakeratta Cemiyeti Akvam (müessesesile, kendisi davet edildikçe memnu- niyetle teşriki mesaiye şitap et- mektedir. Her defa Cenevreye gittiğimde olduğu gibi bu defa da Cemiyeti-Akvamın muktedir kâtibi umumisini bilhassa ziyaret ettim. Türkiyenin takip ettiği sulh politikasından dolayı ve son Türk-Yunan kat'i itilâfı münase- betile şahsımda Türkiye cümhu- riyetini tebrik etti, Kendisile mü- nasebatımız samimidir. Belkean siyaseti — Balkanlılar arasında bir ahenk ve mukarenetin busulü şüphes'z iyi birşeydir. Bu iş şim- dilik gayri resmi mahafilin te- şebbösleri sabasındadır. Atinada başlıyan, önümüzdeki sene İstan- bulda in'ikat edecek olan bü konferanslar, Balkanlılar arasın- daki havanın iyileşmesine çok yardım ediyor. Hemen şurasını tasrih etmeliyim ki, Balkan an- laşması demek, evelemirde Yu- goslavya ile Bulgaristan arasın- daki işlerin düzelmesi demektir. Çünkü Balkanlılar arasında bu- nun haricindeki işler ya hallo- lunmuş veya halledilmek üzere bulunmuştur. Türkiyenin hepsile münasebeti iyidir. £ Bunlardan Yunanistanla ve Bulgaristanla olan hususi muahedelere bağlı mukarenetler artık herkesin ma- lümudur. Yalnız şurasını o hatırlatmak mecburiyetindeyim ki, Türkiye- nin Balkanlarda olduğu gibi bil- muhayyel hiç bir zafer bir su devrinin iyiliklerini bahşedemi ve edememiştir. Dünyanın içine bulunduğu iktisadi buhran, ii sanların evhamını galiba dal çok büyültüyor. Türkiye evvelâ muhitinde » sonra eli erişebildiği her yere yalnız sulhün iyiliklerini müdafa etmektedir. Bir de, kuvveti da ma sulh tehlikesi gösterme doğru değildir. Zaaf da bu bi histe şikâyet edilmesi lâzımgele birşeydir. Binaenaleyh, tehliki kuvvetler ve şerait” arasındal ahengi tanzim ettikçe ve zayi kuvvetlendikçe azalır. Bu itibal la sulhü istiyen milletlerin be sahada (kendilerini durmada kuvvetlendirmelerini faideli bı lurum, Ancak bununla milletle arasındaki sulh için tehlike silâhlanma yarışında hedi devamı müdafaa edeceğimi ta hatırımza getirmezsiniz. — m. Yıl başında tasarıuf amaa. y Kadın birliğinin bey" me Türk Kadın Birliği yıl başı mür sebetile iki beyanname neşretmeğe | rar vermiştir. - Muhtelif vasıtalar Türk kadınlarma dağıtılacak» ilk b yanneme şudur: “ Yil bası münasebetile türk kadın gınal ü Tasarruf haftasında tasarrufa a tedenlerin yıl bağında barlarda eğle meğe, sampznya içmeğe hazırl 6 lar. z Aziz hemşireler, yıl başı gecesin bu lüzumsuz israfından vazecİniz çi kü tasarruf mücadelesindeyiz. i Bizim gibiharplerden © çillan dattan miras kalan borçları ödem j çırpınan bir millet için tasarruf elze dir. Tasarufa riayet eden mı de ahlâk yükselir. Vatandaş, Ötedenberi şıyan insanların bu lüzu ni esir etmesin. Birçok fahi milyonlarca varidat memb nin ise uzun uzun harplei çıkan bir vatanım var, receğin parayı ona yardı .İ hleği j hassa Akdanizde ve Karadenizde ve hudutları itibarile Garbi As- yada ihmal edilmiyecek bir çok menfaatleri vardır. Belki az çok » din edildi. Fakat Şimdi manlesef ta. kkuk ediyor ki: Bu alkış zabitimizin kesilerek direğe geçirildiği sırada jesere ve dolayısile vatan ve millete hir Porte bi İyanet eden ve sırf sahsi menfaati içini — Sana zararımız dokunmaz. Bizi yaptıklarına şüphe bulunmıyân alçakla|KârfıYa geçir, fakat buna mukabil sa- Piri. rın en kısa zamanda en ağır cezalarla) n# Mühim bir haber verelim. Şeriati darma bu hâdiseden beş dakik, |tedihini istiyen Erzurum halkının bulihya etmiye gidiyoruz. Muvaffak ol- 'AKITın 4 gelmiştir. Bu hakikati anlıyan-|vatani hissiyatını makamatı âliyeye ibs ların teessürleri bipayandır. © İlüğını de matbaânızdan rica ederiz. Müddei umumi el'an buradadır ve Belediye reisi Seyfullah, Erzurum seğekekel galışarak tahkikatı bir an Cümhuriyet Halk : Firkasi idare Ye. pi rmiye uğraşıyor. isi Rıza, o meclisi umumi o azasın- MENEMENDE ÜRFİ İDARE Mi? İdan Canip; ticaret ve yi © Menemen, 26 — Burada muvakkatlisi Sadrettin, belediye meclisi azasın- bir müddet için ürfi idare ilân edile.İdan Hulüsi, belediye meclisi azasın. i “eği şayidir. Burada tutulan heriflerldan Rahmi, tüccardan Şükrü, tüccar. İ “İzmire gönderilecektir. -İdan Ahmet. HAİNLERE YATAKLIK EDENLER ANKARADA İNTİRALAR £ “İzmir, 29 — Bozalan köyünden geti.) O Menemen hâdisesi münasebetile hü- Öten (70) kişiden beşi hakkında tevlif|küâmetimiz tarafmdan ittihaz edilecek kararı verilmiştir. Diğerleri nezaret|tedbirlerin mahiyeti hakkında henüz Altindadır. Bunlar hainlere yataklık)kat'i bir malâmat yoktur. Takriri sü. le maznundurlar. Haydutlar bulkân kanununun iade edileceği, bütün le yedi gün misafir kalmışlardır. iseyh ve dervişlerin tevkif edilecekleri" BİR ŞAYIA şeklind çikan hazı rivaytlerin asılsız “İzmir, 29 — Izmir Valisi Kâzım Pş.lolduğu tamamen anlaşılmıştır. İrtica Manisa valisi Fuat Beyin de vekâ- hareketine karışmış olanlar bittabi ce. “emrine almacakları şayidir. galarını göreceklerdir. Yalnız dün yaz CUMA GÜNÜ YAPILACAK dığımız gibi memlekette inkılâp esasla. IHTİFAL rını yıkmağa matuf görünen bu cinaye ©, Ankara, 29 — Menemende şehit olan'tin tahkikat ve muhakemesinin sür'at- Kuhiliy B. şerefine yapılacak cuma|le intacı için hükümetin Büyük Mit- #ünkü ihtifalde Maarif Vekili Esat,let Meclisinden fevkalâde bazı salâhi- ( Büsteşar Emin ve Hamdullah Suphi|vetler istiyeceği şüphesiz addedilmekte Beyler birer nutuk söyliyeceklerdir, |dir. Ancak bir kanunla takip ve tes © MAARİF VEKİLİNİN TAMİMİ İbit edilecek bu salâhiyetin verilmesi | > Menemen hâdisesinin büy'lk şehidi|icin Dahiliye Vekilin tahkikatı bitirip Kahaiy Beyin ailesine ve mensup ol. Ankaraya avdet etmiş bulunması Ji.| be Müğu mektep namına İzmir maarif mü- üğüne maarif vekili B. tarafin yet telgrafları çekilmiştir. Bü inliklerine de şu telgraf zife uğrunda fe. görmekte ve hâdise Ankarada (tarika- | sevkedilecek yeni kanunun (o (inkılâbı koruma kanunu) ismini taşıması müm kündür, Meb'uslardan mühim bir kıs. yumü > tabil görülmektedir. Meclisejli mı böyle bir kanuna şiddetle ihtiyaç | duktan sonra seni 200 lira maaşla bir memuriyete tayin edeceğiz, dedik. Ka-! yıkçı bizi dereden geçirdi. İZMİR VALİSİNİN BEYANATI İzmir valisi Közim Ps. hâdise hak. kında sü yeni beyanatta bulunmustur: “Tahkikat çok kuvvetli ve seri bir suretle yürümektedir. Hâdiseye ehem- miyetsiz denilemez. Bulunan irtibat noktaları mülhümdir.., MUKADDES MEZAR Menemende bir kesikbaş mezarlığı | yapılacaktır. Bunun için bir mıntaka tayin olunacak ve burası milli bir kud-; siyeti haiz olacaktır. Kunduracıların müracaatı Ayakkabicı esnaf cemiyeti ti- câret odasına müracaat ederek Yerli Sanayiin daha ziyade hi- mayesi için hükümet nezdinde teşebbüsalta bulunulmasını iste- miştir. Ayukkabıcılar bilhassa Avr padan gelen lâstik ayakkabılar.» dan daha fazla resim alınmasını istiyorlar. "Doğum ve xadın hastalıkları i mütehassısı Doktor İ Hüseyin Naşit | Türbe, eski Hilâliabmer binası || No. 10 Tel İstanbul: 2622 | İl, farklı o'mak üzere diğer Balkan- ların da Balkan haricinde bu gibi menfaatleri vardır. Balkan- lar ve Akdenizde Yunanlılarla nasıl menfaatlerimiz tevem ise kezalik Balkanlar ve Karadeniz- de Bulgarislanla da onun gibidir. Görülüyor ki, Balkanlılar aâra- sında bir detente temini safhası ne kadar kolaysa bunu büyük enlenle derecelerine götürebil- mek, bir az evvel Türkiye için bahsettiğim menfaatlerle olduğu gibi Balkanları ihata eden büyük devletlerle münasebat ve onlarla | olan menfaatler noktai nazarla- rını da, ebemmiyetle göz önün- de tutarak çalışılmak itibarile zamanı ve hayli mesaiyi istilzam eden ayrı bir safhadır. Her hal- de bu vadideki gayretleri daima teşçi etmeliyiz, .Merp :htimali ver mı? İçinde bulunduğumuz medeni şerait, görülen tehlikeyi gider- mek imkânına maliktir. Bu iti- barla, ufukta tehlike hissedilmesi beni daha nikbin eder. Kâfi ki edilmemeli ve lüzumlu lözumsuz sarsılmamalıdır. O herkesin isti- fadesine açık inkişaf ve iyilik kaynağı kalmalıdır. Bu asırda l . sulh mütemadiyen cebir ve ikrah | v.s. ŞA i İk üçük ilânları İhsan p er göm neyrelanur a .......T ATİN sresasa., 2 Defalık “sw 30: 2 3 4 - ihtiyaç kalmayın- cava kadar ( czam 10 defa) ilân edil- mek üzere mahfa Abonelerimizin her öç aylığı çin bir delân meccansn 7 #satırı geçen ilânlann fazla satin Biçim $ er kuruş zammolunur, ği: 43000900005 000088088988 SATILIK UCUZ EMLÂK Tophaneli oğlunda merhi Bah Pş. hanelerinin 19 kânunusani 931 p| zartesi #nat 15 ten 16,90 a kadar Üskül dar sulh hukuk mahkemesince kat satılacaktır. . Fırsatı kaçırmayınız, » | ©) BALO MUTEŞEBBIS HEYET: LERININ NAZARI DIKKATINE Cazbant, ve orkesteraya ihtiyael olan zevatın müsait şaraitle mü- zike tedarik edebilecekleri yegâ- ne mahal Garp Musiki San'at- kârları cemiyetidir. o Komsiyon alınmaz. İstiklâl caddesi Par- makkapu Muhipbey iğ â .........104001E e <i . 5
